قاسىم امانجولوۆ «ءوزىم تۋرالى»
قازاق ادەبيەتى پانىنەن 7 سىنىپقا ارنالعان ساباق جوسپارى
1 ساباقتىڭ تاقىرىبى: ق. امانجولوۆ «ءوزىم تۋرالى»
2 جالپى ماقساتتار: قاسىم امانجولوۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، پوەزياسىنىڭ ەرەكشەلىگىن تانىتۋ، ولەڭنىڭ ءمان - ماعىناسىن اشۋ، يدەياسىن تانىتۋ.
دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، وزىندىك زەرتتەۋ ارقىلى وي قورىتۋعا داعدىلاندىرۋ
پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ. ولەڭ قۇدىرەتىن تانىتۋ.
3 وقىتۋدىڭ ناتيجەسى: - قاسىم امانجولوۆ تۋرالى جالپى مالىمەت بىلەدى جالپىلاما مالىمەت بىلەدى؛
- «ءوزىم تۋرالى» ولەڭىنىڭ تاقىرىبىن، يدەياسىن، كەيىپكەرىن، تولعانىس پەن تەبىرەنىسىن تانيدى؛
- وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ويى داميدى.
4 نەگىزگى دەرەك كوزدەرى: اكت، پوستەر، ماركەر مەن ستيكەرلەر، وقۋلىق، جۇلدىزشالار
كىرىسپە
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
امانداسۋ، وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ. ترەنينگ وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە تىلەكتەر ايتادى
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
(ءبىلۋ كەزەڭى بويىنشا) - ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ. (ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداماعان وقۋشىعا كومەك باعدار بەرىلەدى)
يسا بايزاقوۆ
“قۇرالاي سۇلۋ” پوەماسى
ساندىقتان سۇراقتار الىپ جاۋاپ بەرۋ
ءىى توپقا دا ورتاق سۇراق
1. “قۇرالاي سۇلۋ” پوەماسىنداعى وقيعا قاي حاننىڭ تۇسىندا بولدى؟
2. “قۇرالاي سۇلۋ” پوەماسىنداعى كەيىپكەرلەردى اتا؟
3. “قۇرالاي سۇلۋ كىمنىڭ قىزى، ول نەگە قازاق جەرىنە قاشپاق بولدى؟
4. ول كەزدەگى قالماق حانى كىم بولدى؟
5. كەلدەن باتىر كىم؟ ول نەگە ارمانى ورىندالماعانىنا وكىندى؟
6. قۇرالاي نەدەن قازا بولدى؟
توپقا ءبولۋ
بۇل كەزەڭدە بالالار توپقا بولىنەدى. ەكى توپقا ءبىرىنشى توپ «اقساق تەمىر» توبى، ەكىنشى توپ «حافيز» توبى.
جاڭا ساباققا دايىندىق
وقۋشىلاردىڭ جاڭا ساباق تۋرالى ويلارىن دامىتۋ ءۇشىن، ينتەراكتيۆتى تاقتانىڭ كومەگىنە سۇيەنە وتىرىپ قاسىم امانجولوۆتىڭ فوتو سۋرەتىن كورسەتۋ
- بالالار مىنا فوتودان كىمدى كورىپ تۇرمىز، بۇل بەينە بىزگە تانىس پا؟ بالالار بەينەدەگى تۇلعانىڭ اتى - ءجونى، كاسىبى، شىعارمالارى جونىندە تۇسىنىك ايتۋ. ءوزىم تۋرالى ولەڭىن مانەرلەپ وقىپ ءۇنتاسپادان تىڭداۋ
ءتۇسىنۋ كەزەڭى
ءمۇعالىم: بالالار بۇگىنگى ساباعىمىز قاسىم امانجولوۆتىڭ ءومىرى جانە «ءوزىم تۋرالى» ولەڭىن وتەمىز.
قاسىم راقىمجان ۇلى امانجولوۆ 1911 جىلى قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانىندا قىزىلاراي دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن. جاسىنان جوقشىلىقتى، جەتىمدىكتى كورىپ وسەدى. سەمەي مال دارىگەرلىك تەحنيكۋمىن بىتىرگەن. 1931 جىلى لەنينگرادقا بارىپ ورمان شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنا تۇسەدى. ءبىراق دەنساۋلىعىنا بايلانىستى وقي المايدى. 1931 - 41 ج «لەنينشىل جاس»، ورال وبل. «ەكپىندى قۇرىلىس» رەداكسيالارىندا ورال وبلىستىق تەاترىندا جۇمىس ىستەگەن. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان. 1946 جىلعا دەيىن اسكەر قاتارىندا بولدى. اسكەردەن ورالعان سوڭ، ءبىراز جىلدار «ادەبيەت جانە ونەر» جۋرنالىنىڭ ءبولىم باستىعى قىزمەتتەرىن اتقاردى. تۇڭعىش ولەڭى ورالدىڭ «ەكپىندى قۇرىلىس» گازەتىندە باسىلدى. تۇڭعىش جيناعى «ءومىر سىرى» 1938 جىلى جارىق كوردى. وسىدان بىلاي قاراي اقىن قالامىنان حالىق ءومىرى، ءوزى ءومىر كەشكەن زامانى تۇيدەك - تۇيدەك جىر جولدارىنا ءورىلىپ وتىرادى. اقىن 1947 جىلدان باستاپ سىرقاتقا شالدىعادى. سونىڭ وزىندە سول جىلى ون شاقتى ولەڭ جازىپ، «ءبىزدىڭ داستان» «ماسكاراد» دراماسىن، ا. تۆاردوۆسكييدىڭ «ۆاسەليي تەركين» پوەماسىن قازاق تىلىندە سويلەتتى. 1948 جىلى «داۋىل» اتتى جيناعى جارىق كورەدى. 1945 جىلى ايگىلى «ءوزىم تۋرالى» تولعاۋىن اياقتايدى.
قاسىم امانجولوۆ ۇزاققا سوزىلعان ناۋقاستان 1955 جىلعى قاڭتاردىڭ 17 - دە قايتىس بولادى.
شىعارمالارى
ءى توپ: ولەڭدەر جيناعى، پوەمالارىن جازادى
ءىى توپ: اۋدارمالارى مەن ساز اندەرىن جازادى
سەرگىتۋ ءساتى
وقۋشىلارعا ينتەراكتيۆتى تاقتادان ۆيدەو روليك قويىپ بەرەمىن، وقۋشىلار سول كورىنىسپەن جاتتىعۋ جاساپ شىعادى.
ءوزىم تۋرالى ولەڭىن ءۇنتاسپادان تىڭداۋ
ادەبيەت تەورياسى
ليريكا دەگەنىمىز نە؟ ليريكا دەگەنىمىز - اقىننىڭ ىشكى جان - دۇنيەسىنىڭ سەزىم كۇشىمەن تەبىرەنە تولقۋى، ءوز باسىنىڭ كوڭىل – كۇيى، كۇيىنىش - ءسۇيىنىشى
ليريكانىڭ تۇرلەرىنە توقتالۋ:
1. فيلوسوفيالىق ليريكا
2. ساياسي ليريكا
3. ماحاببات ليريكاسى
4. تابيعات ليريكاسى
ءى توپ:
ليريكانىڭ ءتۇرى:
ولەڭنىڭ تاقىرىبى:
ولەڭنىڭ يدەياسى:
ءىى توپ:
بۇل ولەڭدە كەيىپكەر كىم؟
قانداي اقىن؟
قانداي جان؟
كىمدەرگە سەنەدى؟
ولەڭدە اقىن نە تۋرالى ايتادى؟
1 ساباقتىڭ تاقىرىبى: ق. امانجولوۆ «ءوزىم تۋرالى»
2 جالپى ماقساتتار: قاسىم امانجولوۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، پوەزياسىنىڭ ەرەكشەلىگىن تانىتۋ، ولەڭنىڭ ءمان - ماعىناسىن اشۋ، يدەياسىن تانىتۋ.
دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، وزىندىك زەرتتەۋ ارقىلى وي قورىتۋعا داعدىلاندىرۋ
پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ. ولەڭ قۇدىرەتىن تانىتۋ.
3 وقىتۋدىڭ ناتيجەسى: - قاسىم امانجولوۆ تۋرالى جالپى مالىمەت بىلەدى جالپىلاما مالىمەت بىلەدى؛
- «ءوزىم تۋرالى» ولەڭىنىڭ تاقىرىبىن، يدەياسىن، كەيىپكەرىن، تولعانىس پەن تەبىرەنىسىن تانيدى؛
- وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ويى داميدى.
4 نەگىزگى دەرەك كوزدەرى: اكت، پوستەر، ماركەر مەن ستيكەرلەر، وقۋلىق، جۇلدىزشالار
كىرىسپە
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
امانداسۋ، وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ. ترەنينگ وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە تىلەكتەر ايتادى
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
(ءبىلۋ كەزەڭى بويىنشا) - ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ. (ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداماعان وقۋشىعا كومەك باعدار بەرىلەدى)
يسا بايزاقوۆ
“قۇرالاي سۇلۋ” پوەماسى
ساندىقتان سۇراقتار الىپ جاۋاپ بەرۋ
ءىى توپقا دا ورتاق سۇراق
1. “قۇرالاي سۇلۋ” پوەماسىنداعى وقيعا قاي حاننىڭ تۇسىندا بولدى؟
2. “قۇرالاي سۇلۋ” پوەماسىنداعى كەيىپكەرلەردى اتا؟
3. “قۇرالاي سۇلۋ كىمنىڭ قىزى، ول نەگە قازاق جەرىنە قاشپاق بولدى؟
4. ول كەزدەگى قالماق حانى كىم بولدى؟
5. كەلدەن باتىر كىم؟ ول نەگە ارمانى ورىندالماعانىنا وكىندى؟
6. قۇرالاي نەدەن قازا بولدى؟
توپقا ءبولۋ
بۇل كەزەڭدە بالالار توپقا بولىنەدى. ەكى توپقا ءبىرىنشى توپ «اقساق تەمىر» توبى، ەكىنشى توپ «حافيز» توبى.
جاڭا ساباققا دايىندىق
وقۋشىلاردىڭ جاڭا ساباق تۋرالى ويلارىن دامىتۋ ءۇشىن، ينتەراكتيۆتى تاقتانىڭ كومەگىنە سۇيەنە وتىرىپ قاسىم امانجولوۆتىڭ فوتو سۋرەتىن كورسەتۋ
- بالالار مىنا فوتودان كىمدى كورىپ تۇرمىز، بۇل بەينە بىزگە تانىس پا؟ بالالار بەينەدەگى تۇلعانىڭ اتى - ءجونى، كاسىبى، شىعارمالارى جونىندە تۇسىنىك ايتۋ. ءوزىم تۋرالى ولەڭىن مانەرلەپ وقىپ ءۇنتاسپادان تىڭداۋ
ءتۇسىنۋ كەزەڭى
ءمۇعالىم: بالالار بۇگىنگى ساباعىمىز قاسىم امانجولوۆتىڭ ءومىرى جانە «ءوزىم تۋرالى» ولەڭىن وتەمىز.
قاسىم راقىمجان ۇلى امانجولوۆ 1911 جىلى قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانىندا قىزىلاراي دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن. جاسىنان جوقشىلىقتى، جەتىمدىكتى كورىپ وسەدى. سەمەي مال دارىگەرلىك تەحنيكۋمىن بىتىرگەن. 1931 جىلى لەنينگرادقا بارىپ ورمان شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنا تۇسەدى. ءبىراق دەنساۋلىعىنا بايلانىستى وقي المايدى. 1931 - 41 ج «لەنينشىل جاس»، ورال وبل. «ەكپىندى قۇرىلىس» رەداكسيالارىندا ورال وبلىستىق تەاترىندا جۇمىس ىستەگەن. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان. 1946 جىلعا دەيىن اسكەر قاتارىندا بولدى. اسكەردەن ورالعان سوڭ، ءبىراز جىلدار «ادەبيەت جانە ونەر» جۋرنالىنىڭ ءبولىم باستىعى قىزمەتتەرىن اتقاردى. تۇڭعىش ولەڭى ورالدىڭ «ەكپىندى قۇرىلىس» گازەتىندە باسىلدى. تۇڭعىش جيناعى «ءومىر سىرى» 1938 جىلى جارىق كوردى. وسىدان بىلاي قاراي اقىن قالامىنان حالىق ءومىرى، ءوزى ءومىر كەشكەن زامانى تۇيدەك - تۇيدەك جىر جولدارىنا ءورىلىپ وتىرادى. اقىن 1947 جىلدان باستاپ سىرقاتقا شالدىعادى. سونىڭ وزىندە سول جىلى ون شاقتى ولەڭ جازىپ، «ءبىزدىڭ داستان» «ماسكاراد» دراماسىن، ا. تۆاردوۆسكييدىڭ «ۆاسەليي تەركين» پوەماسىن قازاق تىلىندە سويلەتتى. 1948 جىلى «داۋىل» اتتى جيناعى جارىق كورەدى. 1945 جىلى ايگىلى «ءوزىم تۋرالى» تولعاۋىن اياقتايدى.
قاسىم امانجولوۆ ۇزاققا سوزىلعان ناۋقاستان 1955 جىلعى قاڭتاردىڭ 17 - دە قايتىس بولادى.
شىعارمالارى
ءى توپ: ولەڭدەر جيناعى، پوەمالارىن جازادى
ءىى توپ: اۋدارمالارى مەن ساز اندەرىن جازادى
سەرگىتۋ ءساتى
وقۋشىلارعا ينتەراكتيۆتى تاقتادان ۆيدەو روليك قويىپ بەرەمىن، وقۋشىلار سول كورىنىسپەن جاتتىعۋ جاساپ شىعادى.
ءوزىم تۋرالى ولەڭىن ءۇنتاسپادان تىڭداۋ
ادەبيەت تەورياسى
ليريكا دەگەنىمىز نە؟ ليريكا دەگەنىمىز - اقىننىڭ ىشكى جان - دۇنيەسىنىڭ سەزىم كۇشىمەن تەبىرەنە تولقۋى، ءوز باسىنىڭ كوڭىل – كۇيى، كۇيىنىش - ءسۇيىنىشى
ليريكانىڭ تۇرلەرىنە توقتالۋ:
1. فيلوسوفيالىق ليريكا
2. ساياسي ليريكا
3. ماحاببات ليريكاسى
4. تابيعات ليريكاسى
ءى توپ:
ليريكانىڭ ءتۇرى:
ولەڭنىڭ تاقىرىبى:
ولەڭنىڭ يدەياسى:
ءىى توپ:
بۇل ولەڭدە كەيىپكەر كىم؟
قانداي اقىن؟
قانداي جان؟
كىمدەرگە سەنەدى؟
ولەڭدە اقىن نە تۋرالى ايتادى؟
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
