InfoHub Logo

كمقك № 76 بوبەكجاي بالاباقشاسى

نيحاتوۆا ساندۋعاش مىرزاگالي قىزى

قايىرىمدىلىق – مۇقتاج جان­دارعا كورسەتىلەر ناقتى كومەك،  ىزگىلىكتىڭ انىق كورىنىسى،  ادامنىڭ اسىل قاسيەتى. كىسىنىڭ اينالا­سىن­داعى ادامدارعا تانىلاتىن تاماشا قىرى دا قانشالىقتى قايىرىمدى ەكەندىگىنەن بايقالادى. 

ادام ۇرپاعىنا قايىرىمدى­لىقتى جاستايىنان ۇيرەتىپ، ادام­گەرشىلىك قاسيەتتەرگە باۋلۋعا ۇمتى­لادى. الايدا مىڭ قۇبىلعان ءدۇ­نيەدە تابىسىن بىرەۋمەن بولىسپەك تۇگىلى ءوز باسىن اسىراي الماي ءجۇر­گەندەر دە بارشىلىق. «شىن مانىندە، امالدار نيەتكە بايلانىستى. راسىندا، ادامعا نيەت ەتكەنى تيەسىلى»، - دەگەن تاعىلىمدى حاديس بار. جاقسى نيەت جاقسىلىققا جەتەلەيدى ەكەن.

دەگەن­مەن، ولاردىڭ تەرىستەۋ تىرلىگىنەن گورى، جاقسىلاردىڭ شاراپاتى ءومىر­ءدىڭ ءوزىن ادەمى كورسەتەدى. ءجۇ­رەگىندە يمانى بار جۇرت قولىنان كەلگەنشە اللا الدىنداعى قا­سيەتتى پارىزدىڭ ءبىرىن قايىرىم­دىلىق دەپ بىلەدى.
پايعامبارىمىز (س.ع.س.): «بەس نارسەنىڭ ءقادىرىن ءبىل. ولار: ولىمنەن الدىن ءومىردىڭ، اۋرۋ كەلمەي دەنساۋ­لىقتىڭ، اۋرەشىلىكتەن بۇرىن بوس ۋاقىتتىڭ، زاعيپتىقتان بۇرىن جاس­تىقتىڭ، كەمباعالشىلىقتان بۇرىن بايلىقتىڭ ءقادىرىن ءبىل»  دەگەن. استا-توك بولماسا دا ازىن-اۋلاق تابىسىنىڭ ءوزىن وزگەلەرمەن ءبولىسىپ جۇرەتىن جاز ديدارلى جان­داردى كورگەندە،  جۇرەگىڭ ءجىبىپ سالا بەرەدى. ساۋاپتى ءىستىڭ سان سوقتىر­مايتىنىن بىلەتىن ەلدىڭ ءبىر بولىگى قولىنداعى بارىن ءبولىسىپ كەلەدى.

قۇران كارىمدە اللا تاعالا: «(ەي، مۇحاممەد!) ولاردى تۋرا جول­عا ­سالۋعا سەن جاۋاپتى ەمەسسىڭ. اللا قالاعان پەندەسىن ءوزى تۋرا جولعا سالادى. قايىر-ساداقا رەتىندە نە بەرسەڭدەر دە وزدەرىڭ ءۇشىن (جاقسى بولادى). نە بەرسەڭدەر دە، تەك اللانىڭ رازىلىعى ءۇشىن بەرۋلەرىڭ كەرەك. ىزگىلىك جولىندا نە جۇمساساڭدار دا، سونىڭ ءبارى وزدەرىڭە تولىق قايتارىلادى جانە سەندەر ادىلەتسىزدىككە ۇشىراماي­سىڭدار (ياعني ساۋاپتارىڭدى تولىق الاسىڭدار)» دەيدى.«كەڭ بولساڭ – كەم بولمايسىڭ».  دەمەك،  پايعامبارىمىز مۇحام­مەد­­ءتىڭ (س.ع.س.): «جاقسىلىق جاساڭ­دار، قايىرىمدى بولىڭدار!» دەگەن ءسوزىن  ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. بەس كۇندىك ءپاني دۇنيەدە قايىرلى ءىس جاساپ، كوپ بالالى وتباسىنا، بالالار ۇيىنە، قارتتار ۇيىنە اسا كوڭىل ءبولۋىمىز كەرەك.

پايعامبارىمىز مۇحاممەدتىڭ (س.ع.س.) بار ارمان-تىلەگى مەن ماق­سات-مۇراتى ادامزات اتاۋلىدان وزىنە كورسەتىلگەن قىزمەت ەمەس، كەرىسىنشە، ءوزىنىڭ ادامزاتقا تيگىزەر جاردەمى مەن قىزمەتى بولاتىن. سون­دىقتان دا بولار، قولىنا نە نارسە تۇسسە دە، سونى مۇقتاج جان­دار­عا تاراتىپ بەرىپ، ءوزى كيمەسە دە وزگەنى كيىندىرىپ، ءوزى ىشپەسە دە ءوز­گەگە ىشكىزىپ، قاراماعىنداعى ادام­داردىڭ ءسال دە بولسا قۋانعانىن كورۋدى وزىنە زور قۋانىش، ۇلكەن باقىت دەپ ەسەپتەيدى ەكەن. 

قاسيەتتى قۇراندا: «سەنەن جەتىمدەر تۋرالى دا سۇرايدى. ولار­دى پايدالى جانە جاقسىلاپ جە­ءتىلدىرۋ قايىرلى ءىس. ەگەر ولارمەن ءبىر جەر­دە ءومىر سۇرسەڭىز، ولار ءسىزدىڭ باۋىر­لارىڭىز. اللا جەتىمدەرگە قامقور (بولماق) بولعاندار مەن پاسىقتىق جاساعانداردى بىلەدى» دەلىنگەن. يمام احماد (ر.ا.) جەتكىزگەن حاديس-شارىپتە پايعامبارىمىز (س.ع.س.): «كىم اللا ءۇشىن ءبىر جەتىمنىڭ باسىن سيپاسا، قولى ءتيىپ وتكەن ءاربىر تال شاشى ءۇشىن ساۋاپ الادى» دەگەن.

قازاق حالقى ەجەلدەن جومارت­تىعىمەن تانىلعان. ۇلتىمىزدىڭ ۇلى ۇرپاعى دا اتا ءداستۇردى جالعاس­تىرىپ، تۇرمىسى ناشار وتباسى­لا­رىن، جەتىم-جەسىردى، تالانتتى بالا­لاردى قورعاپ، قولداسا دەيمىز.

قايىرىمدىلىق جاساساڭ،

قايىرىن ءوزىڭ كورەسىڭ، -  دەمەكشى قانداي قايىرىمدى ىستەر جاساساڭ دا بارلىعى ءوزىڭ ءۇشىن دەپ اتا-بابامىز دا ماقال-ماتەلدەردە ايتىپ كەتكەن.

شاعىراي شەشەن ءوز كەزەگىندە:

ءوزىن عانا ويلاعان،
جاماندىقتىڭ بەلگىسى.
وزگەنى دە ويلاعان،
ادامدىقتىڭ بەلگىسى.
ۇلگىلى ءسوز بىلمەگەن،
ناداندىقتىڭ بەلگىسى.
بار-جوعىنا قاراماس،
انىق جومارت، ەر كىسى.

وسى ولەڭ جولدارىمەن ادام ساناسىنا جومارتتىقتىڭ قانداي ەكەنىن جەتكىزگەن. قوعامدا دا  كۇندەلىكتى ءجيى قولدانىلىپ وتىراتىن دانا سوزدەرىنىڭ ءبىرى: «كەڭ بولساڭ – كەم بولمايسىڭ» دەۋدىڭ  مانىنە ۇڭىلسەڭىز ادام بويىنداعى جومارتتىق، قايىرىمدىلىق قاسيەتتەردى مەڭزەپ وتىر. ياعني، ءتورت قۇبىلاسى تەڭ بولادى.

سونداي-اق، اللا تاعالا ادامدى ەكى كوزدى ەتىپ جاراتقاننىڭ سىرى ول ومىردە ءبىر كوزىمەن جاقسىلىق، قايىرلى امالداردى كورسە ەكىنشىسىمەن جاماندىق ارەكەتتەرىن كورەدى. ءبىراق، سول ەكى امالدى ايىرىپ، بىرەۋىن تاڭداۋ ءۇشىن ورتاسىنا اقىلدى بەرگەن. سول اقىلعا دۇرىس تاڭداۋ بەرۋ ءاربىر ادامنىڭ پاراساتىنا بايلانىستى بولماق. ەرتەدە فرانسۋز ماتەماتيگى بلەز پاسكال (1623-1662 ج.): «كىمدە كىم جاقسىلىقتى يگى نيەتپەن جاساسا ول كامىل ادام، ال كىمدە كىم جاقسىلىقتى پايدا كورۋدى نيەتتەنىپ جاساسا ول جارىم ادام»، دەگەن. ەندەشە اقىلىمىزدى ءتيىمدى پايدالانىپ، كوپتەگەن يگى امالداردىڭ جۇزەگە اسۋىنا ىقپال ەتىپ، كامىل ادامنىڭ قاتارىندا قوعامعا پايداسى تيگەن مۇسىلمانداردان بولۋعا ات سالىسايىق!

مۇنىڭ ءبارىن تىلگە تيەك ەتىپ وتىر­عان سەبەبىم، وسى ومىردە قان­داي دا ءبىر يگىلىكتى، قايىرىمدى ىستەرىمىزدىڭ سىيى – اللا تاعا­لانىڭ ءجانناتى ەكەنىن جادىمىز­دان شى­عارماي، سوعان امال ەتۋ. جاقسىلىق­تىڭ قايتارىمى كوپ بولادى. اللا تاعالا وسىنداي ساۋاپ­قا ۇمتىلۋدى بارشامىزعا ءناسىپ ەتسىن!

ەلىمىزدەگى توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى جاريالانعان "ءبىز بىرگەمىز" اكسياسى حالىق اراسىندا ۇلكەن قولداۋعا يە بولىپ، ءتۇرلى قايىرىمدىلىق شارالارىنا باستاۋ بەردى. قازىرگى سىن-قاتەرگە تولى كەزەڭدە اسىرەسە كوپبالالى جانە تۇرمىسى تومەن وتباسىلارعا جان-جاقتى كومەك قاجەت.

«قايىرىمدىلىق جاساساڭ، قايىرىن ءوزىڭ كورەسىڭ» دەمەكشى الماتى قالاسى الاتاۋ اۋدانىنا قاراستى №76 بوبەكجاي بالاباقشاسىنىڭ ۇجىمى جاعدايى تومەن وتباسىلىرعا كومەكتەسۋگە ءوز ۇلەستەرىن قوستى. ۇجىم بولىپ  تابىسىنان ايىرىلعان 2 وتباسىعا كۇندەلىكتى تۇتىناتىن ازىق-تۇلىكتەر اپارىپ بەردى.«پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقايەۆ 2020 جىلدى «ەرىكتىلەر جىلى » دەپ جاريالاعانى بارىمىزگە ءمالىم. ەلىمىزدەگى بولىپ جاتقان توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى  كىشكەنتاي بولسادا حالىقپەن بىرگە بولۋدى ءجون سانادى. كارانتين ۋاقىتىندا اسا قاجەتتى دەپ تابىلاتىن ازىق-تۇلىك تۇرلەرىمەن جانە بالالارعا ارنالعان تاتتىلەرمەن قامتاماسىز ەتىلگەن 2 وتباسى بالاباقشا ۇجىمىنا العىستارىن ايتتى.  «ءبىز بىرگەمىز» دەگەن ۇرانمەن وسى قيىن كەزەڭنەن ءبارىمىز  بىرگە جاقسى كۇندەرگە جەتەيىك دەپ ايتقىمىز كەلەدى.

---