ولجاس سۇلەيمەنوۆ ارعىماق، قىز قۋۋ، ماحامبەتكە
باتىس قازاقستان وبلىسى،
تەرەكتى اۋدانى، شاعان جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى حانوۆ شوحان ۋاليحانوۆيچ
قازاق ادەبيەتى پانىنەن 8 سىنىپقا ارنالعان ساباق جوسپارى
1 ساباقتىڭ تاقىرىبى: ولجاس سۇلەيمەنوۆ «ارعىماق»، «قىز قۋۋ»، «ماحامبەتكە»
2 جالپى ماقساتتار:
حالىق جازۋشىسى ولجاس سۇلەيمەنوۆ تۋرالى وقۋشىلاردىڭ تانىم، ءبىلىم كوكجيەگىن كەڭەيتۋ. ولەڭنىڭ مازمۇنىن ۇعىندىرۋ
وقۋشىلاردى ۇلتجاندىلىققا، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ
وقۋشىلاردى وي - پىكىر ايتا بىلۋگە جەتەلەۋ ارقىلى سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، ولەڭدى قۇرىلىمدىق، كوركەمدىك جاعىنان تالداۋعا داعدىلاندىرۋ
3 وقىتۋدىڭ ناتيجەسى: - ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى جالپىلاما مالىمەت بىلەدى؛
-«ارعىماق»، «قىز قۋۋ»، «ماحامبەتكە» ولەڭىنىڭ تاقىرىبىن، يدەياسىن، كەيىپكەرىن، تولعانىس پەن تەبىرەنىسىن تانيدى؛
- وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ويى داميدى.
4 نەگىزگى دەرەك كوزدەرى: اكت، پوستەر، ماركەر مەن ستيكەرلەر، وقۋلىق، جۇلدىزشالار، سلايد
كىرىسپە
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ
وقۋشىلار نازارىن ساباققا اۋدارۋ
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
ءۇش توپ بولىپ ءبولىنۋ قيما قاعازدار ارقىلى ءبولۋ (اق، كوك، قىزىل)
وقۋشىلاردىڭ كوڭىل – كۇيلەرىن بايقاۋ ماقساتىندا ارالعا ساپار شەگۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ەگەر مەن جازۋشى بولسام...
ق. ءجۇمادىلوۆتىڭ «قازدار قايتىپ بارادى» اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنىنا قاتىستى قايتالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ. وتىلگەن تاقىرىپتى بەكىتۋ.
سۇراق - جاۋاپ: “ميعا شابۋىل”
بايتاس قارت قايدا ساپار شەگىپ كەلەدى؟
ونىڭ بوتەن ەلگە بارۋىنىڭ سەبەبى نەدە، نە ءۇشىن بارعان دەپ ويلايسىڭدار؟
“ورتتەن قالعان قۋ تومارداي بولىپ جالعىز قالدىم” دەۋىنىڭ ءمانىسى نە؟
بايتاس قارت شەكارانى نەگە بۇزىپ ءوتتى؟
قاريانىڭ سوڭعى تىلەگى قانداي؟
سىزدەردىڭ ويلارىڭىزشا، قانداي ادام تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن بىلەدى؟
قابدەش اعا تاريحي وتانىنا قاي جىلى ورالعان ەدى؟
جازۋشىنىڭ ءومىرى مەن اڭگىمەنىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟ (اڭگىمەنىڭ يدەياسىن اشۋ)
قابدەش ءجۇمادىلوۆتىڭ ومىرىندەگى ەلەۋلى كەزەڭدەردى اتاپ ايتۋ
قارتتىڭ جول ازىعى قانداي؟
قارت بايتاستى نە ءۇشىن كىنالى دەپ تاپتى؟
اڭگىمە نەلىكتەن «قازدار قايتىپ بارادى» دەپ اتالعان؟
قارتتىڭ قىرىق جىل بويعى ساقتاعان بويتۇمارى تۋرالى ءوز ويىڭمەن كوزقاراسىڭ قانداي
اڭگىمەنىڭ يدەياسى قانداي؟ جانە ءوز تۋعان جەرلەرىڭنىڭ تابيعاتى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
ەگەر مەن جازۋشى بولسام... وزدەرىڭ شىعارمانى ارى قاراي اياقتاپ كورىڭدەر. بايتاس قارتتىڭ ودان ارعى ءومىرى قانداي بولادى؟
ءىىى. جاڭا تاقىرىپ
ولجاس ومار ۇلى سۇلەيمەنوۆ
ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا قاتىستى قىسقاشا مالىمەت بەرۋ.
اۆتور شىعارماشىلىعىنا قاتىستى تولىق مالىمەت بەرىلگەن پاراقشالاردى تاراتىپ، ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا قاتىستى مالىمەتتەردى ءۇش توپقا تومەندەگىدەي تاپسىرما تۇرىندە بەرىپ اڭگىمەلەتۋ.
توپقا تاپسىرما ءى توپ: ءومىpبايانىن حرونولوگيالىق كەستەگە ءتۇسىرۋ
ءى توپ وقۋشىلارىنىڭ جاۋابى (وقۋشىلار ءىس - ارەكەتى)
1936 ج. مامىردىڭ 18 الماتىدا دۇنيەگە كەلگەن.
1959 ج. س. م. كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەولوگيا فاكۋلتەتىن، كەيىن ا. م. گوركيي اتىنداعى ادەبيەت ينستيتۋتىن بىتىرەدى.
1962 — 71 جج. كازاحستانسكايا پراۆدا ۇنجارياسىنىڭ ادەبي قىزمەتكەرى، قازاقفيلم كينوستۋدياسى سەنارلىق - رەداكسيالىق القاسىنىڭ باس رەداكتورى، پروستور جۋرنالىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىستار اتقارادى.
1971 — 81 جج. قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ حاتشىسى، سونىمەن بىرگە 1972 ج. ازيا - افريكا ەلدەرى جازۋشىلارىمەن بايلانىس جونىندەگى قازاقستاندىق كوميتەتتىڭ ءتوراعاسى بولدى.
1981 — 83 جىلدارى قازاق كسر كينەماتوگرافيا جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى.
1983 — 91 جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولدى.
1989 ج. اقپانىندا حالىقارالىق نيەۆادا - Cەمەي يادرولىق قارۋعا قارسى قوزعالىسىنىڭ پرەزيدەنتى بولدى.
1991 ج. قازانىنان قازاقستان حالىق كونگرەسسى پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى، قۇرمەتتى ءتوراعاسى بولدى.
1994 ج. ساۋىردە شاقىرىلعان ق ر جوعارعى كەڭەسى ءتوراعالىعىنا ۇسىنىلادى، ماجىلىستە ءوز ۇمىتكەرلىگىن تالاپپەن الىپ تاستايدى.
1994 — 95 جج. ق ر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قورشاعان ورتا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى.
1995 ج. تامىزىنان باستاپ ق ر يتاليا رەسپۋبليكاسىنداعى، 1996 ج. ساۋىرىنەن گرەكيا رەسپۋبليكاسىنداعى، سونداي - اق مالتا رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى مىندەتىن اتقاردى.
ءىى توپ: اقىندىعى مەن جىر جيناقتارىن اڭگىمەلەۋ
ءىى توپ وقۋشىلارىنىڭ ءىس - ارەكەتى (وقۋشىلار ءىس - ارەكەتى)
اقىندىعى
«ءبىز جاڭاشا ولەڭ جازۋدى ولجاستان ۇيرەندىك» دەيدى — سەرگەي ماركوۆ، بۇل بولسا ولجاس ولەڭدەرىنىڭ تىنىسى وزگەشەلىگىن ايگىلەگەندەي. 1961 جىلعى تىرناق الدى جيناعى «ارعىماقتار» كىتابىنان بەرى ول جيىرما شاقتى جىر جيناعىنا اۆتور بولدى. «حالىقتىڭ تاريحى اينالىپ كەلگەندە اقىننىڭ ۇلەسىنە تيەدى» - دەيدى ا. س. پۋشكين، وقىپ وتىرساڭىز. ولجاستىڭ ولەڭدەرى قازاق حالقىنىڭ تالاي عاسىرلىق مۇڭى مەن قۋانىشىن، سىرى مەن سيپاتىن ايتادى، ەندى ءسىز ءبىر اقىننىڭ جىرىن عانا ەمەس ءبىر ۇلتتىڭ سان عاسىرلىق ساليقالى تاريحىن ارالاعانداي بولاسىز. ولجاس ولەڭدەرى قازاق پەن ورىس اراسىندا عانا ەمەس، ەۋروپا ەلدەرى، كىشى ازيا، جۇڭگو، امەريكا ەلدەرى اراسىندا ءوزىنىڭ اسقاق قازاقى ءۇنىن اسپانداتا ساڭقىلداتادى.
جىر جيناقتارى
«ارعىماقتار»، قازاقتىڭ مەملەكەتتىك كوركەم ادەبي باسپاسى، الماتى، 1961 ج.
«ولجاس سۇلەيمەنوۆ جيناعى»، جازۋشى، الماتى، 1967
«قىش كىتاپ»، جازۋشى، الماتى، 1969 ج.
«اتامەكەن»، جازۋشى، الماتى، 1972 ج.
«كاجدىي دەن — ۋترو»، پراۆدا، موسكۆا، 1973 ج.
«پوۆتوريايا ۆ پولدەن»، جازۋشى، الماتى، 1973 ج.
«كرۋگلايا زۆەزدا»، حۋدوجەستۆەننايا ليتەراتۋرا، موسكۆا، 1975 ج.
«بەرەگا. وپرەدەلەنيە»، جازۋشى، الماتى، 1976 ج.
«Olzsasz Sulejmen versei» (ماجار تىلىندە)، ەۋروپا كونيۆكادو، بۋداپەشت، 1976 ج.
«تۇڭعىش كوسموناۆت»، جالىن، الماتى، 1979 ج.
«Sakalai virs smevlus» (ليتۆان تىلىندە)، باگا، ۆيلنيۋس، 1980 ج.
«زەمليا، پوكلونيس چەلوۆەكۋ!» (تۇركىمەن تىلىندە)، ماگارىف، 1985 ج.
«سۆيتوك»، مولودايا گۆارديا، موسكۆا، 1989 ج.
«ارگاماك» (موڭعول تىلىندە)، ۋلان گازار، ۋلاانبااتر، 1990 ج.
«اينالايىن»، جىبەك جولى، الماتى، 1996 ج.
«يسپراۆليايا مەتافوروي مير»، قارجى - قاراجات، الماتى، 1996 ج.
«Im Azimut der Nomaden»، ينتەردريۋك، لەيپسيگ، 1997
تاڭدامالى تۋىندىلارى، جىبەك جولى، الماتى، 2005 ج.
«Olzhas Sulejmenow gedichte» (نەمىس تىلىندە)، قازاقستان، الماتى
«Fizikçinin Duası» (تۇرىك تىلىندە)، ىستامبۇل، 1976 ج.
ءىىى توپ: جازعان شىعارمالارى مەن ماراپاتتارىن اڭگىمەلەۋ.
ءىىى توپ وقۋشىلارىنىڭ ءىس - ارەكەتى، جاۋابى)
شىعارمالارى:
نۇرلى تۇندەر، ا.، 1962؛
قىلىقتى ءتۇن، ا.، 1963؛
مەشىن جىلى، ا.، 1967؛
تاڭدامالى ليريكا، م.، 1968؛
اق داريا اسپانىندا، تاش.، 1970؛
ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقۋ. (كىتاپپەن جۇمىس)
ءى توپ وقۋشىلارى وقيدى
ارعىماق
دالا قانداي!
دالاداعى ات قانداي!
نوسەر شوپكە بەلشەسىنەن باتقانداي.
قۇيعىتسام ءبىر،
دالا،
قالا
بولادى - اۋ
كوز الدىمدا اۋناپ بارا جاتقانداي
وت تيگەندەي
اساۋ قانعا،
ەتىڭە،
ارعىماعىم،
شىعىپ جەلدىڭ وتىنە،
شابۋىلداپ،
قۇرىش بولات تۇياقپەن
پەرگىلەشى
جالتاق جولدىڭ بەتىنە!
تەرەكتى اۋدانى، شاعان جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى حانوۆ شوحان ۋاليحانوۆيچ
قازاق ادەبيەتى پانىنەن 8 سىنىپقا ارنالعان ساباق جوسپارى
1 ساباقتىڭ تاقىرىبى: ولجاس سۇلەيمەنوۆ «ارعىماق»، «قىز قۋۋ»، «ماحامبەتكە»
2 جالپى ماقساتتار:
حالىق جازۋشىسى ولجاس سۇلەيمەنوۆ تۋرالى وقۋشىلاردىڭ تانىم، ءبىلىم كوكجيەگىن كەڭەيتۋ. ولەڭنىڭ مازمۇنىن ۇعىندىرۋ
وقۋشىلاردى ۇلتجاندىلىققا، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ
وقۋشىلاردى وي - پىكىر ايتا بىلۋگە جەتەلەۋ ارقىلى سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، ولەڭدى قۇرىلىمدىق، كوركەمدىك جاعىنان تالداۋعا داعدىلاندىرۋ
3 وقىتۋدىڭ ناتيجەسى: - ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى جالپىلاما مالىمەت بىلەدى؛
-«ارعىماق»، «قىز قۋۋ»، «ماحامبەتكە» ولەڭىنىڭ تاقىرىبىن، يدەياسىن، كەيىپكەرىن، تولعانىس پەن تەبىرەنىسىن تانيدى؛
- وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ويى داميدى.
4 نەگىزگى دەرەك كوزدەرى: اكت، پوستەر، ماركەر مەن ستيكەرلەر، وقۋلىق، جۇلدىزشالار، سلايد
كىرىسپە
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ
وقۋشىلار نازارىن ساباققا اۋدارۋ
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
ءۇش توپ بولىپ ءبولىنۋ قيما قاعازدار ارقىلى ءبولۋ (اق، كوك، قىزىل)
وقۋشىلاردىڭ كوڭىل – كۇيلەرىن بايقاۋ ماقساتىندا ارالعا ساپار شەگۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ەگەر مەن جازۋشى بولسام...
ق. ءجۇمادىلوۆتىڭ «قازدار قايتىپ بارادى» اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنىنا قاتىستى قايتالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ. وتىلگەن تاقىرىپتى بەكىتۋ.
سۇراق - جاۋاپ: “ميعا شابۋىل”
بايتاس قارت قايدا ساپار شەگىپ كەلەدى؟
ونىڭ بوتەن ەلگە بارۋىنىڭ سەبەبى نەدە، نە ءۇشىن بارعان دەپ ويلايسىڭدار؟
“ورتتەن قالعان قۋ تومارداي بولىپ جالعىز قالدىم” دەۋىنىڭ ءمانىسى نە؟
بايتاس قارت شەكارانى نەگە بۇزىپ ءوتتى؟
قاريانىڭ سوڭعى تىلەگى قانداي؟
سىزدەردىڭ ويلارىڭىزشا، قانداي ادام تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن بىلەدى؟
قابدەش اعا تاريحي وتانىنا قاي جىلى ورالعان ەدى؟
جازۋشىنىڭ ءومىرى مەن اڭگىمەنىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟ (اڭگىمەنىڭ يدەياسىن اشۋ)
قابدەش ءجۇمادىلوۆتىڭ ومىرىندەگى ەلەۋلى كەزەڭدەردى اتاپ ايتۋ
قارتتىڭ جول ازىعى قانداي؟
قارت بايتاستى نە ءۇشىن كىنالى دەپ تاپتى؟
اڭگىمە نەلىكتەن «قازدار قايتىپ بارادى» دەپ اتالعان؟
قارتتىڭ قىرىق جىل بويعى ساقتاعان بويتۇمارى تۋرالى ءوز ويىڭمەن كوزقاراسىڭ قانداي
اڭگىمەنىڭ يدەياسى قانداي؟ جانە ءوز تۋعان جەرلەرىڭنىڭ تابيعاتى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
ەگەر مەن جازۋشى بولسام... وزدەرىڭ شىعارمانى ارى قاراي اياقتاپ كورىڭدەر. بايتاس قارتتىڭ ودان ارعى ءومىرى قانداي بولادى؟
ءىىى. جاڭا تاقىرىپ
ولجاس ومار ۇلى سۇلەيمەنوۆ
ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا قاتىستى قىسقاشا مالىمەت بەرۋ.
اۆتور شىعارماشىلىعىنا قاتىستى تولىق مالىمەت بەرىلگەن پاراقشالاردى تاراتىپ، ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا قاتىستى مالىمەتتەردى ءۇش توپقا تومەندەگىدەي تاپسىرما تۇرىندە بەرىپ اڭگىمەلەتۋ.
توپقا تاپسىرما ءى توپ: ءومىpبايانىن حرونولوگيالىق كەستەگە ءتۇسىرۋ
ءى توپ وقۋشىلارىنىڭ جاۋابى (وقۋشىلار ءىس - ارەكەتى)
1936 ج. مامىردىڭ 18 الماتىدا دۇنيەگە كەلگەن.
1959 ج. س. م. كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەولوگيا فاكۋلتەتىن، كەيىن ا. م. گوركيي اتىنداعى ادەبيەت ينستيتۋتىن بىتىرەدى.
1962 — 71 جج. كازاحستانسكايا پراۆدا ۇنجارياسىنىڭ ادەبي قىزمەتكەرى، قازاقفيلم كينوستۋدياسى سەنارلىق - رەداكسيالىق القاسىنىڭ باس رەداكتورى، پروستور جۋرنالىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىستار اتقارادى.
1971 — 81 جج. قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ حاتشىسى، سونىمەن بىرگە 1972 ج. ازيا - افريكا ەلدەرى جازۋشىلارىمەن بايلانىس جونىندەگى قازاقستاندىق كوميتەتتىڭ ءتوراعاسى بولدى.
1981 — 83 جىلدارى قازاق كسر كينەماتوگرافيا جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى.
1983 — 91 جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولدى.
1989 ج. اقپانىندا حالىقارالىق نيەۆادا - Cەمەي يادرولىق قارۋعا قارسى قوزعالىسىنىڭ پرەزيدەنتى بولدى.
1991 ج. قازانىنان قازاقستان حالىق كونگرەسسى پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى، قۇرمەتتى ءتوراعاسى بولدى.
1994 ج. ساۋىردە شاقىرىلعان ق ر جوعارعى كەڭەسى ءتوراعالىعىنا ۇسىنىلادى، ماجىلىستە ءوز ۇمىتكەرلىگىن تالاپپەن الىپ تاستايدى.
1994 — 95 جج. ق ر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قورشاعان ورتا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى.
1995 ج. تامىزىنان باستاپ ق ر يتاليا رەسپۋبليكاسىنداعى، 1996 ج. ساۋىرىنەن گرەكيا رەسپۋبليكاسىنداعى، سونداي - اق مالتا رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى مىندەتىن اتقاردى.
ءىى توپ: اقىندىعى مەن جىر جيناقتارىن اڭگىمەلەۋ
ءىى توپ وقۋشىلارىنىڭ ءىس - ارەكەتى (وقۋشىلار ءىس - ارەكەتى)
اقىندىعى
«ءبىز جاڭاشا ولەڭ جازۋدى ولجاستان ۇيرەندىك» دەيدى — سەرگەي ماركوۆ، بۇل بولسا ولجاس ولەڭدەرىنىڭ تىنىسى وزگەشەلىگىن ايگىلەگەندەي. 1961 جىلعى تىرناق الدى جيناعى «ارعىماقتار» كىتابىنان بەرى ول جيىرما شاقتى جىر جيناعىنا اۆتور بولدى. «حالىقتىڭ تاريحى اينالىپ كەلگەندە اقىننىڭ ۇلەسىنە تيەدى» - دەيدى ا. س. پۋشكين، وقىپ وتىرساڭىز. ولجاستىڭ ولەڭدەرى قازاق حالقىنىڭ تالاي عاسىرلىق مۇڭى مەن قۋانىشىن، سىرى مەن سيپاتىن ايتادى، ەندى ءسىز ءبىر اقىننىڭ جىرىن عانا ەمەس ءبىر ۇلتتىڭ سان عاسىرلىق ساليقالى تاريحىن ارالاعانداي بولاسىز. ولجاس ولەڭدەرى قازاق پەن ورىس اراسىندا عانا ەمەس، ەۋروپا ەلدەرى، كىشى ازيا، جۇڭگو، امەريكا ەلدەرى اراسىندا ءوزىنىڭ اسقاق قازاقى ءۇنىن اسپانداتا ساڭقىلداتادى.
جىر جيناقتارى
«ارعىماقتار»، قازاقتىڭ مەملەكەتتىك كوركەم ادەبي باسپاسى، الماتى، 1961 ج.
«ولجاس سۇلەيمەنوۆ جيناعى»، جازۋشى، الماتى، 1967
«قىش كىتاپ»، جازۋشى، الماتى، 1969 ج.
«اتامەكەن»، جازۋشى، الماتى، 1972 ج.
«كاجدىي دەن — ۋترو»، پراۆدا، موسكۆا، 1973 ج.
«پوۆتوريايا ۆ پولدەن»، جازۋشى، الماتى، 1973 ج.
«كرۋگلايا زۆەزدا»، حۋدوجەستۆەننايا ليتەراتۋرا، موسكۆا، 1975 ج.
«بەرەگا. وپرەدەلەنيە»، جازۋشى، الماتى، 1976 ج.
«Olzsasz Sulejmen versei» (ماجار تىلىندە)، ەۋروپا كونيۆكادو، بۋداپەشت، 1976 ج.
«تۇڭعىش كوسموناۆت»، جالىن، الماتى، 1979 ج.
«Sakalai virs smevlus» (ليتۆان تىلىندە)، باگا، ۆيلنيۋس، 1980 ج.
«زەمليا، پوكلونيس چەلوۆەكۋ!» (تۇركىمەن تىلىندە)، ماگارىف، 1985 ج.
«سۆيتوك»، مولودايا گۆارديا، موسكۆا، 1989 ج.
«ارگاماك» (موڭعول تىلىندە)، ۋلان گازار، ۋلاانبااتر، 1990 ج.
«اينالايىن»، جىبەك جولى، الماتى، 1996 ج.
«يسپراۆليايا مەتافوروي مير»، قارجى - قاراجات، الماتى، 1996 ج.
«Im Azimut der Nomaden»، ينتەردريۋك، لەيپسيگ، 1997
تاڭدامالى تۋىندىلارى، جىبەك جولى، الماتى، 2005 ج.
«Olzhas Sulejmenow gedichte» (نەمىس تىلىندە)، قازاقستان، الماتى
«Fizikçinin Duası» (تۇرىك تىلىندە)، ىستامبۇل، 1976 ج.
ءىىى توپ: جازعان شىعارمالارى مەن ماراپاتتارىن اڭگىمەلەۋ.
ءىىى توپ وقۋشىلارىنىڭ ءىس - ارەكەتى، جاۋابى)
شىعارمالارى:
نۇرلى تۇندەر، ا.، 1962؛
قىلىقتى ءتۇن، ا.، 1963؛
مەشىن جىلى، ا.، 1967؛
تاڭدامالى ليريكا، م.، 1968؛
اق داريا اسپانىندا، تاش.، 1970؛
ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقۋ. (كىتاپپەن جۇمىس)
ءى توپ وقۋشىلارى وقيدى
ارعىماق
دالا قانداي!
دالاداعى ات قانداي!
نوسەر شوپكە بەلشەسىنەن باتقانداي.
قۇيعىتسام ءبىر،
دالا،
قالا
بولادى - اۋ
كوز الدىمدا اۋناپ بارا جاتقانداي
وت تيگەندەي
اساۋ قانعا،
ەتىڭە،
ارعىماعىم،
شىعىپ جەلدىڭ وتىنە،
شابۋىلداپ،
قۇرىش بولات تۇياقپەن
پەرگىلەشى
جالتاق جولدىڭ بەتىنە!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.