سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 اپتا بۇرىن)
ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي دامۋى - تىنىمسىز ىزدەنىس
ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي دامۋى - تىنىمسىز ىزدەنىس

ءمۇعالىم ءوزىنىڭ ءبىلىمىن ۇزدىكسىز كوتەرىپ وتىرعاندا عانا ءبىلىمدى، پەداگوگيكا، مەتوديكادان حاباردار، جاقسى وقىتا بىلەتىن ءمۇعالىم بولا الادى. راسىمەن دە، ومىردەگى سان ءتۇرلى ماماندىق بار، ادام بالاسى ءوزى تاڭداپ العان كاسىبىنىڭ مايتالمانى بولۋى كەرەك، ال سول كاسىبىنىڭ مايتالمانى بولۋ ءۇشىن نە كەرەك؟ ارينە، ەڭبەك كەرەك، ىزدەنىس كەرەك، ءوزىن - ءوزى جان - جاقتى ادام رەتىندە، تۇلعا رەتىندە ۇزدىكسىز دامىتۋ كەرەك.
مەكتەپتىڭ جانى، مەكتەپتىڭ جۇرەگى – ءمۇعالىم دەپ ايتىپ تا، ەستىپ تە جاتامىز. احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ «مەكتەپتىڭ جانى – ءمۇعالىم. ءمۇعالىم قانداي بولسا، مەكتەپ سونداي بولماقشى. ياعني، ءمۇعالىم ءبىلىمدى بولسا، ول مەكتەپتەن كوبىرەك ءبىلىمدى تۇلعالار شىعادى. سولاي بولعان سوڭ، ەڭ اۋەلى مەكتەپكە كەرەگى – ءبىلىمدى، پەداگوگيكا، مەتوديكادان حاباردار، جاقسى وقىتا بىلەتىن ءمۇعالىم» دەگەن سوزىندە قانشاما وي، قانشاما ءتۇيىن جاتىر. راسىمەن دە، ومىردەگى سان ءتۇرلى ماماندىقتاردىڭ ىشىندە بىلىمدىلىكتى، كاسىبيلىكتى، تاربيەلىلىك پەن شەبەرلىكتى اسا قاجەت ەتەتىن ماماندىقتىڭ بىردەن - ءبىرى – ءمۇعالىم ماماندىعى. سوندىقتان دا ۇرپاق تاربيەسى مەن ءبىلىمى ماسەلەسى كەزەك كۇتتىرمەيتىن، ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ بولاشاعىن ايقىندايتىن ەڭ ماڭىزدى مىندەتتەردىڭ ءبىرى. وسى مىندەتتى شەشۋ پەداگوگتىڭ ەنشىسىندە. ولاي بولسا، قوعام پەداگوگقا ۇلكەن ءۇمىت ارتىپ، ەل تاعدىرىن سەنىپ تاپسىرىپ وتىر جانە ودان جوعارى جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەدى. وسىنداي كۇردەلى ماسەلەنىڭ شەشىمىن تابۋ جولىندا پەداگوگيكا عىلىمىنىڭ كوپتەگەن عالىمدارى تالماي ىزدەنىپ، زەرتتەۋلەر جۇرگىزىپ، ءوز كەزەگىندە ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا جاڭالىقتار مەن وزگەرىستەر ەنگىزۋدە. ال پەداگوگتار بولسا، ءوز پەداگوگيكالىق ءىس - ارەكەتىندە سول جاڭالىقتاردى، يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى، ءادىس – تاسىلدەردى جەتە ۇعىنىپ، تاجىريبەدە ۇتىمدى قولدانا بىلۋلەرى كەرەك.
ءمۇعالىمنىڭ وزىندىك دامۋىڭدا ول "نەلىكتەن وسىنداي جاعداي ورىن الدى؟ نەمەسە المادى؟"، "كەمشىلىكتەرىمدى قالاي جەتىستىككە اينالدىرامىن؟"، "كەلەشەكتە ءىس - تاجىريبەمدى قالاي جاقسارتامىن؟" دەگەن سۇراقتاردى ۇنەمى قويا وتىرىپ، كاسىبي رەفلەكسيا جۇرگىزە ءبىلۋى كەرەك. رەفلەكسيا دەڭگەيىنەن تەز ارادا شىعىپ ءبىز دامي باستايتىنىمىز ءسوزسىز. ءبىز ءوز كاسىپتىك دەڭگەيىمىز تۋرالى ويلانۋىمىز كەرەك، سەبەبى جاڭا ۋاقىت جاڭا تالاپ قويىپ وتىر. بۇرىڭعى "ءداستۇرلى" ساباق ءوز كۇشىن جويۋدا، وقۋشىلار وزدەرىنە كەرەكتى مالىمەتتەردى، ينفورماسيالاردى ينتەرنەت جۇيەسىنەن الۋ دارەجەسىنە جەتتى. ءبارى دە ويلاي الادى، ءبارى ويدان باستالادى. قازىرگى جاڭا فورماسيا پەداگوگىنىڭ - "رەفلەكسيۆتى پراكتيك" دەپ اتاۋعا بولادى دەپ ەسەپتەيمىن، ياعني ونداي پەداگوگ - ءوزىنىڭ وقىتۋ جانە وقۋ تاجىريبەسىن دامىتۋ، وزگەرتۋ جانە جەتىلدىرۋ ادىستەرىن مۇقيات جانە ۇنەمى ويلاستىرىپ جۇرەتىن پەداگوگ. جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ ءادىس - تاسىلدەرىن ساباقتارىمىزدا قولدانا وتىرىپ، ولاردىڭ تيىمدىلىگىن ايقىنداپ، ءبىز ولاردى مەڭگەرەمىز جانە جاڭا تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋ ءبىزدىڭ ينتەللەكتۋالدىق، كاسىپتىك، ادامگەرشىلىك، رۋحاني، ازاماتتىق جانە دە باسقا كوپتەگەن ادامي كەلبەتىنىڭ قالىپتاسۋىنا يگى اسەر تيگىزەدى، ءوزىن - ءوزى دامىتىپ، وقۋ - تاربيە ءۇردىسىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋىمىزعا كومەكتەسەدى. ءاربىر ساباقتا ءارتۇرلى جاڭا تەحنولوگيالاردى، ءادىس - تاسىلدەردى قولدانا وتىرىپ، ءبىز ءوز - ءوزىمىزدى دامىتىپ، وقۋ - تاربيە ءۇردىسىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋعا ۇيرەنەمىز. ارينە، جۇمىسىمىزدا قيىنشىلدىقتار دا كەزدەسەدى، دەگەنمەن ولاردى ءوتۋ بارىسىندا ءبىز تاجىريبە جيناقتايمىز، جاتتىعامىز، ماقساتقا جەتۋگە ۇمتىلامىز. الدىمىزعا قويعان ماقساتقا جەتۋدە وقۋ - تاربيە جۇمىسىنداعى ءادىس - تاسىلدەردى قولدانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ اقىل - ويىن دامىتۋدى ماقسات ەتەتىن بولعاندىقتان ولاردىڭ دارا ەرەكشەلىكتەرىن ءبىلىپ، ساناسىپ وتىرۋىمىز كەرەك. بۇل - ءاربىر ۇستازدىڭ پارىزى.
ءمۇعالىم وزىندىك دامۋىنا كاسىبي رەفلەكسيا جاساي وتىرا، جاڭا ءادىس - تاسىلدەردى جەتىك مەڭگەرۋگە قالىپتاسادى، ساپالى ناتيجەگە جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ءوز جۇمىسىمىزدا رەفلەكسيا جاساپ، زامان تالابىنا ساي داعدىلانامىز، ۇيرەنەمىز، ءبىز ءوز ارەكەتىمىز ارقىلى عانا داميمىز. مۇعالىمدەر وزدەرىمىزدىڭ ءبىلىمىمىز بەن كاسىبي دايىندىقتارىمىزعا سايكەس، وزدەرىمىزدىڭ جۇمىسىمىز تۋرالى تولعانىستا بولۋىمىز كەرەك. رەفلەكسيۆتى ويدى شەشۋگە جاتاتىن ماسەلەلەردى زياتكەرلەندىرۋ تۇرعىسىنان قاراستىرا وتىرىپ، يدەيالار مەن بولجامداردى دامىتىپ، پراكتيكالىق جاعداياتتاردىڭ زەرتتەۋلەرىنە باستاما جاساپ جانە ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك. وسىلايشا وقىتۋعا ەرەكشە ىقپال ەتىلەدى.
كاسىبيلىك – ۇستازدىڭ پسيحولوگو - پەداگوگيكالىق، عىلىمي - پاندىك ءبىلىم - بىلىكتىڭ مادەني - ادامگەرشىلىك ۇستانىمدارىمەن ۇيلەسۋدىڭ جوعارى دەڭگەيى. كاسىبي قۇزىرەتتىلىك – ءوز بەتىنشە جانە جاۋاپتى ارەكەت جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بەلگىلى ءبىر پسيحيكالىق جاعداي، ارنايى ءبىلىمنىڭ بولۋى، جالپى جانە ارنايى ەرۋديسيانىڭ بولۋى، عىلىمي - كاسىبي دايىندىعىن ۇنەمى جەتىلدىرۋ، كۇندەلىكتى ءىس - ارەكەتتە مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن ەڭبەك سۋبەكتىسىنىڭ كاسىبي دايىندىعى جانە قابىلەتى. ال ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي قۇزىرەتتىلىگى ءبىلىم بەرۋ ناتيجەسىن قامتاماسىز ەتەتىن شەشۋشى فاكتور، ءوز كەزەگىندە، ءتىپتى قوعام جاعدايىنىڭ ساپالى وزگەرۋىنە اسەر ەتەدى. مىنە، سوندىقتان دا، قازىرگى پەداگوگ ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ كوپقىرلىلىعى تۋرالى ءبىلۋى شارت. ياعني، پەداگوگ ءوز قىزمەتىنە قاتىستى يننوۆاسيالاردى، تەحنولوگيالاردى، وزگەرىستەردى جاقسى مەڭگەرگەن بولۋى قاجەت. سونىمەن قاتار، قازىرگى كەزدە مۇعالىمگە دەگەن ءداستۇرلى كوزقاراستار وزگەردى. كەز كەلگەن پەداگوگ كاسىبي جانە تۇلعالىق ءوسۋدىڭ بىردەن ءبىر جولى – كاسىبي ءوزىن – ءوزى جەتىلدىرۋ ەكەنىن تۇسىنگەنى دۇرىس. ۇستازدىڭ جەكە تۇلعالىق قاسيەتتەرى پەداگوگيكالىق ءىس - ارەكەتتىڭ ىشكى مازمۇنىن قۇراپ، شەبەر - ۇستاز بولىپ قالىپتاسۋعا اسا قاجەت. قازىرگى تاڭداعى كوپتەگەن پەداگوگتار ءوزىنىڭ كاسىبي جەتىلۋىنە كوپ ءمان بەرمەيدى. ونى ءارتۇرلى جاعدايلارمەن بايلانىستىرىپ جاتادى. دەگەنمەن، جوعارىدا ايتىپ كەتكەن قوعامىمىزداعى شەشىمىن كۇتىپ تۇرعان ماسەلەلەر ەشقانداي سىن كوتەرمەيدى.
ويىمدى قورىتا كەلە ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي دامۋىندا كەرى بايلانىس، كاسىبي رەفلەكسيا - مانىزدى ەكەندىگى ءسوزسىز. قازىرگى كەزدە قوعام دارىندى، قابىلەتتى ادامداردى قاجەت ەتەدى. ۇزدىكسىز جاڭالىق ەنگىزۋ ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا مەكتەپ جۇمىسىنىڭ دامۋىنىڭ ەڭ باستى فاكتور بولىپ وتىر. ءار ءمۇعالىم ءوز ءىس - ارەكەتىندە قاجەتتى وزگەرىستەردى، ءار ءتۇرلى تاجىريبەلەر جونىندەگى ماعلۇماتتاردى، جاڭا ءادىس - تاسىلدەردى دەر كەزىندە قابىلداپ، دۇرىس پايدالانىپ، كاسىبي دامىپ وتىرۋى كەرەك.

كىدىربايەۆا كۋميسكۋل تۋراپبەكوۆنا
ديرەكتوردىڭ عىلىمي ادىستەمە ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى
اقكوز قوسان ۇلى اتىنداعى №18 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن
تىرەك مەكتەبى (رەسۋرستىق ورتالىق)
جامبىل وبلىسى مەركى اۋدانى

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما