
- 03 قار. 2017 00:00
- 704
ءومىر بويى ەستە ساقتاپ قالۋى ءۇشىن كوبەيتۋ كەستەسىن بالاعا قالاي ۇيرەتۋگە بولادى؟
كوبەيتۋ كەستەسى - ءبىز مەكتەپتە باستاۋىش سىنىپتان باستاپ ۇيرەنەتىن ماتەماتيكاداعى نەگىزگى ۇعىم جانە دە ودان ءارى ماماندىعىڭىزعا قاراماستان ومىرلىك قولدانىستا اسا قاجەت. ءبىراق بالالار شەكسىز تىزبەكتەلگەن كەستەنى جاتتاۋعا وزدىگىنەن ىنتالانا بەرمەيدى، اسىرەسە ولارعا بۇل تاپسىرما وقۋدان تىس دەمالىس ۋاقىتىندا بەرىلسە.
Bilim-all.kz بالالارمەن بىرگە كوبەيتۋ كەستەسىن قالاي جەڭىل ءارى قىزىقتىرىپ ۇيرەنۋدىڭ ءبىرقاتار جولدارىن ۇسىنادى.
پيفاگور كەستەسى
ەڭ باستى ماسقسات — كوبەيتۋ كەستەسىن جاتتاپ الۋ بولعانىمەن، ۇيرەنۋدەن الدىن ونىڭ ءمانىن ءتۇسىنىپ الۋىدىڭ ماڭىزى زور. ول ءۇشىن كوبەيتۋدى قوسۋمەن الماستىرامىز: بىردەي ساندار ءبىز كوبەيتەتىن سانعا بىرنەشە رەت قوسىلىپ وتىرادى. مىسالى، 6*8 — 6 سانىن بىر-بىرىنە 8 رەت قوسۋ.
بىردەي ماندەردى تۇسپەن بەلگىلەپ كورسەتۋ
پيفاگور كەستەسى — كوبەيتۋدى ۇيرەنۋدەگى تاپتىرماس كومەكشى قۇرال، سونداي-اق وندا كەيبىر زاڭدىلىقتار كورسەتىلگەن. مىسالى، كوبەيتكىشتەردىڭ ورنىن اۋىستىرعاندا كوبەيتىندىنىڭ ءمانى وزگەرمەيدى، 4*6 - 6*4. وسى سياقتى "بىردەي" جاۋاپتاردى اجىراتۋ ءۇشىن قانداي دا ءبىر تۇسپەن بەلگىلەپ الىڭىز، ال بۇل كوبەيتۋ كەستەسىن قايتالاۋ كەزىندە شاتاسىپ قالماۋعا كومەكتەسەدى.
پيفاگور كەستەسىن ەڭ قاراپايىم جانە تۇسىنىكتى بولىگىنەن باستاپ ۇيرەنگەن ءجون: 1، 2، 5 جانە 10-عا كوبەيتۋ. قانداي دا ءبىر ساندى 1-گە كوبەيتكەندە، ونىڭ ءمانى سول ساننىڭ وزىنە تەڭ بولادى، ياعني وزگەرمەيدى، ال ساندى 2-گە كوبەيتسەك، ونىڭ 2 ەسەلەنگەن مانىنە تەڭ بولادى. قانداي دا ءبىر ساندى 5-كە كوبەيتكەندەگى ءمانى نە 0-مەن، نە بولماسا 5-پەن اياقتالادى. ال ساندى 10-عا كوبەيتسەك، ەكى تاڭبالى سان شىعادى، سول كوبەيتكىش ساننىڭ ءوزى مەن ءنول سانى.
بالالارمەن بىرگە الىنعان ناتيجەلەردى بەكىتۋ ءۇشىن، ولارعا بوس پيفاگور كەستەسىن سىزىپ، ونداعى توركوزدەردى دۇرىس جاۋاپتارىمەن تولتىرۋدى تاپسىرىڭىز. شارشى سىزىپ، ونى تىگىنەن جانە كولدەنەڭىنەن 10 بولىككە بولەسىز. ودان كەيىن جوعارعى جولاقشا مەن سول جاق شەتكى باعاناسىن 1ء-شى توركوزدى بوس قالدىرا وتىرىپ، ءارى قاراي 1-دەن 9-عا دەيىن تولتىرىپ شىعاسىز.
ارينە، ءار بالا ەرەكشە، ولاردىڭ بارلىعى بىردەي جان-جاقتى بولا بەرمەيدى. اتا-انالاردىڭ باستى مىندەتى - بالالارىنىڭ كوڭىلىنە جول تاۋىپ، قولداۋ كورسەتۋ. ويتكەنى ءبىز دە، ءبىر ۋاقىتتارى قاراپايىم قادامداردان وتكەنبىز.