ناتيۋرمورت جانرىنىڭ شىعارماشىلىق كومپوزيسياسى
قۇلسارى بالالار ونەر مەكتەبىنىڭ ءمۇعالىمى
ەلتەزەروۆا نۇرگۇل ءقادىر قىزى
ءپانى: كەسكىندەمە
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ناتيۋرمورت جانرىنىڭ شىعارماشىلىق كومپوزيسياسى
بەرىلگەن تاجىريبەلىك تاپسىرما قانداي؟
ءتۇسى مەن فورماسى ءارتۇرلى نارسەدەن قۇرالعان تاقىرىپتىق ناتيۋرمورتتىڭ ەتيۋدى.
ال، بىزگە قويىلعان ماقسات قانداي، ادەتتەگى تاپسىرمالاردان ەرەكشەلىگى بارما؟
ماقساتىمىز ناتيۋرمورتتى ستيلدەۋ ادىسىمەن نەمەسە باسقادا ادىستەرمەن ءتۇرلى تەحنيكادا بەينەلەۋىمىز كەرەك.
ستيلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
ستيلدەۋ شىعارماشىلىقتا نارسەنى اسىرەڭكىلەپ بەينەلەۋ، ونىڭ ءپىشىنىن، ءتۇرىن، ءتۇسىن وزگەرتۋ، ءبىراق سول نارسەنىڭ تۇپكى بولمىسىن ساقتاپ قالۋ كەرەك.
ستيل ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي، باسقا تاعى قانداي سالالاردا كەزدەسەدى؟
ستيل ءسوزىنىڭ عىلىمدا كوپتەگەن تۇسىنىگى بار. لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا “جازۋ جەلىسى” دەگەن ماعىنا بەرەدى. ونەردىڭ بارلىق سالاسىنان كەزدەستىرۋگە بولادى. مىسالى: مۋزىكا، بي، كينو، تەاتر، ادەبيەتتە دە، بەينەلەۋ ونەرىنىڭ بارلىق تۇرلەرىندە ستيلدەۋ ءادىسى بار.
تاجىريبەلىك كەزەڭ
ءار وقۋشى وتكەن ساباقتاردا باستاعان جۇمىستارىن بۇگىن اياقتايدى جانە قىسقاشا تۇسىنىك بەرەدى.
«سۋپەرلوتو» ويىنى
ويىن شارتى: ءار وقۋشىعا بيلەت تاراتىلادى. الدىمەن سىيلىق قويىلىپ، قورجىننان ءنومىر سۋىرىلىپ، سۇراق قويىلادى. ەگەر وقۋشى جاۋاپ بەرسە، سىيلىقتى ۇتادى، ال جاۋاپ بەرمەسە ۇتىلادى.
“دەكور” ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي؟
جاۋابى: “دەكور “ لاتىنشا “ساندەۋ” دەگەن ماعىنا بەرەدى.
ستيلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ستيلدەۋ – نارسەنى اسىرەڭكىلەپ بەينەلەۋ، ونىڭ ءپىشىنىن، ءتۇرىن، ءتۇسىن وزگەرتۋ، ءبىراق سول نارسەنىڭ تۇپكى بولمىسىن ساقتاپ قالۋ.
پۋانتيليزم – دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: پۋانتيليزم – “پۋانت” دەگەن فرانسۋز تىلىنەن اۋدارعاندا “نۋكتەمەن جازامىن”دەگەن ماعىنا بەرەدى. العاش فرانسۋز سۋرەتشىسى جورج سەرا (1859 - 1891) وسى ادىسپەن بەينەلەگەن.
كۋبيزم دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: كۋبيزم – فرانسۋزدىڭ “كۋب” دەگەن سوزىنەن اۋدارعاندا “ءتورتبۇرىش دەگەن ماعىنا بەرەدى، ياعني گەومەتريالىق پىشىندەرگە ۇقساتىپ بەينەلەۋ. العاش كۋبيست سۋرەتشى يسپاندىق پابلو پيكاسسو(1881 - 1973)
ابستراكسيونيزم دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ابستراكسيونيزم – لاتىنشا “كەسەمين، جويامىن”دەگەن ماعىنا بەرەدى، شىنايى بەينەلەۋدەن باس تارتىپ، تەك گەومەتريالىق پىشىندەر، ورنەك، ءتۇس، داق، رەڭ ارقىلى بەينەلەۋ ءادىسى. العاش ابستراكسيونيست ۆاسيليي كاندينسكيي(1866 - 1944)
قازاق حالقىندا ستيلدەۋ ءادىسى قاشان دامىعان؟
جاۋابى: حالقىمىز ستيلدەۋ ءادىسىن وتە ەرتە زاماننان بەرى قولدانادى، وعان دالەل ءبىزدىڭ ويۋ ورنەگىمىز بەن تاستاعى تاڭبالار. وسىمدىك، جانۋار تەكتەس، گەومەتريالىق، كوسموگونيالىق ويۋ ورنەكتەر وسى ستيلدەۋ ءادىسى ارقىلى بەينەلەنگەن.
رەاليزم دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: رەاليزم دەگەنىمىز – لاتىنشا “شىنايى”دەگەن ماعىنا بەرەدى. ءومىردى. قورشاعان ورتانى بۇكپەسىز شىنايى بەينەلەۋ. ءابىلحان قاستەيەۆ(1904 - 1973) - رەاليست سۋرەتشى.
سۋپەرويىن
ەنكاۋستيكا – دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ەنكاۋستيكا – گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا “كۇيدىرۋ، ەرىتۋ” دەگەن ماعىنا بەرەدى. العاش ەنكاۋست سۋرەتشىلەر دەپ ەجەلگى ەگيپەتتىكتەردى ايتۋعا بولادى.
كورمە
قويىلاتىن تالاپتار:
1. ورىنداۋ شەبەرلىگى.
2. ويلاۋ، قيالداۋ قابىلەتى.
3. كومپوزيسيالىق قۇرىلىمى.
ەلتەزەروۆا نۇرگۇل ءقادىر قىزى
ءپانى: كەسكىندەمە
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ناتيۋرمورت جانرىنىڭ شىعارماشىلىق كومپوزيسياسى
بەرىلگەن تاجىريبەلىك تاپسىرما قانداي؟
ءتۇسى مەن فورماسى ءارتۇرلى نارسەدەن قۇرالعان تاقىرىپتىق ناتيۋرمورتتىڭ ەتيۋدى.
ال، بىزگە قويىلعان ماقسات قانداي، ادەتتەگى تاپسىرمالاردان ەرەكشەلىگى بارما؟
ماقساتىمىز ناتيۋرمورتتى ستيلدەۋ ادىسىمەن نەمەسە باسقادا ادىستەرمەن ءتۇرلى تەحنيكادا بەينەلەۋىمىز كەرەك.
ستيلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
ستيلدەۋ شىعارماشىلىقتا نارسەنى اسىرەڭكىلەپ بەينەلەۋ، ونىڭ ءپىشىنىن، ءتۇرىن، ءتۇسىن وزگەرتۋ، ءبىراق سول نارسەنىڭ تۇپكى بولمىسىن ساقتاپ قالۋ كەرەك.
ستيل ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي، باسقا تاعى قانداي سالالاردا كەزدەسەدى؟
ستيل ءسوزىنىڭ عىلىمدا كوپتەگەن تۇسىنىگى بار. لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا “جازۋ جەلىسى” دەگەن ماعىنا بەرەدى. ونەردىڭ بارلىق سالاسىنان كەزدەستىرۋگە بولادى. مىسالى: مۋزىكا، بي، كينو، تەاتر، ادەبيەتتە دە، بەينەلەۋ ونەرىنىڭ بارلىق تۇرلەرىندە ستيلدەۋ ءادىسى بار.
تاجىريبەلىك كەزەڭ
ءار وقۋشى وتكەن ساباقتاردا باستاعان جۇمىستارىن بۇگىن اياقتايدى جانە قىسقاشا تۇسىنىك بەرەدى.
«سۋپەرلوتو» ويىنى
ويىن شارتى: ءار وقۋشىعا بيلەت تاراتىلادى. الدىمەن سىيلىق قويىلىپ، قورجىننان ءنومىر سۋىرىلىپ، سۇراق قويىلادى. ەگەر وقۋشى جاۋاپ بەرسە، سىيلىقتى ۇتادى، ال جاۋاپ بەرمەسە ۇتىلادى.
“دەكور” ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي؟
جاۋابى: “دەكور “ لاتىنشا “ساندەۋ” دەگەن ماعىنا بەرەدى.
ستيلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ستيلدەۋ – نارسەنى اسىرەڭكىلەپ بەينەلەۋ، ونىڭ ءپىشىنىن، ءتۇرىن، ءتۇسىن وزگەرتۋ، ءبىراق سول نارسەنىڭ تۇپكى بولمىسىن ساقتاپ قالۋ.
پۋانتيليزم – دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: پۋانتيليزم – “پۋانت” دەگەن فرانسۋز تىلىنەن اۋدارعاندا “نۋكتەمەن جازامىن”دەگەن ماعىنا بەرەدى. العاش فرانسۋز سۋرەتشىسى جورج سەرا (1859 - 1891) وسى ادىسپەن بەينەلەگەن.
كۋبيزم دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: كۋبيزم – فرانسۋزدىڭ “كۋب” دەگەن سوزىنەن اۋدارعاندا “ءتورتبۇرىش دەگەن ماعىنا بەرەدى، ياعني گەومەتريالىق پىشىندەرگە ۇقساتىپ بەينەلەۋ. العاش كۋبيست سۋرەتشى يسپاندىق پابلو پيكاسسو(1881 - 1973)
ابستراكسيونيزم دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ابستراكسيونيزم – لاتىنشا “كەسەمين، جويامىن”دەگەن ماعىنا بەرەدى، شىنايى بەينەلەۋدەن باس تارتىپ، تەك گەومەتريالىق پىشىندەر، ورنەك، ءتۇس، داق، رەڭ ارقىلى بەينەلەۋ ءادىسى. العاش ابستراكسيونيست ۆاسيليي كاندينسكيي(1866 - 1944)
قازاق حالقىندا ستيلدەۋ ءادىسى قاشان دامىعان؟
جاۋابى: حالقىمىز ستيلدەۋ ءادىسىن وتە ەرتە زاماننان بەرى قولدانادى، وعان دالەل ءبىزدىڭ ويۋ ورنەگىمىز بەن تاستاعى تاڭبالار. وسىمدىك، جانۋار تەكتەس، گەومەتريالىق، كوسموگونيالىق ويۋ ورنەكتەر وسى ستيلدەۋ ءادىسى ارقىلى بەينەلەنگەن.
رەاليزم دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: رەاليزم دەگەنىمىز – لاتىنشا “شىنايى”دەگەن ماعىنا بەرەدى. ءومىردى. قورشاعان ورتانى بۇكپەسىز شىنايى بەينەلەۋ. ءابىلحان قاستەيەۆ(1904 - 1973) - رەاليست سۋرەتشى.
سۋپەرويىن
ەنكاۋستيكا – دەگەنىمىز نە؟
جاۋابى: ەنكاۋستيكا – گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا “كۇيدىرۋ، ەرىتۋ” دەگەن ماعىنا بەرەدى. العاش ەنكاۋست سۋرەتشىلەر دەپ ەجەلگى ەگيپەتتىكتەردى ايتۋعا بولادى.
كورمە
قويىلاتىن تالاپتار:
1. ورىنداۋ شەبەرلىگى.
2. ويلاۋ، قيالداۋ قابىلەتى.
3. كومپوزيسيالىق قۇرىلىمى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
س. عابباسوۆ اتىنداعى جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ تاريح
