وتكەن وقيعالار تۋرالى. ۆەنەسيا 1790
كانە، اقىندار – وزدەرىڭ قاراڭدارشى!
شاشىلۋدا قارجىلار، شاشىلۋدا كوپ كۇندەر.
ءى
ءومىر بەزەندىرگەن سەنىڭ تابىتىڭدى، مەكەنىڭدى، تابىناتىن جايىڭدى: قۇدىرەتتىم قۇدايىم، كۇشتەر، قۇدايلار بيلەپ اينالاڭدى، ارتىنان الاقۇلا شۇبارلانا بيلەپ اينالاڭدى رەتىمەن بىرلەسىپ ءان سالادى، سىرنايشى قالىڭ قاباعىن اۋاعا تولتىرا، ءمۇيىزدى سىرنايىن ۇدەتە ءۇرىپ، قارلىقتىرا داۋىستى ۇنگە قوسادى.
داڭعاراقتار، دابىلدار داڭعىر قاعادى: بىزدەر گاۋھار تاستاردى ەسىتىپ تە، كورىپ تە ءجۇرمىز. العان قۇستار، سەنى دە اعىپ تۇرعان جەمىستەرگە كەل دەپ شاقىرادى! ۋ-شۋ، ازان-قازان سەنى قورقىتا الماس؛ امۋردان دا ول قورقىپ قاشپاس: الاۋ شىراعى مەيىر قانعانشا كوڭىلدى كوتەرىپ الا-قۇلا شۇبار كيىمدىنى ءتاڭىر بەرگەن.
ومىرگە دەگەن قۇشتارلىق بيىك تۇرىپ ولىمنەن – جانە دە كۇدىكتەنەدى: وعان قاتىسى بولعان، مازاردا تىنىش ۇيىقتاپ جاتقان ءمايىت تە.
دوستارى ەندى وسى ءساندى توقىمامەن اقىننىڭ مۇردەسىن وراپ قويسىن: اقىن ومىرىمەن ولەڭدەرىن باعالى زەردەلەپ، ورنەكتەپ قويعان.
8
بۇل قايىقتى، تومەندەتىپ جاپسىرىلعان تابىتقا ۇقساپ قالعان، تەڭەستىرەم ءبىرقالىپتى تەربەتىلگەن بەسىككە. ءدال سونداي! ۇلكەن ارنا-وزەك بويىمەن اسپا بەسىكتەن تابىتقا دەيىن بىزدەر ۋايىم-قايعىسىز، ءبىرقالىپتى تەربەتىلىپ، جىلجىپ، ومىردەن ءوتىپ بارامىز.
11
وح، قالايشا شىركەۋ قىزمەتكەرلەرى دابىل قاعاد! ءسويتىپ ولاردىڭ قوڭىراۋلارىنا ءبىرى دە قالماستان جەتىپ كەلىپ جينالادى، سونداعىسى كەشەگىدەي بۇگىن دە وتكەن-كەتكەندەردەن وسەك ايتۋ.
جو-جوق، شىركەۋ قىزمەتكەرلەرىن سوكپەڭدەر: ادامدارعا نە قاجەت ەكەنىن ولار جاقسى بىلەدى. بۇگىنگى كۇنى كەلىستىرە سويلەگەندەي، ەرتەڭگى كۇنى دە كەلىستىرە سويلەي الساڭ، باقىتتى جان بولارسىڭ.
18
كوكتەمنىڭ جۇمساق كوك ءشوبىن جالاڭ اياق باسىپ جۇرگەن، سونداي-اق جاس قوزىنى نازىك قولمەن تولقىنداتا سيپاعان قانداي راحات.
بۇتالارداعى جايقالا وسكەن جاڭا گۇلدەردى كورۋ – عاجاپ.
سابىرلىقپەن – مۇڭلى كوزقاراستى كوك-جاسىل جاپىراقتار جۇباتار.
باقتاشىنىڭ گۇل شوقتارعا تولىپ قوينى، ءوبىپ تۇرعان، – قانداي ءتاتتى – دەگەنمەن دە ماعان مۇنشاما مامىراي قۋانىشتى مۇلدەم بەرمەس.
34-6
تۋراسىن ايتسام، نەمىستىڭ بەك-سۇلتاندارىنىڭ اراسىندا، مەنىڭ سۇلتان-بەگىم سونشاما ۇلىع ەمەس: سۇلتاننىڭ قۇزىرەتىنە قاراستى جەر كولەمى دە تار، قازىناسى دا باي ەمەس؛ ەگەر دە ءاربىر ادام، بۇعان ۇقساپ، سىرتقى جانە ىشكى كۇشتەرىن سارقىپ جۇمسايتىن بولسا، وندا نەمىستىڭ ءومىرى نەمىستەر ىشىندە ۇلكەن توي بولعان بولار ەدى.
دەگەنمەن، تاعدىردىڭ ءوزى ماداقتاپ قويسا، مەن نەسىنە ونى ماداقتايمىن؟
يا، مەنىڭ ماقتاپ-ماداقتاۋىمدى كەلىسىلگەن كەلىسىم ساۋدا دەپ تە ەسەپتەپ، ونىڭ ماعان بەرگەن سىيىن، ەڭ باقۋات ۇلىعتىڭ بەرەتىن دۇنيەسىنەن دە كوپ دەپ قالار: دوستىقتى، سەنىمدى، قارىم-قاتىناستى، تۇرعىن ءۇيدى، مەكەن-جايدى، باي-باقشانى.
بارىممەن مەن وعان بورىشتىمىن؛ قايتكەندە دە مەن كوپ نارسەگە قۇشتار بولاتىنمىن، ءبىراق تا قالايشا تابۋعا بولاتىنىن بىلمەدىم – ناعىز اقىن! – ەشتەمە.
ەۋروپا مەنى ماقتانىش تۇتادى، سودان ماعان ەۋروپا نە بەردى؟ مەن ولەڭدەرىم ءۇشىن ءوزىم قىمبات باعا تولەدىم. نەمىستەر ماعان ۇقساماق بولسا، فرانسۋزدار ءسۇيىپ وقيدى. لوندون! ابىرجىعان، اسىپ-ساسقان ءقادىرلى مەيمان دوسىڭداي سەن كۇتىپ الدىڭ.
بۇگىندە، كەرەك دەسەڭىز قىتايدىڭ ۆەرتەرلەردى جازعانىنان، لوتت بوياۋ جاققىشپەن نازىك جۇقا اينەككە سۋرەت سالعانىنان ماعان ودان نە پايدا؟
پاتشالار دا، ۋازىرلەر دە مەنى بىلگىلەرى دە كەلمەدى؛ سىيىنارىم دا، سۇيەنىشىم دە مەنىڭ تەك سەن عانا ءبىر ءوزىڭ.
47
«قاشان سوڭى بولار؟ جوق الدە جۇمىسسىزدىقتان سەن مۇلدەم اداستىڭ با؟ كىتابىڭ – تەك ءبىر عانا قىز تۋرالى ما؟ وزگە قىزىعىراق تاقىرىپ تاپقىن!» مەيلى، سابىر ەتكىن: نەبىر مىقتى بىلگىر، ساحابالاردى جىرعا قوسايىن، بۇگىنگىدەن گورى، سولاردىڭ تۋرا جولىن دۇرىس تۇسىنەتىن شىعارمىن. قازىرشە مەن بەتتيندى شىرقاپ، اندەتىپ ءجۇرمىن: ءبىزدى بىر-بىرىمىزگە تارتىپ ءجۇر، سەبەبى ءومىر بويى سازگەر مەن اقىن اعايىندى تۋىستار.
57
«بۇل ادامدار اقىلسىزدار» – قايداعى ءبىر قيالداردى ويعا سالار، ءسويتىپ، فرانسيانىڭ بار جەرىندە ايقايعا باسار. يا، ولار اقىماقتار، سويتە تۇرا بوستاندىقتاعى اقىلسىزدار اقىلدى سوزدەر از ايتپاعان؛ دەگەنمەن دە قۇلدىڭ اقىلى جوق.
58
كوپ جىلدار بويى بار زيالىلار تەك فرانسۋز تىلىندە سويلەدى؛ كىم ازداپ جاڭىلىپ، ءمۇدىرىپ قالسا بولدى، سونى شەتتەتىپ جاقتىرماي قالاتىن. بۇگىندە قۋانىشتىسى، حالقىمىز فرانسۋز ءتىلىن جاقسى ۇيرەنىپ الدى. ەندەشە نەسىنە اشۋلانامىز؟ سەن وسىعان جەتكەندەيسىڭ!
66
مەن ءارقاشان دا كوپتەگەن كەلەڭسىز، جات تىرلىكتەرگە شىدامدى بولعانمىن، قۇدايىمنىڭ وسيەتىنە بەكەم بولىپ، نەبىر قيىنشىلىقتارعا مىقتام بولدىم.
تەك ءتورت نارسە مەنى ۋلى جىلانداي شاقتى ۋ-ىن جاعىپ: تەمەكىنىڭ ءتۇتىنى، قاندالا، سارىمساقتىڭ ءيىسى جانە.
77
«نە ىستەپ جاتىرسىڭ؟ بىردە بوتانيكامەن، بىردە وپتيكامەن اينالىستىڭ! نازىك جۇرەكتى تۇرتۋدەن ودان ارتىق باقىت بار ما ەكەن؟»
نازىك جۇرەكتەر! ءاربىر جازۋشى ولارعا تيىسەدى. تابيعات، ساعان دا مەنىڭ باقىتىم ءتيىپ ءجۇرسىن!
102
سۇيىكتى جاندار سابىرسىزداردىڭ قۇشاعىندا قىسىلىپ عاجاپ، ەگەر دە شىنداپ ءسۇيىپ قالعان بولسا جۇرەگى سەن دەپ سوعار؛ و دان دا ءتاتتىسى – جۇرەكتىڭ تۇبىنەن جاڭا ءومىردىڭ جاعىمدى داۋىسى ەستىلەر، ءسويتىپ وندا ءپىسىپ، جەتىلىپ، كۇن كورىنەر.
جاستىق شاق كۇش-قۋاتىن تەكسەرىپ ءبىر كورۋگە اسىعار: كوك اسپاننان جارقىراپ كورىنەر نۇر جارىعىن تەزىرەك كورسەم دەۋمەن سوعىپ تۇر.
بىرنەشە كۇندەردى كۇتكىن!
ۋاقىت ءساتى كەلگەن كەزدە، تاعدىرىڭا جازىلعانىن، ور ومىرگە جولىڭدى ساعان كورسەتەر. ونىڭ بار قالاعاندارى، ساعان دا جۇعىستى بولسىن، مەنىڭ سۇيىكتىم، – ءوزىڭ قولداپ-قۋاتتاعان ماحاببات، قايتكەندە دە ماحابباتىڭ ناتيجەلى بولسىن.
103
سوندا، دوستاردان الىستا، نەپتۋن استاناسىندا نەكەدە تۇرعان كەزدە، ءسوز جوق، نەبىر ۋاقىت، ساعاتتارىمدى بوسقا وتكىزىپ، جالعىزدىقتىڭ اۋىر كۇندەرىن كەشتىم.
ۇكىلى ۇمىتپەنەن قاراپ بولاشاققا، وتكەن كەزدەسۋلەرىمنىڭ ءاربىرىن، ءبارىن دە مەن جاقسىلىققا جورىپ، ەسكە الامىن.
جەر بەتىندە دامدەۋىش قوسىلعان تاعامنان ارتىق ءدامدى زاتتى تاپپادىم.
You Might Also Like
-
بىلەمىن، ادام ءومىرى ساعىنىشتان تۇرادى. Dinar ءۇيدىڭ رەت سانىنا قارادى. جولايىرىقتان ادەمى “Lamborghini” ءاۆتوموبيلى ءوتىپ بارادى. مۇڭدى ساعىنىش — عۇمىردىڭ اينىماس سەرىگى. اۋەلى، كوڭى...
-
اللانىڭ نۇرى جاۋعان، كوڭىلدى ەلجىرەتكەن كۇن تۋدى. دالا مەن ورمان كوگوراي — كوككە وراندى. تاۋ مەن تاۋ جاعاسى باۋرايىندا، بۇتا اعاشتار، تاس دۋالداردا، بۇلبۇل قۇستار ءان كوڭىلگە حوش شىرقايدى. تاۋ...
