موڭكەبايدىڭ ءولىمى
الاسالاۋ زەمەنكەنىڭ ۇلكەن جاق بولمەسىندە، قارا كۇڭگىرت بۇرىشىندا ەڭگەزەردەي بولىپ بىرەۋ جاتىر. ۇستىندە ايقارا جامىلعان كۇپى، ىڭقىلدايدى، كۇڭىرەنەدى...
بۇل موڭكەباي ەدى. اۋرۋ ەدى. توسەك تارتىپ جاتقانىنا ايدان اسىپ بارادى، ەشكىم قاسىنا كەلگەن جوق، "جايىڭ قالاي؟" دەپ كوڭىلىن سۇراعان جوق.
ەڭ ارعىسى، قۇدايدان سۇراپ العان جالعىز بالاسى جانىندا بىرەر ساعات وتىرىپ، تاربيەلەپ باققان ەمەس. شولدەپ، تاڭدايى كەپكەندە سۋدى الىپ ىشەيىن دەسە، سىرەسكەن شانشۋ يلىكتىرمەيدى، الىپ بەرەتىن تاعى پەندە جوق.
كۇن جاۋ بولىپ كەلەدى. تەرەزەدەن تۇسكەن كۇننىڭ ساۋلەسى ەركەلەپ وينايدى، جۇرتتىڭ ءبارىن دالاڭا — ەركىن اۋاڭا شاقىرادى... جازدىڭ جەتىپ، قاردىڭ كەتىپ جاتقانىن، قىبىرلاعان جاننىڭ دالادا — جىلى اۋادا سايرانداپ جۇرگەنىن موڭكەباي سەزەدى: "دالاعا شىعىپ، كۇن شۋاعىندا ازىراق وتىرسام، ارمانىم بولماس ەدى..." دەيدى.
ىزالانادى، وتكەن داۋرەن كوزدەن ءبىر-بىر ۇشادى.
ىزالانباي ءقايتسىن، موڭكەباي موڭكەباي بولعاندا، مىنا جۇرگەن نۇرىمدار ادام با ەدى؟! قايدا بارسا دا موڭكەبايدىڭ شىلاۋىندا جۇرمەيتىن بە ەدى؟! بارىنەن دە جامانى — ەسىگىندە جۇرگەن ءالىمنىڭ اكىمدىك قۇرعانى... " موڭكەبايدا پالەن جىلدىق الىنباعان اقىم بار" دەپ سوتقا بەرىپ، ەكى اي تۇرمەدە جاتقىزعاندىعى.
وسى دەرت، شىنىندا، سول تۇرمەدەن جابىسىپ وتىرعان دەرت. تۇرمەگە جاتپاي، ايىپ تولەپ قۇتىلۋدى دا ءبىلىپ ەدى، ءبىراق "موڭكەباي مالايىنان جەڭىلىپتى" دەگەن اتقا قالارمىن دەپ ويلادى. تۇرمەگە جاتقانمەن ەسكى دوستار، قادىرلەس اقساقالدار ءبىر كۇن جاتقىزباي شىعارىپ الار دەپ ەدى. ويلاعانى بولمادى. ءبىر كەزدەردە اۋزىن جالاپ، اياعىنا ۇلتاراق بولىپ جۇرگەندەر تۇرمەدە جاتقاندا قاراسىن كورگەن جوق... ەڭ ارعىسى كوڭىلىن دە سۇراعان جوق... از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ومىرىندە كورمەگەن كەڭدىك كورگەن سوڭ، موڭكەباي دەرت ۇستىنە دەرت جاماپ، ەندىگى قالعان جاستى جاساماي-اق ولگەنىن تىلەپ ەدى...
ەسىك اشىلعانداي بولدى. الدەكىم ۇيگە كىرگەندەي بولدى. بالاسى ەكەن.
— ءبىرجانبىسىڭ؟—دەدى.
قامىققان تارىزدەندى.
بالاسىنىڭ قاتاڭدىعى ما، الدە جاراتىلىستان سولاي ما، ۇندەمەدى، سالبىراپ بارىپ ساندىققا وتىردى.
اقتىق كۇشىن جيىپ الىپ، موڭكەباي سوزگە كىرىستى.
— از كۇن ومىرىمدە الدىما جان سالماي، دۇنيەدە ەكەۋ بولسا؛ ءبىرى بولىپ ءومىر ءسۇرىپ ەدىم. ەرتە كەزدەگى جالعىز ارمانىم — ورنىمدى باساتىن بالا بولسا دەۋشى ەدىم. سەن تۋعان سوڭ ول ارمانىم دا تۇگەندەلگەن سەكىلدى ەدى... وسى قىزىقپەن دۇنيەدەن وتەرمىن دەپ ەدىم، ءبىراق، مەنىڭ دەگەنىم بولماي، ءبىر كەزدە بەتىمە كەلمەيتىندەردەن اقىرىندا ءوزىم مەرت بولدىم. ءىش تولعان ىزا، ۋداي جايلاپ بارادى. بۇل ىزانى تارقاتىپ ءوش الاتىن ماعان كۇن تۋماس، جالعىزىم ەدىڭ... دوس-جاراندار مەنى اياقاستى قىلىپ كەتسە دە، سەنىڭ تىرىلىگىڭدى سۇرايمىن، ءتىرى بولساڭ، كەگىمدى جىبەرمەسسىڭ دەيمىن...
السىرەدى بىلەم، داۋىسى تومەندەيىن دەدى. ءبىراق ەسىنەن تانعان جوق. بالاسىنان — جالعىزىنان جاۋاپ كۇتتى. جىلار ما ەكەن، وسيەتىڭدى ورنىنا كەلتىرەمىن دەپ ايتار ما ەكەن،— دەپ ويلادى...
بولمادى. جەتەسىز شىركىن، سالبىراپ تۇرىپ جۇرە بەردى.
موڭكەبايدى ىزا بۇرىنعىسىنان دا كەرنەدى. ءۇنى ءبىتتى. دىمى قۇرىپ، اقشاڭداي باستادى. دەم سيرەدى، قول-اياق مۇزدادى... كىرەسىلى-شىعاسىلى ەسپەن الدە نەنى كۇتكەن تارىزدەندى... الدەكىم سۋ بەرىپ، كەپكەن تاڭدايىن جىبىتەتىن سەكىلدەندى...
ەستىڭ شىعار اقتىق مينۋتىندا، جاننىڭ تىنارىندا، لاپاستاعى الا شولاقتىڭ شاۋىلدەپ ۇرگەن داۋىسى قۇلاعىنا ساپ ەتە قالدى...
يت بولسا دا، ولەر ساعاتىندا داۋىس بەرگەن ەسكى دوسىنا موڭكەباي ريزا بولدى:
— قاراعىم، الا شولاعىم!— دەگەن ءسوزدى ايتار-ايتپاستا جانى ءۇزىلىپ تە كەتتى.
You Might Also Like
-
ءشاريپا كوپكە شەيىن بالاسىز ءجۇردى. باستاپقى كەزدە بالاسىزدىقتى ەسكەرمەسە دە، 3-4 جىل ءومىر ءوتىپ، تۇراقتى قالىپقا تۇسكەن سوڭ، بالا كەرەكسىندى. وزىندەي جاس ايەلدەردىڭ ءبارى دە بالا ءسۇيىپ وتىر، باۋىرىندا...
-
ۋلى باقالار برازيليادا كوپ تارالعان. ولار سۋبتروپيكالىق جانە تروپيكالىق ىلعالدى ورمانداردا جانە سۋلى باتپاقتاردا تىرشىلىك ەتۋگە بەيىمدەلگەن.
