پاروۆوز تۋرالى ەرتەگى
قۇلانيەكتەنىپ تاڭ بىلىنگەن كەزدە مەككە - مادينەدەن دۇلدۇلىنە ءمىنىپ، زۇلپىقارىن اسىنىپ، اتاعى بۇكىل الەمگە كەتكەن عازرەتعالي پايعامبار جولعا شىعىپتى.
ونىڭ ويىنا بىرنەشە قىرعىن سوعىستارداعى، ءتىپتى ءوزى تاڭ قالارلىق بولعان جەڭىستەرى، «اللالاپ اپ» دەگەندە، كولدەنەڭىنەن پايدا بولا كەتەتىن كۇشى، كەرەمەت مايدانداردىڭ شاڭى بۇرقىراپ، قىزىل قاندار سۋ بولىپ اققان سۋرەتتەرى ەلەستەدى.
ءبىراق ءبىر ۇزىن اياق سارى ماسا ىزىلداپ كوزىنىڭ الدىندا، مۇرنىنا قاناتىمەن سىرىپ ءوتىپ بىج-بىج ەتىپ مازاسىن كەتىردى. «ەر مۇرىندى كەلەدى، ات ەرىندى كەلەدى» دەگەندەي، جارىقتىق عازرەتعاليدىڭ مۇرىنى قوقىرايعان ۇلكەن بولاتىن. ال تاناۋىنىڭ تەسىگى اناۋ-مىناۋ شەلەكتەي بار. ىزىلداعان سارى ماسا ەندى مازاسىزدىعىن بۇرىنعىدان دا گورى ۇلعايتا ءتۇستى. ءتىپتى داڭدايسىپ كەتتى. ءبىر كەزدە بىج-بىج ەتىپ ءان سالىپ كەلدى دە عازرەتعاليدىڭ تاناۋىنا زىپ بەردى.
عازرەتعالي پىسقىرىندى دا قالدى.
جارىقتىق عازرەت ماسادان قۇتىلعان سوڭ جايلانىپ ءدۇلد ۇلىنىڭ ۇستىندە ءبىر شىرەنىپ قويدى. عازرەتعالي ءوزىنىڭ قۇلاق ەستيتىن جەرىنە قانداي كۇشتى، قانداي اتاقتى كۇش بولسا، ونىمەن ىزدەنىپ بارىپ كۇش سىناسۋ، سونى قالاي دا جەڭىپ شىعۋدى الدىنا مىندەت قىلىپ قويعان ادام.
ول قىرىق قويدىڭ ەتىن جەپ، قىرىق سابا قىمىزدى ىشەتىن داريعا قىزدى ىزدەپ كەلىپ كۇرەسكەن ەكەن.
مەككە - مادينەدە جاتقان عازرەتعالي جەر جۇزىندە ءبىر ۇلكەن ەل بار، وندا بىرنەشە باتىر بار دەگەندى قۇلاعى شالدى. ول سوڭعى ءبىر جىل بويى سول ەلدىڭ ەڭ كۇشتى دەگەن باتىرىمەن كۇرەسسەم دەپ كۇنى-تۇنى ويدا بولدى، اقىرى سول ەلگە بارۋدى دۇرىس دەپ تاۋىپ، بىرنەشە اي تىنىعىپ كۇرەسكە كۇتىنەدى.
مىنەكي، عازرەتعاليدىڭ بۇل ساپارى وسى كۇشتى ەلدىڭ ءبىر باتىرىمەن كۇرەسۋگە شىققان بەتى ەدى.
كۇندەردىڭ كۇنى عازرەتعالي سوۆەت ەلىنىڭ ءبىر شوپانىنا كەزدەسەدى.
ول ۇشى-قيىرى جوق جايىلىپ جاتقان سەمىز قويلاردىڭ انا شەتى مەن مىنا شەتىنە كوز سالىپ:
— بۇل قاي اۋىلدىڭ قويى؟ — دەپ سۇرايدى.
— بۇل قوي سوۆەت سوۆحوزىنىكى.
— سسسر دەگەن ەلدى بىلەسىڭ بە؟
— بىلەمىن، — دەپ شوپان ءجون سۇراي باستايدى.
ول ءوزىنىڭ عازرەتعالي ەكەنىن، سسسر ەلىنىڭ باتىرلارىمەن كۇش سالىستىرۋعا كەلە جاتقانىن اڭگىمەلەيدى.
— ەلىڭىزدەن شىققالى قانشا بولدى؟
عازرەتعالي كوپ ۋاقىت جۇرگەنىن ايتادى. سوندا قويشى تۇرىپ، سسسر - ءدىڭ دۇلدۇلىنە مىنسەڭ، التى ايشىلىقتى التى-اق كۇندە جۇرەر ەدىڭ دەيدى.
عازرەتعالي اشۋلانىپ، مەنىڭ دۇلدۇلىمە تالاساتىن ءدۇلدۇل جەر جۇزىندە جوق، ونداي ءدۇلدۇل قايدا، ونىمەن ءدۇلدۇلىمنىڭ كۇشىن سالىستىرامىن دەيدى.
شوپان كۇلىپ: «وندا، ءسىز رەنجىمەسەڭىز»، — دەپ پاروۆوز جۇرەتىن جولدى سىلتەيدى. شوپاننان ءجون سۇراپ الىپ، عازرەتعالي جولعا اتتانادى.
ول سسسر - ءدىڭ دۇلدۇلىمەن كەزدەسكەنشە اسىعىپ، ءدۇلدۇلىن ورعىتىپ ءجۇرىپ كەتەدى.
سول كەزدە ەكى تاناۋىنان بۋىن بۇرق-بۇرق ەتكىزىپ، اۋزىنان كوبىك شاشىپ ارقىراعان قارا ايعىرداي، الىپ پاروۆوز شىعا كەلەدى.
سويتكەنشە عازرەتعاليدىڭ جاۋىرىنىنا تايانىپ قالدى. ارقىراعان قارا ايعىر جاپان دۇزدە جۇرگەن بۇل نە قىلعان جالعىز جان دەگەندەي، ازىناپ ايقاي سالعاندا داۋسى گۇرىلدەپ جەر ءجۇزىن جاڭعىرىقتىرعانداي بولادى.
عازرەتعاليدىڭ استىنداعى ءدۇلد ۇلى بۇرىن كورمەگەن وزىنەن دە داۋسى زور ۇلكەن ءدۇلدۇلدى كورىپ، جۇرەگى ۇشىپ ىرعىپ - ىرعىپ تۇسەدى. پاروۆوزعا تاڭ قالىپ، ۇرەيى ۇشىپ، ەكى كوزىن سوعان تىگىپ كەلە جاتقان عازرەتعالي دۇلدۇلىنەن قۇلاپ مەرت بولدى.
پاروۆوزدا وتىرعان جاس ماشينيست قۇلىنداي ويناپ شىعا كەلگەن ءدۇلدۇلدى كورىپ مىناۋ ءبىر كورمەگە قويارلىقتاي ءىرى جانۋار ەكەن دەپ، ءدۇلدۇلدى ۇستاپ الىپ حايۋاناتتار پاركىنە وتكىزدى.
عازرەتعالي ەڭ سوڭعى رەت «اللا» دەدى. ءماشينيستىن قولىنا تۇسكەن ءدۇلدۇل: «سەنىڭ تۇبىڭە «اللا» باياعىدا-اق جەتەتىنىن ءبىلىم ەدىم»، — دەگەندەي ءولىپ جاتقان عازرەتعاليعا قاراپ قۇيرىعىن شانشىپ وسقىرىپ جىبەرىپتى.
عازرەتعالي كەزدەسەتىن ءتاڭىرىن بىلمەي ءجۇر ەكەن. ءدۇلدۇلىن سسسر مەملەكەتىنىڭ حايۋاناتتار پاركىنە وتكىزدىرىپ، ءوزى ماڭگىلىك ءناۋىم بازارىنا ساپار شەكتى.