وسىمدىكتەردىڭ قىسقى تىرشىلىگى
دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وسىمدىكتەردىڭ قىسقى تىرشىلىگى.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ءولى تابيعاتتىڭ ءتىرى تابيعاتقا اسەر ەتۋىن قالىپتاستىرۋ.
2. وقۋشىنى ويلانتۋ، وزدىگىنەن ىزدەنىسكە سالۋ، قيالداتۋ، ويىن تۇجىرىمداتۋ، وي - ورىستەرىن كەڭەيتۋ، شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
3. بالالاردىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ويىن تۇجىرىمداۋ، دالەلدەۋ، باقىلاۋ، زەرتتەۋ، وزىندىك جۇمىس، توپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: جىل مەزگىلدەرىنە بايلانىستى سۋرەتتەر، كەستەلەر، جا - پىراق، اعاش بۇتاقتارى (بۇرشىكتى)، ۇلەستىرمەلەر.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
I. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. وقۋشىلاردىڭ ءبىر - بىرىنە جاقسى تىلەكتەر ايتۋى. ءتورت توپقا ءبولۋ (كوكتەم، جاز، كۇز، قىس).
وتكەندى قايتالاۋ سۇراقتارى:
1. ادامعا تاۋەلسىز نە؟
2. تابيعات دەگەن نە؟
3. تابيعاتتى نەگە ءارتۇرلى دەيمىز؟
4. ءولى تابيعات پەن ءتىرى تابيعاتتىڭ ايىرماشىلىعى نەدە؟
5. ولاردىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟
6. ءتىرى تابيعات تۋرالى نە ايتاسىڭدار؟
ءار توپتىڭ پىكىرى تىڭدالىپ، مىناداي سىزبا قۇرىلادى.
تابيعات
↓
ءولى
ءتىرى
ءتىرى تابيعاتتى ءوزارا سالىستىرىڭدار. (ءار ءتۇرلى جۇمىسى تىڭدالادى.)
قورىتىندى.
ادام -------------وسىمدىك ---------------------جانۋار
ويلاۋ، -----------قورەكتەنەدى،-------------- ويلاۋ
سويلەۋ، ----------وسەدى، ----------------------قابىلەتىندە،
ەڭبەك ەتۋ، -------كوبەيەدى، -----------------تىك ءجۇرۋ
سانالى ----------تىنىس الادى
II. ماعىنانى تانۋ.
ا) بالالار، ەندى وسى ءتىرى تابيعاتتان تەك وسىمدىكتى عانا الىپ، سونىڭ تىرشىلىگىن، ءار مەزگىلگە بايلانىستى وزگەرىسىن باقىلايىق.
وسىمدىك – ءتىرى تابيعات. ول تىرشىلىك ەتۋ ءۇشىن قانداي جاعدايلار قاجەت؟(كەستە سىزادى.)
وسىمدىك
↓
سۋ، جىلۋ، قورەك، اۋا، جارىق
ءا) وسىمدىكتەردىڭ قىسقى تىرشىلىگى. ماتىنمەن جۇمىس.
ءقازىر توپ بويىنشا جۇمىس جاسايمىز. ءار توپ ءوز اتىنا بايلانىستى قالتاشىقتاردى تولتىرادى.
● كوكتەم
كۇن جىلىنا باستايدى، قورەك الادى، كۇن ۇزارادى، جەر ءجىبيدى، سوندىقتان وسىمدىك وسە باستايدى
● جاز
جارىق مول، كۇن جىلى، قورەك مول، سۋ كوپ، توپىراق جۇمساق، سوندىقتان جاقسى وسەدى.
● كۇز
جارىق ازايادى، جىلۋ ازايادى، قورەك تە از، توپىراق توڭازيدى، سوندىقتان سارعايىپ، قۋرايدى.
● قىس
جىلۋ جوق، توپىراق قاتادى، قورەك الا المايدى، جارىق از، سوندىقتان وسە المايدى.
قورىتىندى.
وسىمدىكتەردىڭ تىرشىلىك ەتۋى ءۇشىن قاجەتتى بەس جاعداي: جىلۋ، جارىق، سۋ، قورەك، اۋا جەتكىلىكتى بولۋى كەرەك. ال قىستا ولار مۇلدەم جەتىسپەيدى. سوندىقتان وسىمدىكتەر ءوسۋىن توقتاتادى. قىسقى ۇيقىعا كەتەدى. دەمالادى، ياعني جاپىراقتارىن تاستايدى.
III. وي تولعاۋ. – بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ نە ۇيرەندىڭدەر؟ نەلىكتەن وسىمدىك تىرشىلىگى وزگەرىسكە ۇشىرايدى؟
IV. ۇيگە تاپسىرما: ءماتىندى پىسىقتاۋ، داپتەرگە وسىمدىكتەردىڭ قىسقى تىرشىلىگىن جازىپ كەلۋ.
V. باعالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وسىمدىكتەردىڭ قىسقى تىرشىلىگى.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ءولى تابيعاتتىڭ ءتىرى تابيعاتقا اسەر ەتۋىن قالىپتاستىرۋ.
2. وقۋشىنى ويلانتۋ، وزدىگىنەن ىزدەنىسكە سالۋ، قيالداتۋ، ويىن تۇجىرىمداتۋ، وي - ورىستەرىن كەڭەيتۋ، شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
3. بالالاردىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ويىن تۇجىرىمداۋ، دالەلدەۋ، باقىلاۋ، زەرتتەۋ، وزىندىك جۇمىس، توپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: جىل مەزگىلدەرىنە بايلانىستى سۋرەتتەر، كەستەلەر، جا - پىراق، اعاش بۇتاقتارى (بۇرشىكتى)، ۇلەستىرمەلەر.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
I. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. وقۋشىلاردىڭ ءبىر - بىرىنە جاقسى تىلەكتەر ايتۋى. ءتورت توپقا ءبولۋ (كوكتەم، جاز، كۇز، قىس).
وتكەندى قايتالاۋ سۇراقتارى:
1. ادامعا تاۋەلسىز نە؟
2. تابيعات دەگەن نە؟
3. تابيعاتتى نەگە ءارتۇرلى دەيمىز؟
4. ءولى تابيعات پەن ءتىرى تابيعاتتىڭ ايىرماشىلىعى نەدە؟
5. ولاردىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟
6. ءتىرى تابيعات تۋرالى نە ايتاسىڭدار؟
ءار توپتىڭ پىكىرى تىڭدالىپ، مىناداي سىزبا قۇرىلادى.
تابيعات
↓
ءولى
ءتىرى
ءتىرى تابيعاتتى ءوزارا سالىستىرىڭدار. (ءار ءتۇرلى جۇمىسى تىڭدالادى.)
قورىتىندى.
ادام -------------وسىمدىك ---------------------جانۋار
ويلاۋ، -----------قورەكتەنەدى،-------------- ويلاۋ
سويلەۋ، ----------وسەدى، ----------------------قابىلەتىندە،
ەڭبەك ەتۋ، -------كوبەيەدى، -----------------تىك ءجۇرۋ
سانالى ----------تىنىس الادى
II. ماعىنانى تانۋ.
ا) بالالار، ەندى وسى ءتىرى تابيعاتتان تەك وسىمدىكتى عانا الىپ، سونىڭ تىرشىلىگىن، ءار مەزگىلگە بايلانىستى وزگەرىسىن باقىلايىق.
وسىمدىك – ءتىرى تابيعات. ول تىرشىلىك ەتۋ ءۇشىن قانداي جاعدايلار قاجەت؟(كەستە سىزادى.)
وسىمدىك
↓
سۋ، جىلۋ، قورەك، اۋا، جارىق
ءا) وسىمدىكتەردىڭ قىسقى تىرشىلىگى. ماتىنمەن جۇمىس.
ءقازىر توپ بويىنشا جۇمىس جاسايمىز. ءار توپ ءوز اتىنا بايلانىستى قالتاشىقتاردى تولتىرادى.
● كوكتەم
كۇن جىلىنا باستايدى، قورەك الادى، كۇن ۇزارادى، جەر ءجىبيدى، سوندىقتان وسىمدىك وسە باستايدى
● جاز
جارىق مول، كۇن جىلى، قورەك مول، سۋ كوپ، توپىراق جۇمساق، سوندىقتان جاقسى وسەدى.
● كۇز
جارىق ازايادى، جىلۋ ازايادى، قورەك تە از، توپىراق توڭازيدى، سوندىقتان سارعايىپ، قۋرايدى.
● قىس
جىلۋ جوق، توپىراق قاتادى، قورەك الا المايدى، جارىق از، سوندىقتان وسە المايدى.
قورىتىندى.
وسىمدىكتەردىڭ تىرشىلىك ەتۋى ءۇشىن قاجەتتى بەس جاعداي: جىلۋ، جارىق، سۋ، قورەك، اۋا جەتكىلىكتى بولۋى كەرەك. ال قىستا ولار مۇلدەم جەتىسپەيدى. سوندىقتان وسىمدىكتەر ءوسۋىن توقتاتادى. قىسقى ۇيقىعا كەتەدى. دەمالادى، ياعني جاپىراقتارىن تاستايدى.
III. وي تولعاۋ. – بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ نە ۇيرەندىڭدەر؟ نەلىكتەن وسىمدىك تىرشىلىگى وزگەرىسكە ۇشىرايدى؟
IV. ۇيگە تاپسىرما: ءماتىندى پىسىقتاۋ، داپتەرگە وسىمدىكتەردىڭ قىسقى تىرشىلىگىن جازىپ كەلۋ.
V. باعالاۋ
You Might Also Like
-
ساباق ماقساتى: وقۋشىلارعا انانىڭ قوعامداعى، ومىردەگى، ۇرپاق تاربيەسىندەگى ورنى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
