- 06 قىر. 2021 00:00
- 251
مۇڭلى اۋەندەر امينت
بەلگىسىز، جىگىت كەرەمەت، دەنەگە ساۋلىق، ەم بەرەتىن!
كەسەلمىن مەن، راس، — دەگەنمەن دە سەنىڭ ەمىڭنىڭ ءتۇرى قايىرىمسىز ەكەن،
اح! مەن سەنىڭ كەڭەسىڭدى ورىنداۋعا قاۋقارىم جوق؛
مەن ءبىرىن دە قايتالايمىن — مەن ساعان جوق دەي المايمىن،
مەن وزىمە ەڭ جاقىن دوس دەگەن ادامىمدى دۇشپان بولعانىن قالايمىن.
كەرەك دەسەڭ، دوسىڭدى جارىلقادىم دەپ، سەن ايتپاعان، ءبارىن دە.
اتتەڭ-اي! — بيىك جارتاستاردان قۇلاپ سۋلار،
بۇلاقتاردىڭ اعىسى اسەم ءاندى توقتاتا الماعان.
داۋىل-نوسەردى توقتاتا الار ما ەدىڭ؟
كۇننىڭ شەكسىز كوك اسپاننان شۇعىلا نۇرلى ساۋلەسى
دوڭگەلەنە تەڭىزدىڭ تۇبىنە تەرەڭ تۇسپەي مە؟
تابيعاتتىڭ بار تىلسىم كۇشى ماعان سىبىرلاعانداي:
امينت، جەر بەتىندەگى پەندەلەردەي،
سەن دە، قاتال زاڭداردىڭ شەشىمدەرىنە باعىنىشتىسىڭ.
دوستىم مەنىڭ! ءجۇزىڭدى وزگەرتپەستەن اق،
سابىرلىق جاساپ مەنى تىڭداعىن:
وزەن جاعاسىندا ءوسىپ تۇرعان كوك تال اعاش،
ماعان ءبىرشاما اقىل بەردى.
الماسى ونىڭ كوپ تە ەمەس —
ال، بۇرىنعى جىلدارى بۇتاقتارى مايىسىپ-سىنىپ تۇراتىن.
سونداعى ايىبى نە ەدى؟
باعاناسى تال شىبىققا ورانعان.
مەن اعاشتىڭ جانىنا كەلدىم دە،
وتكىر قايقى وراعىممەن مايىسىپ تۇرعان بۇتاقتارىن كەسە باستادىم.
ءبىراق تا، سول كەزدە، مەن سەلك ەتىپ، شوشىپ كەتتىم:
اعاش قينالا تەرەڭ تىنىس الىپ،
بۇتاقتارى جاپىراقتارىمەن قوسىلا شۋلاپ،
سىلدىر قاعىپ، ءتىل قاتقانداي:
«و، مەنى، باۋ-باقشاڭداعى سەنىمدى دوسىڭدى قورلاپ، ازاپتاماعىن!
سەن بالا كەزىڭنەن مەنىڭ قانشاما جەمىسىمنەن ءدام تاتقانسىڭ.
و، مەنى ازاپتاماعىن!
سەن قاتال قولدارىڭمەن ءوسىپ تۇرعان بۇتاقتارىمدى ءۇزىپ،
مەنىڭ ومىرىمە ءقاۋىپ توندىرەسىڭ.
مەن بولماعاندا، كىم مىنا تال شىبىقتاردى كوگەرتىپ، وسىپ-وندىرەر ەدى؟ ولاردىڭ جاپىراقتارىن وزىمدىكىنەن اجىراتا المايمىن. ماعان تال شىبىقتاردى قالايشا سۇيمەسكە، مەن ولارعا تەك قانا قورعان بولىپ تۇرعاندا؟ ول جاي عانا، قىزعانا جابىسىپ، مەنىڭ باعانامدى وراپ الدى.
جۇزدەگەن تامىرلارىن جايىپ، جۇزدەگەن جاققا تاراپ كەتتى؛ ولار مەنەن كورەكتەنىپ، نە كەرەگىن وزەگىمنەن دە سۋىرىپ الىپ، سونىمەن بىرگە ول مەنىڭ جانىمدى دا قوسا العانداي، مىقتاپ مەنىڭ ومىرىمە كىرىپ الدى. مەن بوستان بوسقا اۋرەلەنۋدەمىن: مەنىڭ تامىرىم تەرەڭدەردە جاتىر، قۋاتتى دا، تىرشىلىك بەرەر شىرىن-سولدەرىمنىڭ تەك جارىمى عانا توبەدەگى بولىگىمە جەتىپ وتىرادى.
تۇك تە بولماعانداي، جولاۋشى بولىپ كەتىپ بارا جاتقان ءقاۋىپتى مەيماندار مەنىڭ كۇزدەگى سۇيكىمدى جەمىستەرىمدى ابساتتە-اق ءۇزىپ جۇلىپ الادى.
اعاشتىڭ ۇشار باسى بارىنەن دە قۇر قالادى؛ وزەن بۇلاعىنا قاراپ يىلگەن بۇتاعىنىڭ ەڭ بيىگىندەگى سوڭعى بۇتاقشالارى — وكىنىشتىسى، قۋراعان، قۋراپ كەتكەن!
مەنىڭ تىنىمسىز جاساعان ۇمتىلىستارىما، سىلاپ-سيپاپ، ماپەلەپ وسىرگەن ەڭبەكتەرىمە وڭباعان ساتقىن اسىپ-تاسىپ، بار راحاتقا بولەنبەك.
سوندىقتان دا، ونىڭ جاعدايىن سەزىنىپ، مەن ونىڭ قۇتىلماستاي شىنجىرعا ورانعانىن، ومىردەن تۇپكىلىكتى وتكەنىن كورگەنىمدە، مەن ريزا بولىپ، وزگەلەردىڭ گۇلدەنگەنىنە قۋانامىن. نيكيي، پىشاعىڭدى قىنابىڭا سالعىن!
ءوزىن-وزى قۇرتاتىن جان اياۋشىلىققا تۇرارلىق، اياعىن. بىزدەرگە ىسىراپ ەتۋ ءومىردىڭ تاتتىلىگى، وسى ءبىر قۋانىشتى ماعان قالدىرشى!
ايتىڭدارشى، ماحابباتقا مۇلدەم بەرىلگەندەر، ءومىردى ۇستاپ تۇرا الا ما؟»
1797