ەسەپتىك جانە رەتتىك سان ەسىم
قازاق ءتىلىم - ءوز ءتىلىم، انا ءتىلىم.
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم.
قاستەرلەيدى ۇل - قىزىڭ ماڭگى سەنى،
بولاشاعىم، باقىتىم، دارا ءتىلىم!
وي تولعانىس
3، 5، 7 ساندارىنا بايلانىستى نە بىلەسىڭدەر؟
3 ءتاتتى: جان ءتاتتى، جار ءتاتتى، بالا ءتاتتى
3 بي: تولە بي، قازىبەك بي، ايتەكە بي
3 ءجۇز: ۇلى ءجۇز، ورتا ءجۇز، كىشى ءجۇز
5 قارۋ: ساداق، مىلتىق، نايزا، قىلىش، ايبالتا
5 جاراتىلىس: كۇن، اي، جۇلدىق، كۇندىز، ءتۇن
5 اسىل: تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي، قاناعات، راقىم
5 سەزىم مۇشەسى: كوز، قۇلاق، تەرى، ءتىل، مۇرىن
5 دۇشپان: وسەك، وتىرىك، ماقتانشاق، ەرىنشەك، مال شاشپاق
7 قازىنا: ايەل، ەر جىگىت، ءىلىم - ءبىلىم، جۇيرىك ات، قىران بۇركىت، بەرەن مىلتىق، تازى يت
7 جوق: جەردە سۇيەنىش، اسپاندا تىرەۋىش، تاستا تامىر، تاسباقادا تاماق، جەلدە تۇراق، اققۋدا ءسۇت، جىلقىدا ءوت
7 كۇن: دۇيسەنبى، سەيسەنبى، سارسەنبى، بەيسەنبى، جۇما، سەنبى، جەكسەنبى
7 جۇت: قۇرعاقشىلىق، جۇل (مالدىڭ قىرىلۋى)، سوعىس، ءورت، وبا (ىندەت اۋرۋى) توپان سۋ، ءزىلزالا
7 اتا: اتا، اكە، بالا، نەمەرە، شوبەرە، شوپشەك، نەمەنە
«كىم تاپقىر؟»
اينابىرجۇكەكىونبىرىنشىقۋاتتورتانۇونىنشىەستىدجگ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسەپتىك جانە رەتتىك سان ەسىم
ساباقتىڭ ماقساتى:
سان ەسىم تۋرالى بالا ۇعىمىن كەڭەيتۋ، ەسەپتىك، رەتتىك، دارا، كۇردەلى تۇرلەرىنە اجىراتۋ، سويلەم ىشىنەن سۇراق قويا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
سان ەسىم
↓
• ەسەپتىك
• رەتتىك
سان ەسىم ەسەپتىك جانە رەتتىك بولىپ ەكىگە بولىنەدى.
ەسەپتىك سان ەسىم – زاتتىڭ ناقتىلى سانىن ءبىلدىرىپ، قانشا؟ نەشە؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. مىسالى: بەس، ون ەكى، ءجۇز، جيىرما سەگىز، توعىز ءجۇز ءبىر، ت. ب.
رەتتىك سان ەسىمدەر - زاتتىڭ سانالۋ رەتىن، (قاتارىن) ءبىلدىرىپ، نەشىنشى؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. مىسالى: ءبىر - ءىنشى، توعىز - ىنشى، ەكى - ءنشى، التى - نشى، ت. ب.
رەتتىك سان ەسىم ەسەپتىك سان ەسىمگە – ىنشى، - ءىنشى، - نشى،
- ءنشى جۇرناقتارى جالعانۋ ارقىلى جاسالادى.
توپتىق جۇمىستار
ءى توپ
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ەسەپتىك سان ەسىمدى رەتتىك سان ەسىمگە اينالدىرىپ جاز.
ءبىر قاتار -... قاتار
ءۇش ورىن -... ورىن
توعىز مەكتەپ -... مەكتەپ
ءىى توپ
رەتتىك سان ەسىمدەردى ءسوز قۇرامىنا تالدا.
ءبىرىنشى، ەكىنشى، بەسىنشى، التىنشى، وتىزىنشى.
ءىىى توپ
رەتتىك سان ەسىمدەردى ەسەپتىك سان ەسىمگە اينالدىر. سوندا قانداي سۇراق قويىلادى؟
بەسىنشى بولمە، جەتىنشى پاتەر، ون ءتورتىنشى قاتار، سەگىزىنشى قايىق.
سيقىرلى قاپشىق
رەتتىك سان ەسىم -------
ەسەپتىك سان ەسىم ------------
(ءبىر، ءتورت، الپىسىنشى، ەلۋىنشى، ون، ەكىنشى، جيىرما ءبىر)
ۇيگە تاپسىرما:
“مەنىڭ مەكتەبىم” تاقىرىبىنا اڭگىمە قۇراپ جازۋ.
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم.
قاستەرلەيدى ۇل - قىزىڭ ماڭگى سەنى،
بولاشاعىم، باقىتىم، دارا ءتىلىم!
وي تولعانىس
3، 5، 7 ساندارىنا بايلانىستى نە بىلەسىڭدەر؟
3 ءتاتتى: جان ءتاتتى، جار ءتاتتى، بالا ءتاتتى
3 بي: تولە بي، قازىبەك بي، ايتەكە بي
3 ءجۇز: ۇلى ءجۇز، ورتا ءجۇز، كىشى ءجۇز
5 قارۋ: ساداق، مىلتىق، نايزا، قىلىش، ايبالتا
5 جاراتىلىس: كۇن، اي، جۇلدىق، كۇندىز، ءتۇن
5 اسىل: تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي، قاناعات، راقىم
5 سەزىم مۇشەسى: كوز، قۇلاق، تەرى، ءتىل، مۇرىن
5 دۇشپان: وسەك، وتىرىك، ماقتانشاق، ەرىنشەك، مال شاشپاق
7 قازىنا: ايەل، ەر جىگىت، ءىلىم - ءبىلىم، جۇيرىك ات، قىران بۇركىت، بەرەن مىلتىق، تازى يت
7 جوق: جەردە سۇيەنىش، اسپاندا تىرەۋىش، تاستا تامىر، تاسباقادا تاماق، جەلدە تۇراق، اققۋدا ءسۇت، جىلقىدا ءوت
7 كۇن: دۇيسەنبى، سەيسەنبى، سارسەنبى، بەيسەنبى، جۇما، سەنبى، جەكسەنبى
7 جۇت: قۇرعاقشىلىق، جۇل (مالدىڭ قىرىلۋى)، سوعىس، ءورت، وبا (ىندەت اۋرۋى) توپان سۋ، ءزىلزالا
7 اتا: اتا، اكە، بالا، نەمەرە، شوبەرە، شوپشەك، نەمەنە
«كىم تاپقىر؟»
اينابىرجۇكەكىونبىرىنشىقۋاتتورتانۇونىنشىەستىدجگ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسەپتىك جانە رەتتىك سان ەسىم
ساباقتىڭ ماقساتى:
سان ەسىم تۋرالى بالا ۇعىمىن كەڭەيتۋ، ەسەپتىك، رەتتىك، دارا، كۇردەلى تۇرلەرىنە اجىراتۋ، سويلەم ىشىنەن سۇراق قويا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
سان ەسىم
↓
• ەسەپتىك
• رەتتىك
سان ەسىم ەسەپتىك جانە رەتتىك بولىپ ەكىگە بولىنەدى.
ەسەپتىك سان ەسىم – زاتتىڭ ناقتىلى سانىن ءبىلدىرىپ، قانشا؟ نەشە؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. مىسالى: بەس، ون ەكى، ءجۇز، جيىرما سەگىز، توعىز ءجۇز ءبىر، ت. ب.
رەتتىك سان ەسىمدەر - زاتتىڭ سانالۋ رەتىن، (قاتارىن) ءبىلدىرىپ، نەشىنشى؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. مىسالى: ءبىر - ءىنشى، توعىز - ىنشى، ەكى - ءنشى، التى - نشى، ت. ب.
رەتتىك سان ەسىم ەسەپتىك سان ەسىمگە – ىنشى، - ءىنشى، - نشى،
- ءنشى جۇرناقتارى جالعانۋ ارقىلى جاسالادى.
توپتىق جۇمىستار
ءى توپ
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ەسەپتىك سان ەسىمدى رەتتىك سان ەسىمگە اينالدىرىپ جاز.
ءبىر قاتار -... قاتار
ءۇش ورىن -... ورىن
توعىز مەكتەپ -... مەكتەپ
ءىى توپ
رەتتىك سان ەسىمدەردى ءسوز قۇرامىنا تالدا.
ءبىرىنشى، ەكىنشى، بەسىنشى، التىنشى، وتىزىنشى.
ءىىى توپ
رەتتىك سان ەسىمدەردى ەسەپتىك سان ەسىمگە اينالدىر. سوندا قانداي سۇراق قويىلادى؟
بەسىنشى بولمە، جەتىنشى پاتەر، ون ءتورتىنشى قاتار، سەگىزىنشى قايىق.
سيقىرلى قاپشىق
رەتتىك سان ەسىم -------
ەسەپتىك سان ەسىم ------------
(ءبىر، ءتورت، الپىسىنشى، ەلۋىنشى، ون، ەكىنشى، جيىرما ءبىر)
ۇيگە تاپسىرما:
“مەنىڭ مەكتەبىم” تاقىرىبىنا اڭگىمە قۇراپ جازۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
