مۋزىكادان ساباق توپتاماسى
توپتاماداعى ساباقتار ءتىزىمى:
1. قازاقتىڭ حالىق اسپاپتارى وركەسترى
2. مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگى
3. تابيعاتپەن ۇندەسكەن سىبىزعى.
4. قازاقتىڭ ۇلتتىق بي ونەرى.
5. «تاپقىر بولساڭ - تالاس جوق» سايىسى
مۋزىكادان كلاستان تىس ءىس - شارا 5 - 6 كلاسس
مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگى
كىمنىڭ رۋحىندا مۋزىكا جوق بولسا،
كىمدى اسەم اۋەندەر ەلىكتەتپەسە،
سول ادامنىڭ جان دۇنيەسى تۇندەي قاراڭعى. (ۆ. شەكسپير)
شىعارماشىلىق جەكە تۇلعانىڭ قالىپتاسۋىنداعى ماڭىزدى ورىنداردىڭ ءبىرىن ونەر يەلەنەدى. ول مورالدىق - ەتيكالىق قاسيەتتەردى تاربيەلەۋگە كومەكتەسەدى. ونەردىڭ ىشىندە زاماناۋي دۇنيەنىڭ نەعۇرلىم تۇسىنىكتى جانە جالپىعا قولجەتىمدى ءتىلى - مۋزىكاعا ەرەكشە ءمان بەرىلەدى. بالالاردى ەرتە جاستان مۋزىكاعا اۋەستەندىرۋدىڭ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى مەن دارىندىلىعىن انىقتاۋدىڭ، ولاردىڭ رۋحاني مادەنيەتىن تاربيەلەۋدىڭ ومىرلىك قاجەتتىگى بار. مۋزىكا ادامنىڭ ويى مەن ونىڭ قىزمەتىن قۇرىلىمداۋعا كومەكتەسەدى، ماتەماتيكانى، تىلدەردى زەردەلەۋدى، ورنىقتى ۇزاق مەرزىمدىك جادتىڭ دامۋىن جەڭىلدەتەدى.
وقۋشىلارعا ءوزىن - ءوزى تانىتۋ مۇمكىندىگىن بەرۋىڭ ءۇشىن مۋزىكانى وقىتۋدىڭ فورمالارى مەن مازمۇنىن وڭتايلاندىرۋ جولدارىن ىزدەستىرىپ، بۇگىنگى كەشكە الىپ كەلىپ وتىرمىز.
مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگىنىڭ ماقساتى - وقۋشىلاردا ولاردىڭ ەموسيالىق قابىلداۋشىلىعى نەگىزىندە مۋزىكاعا بەلسەندى، شىعارماشىلىق كوزقاراس قالىپتاستىرۋ، مۋزىكالىق شىعارمالاردى تىڭداۋ مادەنيەتىن تاربيەلەۋ، مۋزىكا ءپانىن تانۋ ۇدەرىسىندە وقۋشى قوزعالىسىنىڭ ىشكى سەرپىنىن بەينەلەۋ.
مىندەتتەرى؛
• وقۋشىلاردى ءپان بويىنشا جاڭا قىزىقتى اقپارات ىزدەستىرۋگە ۋاجدەۋ؛
• مۋزىكالىق تەستتەرگە تالداۋ جاساۋعا، جەكە مۋزىكالىق اسەرلەرىنىڭ وزىندىك قورىتىندىلارىن تۇجىرىمداۋعا ۇيرەتۋ؛
• وقۋشىلاردا شىعارماشىلىققا، مۋزىكانىڭ ومىرمەن بايلانىسىن كورە ءبىلۋ شەبەرلىگىنە كوزقاراسى قاعيداسىن قالىپتاستىرۋ؛
ءىس - تاجىريبەلىك ءمانى. وقۋ قۇرالى 5 - 6 سىنىپتارداعى مۋزىكا ساباقتارىنا ارنالعان جانە مۋزىكالىق ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىمەن قاراستىرىلعان تاقىرىپتاردى تەرەڭدەتەدى. «مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگى»وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرى ەسەپكە الىنا وتىرىپ قۇراستىرىلعان. ونىڭ كومەگىمەن وقۋشىلار ءوز ويلارىن بىلدىرۋگە، شىعارماشىلىققا، جاڭا نارسەنى بىلۋگە ۇيرەنەدى.
بۇل وقۋ قۇرالىنىڭ ايرىقشا ەرەكشەلىكتەرى وقۋشىلارعا؛
• مۋزىكاعا دەگەن ءوز كوزقاراسىن بىلدىرۋگە؛
• ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق ءوسۋىن قاداعالاپ وتىرۋعا؛
• مۋزىكالىق اسەرلەردى ناقتى ومىرمەن بايلانىس ماتىنىندە قاراستىرۋعا؛
• رەفلەكسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؛
بۇل كەشتىڭ جۇمىس ىستەۋ جۇيەسىن قاراستىرا وتىرىپ، مىناداي ادىستەر ۇسىنىلۋى مۇمكىن:
پروبلەمالىق
• تۇسىندىرمەلى - يلليۋستراسيالىق:
• سالىستىرۋ ءادىسى جانە باسقالار.
مازمۇنى. وقۋ قۇرالى «مۋزىكا 5 - 6 كلاسس» وقۋلىقتارىنىڭ قۇرىلىمىنا سايكەس قۇرىلعان.
- مۋزىكانى كىمدەر جاسايدى؟
- مۋزىكادا قانشا ءتىل بار؟
- مۋزىكالىق «اۋدارماشى»
- «مەن باستايمىن، ال سەن جالعاستىر»
- سۋرەت جۇمباقتاردى شەشۋ.
• ءى.«سازگەر پاراعى» تاپسىرماسىندا. «... تۋرالى قىزىقتى»ايدارى. وقۋشىلار ساباق كەزىندە العان بىلىمدەرىن پايدالانا وتىرىپ، «مەنىڭ اسەرلەرىم»، «مۇنى بىلگەن قىزىق»، «ءوز ءبىلىمىڭدى تەكسەر» تاپسىرمالارى بويىنشا ويلارىن ورتاعا سالىپ، بىرىگىپ پاراقتى تولتىرادى، سوسىن ءبىر وقۋشى جاۋاپ بەرەدى.
ءىى. «مەنىڭ اسەرلەرىم» ايدارى. وقۋشىلارعا جەكە مۋزىكالىق اسەرلەرى نەگىزىندە ءۇي تاپسىرماسىنا ءار ءتۇرلى تاقىرىپتا ەسسە جازۋ تاپسىرىلعان بولاتىن. مىناداي 4 تاقىرىپ بەرىلدى. «مەنىڭ ومىرىمدە وسى شىعارما»، «نەلىكتەن بۇگىنگى كۇندەرى قۇرمانعازى شىعارمالارى وزەكتى»، «سازگەر اعاعا حات»، «كۇي جانە كۇيشىلەر» وسىلاردىڭ ىشىنەن ءبىر تاقىرىپقا ەسسە جازىپ كەلۋ. ءبىرىنشى بولىپ 6ا كلاسى باستايدى.
ءىىى. نازاردى دامىتۋعا ارنالعان ويىن
ويىنعا قاتىسۋشىلار قولدارىن ارتقا ۇستاپ، تىزەرلەپ، جارتى شەڭبەر قۇرىپ وتىرادى. جۇرگىزۋشى ءبىر اڭگىمەنى باستايدى. اڭگىمە بارىسىندا «قاسىق» ءسوزىن ەستىگەندە قولدارىنداعى قاسىقتى ەكىنشى الاقاندارىنا سوعۋ كەرەك. تالاپ؛ ءبىر مەزگىلدە، بىرگە سوعۋ كەرەك.
اڭگىمە نۇسقالارىنىڭ ءبىرى. «قاسىقتار وتباسىندا»
ءبىر وتباسى ءومىر ءسۇرىپتى. ولاردىڭ تەگى. اتى - جوندەرى قاسىقتار ەكەن. بىردە، جەكسەنبى كۇنى بۇكىل وتباسى بولىپ ءبىر جەردە تۇسكى اس ءىشىپ قايتۋعا شەشىم قابىلدايدى. ءارقايسىسى ساندەنىپ كيىندى، تەك كىشكەنتاي ۇلدارى عانا كونبەدى. اجەسى؛ «ال، بىزگە سەنىمەن بىرگە تۇسكى استان كەيىن تاڭسىق اسقا بالمۇزداق بولادى، ءبىز ونى كىشكەنتاي قاسىقپەن جەيتىن بولامىز» - دەدى جانە نەمەرەسىن كوندىردى. ءدامحانا «التىن قاسىق» دەپ اتالاتىن. مىنە، تۇسكى اس تا اكەلىندى. اكەسى شەشەلەرىنىڭ ستاكانىنا شىرىندى قاسىقپەن قۇيۋعا جينالعانى سول ەدى، ءيتى ءاقتوس داستارحاندى تارتىپ قالدى. ەدەنگە تارەلكەلەر، شانىشقىلار، ستاكاندار مەن قاسىقتار ۇشىپ ءتۇستى. قاتتى اشۋ قىسقان داياشى جۇگىرىپ كەلدى. اكەلەرى بارلىعى ءۇشىن، قاسىق، تارەلكەلەرگە ايىپ تولەگەننەن كەيىن قاسىقتار وتباسىنا ءدامحانادان كەتۋگە تۋرا كەلدى.
1. قازاقتىڭ حالىق اسپاپتارى وركەسترى
2. مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگى
3. تابيعاتپەن ۇندەسكەن سىبىزعى.
4. قازاقتىڭ ۇلتتىق بي ونەرى.
5. «تاپقىر بولساڭ - تالاس جوق» سايىسى
مۋزىكادان كلاستان تىس ءىس - شارا 5 - 6 كلاسس
مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگى
كىمنىڭ رۋحىندا مۋزىكا جوق بولسا،
كىمدى اسەم اۋەندەر ەلىكتەتپەسە،
سول ادامنىڭ جان دۇنيەسى تۇندەي قاراڭعى. (ۆ. شەكسپير)
شىعارماشىلىق جەكە تۇلعانىڭ قالىپتاسۋىنداعى ماڭىزدى ورىنداردىڭ ءبىرىن ونەر يەلەنەدى. ول مورالدىق - ەتيكالىق قاسيەتتەردى تاربيەلەۋگە كومەكتەسەدى. ونەردىڭ ىشىندە زاماناۋي دۇنيەنىڭ نەعۇرلىم تۇسىنىكتى جانە جالپىعا قولجەتىمدى ءتىلى - مۋزىكاعا ەرەكشە ءمان بەرىلەدى. بالالاردى ەرتە جاستان مۋزىكاعا اۋەستەندىرۋدىڭ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى مەن دارىندىلىعىن انىقتاۋدىڭ، ولاردىڭ رۋحاني مادەنيەتىن تاربيەلەۋدىڭ ومىرلىك قاجەتتىگى بار. مۋزىكا ادامنىڭ ويى مەن ونىڭ قىزمەتىن قۇرىلىمداۋعا كومەكتەسەدى، ماتەماتيكانى، تىلدەردى زەردەلەۋدى، ورنىقتى ۇزاق مەرزىمدىك جادتىڭ دامۋىن جەڭىلدەتەدى.
وقۋشىلارعا ءوزىن - ءوزى تانىتۋ مۇمكىندىگىن بەرۋىڭ ءۇشىن مۋزىكانى وقىتۋدىڭ فورمالارى مەن مازمۇنىن وڭتايلاندىرۋ جولدارىن ىزدەستىرىپ، بۇگىنگى كەشكە الىپ كەلىپ وتىرمىز.
مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگىنىڭ ماقساتى - وقۋشىلاردا ولاردىڭ ەموسيالىق قابىلداۋشىلىعى نەگىزىندە مۋزىكاعا بەلسەندى، شىعارماشىلىق كوزقاراس قالىپتاستىرۋ، مۋزىكالىق شىعارمالاردى تىڭداۋ مادەنيەتىن تاربيەلەۋ، مۋزىكا ءپانىن تانۋ ۇدەرىسىندە وقۋشى قوزعالىسىنىڭ ىشكى سەرپىنىن بەينەلەۋ.
مىندەتتەرى؛
• وقۋشىلاردى ءپان بويىنشا جاڭا قىزىقتى اقپارات ىزدەستىرۋگە ۋاجدەۋ؛
• مۋزىكالىق تەستتەرگە تالداۋ جاساۋعا، جەكە مۋزىكالىق اسەرلەرىنىڭ وزىندىك قورىتىندىلارىن تۇجىرىمداۋعا ۇيرەتۋ؛
• وقۋشىلاردا شىعارماشىلىققا، مۋزىكانىڭ ومىرمەن بايلانىسىن كورە ءبىلۋ شەبەرلىگىنە كوزقاراسى قاعيداسىن قالىپتاستىرۋ؛
ءىس - تاجىريبەلىك ءمانى. وقۋ قۇرالى 5 - 6 سىنىپتارداعى مۋزىكا ساباقتارىنا ارنالعان جانە مۋزىكالىق ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىمەن قاراستىرىلعان تاقىرىپتاردى تەرەڭدەتەدى. «مۋزىكالىق ويلانۋلار كۇندەلىگى»وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرى ەسەپكە الىنا وتىرىپ قۇراستىرىلعان. ونىڭ كومەگىمەن وقۋشىلار ءوز ويلارىن بىلدىرۋگە، شىعارماشىلىققا، جاڭا نارسەنى بىلۋگە ۇيرەنەدى.
بۇل وقۋ قۇرالىنىڭ ايرىقشا ەرەكشەلىكتەرى وقۋشىلارعا؛
• مۋزىكاعا دەگەن ءوز كوزقاراسىن بىلدىرۋگە؛
• ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق ءوسۋىن قاداعالاپ وتىرۋعا؛
• مۋزىكالىق اسەرلەردى ناقتى ومىرمەن بايلانىس ماتىنىندە قاراستىرۋعا؛
• رەفلەكسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؛
بۇل كەشتىڭ جۇمىس ىستەۋ جۇيەسىن قاراستىرا وتىرىپ، مىناداي ادىستەر ۇسىنىلۋى مۇمكىن:
پروبلەمالىق
• تۇسىندىرمەلى - يلليۋستراسيالىق:
• سالىستىرۋ ءادىسى جانە باسقالار.
مازمۇنى. وقۋ قۇرالى «مۋزىكا 5 - 6 كلاسس» وقۋلىقتارىنىڭ قۇرىلىمىنا سايكەس قۇرىلعان.
- مۋزىكانى كىمدەر جاسايدى؟
- مۋزىكادا قانشا ءتىل بار؟
- مۋزىكالىق «اۋدارماشى»
- «مەن باستايمىن، ال سەن جالعاستىر»
- سۋرەت جۇمباقتاردى شەشۋ.
• ءى.«سازگەر پاراعى» تاپسىرماسىندا. «... تۋرالى قىزىقتى»ايدارى. وقۋشىلار ساباق كەزىندە العان بىلىمدەرىن پايدالانا وتىرىپ، «مەنىڭ اسەرلەرىم»، «مۇنى بىلگەن قىزىق»، «ءوز ءبىلىمىڭدى تەكسەر» تاپسىرمالارى بويىنشا ويلارىن ورتاعا سالىپ، بىرىگىپ پاراقتى تولتىرادى، سوسىن ءبىر وقۋشى جاۋاپ بەرەدى.
ءىى. «مەنىڭ اسەرلەرىم» ايدارى. وقۋشىلارعا جەكە مۋزىكالىق اسەرلەرى نەگىزىندە ءۇي تاپسىرماسىنا ءار ءتۇرلى تاقىرىپتا ەسسە جازۋ تاپسىرىلعان بولاتىن. مىناداي 4 تاقىرىپ بەرىلدى. «مەنىڭ ومىرىمدە وسى شىعارما»، «نەلىكتەن بۇگىنگى كۇندەرى قۇرمانعازى شىعارمالارى وزەكتى»، «سازگەر اعاعا حات»، «كۇي جانە كۇيشىلەر» وسىلاردىڭ ىشىنەن ءبىر تاقىرىپقا ەسسە جازىپ كەلۋ. ءبىرىنشى بولىپ 6ا كلاسى باستايدى.
ءىىى. نازاردى دامىتۋعا ارنالعان ويىن
ويىنعا قاتىسۋشىلار قولدارىن ارتقا ۇستاپ، تىزەرلەپ، جارتى شەڭبەر قۇرىپ وتىرادى. جۇرگىزۋشى ءبىر اڭگىمەنى باستايدى. اڭگىمە بارىسىندا «قاسىق» ءسوزىن ەستىگەندە قولدارىنداعى قاسىقتى ەكىنشى الاقاندارىنا سوعۋ كەرەك. تالاپ؛ ءبىر مەزگىلدە، بىرگە سوعۋ كەرەك.
اڭگىمە نۇسقالارىنىڭ ءبىرى. «قاسىقتار وتباسىندا»
ءبىر وتباسى ءومىر ءسۇرىپتى. ولاردىڭ تەگى. اتى - جوندەرى قاسىقتار ەكەن. بىردە، جەكسەنبى كۇنى بۇكىل وتباسى بولىپ ءبىر جەردە تۇسكى اس ءىشىپ قايتۋعا شەشىم قابىلدايدى. ءارقايسىسى ساندەنىپ كيىندى، تەك كىشكەنتاي ۇلدارى عانا كونبەدى. اجەسى؛ «ال، بىزگە سەنىمەن بىرگە تۇسكى استان كەيىن تاڭسىق اسقا بالمۇزداق بولادى، ءبىز ونى كىشكەنتاي قاسىقپەن جەيتىن بولامىز» - دەدى جانە نەمەرەسىن كوندىردى. ءدامحانا «التىن قاسىق» دەپ اتالاتىن. مىنە، تۇسكى اس تا اكەلىندى. اكەسى شەشەلەرىنىڭ ستاكانىنا شىرىندى قاسىقپەن قۇيۋعا جينالعانى سول ەدى، ءيتى ءاقتوس داستارحاندى تارتىپ قالدى. ەدەنگە تارەلكەلەر، شانىشقىلار، ستاكاندار مەن قاسىقتار ۇشىپ ءتۇستى. قاتتى اشۋ قىسقان داياشى جۇگىرىپ كەلدى. اكەلەرى بارلىعى ءۇشىن، قاسىق، تارەلكەلەرگە ايىپ تولەگەننەن كەيىن قاسىقتار وتباسىنا ءدامحانادان كەتۋگە تۋرا كەلدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
