MS Access باعدارلاماسىندا مالىمەتتەر قورىن قۇرۋ جانە وڭدەۋد
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مالىمەتتەر قورىن قۇرۋ جانە وڭدەۋ
ساباقتىڭ ۋاقىتى:
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردى مالىمەتتەر قورى ۇعىمىمەن، مالىمەتتەر قورىن باسقارۋ جۇيەلەرىمەن تانىستىرۋ؛
2. جاڭا مالىمەتتەر قورىن قۇرۋ، ونى مالىمەتتەرمەن تولتىرۋ، ونىڭ مازمۇنىن رەداكسيالاۋ، ولاردى رەتتەۋ، بەزەندىرۋ جانە باسپاعا شىعارۋ؛
بىلىمدىلىك: MS Access باعدارلاماسىندا مالىمەتتەر قورىن قۇرۋ جانە وڭدەۋدىڭ جولدارى مەن ادىستەرىن مەڭگەرۋ؛
دامىتۋشىلىق: جاڭا مالىمەتتەر ارقىلى ءبىلىم قورىن كوبەيتۋ، وي - ءورىسىن دامىتۋ، «بىلسەم» دەگەن داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: شاپشاڭدىققا، جۇمىستى جۇيەلى جاساۋعا، جاساعان ءىس - ارەكەتتى ناقتى جەتكىزە بىلۋگە جانە كومپيۋتەردى ەركىن مەڭگەرۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ىسكەرلىك داعدىنى قالىپتاستىرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: اشىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، ىزدەندىرۋ
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: پلاكاتتار، سلايد، تەست تاپسىرمالار، پراكتيكالىق جۇمىستار.
كەرەكتى تەحنيكالىق قۇرالدار: دەربەس كومپيۋتەر، پروەكتور
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى (3 مين)
1. وقۋشىلارمەن امانداسۋ؛
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
3. اۋديتوريا دايىندىعىن تەكسەرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
توپ ءبىلىم الۋشىلارىن 2 توپقا ءبولۋ: «دەربەس كومپيۋتەر»، «Windows». ەكى توپ بويىنشا ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا ءار توپ ءوز توپ اتاۋلارىمەن تانىستىرادى
2. «عاجايىپ الاڭ» ويىنى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىنىڭ سۇراقتارى تاڭدالادى
3. وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ارقىلى قورىتىندىلايمىز
a) مالىمەتتەر قورىنىڭ نەگىزگى تۇسىنىكتەرى
b) مالىمەتتەر قورى ورىستەرىنىڭ قاسيەتتەرى
c) مالىمەتتەر ءتيپى
d) مالىمەتتەر قورىنىڭ وبەكتىلەرى
ءىىى. جاڭا ساباق ماتەريالدارىن ءتۇسىندىرۋ
جاڭا ساباق الدىمەن سلايدتىڭ كومەگىمەن كورنەكى تۇسىندىرىلەدى. سودان سوڭ الدىن الا دايىندالعان 4 تاپسىرما تاراتىلادى. الدىمەن 1 - تاپسىرما تاراتىلادى، ونى جاساپ بولعان سوڭ 2 - تاپسىرما ت. س. س. ءار تاپسىرما ورىندالعان سوڭ قالاي ورىنداعانى جونىندە سۇرالادى.
كەستەلەردى قۇرۋ.
Access - ءتى جۇكتەگەننەن سوڭ ەكراندا سۇحبات تەرەزەسى پايدا بولادى. ول ارقىلى دايىن مالىمەتتەر قورىن اشۋعا، جاڭا مالىمەتتەر قورىن قۇراستىرۋعا نەمەسە ول ءۇشىن ەندىرىلگەن شەبەردى پايدالانۋعا بولادى.
ءبىز نوۆايا بازا داننىح اۋىستىرۋ قوسقىشىن تاڭدايمىز جانە OK باتىرماسىن شەرتەمىز. فايل نوۆوي بازى داننىح سۇحبات تەرەزەسى پايدا بولادى. مۇندا فايلدىڭ اتىن جانە ونىڭ ورنالاسۋىن كورسەتەمىز. سوحرانيت باتىرماسىن شەرتەمىز. مالىمەتتەر قورىنىڭ تەرەزەسى پايدا بولادى. مۇندا 7 استارلى بەت ورنالاسقان. كەستەنى قۇراستىرۋ ءۇشىن تابليسى استارلى بەتىن تاڭدايمىز. مۇندا كەستەنى قۇراستىرۋدىڭ نەگىزگى 3 مۇمكىن رەجيمى كورسەتىلگەن:
1. بەرىلگەندەردى ەنگىزۋ رەجيمى – كەستە ورىستەردىڭ اتاۋلارىن باعانداردىڭ تاقىرىپ جولدارىنا ەنگىزۋ ارقىلى قۇرىلادى.
2. كونسترۋكتور رەجيمى – كەستە ورىستەردىڭ اتاۋلار ءتىزىمىن جانە بىردەن ءاربىر ءورىستىڭ قاسيەتتەرىن كورسەتۋ ارقىلى قۇرىلادى.
3. شەبەر رەجيمى – اۆتوماتتى تۇردە شەبەردىڭ كومەگىمەن. ول دايىن تىزىمنەن ورىستەردى تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە مۇندا جۇزدەن اسا ءار ءتۇرلى كەستەلەردىڭ تۇرلەرىنىڭ شابلوندارى بەرىلگەن.
كەستە بويىنشا جىلجۋ.
قوزعالتۋ جولاقتارىن پايدالانۋ؛
قاجەت ورىندا ماۋستى شەرتۋ؛
Tab پەرنەسىن پايدالانۋ؛
تەرەزەنىڭ تومەنگى بولىگىندە ورنالاسقان كوشۋ باتىرمالارىن پايدالانۋ
– ءبىرىنشى جازۋعا كوشۋ؛
– العاشقى جازۋعا كوشۋ؛
– كەلەسى جازۋعا كوشۋ؛
– سوڭعى جازۋعا كوشۋ؛
– جاڭا جازۋدى قوسۋ.
مالىمەتتەردى سۇرىپتاۋ.
مالىمەتتەردى قاراپ شىعۋ ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن، كەستەدەگى جازۋلاردى بەلگىلى ءبىر تىزبەك بويىنشا سۇرىپتاۋعا بولادى.
ماندەردىڭ سۇرىپتاۋىن ورىنداۋ ءۇشىن، ءماتىن كۋرسورىن سۇرىپتالىناتىن باعاننىڭ كەز كەلگەن ۇياشىعىنا ورناتۋ قاجەت، سودان كەيىن كەلەسى باتىرمالاردى (- ءوسۋ رەتى بويىنشا سۇرىپتاۋ، - كەمۋ رەتى بويىنشا سۇرىپتاۋ) شەرتۋ نەمەسە زاپيسي سورتيروۆكا كومانداسىن ورىنداۋ.
ىزدەۋدى ۇيىمداستىرۋ.
ەگەر كەستە كوپ كولەمدى بولسا، وندا رەداكتورلايتىن مالىمەتتەردى تاۋىپ الۋ قاجەت. ىزدەۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن، ءماتىن كۋرسورىن ىزدەۋ جۇرگىزىلەتىن ءورىسىنىڭ ۇياشىعىنا ورناتۋ، سودان كەيىن پراۆكا نايتي كومانداسىن ورىنداۋ قاجەت.
پايدا بولعان تەرەزەدە ىزدەلىنەتىن مالىمەتتەردىڭ ۇلگىسى ەنگىزىلىنەدى جانە نايتي باتىرماسىن شەرتەدى. ەگەر قاجەت ءمان تابىلسا، وندا كۋرسور سول ۇياشىققا ورناتىلىنادى.
سۇزبەنى قۇرۋ جانە قولدانۋ.
سۇزبە – بۇل جازۋلار جيىنتىعىن تاڭداۋعا قولدانىلاتىن، شارتتار جيىنتىعى.
تيپتەر:
1. بەلگىلەنگەن بويىنشا سۇزبە (فيلتر پو ۆىدەلەننومۋ)
2. كادىمگى سۇزبە (وبىچنىي فيلتر)
3. كەڭەيتىلگەن سۇزبە (راسشيرەننىي فيلتر).
جۇمىس ءتارتىبى:
زاپيسيà فيلترà يزمەنيت فيلتر كومانداسىن ورىنداۋ؛
كەستەدەن تەك ءبىر جول عانا قالادى؛
ءاربىر ءورىس ءماتىن كۋرسورى ورنالاسقان جاعدايدا ءتىزىمى بار ءورىس بولىپ تابىلادى؛
بۇل تىزىمنەن بەرىلگەن ءورىس ءۇشىن قاجەت ءماندى تاڭداۋعا بولادى؛
پريمەنيت باتىرماسىن شەرتۋ؛
تاڭداۋدى الىپ تاستاۋ ءۇشىن، ءدال وسى باتىرمانى شەرتۋ قاجەت، تەك بۇل جاعدايدا ول ۋداليت فيلتر دەپ اتالادى.
فورمانى قۇرۋ. فورمانى كورسەتۋ رەجيمدەرى.
فورمالار – مالىمەتتەر قورىن اقپاراتپەن تولتىراتىن قىزمەتكەرلەرگە قاجەت. ولار اقپاراتتى ەنگىزۋگە، قاراپ شىعۋعا جانە كەستە نەمەسە سۇرانىستاعى اقپاراتتى موديفيكاسيالاۋعا كومەكتەسەدى.
قۇرۋ تاسىلدەر
1. اۆتوماتتى تۇردە – اۆتوفورما.
2. شەبەر ارقىلى – ماستەر فورم.
3. ءوز قولىمەن – كونسترۋكتور.
ساباقتىڭ ۋاقىتى:
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردى مالىمەتتەر قورى ۇعىمىمەن، مالىمەتتەر قورىن باسقارۋ جۇيەلەرىمەن تانىستىرۋ؛
2. جاڭا مالىمەتتەر قورىن قۇرۋ، ونى مالىمەتتەرمەن تولتىرۋ، ونىڭ مازمۇنىن رەداكسيالاۋ، ولاردى رەتتەۋ، بەزەندىرۋ جانە باسپاعا شىعارۋ؛
بىلىمدىلىك: MS Access باعدارلاماسىندا مالىمەتتەر قورىن قۇرۋ جانە وڭدەۋدىڭ جولدارى مەن ادىستەرىن مەڭگەرۋ؛
دامىتۋشىلىق: جاڭا مالىمەتتەر ارقىلى ءبىلىم قورىن كوبەيتۋ، وي - ءورىسىن دامىتۋ، «بىلسەم» دەگەن داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: شاپشاڭدىققا، جۇمىستى جۇيەلى جاساۋعا، جاساعان ءىس - ارەكەتتى ناقتى جەتكىزە بىلۋگە جانە كومپيۋتەردى ەركىن مەڭگەرۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ىسكەرلىك داعدىنى قالىپتاستىرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: اشىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، ىزدەندىرۋ
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: پلاكاتتار، سلايد، تەست تاپسىرمالار، پراكتيكالىق جۇمىستار.
كەرەكتى تەحنيكالىق قۇرالدار: دەربەس كومپيۋتەر، پروەكتور
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى (3 مين)
1. وقۋشىلارمەن امانداسۋ؛
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
3. اۋديتوريا دايىندىعىن تەكسەرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
توپ ءبىلىم الۋشىلارىن 2 توپقا ءبولۋ: «دەربەس كومپيۋتەر»، «Windows». ەكى توپ بويىنشا ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا ءار توپ ءوز توپ اتاۋلارىمەن تانىستىرادى
2. «عاجايىپ الاڭ» ويىنى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىنىڭ سۇراقتارى تاڭدالادى
3. وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ارقىلى قورىتىندىلايمىز
a) مالىمەتتەر قورىنىڭ نەگىزگى تۇسىنىكتەرى
b) مالىمەتتەر قورى ورىستەرىنىڭ قاسيەتتەرى
c) مالىمەتتەر ءتيپى
d) مالىمەتتەر قورىنىڭ وبەكتىلەرى
ءىىى. جاڭا ساباق ماتەريالدارىن ءتۇسىندىرۋ
جاڭا ساباق الدىمەن سلايدتىڭ كومەگىمەن كورنەكى تۇسىندىرىلەدى. سودان سوڭ الدىن الا دايىندالعان 4 تاپسىرما تاراتىلادى. الدىمەن 1 - تاپسىرما تاراتىلادى، ونى جاساپ بولعان سوڭ 2 - تاپسىرما ت. س. س. ءار تاپسىرما ورىندالعان سوڭ قالاي ورىنداعانى جونىندە سۇرالادى.
كەستەلەردى قۇرۋ.
Access - ءتى جۇكتەگەننەن سوڭ ەكراندا سۇحبات تەرەزەسى پايدا بولادى. ول ارقىلى دايىن مالىمەتتەر قورىن اشۋعا، جاڭا مالىمەتتەر قورىن قۇراستىرۋعا نەمەسە ول ءۇشىن ەندىرىلگەن شەبەردى پايدالانۋعا بولادى.
ءبىز نوۆايا بازا داننىح اۋىستىرۋ قوسقىشىن تاڭدايمىز جانە OK باتىرماسىن شەرتەمىز. فايل نوۆوي بازى داننىح سۇحبات تەرەزەسى پايدا بولادى. مۇندا فايلدىڭ اتىن جانە ونىڭ ورنالاسۋىن كورسەتەمىز. سوحرانيت باتىرماسىن شەرتەمىز. مالىمەتتەر قورىنىڭ تەرەزەسى پايدا بولادى. مۇندا 7 استارلى بەت ورنالاسقان. كەستەنى قۇراستىرۋ ءۇشىن تابليسى استارلى بەتىن تاڭدايمىز. مۇندا كەستەنى قۇراستىرۋدىڭ نەگىزگى 3 مۇمكىن رەجيمى كورسەتىلگەن:
1. بەرىلگەندەردى ەنگىزۋ رەجيمى – كەستە ورىستەردىڭ اتاۋلارىن باعانداردىڭ تاقىرىپ جولدارىنا ەنگىزۋ ارقىلى قۇرىلادى.
2. كونسترۋكتور رەجيمى – كەستە ورىستەردىڭ اتاۋلار ءتىزىمىن جانە بىردەن ءاربىر ءورىستىڭ قاسيەتتەرىن كورسەتۋ ارقىلى قۇرىلادى.
3. شەبەر رەجيمى – اۆتوماتتى تۇردە شەبەردىڭ كومەگىمەن. ول دايىن تىزىمنەن ورىستەردى تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە مۇندا جۇزدەن اسا ءار ءتۇرلى كەستەلەردىڭ تۇرلەرىنىڭ شابلوندارى بەرىلگەن.
كەستە بويىنشا جىلجۋ.
قوزعالتۋ جولاقتارىن پايدالانۋ؛
قاجەت ورىندا ماۋستى شەرتۋ؛
Tab پەرنەسىن پايدالانۋ؛
تەرەزەنىڭ تومەنگى بولىگىندە ورنالاسقان كوشۋ باتىرمالارىن پايدالانۋ
– ءبىرىنشى جازۋعا كوشۋ؛
– العاشقى جازۋعا كوشۋ؛
– كەلەسى جازۋعا كوشۋ؛
– سوڭعى جازۋعا كوشۋ؛
– جاڭا جازۋدى قوسۋ.
مالىمەتتەردى سۇرىپتاۋ.
مالىمەتتەردى قاراپ شىعۋ ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن، كەستەدەگى جازۋلاردى بەلگىلى ءبىر تىزبەك بويىنشا سۇرىپتاۋعا بولادى.
ماندەردىڭ سۇرىپتاۋىن ورىنداۋ ءۇشىن، ءماتىن كۋرسورىن سۇرىپتالىناتىن باعاننىڭ كەز كەلگەن ۇياشىعىنا ورناتۋ قاجەت، سودان كەيىن كەلەسى باتىرمالاردى (- ءوسۋ رەتى بويىنشا سۇرىپتاۋ، - كەمۋ رەتى بويىنشا سۇرىپتاۋ) شەرتۋ نەمەسە زاپيسي سورتيروۆكا كومانداسىن ورىنداۋ.
ىزدەۋدى ۇيىمداستىرۋ.
ەگەر كەستە كوپ كولەمدى بولسا، وندا رەداكتورلايتىن مالىمەتتەردى تاۋىپ الۋ قاجەت. ىزدەۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن، ءماتىن كۋرسورىن ىزدەۋ جۇرگىزىلەتىن ءورىسىنىڭ ۇياشىعىنا ورناتۋ، سودان كەيىن پراۆكا نايتي كومانداسىن ورىنداۋ قاجەت.
پايدا بولعان تەرەزەدە ىزدەلىنەتىن مالىمەتتەردىڭ ۇلگىسى ەنگىزىلىنەدى جانە نايتي باتىرماسىن شەرتەدى. ەگەر قاجەت ءمان تابىلسا، وندا كۋرسور سول ۇياشىققا ورناتىلىنادى.
سۇزبەنى قۇرۋ جانە قولدانۋ.
سۇزبە – بۇل جازۋلار جيىنتىعىن تاڭداۋعا قولدانىلاتىن، شارتتار جيىنتىعى.
تيپتەر:
1. بەلگىلەنگەن بويىنشا سۇزبە (فيلتر پو ۆىدەلەننومۋ)
2. كادىمگى سۇزبە (وبىچنىي فيلتر)
3. كەڭەيتىلگەن سۇزبە (راسشيرەننىي فيلتر).
جۇمىس ءتارتىبى:
زاپيسيà فيلترà يزمەنيت فيلتر كومانداسىن ورىنداۋ؛
كەستەدەن تەك ءبىر جول عانا قالادى؛
ءاربىر ءورىس ءماتىن كۋرسورى ورنالاسقان جاعدايدا ءتىزىمى بار ءورىس بولىپ تابىلادى؛
بۇل تىزىمنەن بەرىلگەن ءورىس ءۇشىن قاجەت ءماندى تاڭداۋعا بولادى؛
پريمەنيت باتىرماسىن شەرتۋ؛
تاڭداۋدى الىپ تاستاۋ ءۇشىن، ءدال وسى باتىرمانى شەرتۋ قاجەت، تەك بۇل جاعدايدا ول ۋداليت فيلتر دەپ اتالادى.
فورمانى قۇرۋ. فورمانى كورسەتۋ رەجيمدەرى.
فورمالار – مالىمەتتەر قورىن اقپاراتپەن تولتىراتىن قىزمەتكەرلەرگە قاجەت. ولار اقپاراتتى ەنگىزۋگە، قاراپ شىعۋعا جانە كەستە نەمەسە سۇرانىستاعى اقپاراتتى موديفيكاسيالاۋعا كومەكتەسەدى.
قۇرۋ تاسىلدەر
1. اۆتوماتتى تۇردە – اۆتوفورما.
2. شەبەر ارقىلى – ماستەر فورم.
3. ءوز قولىمەن – كونسترۋكتور.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.