سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 22 مينۋت بۇرىن)
كاسىبي ءبىلىم بەرۋ ورىندارىندا يننوۆاسيالىق ادىستەر مەن تەحنولوگيالاردى كاسىبي تۇردە وقىتۋ
كاسىبي ءبىلىم بەرۋ ورىندارىندا يننوۆاسيالىق ادىستەر مەن تەحنولوگيالاردى كاسىبي تۇردە وقىتۋ

ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى الدىندا تۇرعان تالاپتاردى جۇزەگە اسىرۋ جولىندا عالىمدار مەن پەداگوگتار تانىمدىق ءىس - ارەكەتتى دامىتۋ ادىستەرىن ىزدەستىرۋدە. ي. پ. پاۆلوۆ «... جاقسى ادىسپەن تالانتتى ەمەس ادام كوپ نارسە جاسايدى، ال ناشار ادىسپەن ۇلى ادامنىڭ ءوزى دە تەككە جۇمىس ىستەيدى» - دەگەن بولاتىن.
مىنە، سوندىقتان جەكە تۇلعانى وقىتۋ مەن دامىتۋداعى بەلگىلى ادىستەردىڭ ءرولىن باعالاي وتىرىپ، قوعام دامۋىنىڭ ءار كەزەڭىندە ادام اقىل - ويىنىڭ «تەرەڭ قاينارىنا بويلاي الاتىن» ادىستەردى پايدالانۋ جولىنداعى ىزدەنىستەر مەن ۇسىنىستار بۇگىنگى تاڭدا وزەكتى دەپ ساناۋ قاجەتتىگىن ايتۋ كەرەك.
قازىرگى تاڭداعى ەلىمىزدەگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ەڭ باستى مىندەتى – ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق مودۋلىنە كوشۋ ارقىلى جاس ۇرپاقتىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن حالىقارالىق دارەجەگە جەتكىزۋ. قازىرگى زامان تالابىنا ساي ءپان وقىتۋشىسى عانا بولۋ از، وقىتۋشى - ۇستاز، يننوۆاتور، يننوتەحنيك بولۋى ءتيىس. ءمۇعالىم يننوتەحنيك دارەجەسىنە كوتەرىلۋ ءۇشىن يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋ كەرەك، سودان كەيىن ءپان بويىنشا قانداي تاقىرىپقا پايدالانۋ كەرەكتىگىنە ءتيىمدى زەرتتەۋ جۇرەدى. ياعني ءاربىر يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى مەڭگەرەدى، سودان كەيىن مەڭگەرگەن تەحنولوگيالاردى اپروباسيادان (ساباق بارىسىندا قولدانۋ) وتكىزەدى، ءمۇعالىم تالداۋ جاساي وتىرىپ، تاقىرىپقا ساي تەحنولوگيانى تاڭدايدى. وقىتۋشى ءبىلىم الۋشىنىڭ تابيعي دارىن، قابىلەتىن اشۋ جاس ەرەكشەلىگىن ەسكەرە وتىرىپ، تەحنولوگيا ەلەمەنتتەرىن ءتيىمدى پايدالانا الۋ كەرەك.

يننوۆاسيا دەگەنىمىز – بۇل لابوراتوريالىق ەمەس جاڭا يدەيانى ءبىرىنشى رەت جۇزەگە اسىرۋ، عىلىم جۇزىندە پايدا بولسا دا پراكتيكادا نەگىزدەلگەن. جاڭالىق ەنگىزۋ – مەكەمەگە، ۇيىمعا جەرگىلىكتى ايماقتىق، مەملەكەتتىك مەكەمەلەرگە ەنگىزىلگەن ۇلگىگە باعىتتالعان.
يننوۆاسيا ءسوزى لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا جاڭالىقتى ەندىرۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
تەحنولوگيا دەگەن ءسوز گرەك تىلىنەن العاندا تەحنە – ونەر، كاسىپ، عىلىم، لوگوس – ۇعىم، وقۋ دەگەن تۇسىنىكتى بىلدىرەدى.
تەحنولوگيالىق يننوۆاسيالار – بۇل جاڭا زاماننىڭ كومپيۋتەرلىك جانە تەلەكوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالارى. تەحنولوگيالىق يننوۆاسيالار ەكونوميكالىق مەحانيزمدەردە، وقىتۋشىلار مەن ءبىلىم الۋشىلار ەڭبەگىن ۇيىمداستىرۋدا تۇبەگەيلى وزگەرىستەرگە، وقىتۋشىلىق قىزمەت سيپاتىنا زور ۇلەس قوسىلادى.
قازىرگى زامانعى وقىتۋ تەحنولوگيالارىنا كەلەسى تالاپتار قويىلادى:
● وقىتۋ ماقساتىنىڭ ناقتى قويىلۋىمەن، ونىڭ عىلىمي نەگىزدەلۋى، ءىس - ارەكەتىنىڭ ناتيجەسىنىڭ جوعارى ساپالى بولۋى؛
● وقۋ ماتەريالىن تولىق قابىلداۋ مۇمكىندىگىنىڭ بولۋى؛
● وقۋ پروسەسىندە قارىم - قاتىناستىڭ ەركىن بولۋى؛
● ونى ۇنەمى جەتىلدىرىپ، تولىقتىرىلىپ وتىرۋ مۇمكىندىگىنىڭ بولۋى.
يننوۆاسيالىق ادىستەردىڭ ەڭ نەگىزگىسىنىڭ ءبىرى – «ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسى». نەگىزگى قاعيداسى - پەداگوگيكالىق قارىم - قاتىناس پەن قارىم - قاتىناس ديالوگى ارقىلى جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرىپ دامىتۋ.
ينتەراكتيۆتى ءادىس - تاسىلدەردى ءجيى پايدالانۋ، ءار ساباقتا ونىڭ مۇمكىندىكتەرىن تۇرلەندىرىپ وتىرۋ – پەداگوگتار قاۋىمىنىڭ باستى مىندەتى.
ينتەراكتيۆتىك وقۋ تەحنولوگياسى (يوت) – دەپ ناتيجەسىندە وقۋ ارەكەتى بارىسىندا ولاردىڭ ءوزارا موتيۆاسيالىق، ينتەللەكتۋالدىق، ەموسيالىق جانە باسقا دا جاقتارىنان جەتىستىكتەرگە جەتۋدى سەزىنۋ سيتۋاسياسىن تۋدىرا الاتىن، ءبىلىم الۋشىلارعا پەداگوگيكالىق اسەرلى تانىمدىق قارىم - قاتىناس قۇرۋعا كەپىلدىك بەرەتىن، وقىتۋشى مەن ءبىلىم الۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتىن وقۋ - ويىندار تۇرىندە ۇيىمداستىرۋ تاسىلدەرىن ايتامىز.
ينتەراكتيۆتى ادىستەرگە مىنالار جاتادى:
♦ ميعا شابۋىل ءادىسى؛
♦ توپپەن جۇمىس؛
♦ پروبلەمالىق شىعارما ادىستەرى؛
♦ رولدىك ويىندار؛
♦ زەرتتەۋلەر؛
♦ ىسكەرلىك ويىندار؛
♦ سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ءادىسى؛
♦ پىكىرتالاستار جانە ت. ب.
وقۋدىڭ ينتەراكتيۆتى ادىستەرىنىڭ ۇلگىسى:
«مي شابۋىلى»، «مي شتۋرمى» («دەلفي» ءادىسى) – بۇل ءادىس، بەرىلگەن سۇراققا كەز - كەلگەن وقۋشى جاۋاپ بەرە الاتىن ءادىس. ماڭىزدىسى ايتىلعان كوزقاراسقا بىردەن باعا قويماۋ كەرەك، بارلىعىن قابىلداۋ قاجەت جانە ءارقايسىسىنىڭ پىكىرىن تاقتاعا نەمەسە پاراق قاعازعا جازعان دۇرىس. قاتىسۋشىلار ولاردان نەگىزدەمە نەمەسە سۇراققا تۇسىنىكتەمە تالاپ ەتىلمەيتىنىن تۇسىنۋلەرى كەرەك. «مي شابۋىلى» حابارلاندىرۋدى انىقتاۋ كەرەك بولعاندا جانە قاتىسۋشىلارىنىڭ بەلگىلى سۇراققا قاتىناسى كەزىندە قولدانىلادى. جۇمىستىڭ بۇل نىسانىن كەرى بايلانىس الۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولادى.

وتكىزۋ الگوريتمى:
1. قاتىسۋشىلارعا تالقىلاۋ ءۇشىن بەلگىلى ءبىر تاقىرىپ نەمەسە سۇراق بەرۋ.
2. وسى ماسەلە بويىنشا ءوزىنىڭ ويىن ايتۋعا ۇسىنىس جاساۋ.
3. ايتىلعانداردىڭ بارلىعىن جازۋ (ولاردىڭ ءبارىن قارسىلىقسىز قابىلداۋ كەرەك). ەگەر سىزگە ول تۇسىنىكسىز بولاتىن بولسا، ايتىلعانداردى قايتالاپ انىقتاۋعا جول بەرىلەدى (كەز - كەلگەن جاعدايدا يدەيا قاتىسۋشىنىڭ اۋزىنان قالاي شىقسا، سولاي جازىلادى).
4. بارلىق يدەيالار مەن تالقىلاۋلار ايتىلىپ بىتكەننەن كەيىن، بەرىلگەن تاپسىرما قانداي بولعانىن قايتالاۋ كەرەك قاتىسۋشىلاردىڭ سوزىنەن ءسىز نە جازىپ الدىڭىز سونىڭ بارلىعىن ءتىزىپ شىعۋ كەرەك.
5. قاتىسۋشىلاردان، ولاردىڭ پىكىرى بويىنشا الىنعان ناتيجەدەن قانداي قورىتىندى جاساۋعا بولاتىنىن جانە ترەنينگتىڭ تاقىرىبىمەن بايلانىستى ونىڭ قالاي بولاتىنىن سۇراي وتىرىپ جۇمىستى اياقتاۋ كەرەك.
«مي شابۋىلى» اياقتالعاننان كەيىن (كوپ ۋاقىتتى الماي، ورتاشا 4 - 5 مينۋت)، جاۋاپتىڭ بارلىق نۇسقالارىن تالقىلاۋ كەرەك، باستىلارىن جانە كەلەسىلەرىن تاڭداۋ قاجەت. «مي شابۋىلى» قاجەتتىلىگىنە قاراي ءتيىمدى ءادىس بولىپ تابىلادى:
♦ داۋلى ماسەلەلەردى تالقىلاۋ؛
♦ تالقىلاۋعا قاتىسۋعا ونشا سەنىمدى ەمەس قاتىسۋشىلاردى ىنتالاندىرۋ؛
♦ قىسقا مەرزىم ىشىندە يدەيانى كوپتەپ جيناۋ؛
♦ وقۋشىنىڭ دايىندىعىن انىقتاۋ.

وقىتۋدىڭ ينتەراكتيۆتىك مودەلىنىڭ نەگىزگى شارتتارى:
1. ەمىن - ەركىن پىكىرتالاسقا ءتۇسۋ مۇمكىندىگى
2. بەلگىلى ءبىر ماتەريالدى ەمىن - ەركىن بايانداۋ.
3. سەمينار ساباقتارىنىڭ كوپ بولۋى، وقۋشىلاردىڭ ينيسياتيۆاسىنىڭ جەتەكشىلىگى.
4. توپتىق تاپسىرمالاردىڭ قولدانىلۋى جانە سول ارقىلى ۇجىمدىق ءىس - ارەكەتتەردى دامىتۋ.
5. جازباشا جۇمىستاردى ورىنداۋ.

بۇگىنگى مەملەكەتتىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ساياساتتىڭ تۇجىرىمداماسىنداعى مىندەتتەردىڭ ءبىرى – ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى مەن وقىتۋدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ، ساباقتىڭ ادىستەرىن جانە مازمۇنىن جەتىلدىرۋ، ادىستەمەلىك جاعىنان دامىتۋ بولىپ تابىلادى. قازىرگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى وقىتۋدىڭ وزىق تەحنولوگيالارىن مەڭگەرمەيىنشە، ساۋاتتى ءارى جان - جاقتى مامان بولۋ مۇمكىن ەمەس. جاڭا تەحنولوگيانى مەڭگەرۋ وقىتۋشىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق، كاسىپتىك، ادامگەرشىلىك، رۋحاني ازاماتتىق جانە باسقا دا ادام كەلبەتىنىڭ قالىپتاسۋىنا يگى اسەرىن تيگىزەدى، ءوزىن - ءوزى دامىتىپ وقۋ - تاربيە پروسەسىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋىنا كومەكتەسەدى. ءبىلىم الۋشى ءىس - ارەكەتىنىڭ مازمۇنى اقپاراتتى قابىلداۋ، ونى ۇعىنۋ، بىلىمدىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ. وقىتۋشىنىڭ مىندەتى ءبىلىم الۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋ، اقپاراتتى جۇيەلەۋ، ونى قابىلداۋعا جاعداي جاساي وتىرىپ، ءبىلىم الۋشىعا باعىت، باعدار بەرۋ.

تەحنولوگيالىق وقىتۋ، ءبىلىم بەرۋدىڭ، جەكە تۇلعانى جان - جاقتى دامىتۋدىڭ جاڭا ىزدەنىستەرىن تالاپ ەتەدى. وقۋشىنىڭ ءبىلىم الۋ، دامۋ ت. ب. ءىس - ارەكەتتەرىن ماقساتتى تۇردە ۇيىمداستىرا ءبىلۋ، وعان باسشىلىق ەتۋ، ءبىلىمدى ءوز بەلسەندىلىكتەرىمەن الۋلارىنا تۇرتكى جاساۋ تەحنولوگيانىڭ باستى بەلگىلەرى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما