قازاق اڭىز اڭگىمەلەرىندەگى ابىلاي حان بەينەسى
عىلىمي جەتەكشىسى: قامزايەۆا گۇلشات
قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى، گۋمانيتارلىق - پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى جانە جۋرناليستيكا كافەدراسىنىڭ اكادەميالىق دوسەنتى، ف.ع.ك.
جەتەكشىسى: نۇرمانوۆا گۇلناز
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىم
عىلىمي جۇمىستىڭ تاقىرىبى: قازاق اڭىز اڭگىمەلەرىندەگى ابىلاي حان بەينەسى
باعىتى: قازاقستاننىڭ تاريحي ەسكەرتكىشتەرى جانە بولاشاق دامۋى بار ساياحات مارشرۋتتارى
اننوتاسيا
“قازاق اڭىز اڭگىمەلەرىندەگى ابىلاي حان بەينەسى” تاقىرىبىنداعى عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ ماقساتى - بيىل تۋىلعانىنا 300 جىل تولعان قازاق تاريحىندا وشپەس ورنى بار ابىلاي بەينەسىنە قاتىستى اڭىز بەن اقيقات ماسەلەسىن زەردەلەۋ، يدەالدى بيلەۋشىنىڭ بەينەسىن جاساعان قازاق اڭىزدارىنداعى ابىلاي حاننىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىن اشۋ. زەرتتەۋ جۇمىسىندا ماڭىزدى وقيعالار مەن كورنەكتى تۇلعالارعا بەرگەن حالىقتىڭ باعاسىن، قارىم - قاتىناسىن كورسەتۋدە اڭىز اڭگىمەلەردىڭ ورنى ەرەكشە ەكەندىگى ايتىلا كەلە، ابىلاي تۋرالى اڭىزدار مەن قازاق فولكلورىندا ءجيى كەزدەسەتىن تۇراقتى موتيۆتەر تالدانعان. قازاق اڭىزدارىنداعى ابىلاي حانعا بەرگەن حالىقتىڭ باعاسىن كورسەتۋ ءۇشىن ابىلاي حان تۋرالى اڭىزداردى جيناقتاي وتىرىپ، ابىلاي بەينەسى، ونىڭ مىنەز قىرلارى جان - جاقتى اشىلعان. اتاقتى حاننىڭ بەينەسى ەلدىڭ رۋحىندا ازاتتىقتىڭ رامىزىندەي بولىپ ساقتالىپ، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جەتۋى ابىلايدىڭ تەكتىلىگىنەن، ەلدى جاۋدان قورعاعان باتىر، دارىندى قولباسشى، حالقىن دانالىق ىستەرمەن باسقارعان بيلەۋشى بولعاندىعىنان ەكەندىگى كورسەتىلگەن.
مەرزىمدىك باسىلىمداردا، جيناقتاردا جاريالانعان اقپاراتتار مەن اڭىز اڭگىمەلەردى، ابىلاي حان تۋرالى ايتىلعان لەبىزدەردى پايدالانا وتىرىپ، وزىندىك تۇجىرىم جاسالىپ، ۇسىنىستار ەنگىزىلگەن.
ءىى نەگىزگى ءبولىم
2. 1. قازاق فولكلورى مەن ابىلاي حان تۋرالى اڭىزدار ساباقتاستىعى
اڭىز اڭگىمەلەر ءبىر جاعىنان ادەبي مۇرا بولسا، ەكىنشى جاعىنان تاريحي ءمانى بار مۇرا. ويتكەنى اڭىز اڭگىمەلەر تاريحي قايراتكەرلەر جايىندا اڭگىمەلەيدى، حالىقتىڭ تاريحقا قاتىسىن، كوزقاراسىن تانىتادى. ماڭىزدى وقيعالار مەن كورنەكتى تۇلعالارعا بەرگەن حالىقتىڭ باعاسىن، قارىم - قاتىناسىن كورسەتەدى.
فولكلورلىق شىعارمانىڭ جۇيەلى سيۋجەتىن قۇرۋدا موتيۆتەر ەرەكشە قىزمەت اتقارادى. قازاق اڭىزدارىندا ءجيى كەزدەسەتىن تۇراقتى موتيۆتەردى ابىلاي تۋرالى اڭىزداردان دا كەزدەستىرەمىز.
جەتىمدىك. اتاقتى تۇلعالاردىڭ جاس كۇنىندە جەتىمدىك كۇيىن شەگىپ، ەلدەن جىراققا كەتىپ اڭشىلىقپەن، بولماسا قاراپايىم كىسىلەردىڭ قولىندا مالشى بولىپ كۇن كەشىپ، كەيىن وزىنە لايىقتى ورىنعا (تاققا) يە بولۋى - فولكلوردا ءجيى كەزدەسەتىن موتيۆ. جەتىمدىك – بولاشاق بيلەۋشىنىڭ عۇمىرناماسىنداعى اجىراماس، تۇراقتى بولىك. ول – كەيىپكەردى تومەننەن جوعارىعا قاراي ورلەتۋدىڭ تۇراقتى فورماسى، حالىق ەستەتيكاسىنىڭ قاھارماندى دارىپتەۋ ماقساتىنان تۋىنداعان كوركەمدىك ءتاسىلى. حالىق اڭسارى مەن تىلەگى بيلىك باسىنداعى حاننىڭ تاعدىرىن قارا بۇقارانىڭ تاعدىرىنا ۇقساس بولۋىن قالايدى جانە بيلىككە ءوز باسىنىڭ جەكە ءقادىر - قاسيەتى ارقىلى كوتەرىلگەن كىسىنىنىڭ كەلگەنىن كوكسەيدى.
بۇل موتيۆ ابىلاي حان تۋرالى اڭىزدارعا دا ءتان. اكەسى تۇركىستاندى جاۋلاپ العان كورشى بيلەۋشىنىڭ قولىنان قازا تاپقان ون ءۇش جاسار ابىلايدى وعان قالتقىسىز بەرىلگەن ءبىر ق ۇلى امان الىپ قالادى. ول ونى قازاق دالاسىنا الىپ قاشادى. قازاق دالاسىنا كەلگەن ابىلاي جاقسىلىق رۋىنىڭ ءبىر باي كىسىسىنە قىزمەت ەتەدى
لاقاپ ەسىم. ەپيكالىق سيۋجەتتەردەگى تۇراقتى كەزدەسەتىن موتيۆتەردىڭ ءبىرى - بولاشاق لاۋازىم يەسىنىڭ نەمەسە باتىردىڭ لاقاپ ەسىممەن ءجۇرۋى.
قازاق اڭىزدارى لاقاپ ەسىمدى تاڭۋدا قاھارماننىڭ لاۋازىمى مەن اتقارعان ەرلىك ىستەرىنە بايلانىستى بەرەتىن كونە تۇركىلىك ءداستۇردى ساقتاعان. ەل بيلەگەن حانداردىڭ ءبىر توبىنا دانالىق، دانىشپاندىق قىزمەتتەرى ءۇشىن (ءاز - جانىبەك، ءاز - تاۋكە حان) «ءاز» دەگەن لاقاپ قوسىلسا، جاۋعا قارسى ەرلىك، باتىرلىق ىستەرىمەن كوزگە تۇسكەن حاندارعا «ارىستان، ەر، سالقام، ءباھادۇر» (ەڭسەگەي بويلى ەر ەسىم، سالقام جاڭگىر، ءابىلقايىر ءباھادۇر، ابىلاي ءباھادۇر ) دەگەن لاقاپ ەسىمدەر قوسىلىپ وتىرادى.
بولاشاق باتىرلاردىڭ جاستايىنان جەتىم قالىپ، حالىق اراسىندا قيىندىق كورىپ ءوسۋى، لاقاپ ەسىممەن ءجۇرۋىنىڭ ارعى تۇبىندە حالىقتىڭ ەلدى، جەردى قورعاعان قاھارماندى دارىپتەۋى جاتىر. جۇرتشىلىق ءوزىنىڭ سۇيىكتى باتىرىن بارلىق قيىندىقتاردى جەڭە بىلەتىن، قاراپايىم حالىقتىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن كورىپ وسكەن، ءوزى دە سونى باسىنان كەشكەن، قالىڭ حالىقتىڭ اراسىنان شىعىپ، قۇداي بەرگەن ءقادىر - قاسيەتىنىڭ، اتا - اناسىنان دارىعان تەكتىلىكتىڭ ارقاسىندا بيىك تۇعىرعا كوتەرىلگەن ۇلى قايراتكەر ەتىپ كورسەتۋگە تىرىسادى، ونى بارىنشا كوتەرمەلەپ، اسقاقتاتا بەينەلەيدى. بۇل - حالىقتىڭ ارمان - تىلەگىندەگى قاھارماندى تومەننەن جوعارى قاراي كوتەرۋ جولى.
ابىلاي العاشقى ەرلىك كورسەتكەنگە دەيىن سابالاق دەگەن ەسىممەن ۇسقىنسىز، كورىكسىز كەيىپتە تەگىن ادەيى جاسىرىپ جۇرەدى. قولايلى ءساتتى كۇتەدى. تەگىن جاسىرعان، سىرتى ۇسقىنسىز، كيگەن كيىمى كورىكسىز، شاشى تاز كەيىپكەرلەر قازاق فولكلورىندا ءجيى كەزدەسەدى. ولار كەرەكتى ۋاقىتىندا اقىلدى، قۋ، تاپقىر بولىپ شىعا كەلەدى.
العاشقى ەرلىك. تۇركىلىك اڭىز - جىرلاردا باتىرلار كورسەتكەن العاشقى ەرلىك تۇرلەرى سان الۋان. قاھارماننىڭ العاشقى ەرلىگىنە جەكە دارا جاۋعا شاۋىپ، اسقان باتىرلىق كورسەتۋ، جابايى اڭدى ءولتىرۋ، ءتۇرلى كۇرەس، سايىستا جەڭىپ شىعۋ، ت. ب. جاتادى. العاشقى ەرلىك سىنىنا دەيىن بولاشاق باتىر ەلەۋسىز، اتاق - داڭقسىز جۇرەدى. ال اتالمىش سىننان وتكەننەن كەيىن ول شەكسىز قۇرمەتكە، اتاق - داڭققا يە بولادى، ەر اتانادى. سابالاقتىڭ جاڭا باتىرلىق «ابىلاي» ەسىمى قالماق باتىرى شارشىنى جەڭگەننەن كەيىن قويىلادى. كىسى قولىندا جالشى بولىپ، ەلەۋسىز كۇن كەشىپ جۇرگەن جەتىم بالا سابالاق ەل نازارىنا بىردەن باتىرلىعىمەن ىلىنەدى. باتىرلىق – ونىڭ ءوزىن تانىتۋداعى اسا ماڭىزدى بەكەت. قاھارماننىڭ مۇنداي سىن بەكەتتەن ءوتۋى – بۇكىل فولكلورعا ءتان كورىنىس. ەرلىك ىستەن كەيىن ابىلاي قايتا «تۇلەپ»، وزىنە لايىقتى ەسىمگە يە بولادى، قولداۋشى، جاناشىر تۋىس تابادى. العاشقى ەرلىككە دەيىن جاس جەتىم قانشالىقتى ەلەۋسىز بولسا، ودان كەيىن، كەرىسىنشە، سونشالىقتى شەكسىز قۇرمەتكە بولەنەدى. ابىلايدىڭ حالىق قۇرمەتىنە يە بولۋىنا جول اشقان باستى ءقادىر - قاسيەتى، ارينە، ونىڭ جەكە باسىنىڭ جاۋىنگەرلىگى، ەر جۇرەك باتىرلىعى.
قاھارماندىق ىستەرى مەن جورىقتارى. ابىلايدىڭ قاھارماندىق جورىقتارى ءدىن نەمەسە شەكسىز بيلىككە يە بولام دەگەن بيلىكقۇمارلىق ەمەس، قازاق حالقىنىڭ قالماق پەن قىرعىزعا كەتكەن كەگىن، وزگە جۇرت بيلەگەن قازاقتارعا ءوز بيلىكتەرىن قايتارۋ ماقساتىندا بولدى. «ورىسپەن جاۋلاسپادى - ەل بولدى، شۇرشىتپەن جاۋلاسپادى – ەل بولدى، ەكەۋىنە دە ءتىل بولدى. وزىنە - ءوزى ابدەن كەلدى، كەمەلىنە تولدى. ەندى ۇرگەنىش، بۇقارا، قوقان، تاشكەنت جانىنداعى قازاقتى سىرتقا بيلەتىپ قويمايمىن دەپ، ءۇش ءجۇزدىڭ بالاسىنا جار شاقىرتىپ، قوسىن جيناپ اتتانادى»، - دەپ باياندايدى اڭىز [3].
قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى، گۋمانيتارلىق - پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى جانە جۋرناليستيكا كافەدراسىنىڭ اكادەميالىق دوسەنتى، ف.ع.ك.
جەتەكشىسى: نۇرمانوۆا گۇلناز
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىم
عىلىمي جۇمىستىڭ تاقىرىبى: قازاق اڭىز اڭگىمەلەرىندەگى ابىلاي حان بەينەسى
باعىتى: قازاقستاننىڭ تاريحي ەسكەرتكىشتەرى جانە بولاشاق دامۋى بار ساياحات مارشرۋتتارى
اننوتاسيا
“قازاق اڭىز اڭگىمەلەرىندەگى ابىلاي حان بەينەسى” تاقىرىبىنداعى عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ ماقساتى - بيىل تۋىلعانىنا 300 جىل تولعان قازاق تاريحىندا وشپەس ورنى بار ابىلاي بەينەسىنە قاتىستى اڭىز بەن اقيقات ماسەلەسىن زەردەلەۋ، يدەالدى بيلەۋشىنىڭ بەينەسىن جاساعان قازاق اڭىزدارىنداعى ابىلاي حاننىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىن اشۋ. زەرتتەۋ جۇمىسىندا ماڭىزدى وقيعالار مەن كورنەكتى تۇلعالارعا بەرگەن حالىقتىڭ باعاسىن، قارىم - قاتىناسىن كورسەتۋدە اڭىز اڭگىمەلەردىڭ ورنى ەرەكشە ەكەندىگى ايتىلا كەلە، ابىلاي تۋرالى اڭىزدار مەن قازاق فولكلورىندا ءجيى كەزدەسەتىن تۇراقتى موتيۆتەر تالدانعان. قازاق اڭىزدارىنداعى ابىلاي حانعا بەرگەن حالىقتىڭ باعاسىن كورسەتۋ ءۇشىن ابىلاي حان تۋرالى اڭىزداردى جيناقتاي وتىرىپ، ابىلاي بەينەسى، ونىڭ مىنەز قىرلارى جان - جاقتى اشىلعان. اتاقتى حاننىڭ بەينەسى ەلدىڭ رۋحىندا ازاتتىقتىڭ رامىزىندەي بولىپ ساقتالىپ، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جەتۋى ابىلايدىڭ تەكتىلىگىنەن، ەلدى جاۋدان قورعاعان باتىر، دارىندى قولباسشى، حالقىن دانالىق ىستەرمەن باسقارعان بيلەۋشى بولعاندىعىنان ەكەندىگى كورسەتىلگەن.
مەرزىمدىك باسىلىمداردا، جيناقتاردا جاريالانعان اقپاراتتار مەن اڭىز اڭگىمەلەردى، ابىلاي حان تۋرالى ايتىلعان لەبىزدەردى پايدالانا وتىرىپ، وزىندىك تۇجىرىم جاسالىپ، ۇسىنىستار ەنگىزىلگەن.
ءىى نەگىزگى ءبولىم
2. 1. قازاق فولكلورى مەن ابىلاي حان تۋرالى اڭىزدار ساباقتاستىعى
اڭىز اڭگىمەلەر ءبىر جاعىنان ادەبي مۇرا بولسا، ەكىنشى جاعىنان تاريحي ءمانى بار مۇرا. ويتكەنى اڭىز اڭگىمەلەر تاريحي قايراتكەرلەر جايىندا اڭگىمەلەيدى، حالىقتىڭ تاريحقا قاتىسىن، كوزقاراسىن تانىتادى. ماڭىزدى وقيعالار مەن كورنەكتى تۇلعالارعا بەرگەن حالىقتىڭ باعاسىن، قارىم - قاتىناسىن كورسەتەدى.
فولكلورلىق شىعارمانىڭ جۇيەلى سيۋجەتىن قۇرۋدا موتيۆتەر ەرەكشە قىزمەت اتقارادى. قازاق اڭىزدارىندا ءجيى كەزدەسەتىن تۇراقتى موتيۆتەردى ابىلاي تۋرالى اڭىزداردان دا كەزدەستىرەمىز.
جەتىمدىك. اتاقتى تۇلعالاردىڭ جاس كۇنىندە جەتىمدىك كۇيىن شەگىپ، ەلدەن جىراققا كەتىپ اڭشىلىقپەن، بولماسا قاراپايىم كىسىلەردىڭ قولىندا مالشى بولىپ كۇن كەشىپ، كەيىن وزىنە لايىقتى ورىنعا (تاققا) يە بولۋى - فولكلوردا ءجيى كەزدەسەتىن موتيۆ. جەتىمدىك – بولاشاق بيلەۋشىنىڭ عۇمىرناماسىنداعى اجىراماس، تۇراقتى بولىك. ول – كەيىپكەردى تومەننەن جوعارىعا قاراي ورلەتۋدىڭ تۇراقتى فورماسى، حالىق ەستەتيكاسىنىڭ قاھارماندى دارىپتەۋ ماقساتىنان تۋىنداعان كوركەمدىك ءتاسىلى. حالىق اڭسارى مەن تىلەگى بيلىك باسىنداعى حاننىڭ تاعدىرىن قارا بۇقارانىڭ تاعدىرىنا ۇقساس بولۋىن قالايدى جانە بيلىككە ءوز باسىنىڭ جەكە ءقادىر - قاسيەتى ارقىلى كوتەرىلگەن كىسىنىنىڭ كەلگەنىن كوكسەيدى.
بۇل موتيۆ ابىلاي حان تۋرالى اڭىزدارعا دا ءتان. اكەسى تۇركىستاندى جاۋلاپ العان كورشى بيلەۋشىنىڭ قولىنان قازا تاپقان ون ءۇش جاسار ابىلايدى وعان قالتقىسىز بەرىلگەن ءبىر ق ۇلى امان الىپ قالادى. ول ونى قازاق دالاسىنا الىپ قاشادى. قازاق دالاسىنا كەلگەن ابىلاي جاقسىلىق رۋىنىڭ ءبىر باي كىسىسىنە قىزمەت ەتەدى
لاقاپ ەسىم. ەپيكالىق سيۋجەتتەردەگى تۇراقتى كەزدەسەتىن موتيۆتەردىڭ ءبىرى - بولاشاق لاۋازىم يەسىنىڭ نەمەسە باتىردىڭ لاقاپ ەسىممەن ءجۇرۋى.
قازاق اڭىزدارى لاقاپ ەسىمدى تاڭۋدا قاھارماننىڭ لاۋازىمى مەن اتقارعان ەرلىك ىستەرىنە بايلانىستى بەرەتىن كونە تۇركىلىك ءداستۇردى ساقتاعان. ەل بيلەگەن حانداردىڭ ءبىر توبىنا دانالىق، دانىشپاندىق قىزمەتتەرى ءۇشىن (ءاز - جانىبەك، ءاز - تاۋكە حان) «ءاز» دەگەن لاقاپ قوسىلسا، جاۋعا قارسى ەرلىك، باتىرلىق ىستەرىمەن كوزگە تۇسكەن حاندارعا «ارىستان، ەر، سالقام، ءباھادۇر» (ەڭسەگەي بويلى ەر ەسىم، سالقام جاڭگىر، ءابىلقايىر ءباھادۇر، ابىلاي ءباھادۇر ) دەگەن لاقاپ ەسىمدەر قوسىلىپ وتىرادى.
بولاشاق باتىرلاردىڭ جاستايىنان جەتىم قالىپ، حالىق اراسىندا قيىندىق كورىپ ءوسۋى، لاقاپ ەسىممەن ءجۇرۋىنىڭ ارعى تۇبىندە حالىقتىڭ ەلدى، جەردى قورعاعان قاھارماندى دارىپتەۋى جاتىر. جۇرتشىلىق ءوزىنىڭ سۇيىكتى باتىرىن بارلىق قيىندىقتاردى جەڭە بىلەتىن، قاراپايىم حالىقتىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن كورىپ وسكەن، ءوزى دە سونى باسىنان كەشكەن، قالىڭ حالىقتىڭ اراسىنان شىعىپ، قۇداي بەرگەن ءقادىر - قاسيەتىنىڭ، اتا - اناسىنان دارىعان تەكتىلىكتىڭ ارقاسىندا بيىك تۇعىرعا كوتەرىلگەن ۇلى قايراتكەر ەتىپ كورسەتۋگە تىرىسادى، ونى بارىنشا كوتەرمەلەپ، اسقاقتاتا بەينەلەيدى. بۇل - حالىقتىڭ ارمان - تىلەگىندەگى قاھارماندى تومەننەن جوعارى قاراي كوتەرۋ جولى.
ابىلاي العاشقى ەرلىك كورسەتكەنگە دەيىن سابالاق دەگەن ەسىممەن ۇسقىنسىز، كورىكسىز كەيىپتە تەگىن ادەيى جاسىرىپ جۇرەدى. قولايلى ءساتتى كۇتەدى. تەگىن جاسىرعان، سىرتى ۇسقىنسىز، كيگەن كيىمى كورىكسىز، شاشى تاز كەيىپكەرلەر قازاق فولكلورىندا ءجيى كەزدەسەدى. ولار كەرەكتى ۋاقىتىندا اقىلدى، قۋ، تاپقىر بولىپ شىعا كەلەدى.
العاشقى ەرلىك. تۇركىلىك اڭىز - جىرلاردا باتىرلار كورسەتكەن العاشقى ەرلىك تۇرلەرى سان الۋان. قاھارماننىڭ العاشقى ەرلىگىنە جەكە دارا جاۋعا شاۋىپ، اسقان باتىرلىق كورسەتۋ، جابايى اڭدى ءولتىرۋ، ءتۇرلى كۇرەس، سايىستا جەڭىپ شىعۋ، ت. ب. جاتادى. العاشقى ەرلىك سىنىنا دەيىن بولاشاق باتىر ەلەۋسىز، اتاق - داڭقسىز جۇرەدى. ال اتالمىش سىننان وتكەننەن كەيىن ول شەكسىز قۇرمەتكە، اتاق - داڭققا يە بولادى، ەر اتانادى. سابالاقتىڭ جاڭا باتىرلىق «ابىلاي» ەسىمى قالماق باتىرى شارشىنى جەڭگەننەن كەيىن قويىلادى. كىسى قولىندا جالشى بولىپ، ەلەۋسىز كۇن كەشىپ جۇرگەن جەتىم بالا سابالاق ەل نازارىنا بىردەن باتىرلىعىمەن ىلىنەدى. باتىرلىق – ونىڭ ءوزىن تانىتۋداعى اسا ماڭىزدى بەكەت. قاھارماننىڭ مۇنداي سىن بەكەتتەن ءوتۋى – بۇكىل فولكلورعا ءتان كورىنىس. ەرلىك ىستەن كەيىن ابىلاي قايتا «تۇلەپ»، وزىنە لايىقتى ەسىمگە يە بولادى، قولداۋشى، جاناشىر تۋىس تابادى. العاشقى ەرلىككە دەيىن جاس جەتىم قانشالىقتى ەلەۋسىز بولسا، ودان كەيىن، كەرىسىنشە، سونشالىقتى شەكسىز قۇرمەتكە بولەنەدى. ابىلايدىڭ حالىق قۇرمەتىنە يە بولۋىنا جول اشقان باستى ءقادىر - قاسيەتى، ارينە، ونىڭ جەكە باسىنىڭ جاۋىنگەرلىگى، ەر جۇرەك باتىرلىعى.
قاھارماندىق ىستەرى مەن جورىقتارى. ابىلايدىڭ قاھارماندىق جورىقتارى ءدىن نەمەسە شەكسىز بيلىككە يە بولام دەگەن بيلىكقۇمارلىق ەمەس، قازاق حالقىنىڭ قالماق پەن قىرعىزعا كەتكەن كەگىن، وزگە جۇرت بيلەگەن قازاقتارعا ءوز بيلىكتەرىن قايتارۋ ماقساتىندا بولدى. «ورىسپەن جاۋلاسپادى - ەل بولدى، شۇرشىتپەن جاۋلاسپادى – ەل بولدى، ەكەۋىنە دە ءتىل بولدى. وزىنە - ءوزى ابدەن كەلدى، كەمەلىنە تولدى. ەندى ۇرگەنىش، بۇقارا، قوقان، تاشكەنت جانىنداعى قازاقتى سىرتقا بيلەتىپ قويمايمىن دەپ، ءۇش ءجۇزدىڭ بالاسىنا جار شاقىرتىپ، قوسىن جيناپ اتتانادى»، - دەپ باياندايدى اڭىز [3].
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ جانە ءبولۋ
