وركەستر-كىسى
كەيبىر كىسىلەردىڭ ون ساۋساعىنان ونەر تامىپ تۇرادى. ال مەنىڭ ساۋساقتارىم ەشقانداي يكەمگە كەلمەيدى. «ەشقانداي» دەگەنمەن ازداپ شىنىمدى ايتسام: مەن ءبىر عانا نارسەگە — جيىن جەردە ايەلدەردى ەپتەپ شىمشىپ الۋعا يكەمدىمىن. ءبىراق ونىڭ اقىرى ازىرشە تەك شاپالاق جەۋىممەن تىنىپ ءجۇر.
ال تال بويىمدا ءبىر عانا ونەر بار. ونى كورسەتەتىن قۇرالىم — مۇرنىم مەن ءتىل-تاڭدايىم.
مۇرنىمدى كادىمگى سىرنايشا سىزىلتام: تاڭدايىمدى تاقىلداتىپ، اياعىمدى تاپىرلاتىپ بارابانداتىپ جونەلگەنىمدە ءتىرى جان ماعان تەڭ كەلە المايدى.
الايدا سىرناي مۇرىن مەن بارابان-اۋىزدىڭ ارقاسىندا جان ساقتاۋ وڭاي ەمەس. جۇرتتىڭ مۋزىكانى تۇسىنە بىلۋدەگى تالاپ-تالعامى ءالى جەتىلە قويماعانى وكىنتەدى. سولاردىڭ كەسىرىنەن بۇگىنگە دەيىن ارتيست بوپ تانىلا الماي، كۇن ارا اشىعىپ ازاپ تارتىپ ءجۇرمىن.
جۇمىس ىزدەپ بارماعان جەرىم جوق شىعار!
— قولىڭنان نە كەلەدى!؟— دەپ سۇرايدى.
باسقالار سياقتى: «نە تاپسىرساڭ، سول كەلەدى!» دەي المايمىن.
ءتىرى پەندە تىرلىك ەتۋگە ءتيىس. ەتكەندە ءوز باسىم شاماڭ جەتكەنگە جارماس دەگەندى جاقتايمىن. ايتالىق، مەنىڭ شامام مۇرنىمدى سىرنايشا سىزىلتۋعا جەتەدى ەكەن، ەندى ودان ارتىققا تىربانۋدىڭ ءتىپتى دە قاجەتى جوق.
ءبىراق: «مىرزالار، مەن مۇرنىمدى سىرنايشا سىزىلتا الامىن»، دەسەم-اق بولدى، جۇرت جىن قاققانداي كۇلەدى، مازاقتاپ ميىمدى اشىتادى.
— اۋەلى تىڭداپ كورىڭىزدەرشى، سونسوڭ ايتارسىزدار!— دەپ جىك-جاپار بولامىن.
— كانە، باستا!— دەسەدى.
مەن ونەرىمدى ءوزىمنىڭ اۋەندەرىمدى ويناۋدان باستايمىن. قاجەت تۇستاردا «بارابانىمدى» دا دابىلداتىپ قويامىن. تىڭداۋشىلارىم تاڭ-تاماشا قالادى. سىزگە — وتىرىك، ماعان — شىن، مىرزا، اۋەلدە بايسالدانىپ بەي-جاي وتىرعان بىلىكتىلەردىڭ تالايى ءبىرازدان سوڭ ەسى شىعا ەلىرىپ كەتەدى. كيىمدەرىن سىپىرىپ لاقتىرىپ تاستاپ، ىرعالاڭداپ، بۇرالاڭداپ، الگى قارىن ءبيىن بيلەپ جونەلەدى.
ال مەن سىرنايلاتىپ بولعان سوڭ جۇرتتىڭ نە دەيتىنىن بىلەسىزدەر مە؟ ولار:
— شىركىن-اي، وسىنشا ونەرىمەن ەۆروپادا، نەمەسە امەريكادا تۇرسا عوي،ەندىگى ميلليونەر بوپ كەتەتىن ەدى!— دەسەدى.
ءبىزدىڭ جاقتا اشتان بۇرالىپ جۇرگەندەردى، البەتتە، وسىلاي جۇباتادى.
سوندا ءبىز ءوز ەلىمىزدە ەمەس، ەۆروپادا نەمەسە امەريكادا جۇرۋگە ءتيىس ەكەنبىز. ياعني، ءتاڭىرىم كىسىلەردى ەكى سورت ەتىپ جاراتىپتى. ءبىرى — افريكالىقتار مەن ازيالىقتار، ەندى ءبىرى — ەۆروپالىقتار مەن امەريكاندىقتار. ا ل ءبىز سياقتى جالاڭ اياقتاردى و باستان «ەكىنشى» سورتقا جاتقىزىپ قويعاندىقتان، بىزگە كەڭ دۇنيە تار بولادى دا تۇرادى. جەر-كوكتەگى ونەردى تۇگەل ءبىلىپ تۋساڭ تا، ەكى قولعا ءبىر جۇمىس تابا الماي يتشىلەيمىز.
البەتتە، مىقتىلار مەنىڭ ونەرىمدى تاماشالاپ، ءوزىمدى ابدەن ماقتاپ، الاقانىما بەس-ون كۋرۋش سالادى دا، ماڭدارىنان قۋىپ جىبەرەدى.
ونەر ءۇشىن قانداي قيامەتكە شىداپ باققانىمدى ەندى تۇسىنگەن شىعارسىزدار.
ونەر دەگەندە ءىشىپ وتىرعان اسىن جەرگە قوياتىن ءبىر مىڭ بولعىر جولىقپاعاندا، مەن بۇل ومىردەن مۇرنىنان باسقا مۇلكى جوق بەيشارا مۋزىكانت كۇيىمدە تىلەنشىلەپ وتەتىن ەدىم.
مەن ونىمەن ۋاقىتشا تەاتردا وركەستر مىندەتىن اتقارىپ جۇرگەنىمدە تانىستىم. وركەستر بولعانىما سەنبەي وتىرسىز با؟
راس ايتامىن، سىرنايلاتىپ، دابىلداتىپ دەگەندەي، مەن بۇكىل وركەستردىڭ مىندەتىن جالعىز اتقاردىم. ونىمەن عانا تىنعان جوقپىن: ساحناعا شىعىپ ءان سالدىم، ايەلشە كيىنىپ الىپ بي دە بيلەدىم. وعان قوسا كاسسادا بيلەت ساتتىم، ساحنانى بەزەندىرۋشى، تەاتردىڭ كوشى-قونىن رەتتەۋشى جانە جۇگىن تيەپ-تۇسىرۋشى بولدىم. ارتيستەردىڭ بىرەۋى اۋىرا قالسا، ونىڭ ءرولىن دە ماعان تاپسىراتىن.
ءبىر كۇنى شەكسپيردىڭ «گاملەتىن» قوياتىن بولدىق. گاملەتتىڭ ءرولىن ماعان بەردى. ال «گاملەتتى» قوياتىنىمىزدى ماعان ول كۇنى ەشكىم ەسكەرتكەن جوق. ەسكەرتسە دە ەسىمنەن شىعىپ كەتتى مە، كىم ءبىلسىن... سودان ءبىر كۇن بۇرىن عانا الگى «حورحوردىڭ قۋىرىلعان بۇرشاق ساتۋشىسى» دەگەن شاعىن پەسانى قويعان ەدىك، تاعى دا سونى قوياتىن شىعارمىز دەپ سوعان دايىندالىپ بارعانمىن. ساحناعا شىعار كەزەگىم كەلە قالعاندا سول حورحوردىڭ بۇرشاق ساتۋشىسى بوپ كيىنىپ جۇرگەن كۇيىمدە شىقتىم دا، ادەتىنشە مۇرنىمدى سىرنايلاتىپ، تاڭدايىمدى قاعىپ، بارابانداتا باستادىم. ساحنا سۋرەتتەرىنە، ارتيستەرگە كوز تاستاسام: ءبىز دانيادا، كورول سارايىندامىز، دەمەك، مەن — دات پاتشازاداسىمىن. سول ساتتە نە ىستەرىمدى بىلمەي قاتتى ساستىم: حورحوردىڭ قۋىرىلعان بۇرشاق ساتۋشىسى بوپ ويناپ، مۇرنىممەن سىرنايلاتا بەرسەم بە ەكەن، الدە گاملەت بولسام با ەكەن؟ ەكى وتتىڭ ورتاسىندا قالدىم. قوي، باستالار ويىن باستالىپ كەتىپتى، گاملەت بولماسقا امال جوق، قارسى الدىمدا وفەليا تۇر، سكريپكاشى حريستوستىڭ بىلشيعان ايەلى ەلەنا تۇر،— ول قىزى مارونىڭ نەيلون ىشكويلەگىن كيىپ العان. بىلشيعان بەيباقتىڭ كەۋدەسىنە ءتىپتى ەكى كىسىنىڭ قۇشاعى دا جەتەر ەمەس، نەيلون ىشكويلەگى كەپتەلگەن قىزعىلت ءتۇستى كوكىرەك قابى بىزدە قىزدىڭ جاساۋىنا قوسىپ بەرەتىن جەز شوڭكەنىڭ ەكەۋىن قاتار توڭكەرىپ قويعانعا ۇقسايدى.
مەن گاملەت بوپ سويلەي جونەلدىم.
— مەن اردان جۇرداي بولعان مىناۋ كوروليەۆانىڭ، مەنىڭ شەشەمنىڭ اكەسى ءۇشىن كەك الام. مەن پاتشازادا گاملەتپىن! اكەمنىڭ جۇمباق ءولىمى «اشىلماعان قىلمىستار» ەسەبىندە قالىپ قويمايتىن بولادى. مەن سوت ساراپشىلارىنا ءوتىنىش جازامىن دا، اكەمنىڭ مۇردەسىن مولادان الدىرىپ تەكسەرتىپ، قۇلاق ەستىمەگەن سۇرقيالىقتىڭ سىرىن اشامىن! ءسويتىپ، جاۋىز اعامدى پوليسياعا ۇستاپ بەرەمىن!
ايتارىمدى ايتتىم دا:
— وفەليا! وفە-ە-ليا! وفە-ە-ليا! — دەپ زارلاي باستادىم.
سۋفلەر:
— پوليسيا تورەسى: بۇل مەزگىلدە ساتۋشىلاردىڭ ايقايلاپ سويلەۋىنە بولمايدى دەيدى،— دەپ سىبىرلاپ وتىر.
ال مەن بىلشيعان ەلەنانىڭ قۇشاعىنا كىرىپ تە كەتتىم.
مەن جۇرتقا گاملەت بوپ ۇناي قويمادىم.
— سىرنايلاتشى! كانە، سىرنايلاتشى!— دەگەن داۋىستار ەستىلدى.
كورەرمەندەردىڭ تالابى قوجايىنىمىزدى جىنداندىرىپ جىبەرە جازدادى. ول شىمىلدىقتى جابۋعا ءامىر ەتتى دە، ماعان:
— ءاي، جىگىت سىماق، بۇل جەر — ساحنا! كوشەدەگى كوپ توبىرىڭنىڭ ورتاسىندا تۇرعانداي-اق اۋزىڭا نە كەلسە سونى كوكىگەنىڭ نە؟!— دەپ تەپسىندى.
قوجايىن مەنى قۋىپ شىقتى. تاماق اسىراۋ ءۇشىن عانا جۇرگەن كىسىنى قۋىپ شىعۋعا ول ونشا قينالا قويعان جوق.
جۇمىس ىستەپ جۇرگەنىڭدە جولداس-جورالارىڭنان قارىزعا اقشا الىپ تۇرۋ وپ-وڭاي. ال جۇمىسسىز جۇرگەنىڭدە كىم ساعان قارىز بەرەدى؟ اسكەري قىسقى كيىمدەرىمنىڭ اراسىنان الگى گاملەت بوپ ساحناعا شىققان سايىن كيەتىن شالبارىمدى، مەنشىكتى فۋتبول گولفىمدى، ۇستارام مەن كەۋدەشەمدى قولتىعىما قىسىپ الدىم دا تەاترمەن حوش ايتىستىم. بۇل تىرلىگىمنەن بەيحابارلار ماعان قاراپ سىبىرلاسىپ:
— انانى بىلەسىڭ بە؟ ول — ارتيست. ونىڭ مۇرنى مۇرىن ەمەس، تۇپ-تۋرا سىرناي! — دەسىپ قالادى.
بىرەۋى جانىما كەلىپ:
— مىرزا، سىزبەن سويلەسسەم دەپ ەدىم،— دەدى.
— ۋاقىتىم جوق. مەنىمەن سويلەسكىسى كەلەتىندەر كوپ، بارىپ كەزەككە تۇرىڭىز،— دەدىم.
— سىزدە وتە تىعىز شارۋام بار ەدى،— دەپ سوڭىمنان قالماي قويدى.
— ولاي بولسا سيگارەت بەرە قويىڭىز: بىرەر سورىپ، ەس جيىپ الايىن.
ءيسى اڭقىعان سيگارەتتى ۇستاتا قويدى. سونسوڭ مەنى ماشيناسىنا وتىرعىزىپ، ءبىر ۇلكەن فابريكاعا الىپ باردى. ءىشى جۇماق دەرلىكتەي كابينەتكە كىردىك. تاڭ قالعانىم سونشاما:
— «گاملەتتى» وسىندا وينار ما ەدى! — دەپ داۋرىقتىم.
— ىسكە كىرىسەلىك. مەن وسى فابريكانىڭ يەسىمىن،— دەدى بەيتانىسىم.
— مۇنىڭىزدى ماعان ەسكەرتىپ قويساڭىز عوي،— دەدىم، از-ماز ابىرجىپ قالىپ،— وندا مەن بۇنداي مىنەز كورسەتپەگەن بولار ەدىم.
— وقاسى جوق، مەن دەموكراتياشىل اداممىن، وندايعا ءمان بەرمەيمىن،— دەدى بەيتانىسىم.— سەن دۇرىستاپ تىڭداپ ال،— دەپ ول كەنەت «سەنگە» كەشتى.— مەن فابريكانتپىن، ءبىراق ەشكىمنىڭ پراۆوسىنا قول سۇعىپ جۇرگەم جوق.
— پا، شىركىن! شالا قۇرساقپىن دەڭىزشى؟
ول شامدانىپ قالدى:
— اۋلەكىلەنبەڭىز! سەنبەسەڭىز، كەز كەلگەن جۇمىسشىمنان سۇراڭىز.
ءبىز سەحقا باردىق. مەن ءبىر جۇمىسشىنى توقتاتىپ الىپ:
— ءاي، مىنا قوجايىنىڭنىڭ نە دەگەنىن ەستىسەڭ عوي!—دەدىم.
— ءبىزدىڭ قوجايىن قاشاندا تەك شىندىقتى عانا ايتادى،— دەدى ول.— ءبىزدىڭ جالاقىمىز باسقا فابريكالارداعىدان ەكى ەسە كوپ. جىلىنا ءبىر اي اقىلى دەمالىسىمىز بار. جۇمىستى ارتىق ىستەگەن سايىن قوسىمشا اقى الامىز. جاڭا جىل الدىندا، باسقا دا بارلىڭ مەيرام قارساڭىندا بىزگە سىيلىق بەرىپ تۇرادى.
— جۇماقتا ءجۇرمىز دەشى! — دەدىم، تاڭدانا قاعىتىپ.
كابينەتكە قايتىپ كەلىسىمەن:
— ءسىز ءوزى اۋرۋسىز با، اقىماقسىز با؟— دەپ سۇرادىم.
— ەشقايسىسى دا ەمەسپىن،— دەدى قوجايىن.— مەن نە ىستەيتىنىمدى بىلەمىن.
— ماعان دۇرىستاپ ءتۇسىندىرىپ بەرىڭىزشى،— دەپ ءوتىندىم.
— ەندەشە تىڭدا. و باستا مەنىڭ فابريكامدا ءۇش ءجۇز كىسى ىستەدى. ولار، ارينە، اقشانى از الاتىن. «ەگەر مەن جالاقىلارىڭدى ون پروسەنت ارتتىرسام، سەندەر قانشا تابىس تابار ەدىڭدەر؟— دەپ سۇرادىم. «ەكى ەسە كوپ تابار ەدىك»،— دەستى. سونسوڭ مەن جۇمىسشىلاردىڭ سانىن ەكى جۇزگە ءتۇسىردىم. فابريكادا ەڭبەك ونىمدىلىگى ەكى ەسە ءوستى. ءبىرازدان كەيىن:
— ەگەر مەن تاعى ون پروسەنت قوسسام، سەندەر قانشا جالاقى الار ەدىڭدەر؟— دەپ سۇرادىم. «ەكى ەسە كوپ»،— دەستى. سونسوڭ جۇمىستان ەلۋ كىسىنى تاعى شىعاردىم. ەڭبەك ونىمدىلىگى ءتورت ەسە ءوستى. سويتە-سويتە فابريكادا جيىرما بەس جۇمىسشى قالدى. ولار جالاقىنى باسقا فابريكالارداعىدان الدەقايدا كوپ تابادى، ءبىر اي دەمالىس الادى، مەنىڭ تابىسىم دا ون ەسە ارتتى.
— ال ماعان نە ىستە دەيسىز؟
— ءقازىر تۇسىندىرەم... ەندى جۇمىسشىلاردى قىسقارتۋعا مۇمكىندىك جوق، سوندىقتان مەن ەڭبەك ونىمدىلىگىن ءوسىرۋدىڭ باسقا جولدارىن ىزدەپ ءجۇرمىن. فابريكانىڭ ءىشى-سىرتى مۇنتازداي تاپ-تازا؛ سەحتاردا جۇمىس قايناپ جاتىر. تەرەزەلەر ۇنەمى اشىق. جارىق نەعۇرلىم كوپ بولسا، جۇمىس تا سوعۇرلىم ءونىمدى. ال ءار ءتۇستىڭ ادامعا ءارتۇرلى اسەر ەتەتىنىن ءوزىڭ دە بىلەسىڭ. كوگىلدىر ءتۇس پەن اق ءتۇس ادامدى الدارقاتادى، جادىراتادى، الگى اۋرۋحانالاردا تەك كوگىلدىر بوياۋ مەن اڭ بوياۋدىڭ قولدانىلاتىنى سوندىقتان. قارا بوياۋ ەڭسەڭدى كوتەرتپەيدى. قىزعىلت ءتۇس پەن سارى ءتۇس كوڭىلدى بەي-جاي ەتەدى. قىزىل بوياۋ مەن جاسىل بوياۋ ادامنىڭ قانىن قىزدىرىپ، جىگەرىن تاسىتادى. ۇيىقتايتىن بولمەلەردى قىزىل تۇسكە بوياۋدا دا سونداي سىر بار. مەن فابريكا سەحتارىن قىزىلمەن بوياتىپ قويىپ ەدىم، جۇمىس قارقىنى ەكى ەسە ارتىپ جۇرە بەردى.
— دەگەنمەن، ءسىز ماعان نە ىستە دەيسىز؟
— مەن قاناۋشىلىققا قارسىمىن. الايدا، ەڭبەك ونىمدىلىگىن ەسەلەپ وسىرە بەرۋىم كەرەك. بۇل ءۇشىن جۇمىسشىلارىمنىڭ مۋزىكا تۇرعىسىنداعى تالاپ-تىلەكتەرىن ورىنداۋعا ءتيىسپىن. ادام مۋزىكا تىڭداپ تۇرىپ جۇمىستى قالاي ءوندىرىپ تاستاعانىن ءوزى دە اڭداماي قالادى. مەندە ءبىر وركەستر بولدى، ءبىراق ول مەنى جۇتاتىپ كەتتى.
— تاباق ويناتقىش ساتىپ الىپ، رەپرودۋكتورلاردى فابريكانىڭ ءىشى-سىرتىنا سامساتىپ ءىلىپ تاستاپ، كۋشتۋت سۇڭقىلداتىپ قويمايسىز با؟
— تەمىردىڭ اتى تەمىر ەمەس پە. ونىڭ داۋىسى كىسىنىڭ جۇيكەسىن توزدىرادى، جۇمىس ىستەتپەيدى. ماعان ادامنىڭ تابيعي ءوز داۋىسى كەرەك.
— وتە دۇرىس! مەن كەلىستىم.
— قوياتىن جالعىز-اق شارتىم بار: ۇلتتىق مۋزىكادا شارۋاڭ بولماسىن. ال باتىستىڭ ونى-مۇنىلارىن كۇندىز-تۇنى ويناساڭ دا ەركىڭ، ايتپاقشى، سولاردان بىردەڭە ويناي الاسىڭ با؟
— ويناعاندا قانداي!
— كانە، ۆەنگەر راپسوديالارىنىڭ ءبىرىن ويناپ جىبەرشى!
مەن مۇرنىمدى شۋلاتىپ، تاڭدايىمدى تاقىلداتىپ ءجۇرىپ بەردىم. قوجايىن تاڭدانعانىنان تالىپ قالا جازدادى.
— تاماشا،— دەدى ول.— تەك سىرنايىڭ مەن بارابانىڭ ازدىق ەتەدى. سەنىڭ قولدارىڭ دا جۇمىس ىستەيتىن بولسىن، سوندا ساعان جالاقىنى دا ەكى ەسە كوپ تولەيمىن.
— جارايدى،— دەدىم.— الگى ءداۋ باراباندى ۇرعىلاعانداي ەتىپ وڭ قولىممەن قارنىمدى توڭقىلداتايىن.
— دۇرىس-اق! ال اياقتارىڭ بوس قالا ما؟
— تارەلكە سوعىستىرعانداي ەتىپ باتىڭكەمنىڭ نالىلەرىن سارتىلداتىپ وتىرايىن.
— بارەكەلدى! سونسوڭ!؟
— سونسوڭ با؟ سونسوڭ... توقتاي قال!.. تاپتىم! مەنىڭ سول قولىم بوس قوي، ەندەشە، اۋەننىڭ اسەرىن كۇشەيتۋ ءۇشىن سول قولىممەن بوكسەمدى ۇرعىلايمىن.
— سونسوڭ؟!
— وزىمە دە بىردەڭە قالسىن دا.
— جارايدى. سونىمەن، سەن التى مۋزىكانتى بار وركەستردىڭ قىزمەتىن جالعىز ءوزىڭ اتقاراتىن بولدىڭ. مۇنىڭ جاقسى. وسىنشا كىسىسى بار وركەستردى جالداعان كۇندە مەن ولارعا كۇنىنە ەڭ كەمى ەكى ءجۇز لير تولەۋگە ءتيىس بولار ەدىم. ال سەن ەلۋ ليرگە كەلىسەسىڭ بە؟
— ءتاڭىر جارىلقاسىن ءسىزدى! مەن وسى جاسىما دەيىن ءبىر اپتادا ءالى مۇنشاما تابىس تاۋىپ كورگەم جوق!
— ەندەشە — كەلىستىك! جۇمىسشىلارىما جالاقىنى باسقالاردان ەكى-ۇش ەسە ارتىق تولەيتىنىمە ءوزىڭنىڭ دە كوزىڭ جەتتى، مىنە. ماسەلە اقشادا تۇرعان جوق. مەن جۇمىسشىلارىمنىڭ ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدان جانىمدى دا ايامايمىن. كانە، سەنىڭ قانداي تالاپ-تىلەگىڭ بار؟ بولمەڭدى جاسىلمەن بوياتايىن با؟ الدە قىزىلمەن بە؟ جاڭا كيىم تىكتىرىپ بەرەيىن بە؟ شاراپ اكەلدىرەيىن بە؟
مەن جومارت قوجايىننىڭ بەتىنە تۋرا قارادىم دا:
— ماعان ءسىزدىڭ ەشتەڭەڭىز كەرەك ەمەس. ءبىر عانا وتىنەرىم: ەگەر ماعان شىنىندا قاجىر-قايرات بەرگىڭىز كەلسە، مەنىڭ ءبىر تىلەگىمدى ورىنداڭىز دا، تۇبەگەيلى كەلىستىك دەپ ءبىلىڭىز،— دەدىم.
— ول نە تىلەك؟
— مەن ءسىزدىڭ بەت-اۋزىڭىزدى كورمەي-اق قويسام دەيمىن. مەنىڭ بار-جوق تىلەگىم سول!
قوجايىن قۋانىپ كەتتى:
— اكەل قولىڭدى! — دەدى ول داۋرىعىپ.— كانە، سىبىزعىڭدى سىزىلتشى ءبىر!
You Might Also Like
-
بەكەت اتىراۋ اۆياوتريادىنا ويدا-جوقتا تاپ بولدى. ەڭبەك كىتاپشاڭدا ءۇش ايدان ارتىق جۇمىسسىزدىق بار بولسا، كىشى-گىرىم باقىتسىزدىق دەپ ءبىل. جاتىپ ىشەر، قوعامنىڭ لاس ەلەمەنتى دەگەن سياقتى اتاققا قالاسىڭ....
-
قوي، سيىر، جىلقى، تۇيە تورتەۋى ءبىر كۇنى جايىلىپ وتىرىپ كەڭەسەدى. «قايسىمىز قانداي جەرگە، قانداي كىسىگە بىتسەك، جاقسى بولار ەدى؟» — دەگەن ءسوزدى ايتىسادى-مىس.
