قازاق قىزى – نازىكتىك پەن سۇلۋلىقتىڭ بەلگىسى
قازاق قىزى – نازىكتىك پەن سۇلۋلىقتىڭ بەلگىسى
ماقساتى:
• قىزدارعا پسيحولوگيالىق داعدارىستا كومەكتەسۋ، سىرلاسۋ؛
• قىزدارىمىزعا ءتان نازىكتىك، سۇلۋلىق، ۇياڭدىق، يبالىلىق، سىپايىلىق، ادەمىلىك، ىسكەرلىك، شەبەرلىك، رۋحاني بايلىق، اق نيەت، سۇيىسپەنشىلىك، نامىسى، قايرات جىگەرى، بارىنەن دە ار تازالىعى ءتان. وسىنداي قاسيەتتەردى قىز بالا ساناسىنا جەتكىزۋ.
• جاستاردى ەركىن سويلەۋگە، پىكىرىن اشىق بىلدىرۋگە بەيىمدەۋ
قازاق قىز بالانى - تىرشىلىكتىڭ تىرەگى، الەمدەگى ىزگىلىكتىڭ التىن دىڭگەگى، جارىق دۇنيەدەگى ادەمىلىك پەن سۇلۋلىقتىڭ ءتاڭىرىسى دەپ باعالاعان.
سوندىقتان، قىز بالانىڭ تاربيەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولگەن. تاربيەلى، ءبىلىمدى قىز - قوعامىمىزدىڭ باعا جەتپەس بايلىعى.
قىزدارىمىزدىڭ اسىل قاسيەتى، جان - دۇنيەسى نازىك، ادال ماحاببات يەسى بولعاندىعىن، داۋلەتكە، بايلىققا، جيھازعا قىزىقپاعاندىعىن جىر - داستانداردان بىلەمىز. قازاق قىزدارى ماحاببات اتتى اسىل سەزىمدى ايىرىقشا قاستەرلەپ، ايالاعان. سۇيگەن ادامىمەن قول ۇستاسىپ بىرگە جۇرسە، ءتىپتى قاتىقسىز قارا كوجە ىسشە دە باقىتتىمىن دەپ، ومىرگە ريزا بولعان.
ال، ءقازىر جاسىراتىن نە بار، بۇرىن داستۇرىمىزدە بولماعان سۇرەڭسىز جاعدايلار بوي كورسەتۋدە. مەكتەپ قابىرعاسىندا جۇرگەن ءبىرسىپىرا قىزدارىمىز جاراسسىن - جاراسپاسىن دەنەلەرىن جارتىلاي جالاڭاش قالدىراتىن كيىمدەر كيىپ، قىمبات اشەكەيلەر، التىن تاعىپ، بەت - اۋىزدارىن بوياپ، وزدەرىنىڭ يناباتتىلىعى مەن سىپايىلىلىعىنان، جاستىق جاراسىمدىعىنان ايىرىلادى. تابيعاتتىڭ ءوزى جان دۇنيەسىن سۇلۋ، نازىك، مەيىرمان ەتىپ جاراتقانىنا ءمان بەرمەيدى. “جاستىقتىڭ ءوزى جاستىعىمەن ادەمى” دەگەندەي، جاس قىزداردىڭ، ونىڭ ىشىندە مەكتەپ جاسىنداعىلاردىڭ وزدەرى - اق قىردىڭ قىزىل گۇلىندەي اسەم دە كورىكتى عوي. تابيعات بەرگەن كورىك پەن سىمباتتىلىقتان ارتىق جاساندى دۇنيەنىڭ كەرەگى نە؟
قازاق قىزى قانداي بولۋى كەرەك: ۇلتجاندى، قايسار، تاربيەلى، نازىك، نامىسشىل، سىپايى، باۋىرمال، جاناشىر، ادال، ءبىلىمدى، كوكىرەگى وياۋ، سانالى، سۇيكىمدى، ماحابباتتا، دوستىقتا ادال، بۇرىمدى، يناباتتى، سىمباتتى، كورىكتى، جان - جاقتى ويلاي الاتىن ەلىنە، جۇرتىنا، دوستارىنا ءارقاشان قامقور بولا الاتىن قىز، ناعىز قازاق قىزى.
حالىق اراسىندا بويجەتكەن قىزدى اجارىنا قاراي جەتىگە بولگەن:
• ادەمى قىز - باپپەن سويلەپ، بيازى كۇلىپ، جاقسى - جاماننىڭ ءجونىن ءبىلىپ تۇراتىن؛
• كورىكتى قىز - ءىستى ءۇيىرىپ، سويلەسە بۇيىرىپ، باۋراپ الاتىن، بىردەن كوزگە تۇسە قويمايتىن؛
• شىرايلى قىز - كوز جانارى وتكىر، بەت - الپەتى بال-بۇل جانعان، دەنە ءبىتىمى شىمىر؛
• سۇلۋ قىز - ءسوزى وتكىر، ءوزى پىسىق، ورەسكەلدىكتى سۇيمەيتىن، بولماشىعا ءپىسىپ - كۇيمەيتىن، كەلبەتتى؛
• ارۋ قىز - بەت ءپىشىنى، دەنە ءمۇسىنى كەلىسكەن، ءسوزى سىپايى، ءوزى ادەپتى، سۇڭعاق بويلى، تەرەڭ ويلى؛
• اجارلى قىز - دەنە ءبىتىمى جيناقى، تىعىرشىقتاي، ءسوزى سالماقتى، ءىسى تياناقتى؛
• اسەم قىز - ءجۇزى جىلى، ءوزى ۇياڭ، دەنەسى نازىك.
قىزعا قىرىق ۇيدەن تىيىم
تۇسكە دەيىن ۇيىقتاۋعا تىيىم،
بۇراڭداپ قىلىمسۋعا تىيىم!
تاماقتى وبىرلانا اساۋعا تىيىم،
ۇرلىق - قورلىققا تىيىم.
سالت - داستۇردەن اتتاۋعا تىيىم،
ۇرىس - كەرىسكە تىيىم.
قىزدار وسى تىيىم سوزدەردى ءار ۋاقىتتا ەستەن شىعارماڭدار!
ارىن جالاۋ ەتىپ، جانىن الاۋ ەتىپ جاۋعا اتتانعان ەل باتىرلارى وتانىمىزدىڭ بايتاق جەرىن، اق ءسۇت بەرگەن اناسىن، پاك كۇلكى شاشقان بالاسىن، پاراساتتى داناسىن قورعادى. وسى ادىلەت جولىندا قاسىق قانىن قيىپ ۇرىس دالاسىندا ەرلىكپەن شايقاسقان باتىر قىزدارىمىز بەن قاھارماندارىمىز ءارقاشاندا ەل ەسىندە، ولاردى ەسكە الىپ، قۇرمەت كورسەتۋ ءبىزدىڭ پارىزىمىز.
قايتا كەلمەس وزەننىڭ تولقىنىنداي،
قايتالانباس الاۋ وتتىڭ جالىنىنداي!
قايتا تۋماس قازاقتىڭ داراسىنداي،
قازاقتا قايسار قىز بار ءدال وسىنداي!
ماقساتى:
• قىزدارعا پسيحولوگيالىق داعدارىستا كومەكتەسۋ، سىرلاسۋ؛
• قىزدارىمىزعا ءتان نازىكتىك، سۇلۋلىق، ۇياڭدىق، يبالىلىق، سىپايىلىق، ادەمىلىك، ىسكەرلىك، شەبەرلىك، رۋحاني بايلىق، اق نيەت، سۇيىسپەنشىلىك، نامىسى، قايرات جىگەرى، بارىنەن دە ار تازالىعى ءتان. وسىنداي قاسيەتتەردى قىز بالا ساناسىنا جەتكىزۋ.
• جاستاردى ەركىن سويلەۋگە، پىكىرىن اشىق بىلدىرۋگە بەيىمدەۋ
قازاق قىز بالانى - تىرشىلىكتىڭ تىرەگى، الەمدەگى ىزگىلىكتىڭ التىن دىڭگەگى، جارىق دۇنيەدەگى ادەمىلىك پەن سۇلۋلىقتىڭ ءتاڭىرىسى دەپ باعالاعان.
سوندىقتان، قىز بالانىڭ تاربيەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولگەن. تاربيەلى، ءبىلىمدى قىز - قوعامىمىزدىڭ باعا جەتپەس بايلىعى.
قىزدارىمىزدىڭ اسىل قاسيەتى، جان - دۇنيەسى نازىك، ادال ماحاببات يەسى بولعاندىعىن، داۋلەتكە، بايلىققا، جيھازعا قىزىقپاعاندىعىن جىر - داستانداردان بىلەمىز. قازاق قىزدارى ماحاببات اتتى اسىل سەزىمدى ايىرىقشا قاستەرلەپ، ايالاعان. سۇيگەن ادامىمەن قول ۇستاسىپ بىرگە جۇرسە، ءتىپتى قاتىقسىز قارا كوجە ىسشە دە باقىتتىمىن دەپ، ومىرگە ريزا بولعان.
ال، ءقازىر جاسىراتىن نە بار، بۇرىن داستۇرىمىزدە بولماعان سۇرەڭسىز جاعدايلار بوي كورسەتۋدە. مەكتەپ قابىرعاسىندا جۇرگەن ءبىرسىپىرا قىزدارىمىز جاراسسىن - جاراسپاسىن دەنەلەرىن جارتىلاي جالاڭاش قالدىراتىن كيىمدەر كيىپ، قىمبات اشەكەيلەر، التىن تاعىپ، بەت - اۋىزدارىن بوياپ، وزدەرىنىڭ يناباتتىلىعى مەن سىپايىلىلىعىنان، جاستىق جاراسىمدىعىنان ايىرىلادى. تابيعاتتىڭ ءوزى جان دۇنيەسىن سۇلۋ، نازىك، مەيىرمان ەتىپ جاراتقانىنا ءمان بەرمەيدى. “جاستىقتىڭ ءوزى جاستىعىمەن ادەمى” دەگەندەي، جاس قىزداردىڭ، ونىڭ ىشىندە مەكتەپ جاسىنداعىلاردىڭ وزدەرى - اق قىردىڭ قىزىل گۇلىندەي اسەم دە كورىكتى عوي. تابيعات بەرگەن كورىك پەن سىمباتتىلىقتان ارتىق جاساندى دۇنيەنىڭ كەرەگى نە؟
قازاق قىزى قانداي بولۋى كەرەك: ۇلتجاندى، قايسار، تاربيەلى، نازىك، نامىسشىل، سىپايى، باۋىرمال، جاناشىر، ادال، ءبىلىمدى، كوكىرەگى وياۋ، سانالى، سۇيكىمدى، ماحابباتتا، دوستىقتا ادال، بۇرىمدى، يناباتتى، سىمباتتى، كورىكتى، جان - جاقتى ويلاي الاتىن ەلىنە، جۇرتىنا، دوستارىنا ءارقاشان قامقور بولا الاتىن قىز، ناعىز قازاق قىزى.
حالىق اراسىندا بويجەتكەن قىزدى اجارىنا قاراي جەتىگە بولگەن:
• ادەمى قىز - باپپەن سويلەپ، بيازى كۇلىپ، جاقسى - جاماننىڭ ءجونىن ءبىلىپ تۇراتىن؛
• كورىكتى قىز - ءىستى ءۇيىرىپ، سويلەسە بۇيىرىپ، باۋراپ الاتىن، بىردەن كوزگە تۇسە قويمايتىن؛
• شىرايلى قىز - كوز جانارى وتكىر، بەت - الپەتى بال-بۇل جانعان، دەنە ءبىتىمى شىمىر؛
• سۇلۋ قىز - ءسوزى وتكىر، ءوزى پىسىق، ورەسكەلدىكتى سۇيمەيتىن، بولماشىعا ءپىسىپ - كۇيمەيتىن، كەلبەتتى؛
• ارۋ قىز - بەت ءپىشىنى، دەنە ءمۇسىنى كەلىسكەن، ءسوزى سىپايى، ءوزى ادەپتى، سۇڭعاق بويلى، تەرەڭ ويلى؛
• اجارلى قىز - دەنە ءبىتىمى جيناقى، تىعىرشىقتاي، ءسوزى سالماقتى، ءىسى تياناقتى؛
• اسەم قىز - ءجۇزى جىلى، ءوزى ۇياڭ، دەنەسى نازىك.
قىزعا قىرىق ۇيدەن تىيىم
تۇسكە دەيىن ۇيىقتاۋعا تىيىم،
بۇراڭداپ قىلىمسۋعا تىيىم!
تاماقتى وبىرلانا اساۋعا تىيىم،
ۇرلىق - قورلىققا تىيىم.
سالت - داستۇردەن اتتاۋعا تىيىم،
ۇرىس - كەرىسكە تىيىم.
قىزدار وسى تىيىم سوزدەردى ءار ۋاقىتتا ەستەن شىعارماڭدار!
ارىن جالاۋ ەتىپ، جانىن الاۋ ەتىپ جاۋعا اتتانعان ەل باتىرلارى وتانىمىزدىڭ بايتاق جەرىن، اق ءسۇت بەرگەن اناسىن، پاك كۇلكى شاشقان بالاسىن، پاراساتتى داناسىن قورعادى. وسى ادىلەت جولىندا قاسىق قانىن قيىپ ۇرىس دالاسىندا ەرلىكپەن شايقاسقان باتىر قىزدارىمىز بەن قاھارماندارىمىز ءارقاشاندا ەل ەسىندە، ولاردى ەسكە الىپ، قۇرمەت كورسەتۋ ءبىزدىڭ پارىزىمىز.
قايتا كەلمەس وزەننىڭ تولقىنىنداي،
قايتالانباس الاۋ وتتىڭ جالىنىنداي!
قايتا تۋماس قازاقتىڭ داراسىنداي،
قازاقتا قايسار قىز بار ءدال وسىنداي!
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ورگانيزمدەردىڭ جەكە دامۋى (ونتوگەنەز) تۇسىنىگى. ءبولىنۋ، ءوسۋ، جاسۋشالاردىڭ جىكتەلۋى، ورگانوگەنەز، كوبەيۋ، كارتايۋ، ورگانيزمنىڭ ءولۋى»
