نۇر توقاي (كوك قاشان) شايقاسى
1457 جىلى ءابىلحايىر حان مەن ويرات تايشىسى وزتەمىر اسكەرىنىڭ اراسىندا بولعان شايقاس نۇر توقاي شايقاسى نەمەسە كوك قاشان شايقاسى دەگەن اتپەن اتالىپ ءجۇر. XV عاسىردىڭ باس كەزىندە پايدا بولعان ويرات حاندىعى بىردەن موعولستاننىڭ شىعىس شەكارالارىنا شاپقىنشىلىق جاساي باستايدى. ويتكەنى ويرات (قالماق) شونجارلارىن ءوز جايىلىمدارىن كەڭەيتۋ مۇمكىندىگى قىزىقتىردى. سودان دا ولار جەتىسۋعا عانا ەمەس، ورتالىق ازياداعى وتىرىقشى اۋداندارعا دا كوز تىكتى. XV عاسىردىڭ 50ء-شى جىلدارى ويراتتار سىر بويىنداعى قالالارعا شابۋىل جاسادى. نۇر توقاي شايقاسى ءابىلحايىر حاندىعىنىڭ استاناسى — سىعاناق قالاسىنا تاياۋ جەردەگى جازىقتا ءوتتى. نۇر توقاي شايقاسىندا ويراتتار تولىق جەڭىسكە جەتىپ، ءابىلحايىر حان ءوز اسكەرىنەن قالعان ازداعان قولمەن سىعاناق قالاسىنا كەلىپ تىعىلدى. قارسىلىققا كەزىكپەگەن قالماقتار تۇركىستان، تاشكەنت پەن شاحرۋح قالالارىنىڭ توڭىرەگىن توناۋعا كىرىستى. كەتەرىندە وزتەمىر تايشى ءابىلحايىر حانمەن اسا اۋىر ءبىتىم جاساستى. وسى جەڭىلىستەن كەيىن ءابىلحايىر حاندىعىنان كوشپەلى تايپالار، سونىڭ ىشىندە كەرەي مەن جانىبەك ءبولىنىپ كەتتى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
You Might Also Like
-
فرانسيا دا 1631 جىلى العاشقى گازەت «گازەت فرانسۋاز» شىعا باستاعان. فرانسيا ءباسپاسوزى ەۋروپانىڭ ءبىرقاتار مەملەكەتتەرىنە، سونىڭ ىشىندە تۇركياعا كەڭىنەن تاراتىلادى. ءتورت عاسىرعا جۋىق تاريح...
-
نۇرجامال پەرنەبەك قىزى ۇسەنبايەۆا — قازاقستان حالىق ءارتىسى، وپەرا ءانشىسى. ول 1958 جىلى شىلدەدە تۋعان. 1984 جىلى قۇرمانعازى اتىنداعى الماتى كونسەرۆاتورياسىن ءبىتىرىپ، اباي اتىنداعى وپەرا جانە بال...
