- 05 ناۋ. 2024 04:24
- 305
قازاق تىلىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالار
قازاق تىلىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالار.
ۇسىنىلىپ وتىرعان «لوگيكالىق تاپسىرما» 4 - سىنىپتاعى قازاق ءتىلىنىڭ باعدارلامالىق مازمۇنىن تەرەڭدەتىپ مەڭگەرتۋدى كوزدەيدى. ءبىلىمنىڭ بەرىكتىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، بالانىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتا ءتۇسۋ ءۇشىن، وقۋشىنىڭ دارىندىلىعىن تانۋ ءۇشىن قازاق ءتىلى پانىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالارعا باسا نازار اۋدارىلدى.
بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋدا وقۋشىلار ءوز بەتتەرىمەن ىزدەنەدى، وقۋشىنىڭ وي ءورىسىن كەڭەيتىپ ەستە ساقتاۋىن دامىتادى، بايقاعىشتىعىن قالىپتاستىرادى، ەۆريستيكالىق قابىلەتى شىڭدالادى. وقۋشىنىڭ وزىندىك پىكىر ايتىپ ونى قورعاي بىلۋىنە مۇمكىندىك جاسالادى.
تەوريالىق بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، ونى پراكتيكادا قولدانىلۋىنا ىقپال ەتەدى. لوگيكانىڭ دامۋى وزدىگىنەن ىزدەنىپ جۇمىس جاساۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. لوگيكالىق تاپسىرمالار وقۋشىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيىن كوتەرەدى.
«لوگيكالىق تاپسىرمالار» وقۋشىنىڭ جاس ەرەكشەلىگىن ەسكەرە وتىرىپ قۇراستىرىلدى.
تاپسىرما
بەرىلگەن سوزدەردى الفاۆيت رەتىمەن جاز.
ا) سەمەي، استانا، قاراعاندى، وسكەمەن.
ءا) اسەم، سىرىم، رايگۇل، ايبەك
ب) قالام، داپتەر، وشىرگىش، سىزعىش
ا) ________________
ءا) ________________
ب__________________
دىبىسى جوق بولسا دا،
الفاۆيتتە ورنى بار.
وقىلمايتىن جازسا دا،
قاي بەلگى ول تابىڭدار.
شەشۋى _______ ____
تاپسىرما
ولەڭدى وقىپ، ءار دىبىستىڭ ءوز ورنىن تاپ.
«ا» دەگەنىڭ – انا،
«ب» دەگەنىڭ - بالا.
«ب» دەگەنىڭ – باعا،
«بەستەن» باسقا الما.
جۋان جىڭىشكە قاتاڭ ۇياڭ ءۇندى
.........................................
ۋ - دىبىسىنىڭ جازىلۋى
ۋ - ءارپى كەيدە داۋىستى، كەيدە داۋىسسىز دىبىستى بىلدىرەدى.
ۋىس – داۋىسسىز، ويتكەنى داۋىستىنىڭ الدىندا تۇر.
سۋعا - داۋىستى دىبىس، ەكى داۋىسسىزدىڭ ورتاسىندا تۇر.
تاۋىق - ەكى داۋىستىنىڭ ورتاسىندا كەلسە، داۋىسسىز دىبىس.
ۋ دىبىسىنا بىتكەن قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەرگە ۋ دىبىس قوسىلعاندا ەكى ۋ جازىلادى. مىسالى: جۋۋ، قۋۋ، بۋۋ
تاپسىرما
بەرىلگەن سوزدەردەگى ۋ قانداي دىبىس ەكەنىن ايت.
ءۋازىر، اۋدان، ۋىز، باياۋ، ەلۋ، ساۋمال، ءزاۋلىم، وقۋ، قۋراي، قاۋىن، كەسۋ، ۋىق، ساتۋشى، ۋىس.
داۋىستى: ________________
داۋىسسىز: _______________
تاپسىرما
كەستەنى تولتىر.
داۋىستى ۋ داۋىسسىز ۋ
تۋلاق
يا، يۋ، ءو ارىپتەرىنىڭ جازىلۋى
يا=ي+ا
يۋ=ي+ۋ
ءو=ي+و
يا، يۋ، ءو - ارىپتەردىڭ داۋىستى دىبىستار. بۇل ارىپتەر جەكە تۇرىپ تا، داۋىسسىزدارمەن تىركەسىپ كەلىپ بۋىن قۇرايدى.
ەسىك جوعىن ۇقتىق،
ليۋكتەن شىقتىق.
ەلكا دەگەن - بۇرىس،
شىرشا دەگەن - دۇرىس.
ق. مىرزا ءالي.
تاپسىرما
ءسوز جۇمباقتى شەش.
ف، ۆ - دىبىسىنىڭ جازىلۋى.
ۆ - ۇياڭ داۋىسسىز دىبىس
ف - قاتاڭ داۋىسسىز دىبىس.
بۇل دىبىستار ءسوزدىڭ بارلىق بۋىنىندا كەلەدى.
چ، شش، س، ح، ھ – قاتاڭ داۋىسسىز دىبىستار.
قىزىقتىرىپ ءبىزدى،
اعام چەرتەج سىزدى.
ءبىزدىڭ تۋعان شاھاردا،
تۇرادى كوپ قاھارمان.
سيكلون - ول داۋىل،
كوردى سونى اۋىل.
زووباقتا كوپ حايۋانە،
كەلگەن ءبارى قايدان؟!
اششى تاماق اۋىر،
تۇششى تاماق ءتاۋىر.
ق. مىرزا ءالي
تاراز قالاسى، №23 ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
قادىروۆا زۋحرا مۇرات قىزى
قازاق تىلىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالار. جۇكتەۋ
ۇسىنىلىپ وتىرعان «لوگيكالىق تاپسىرما» 4 - سىنىپتاعى قازاق ءتىلىنىڭ باعدارلامالىق مازمۇنىن تەرەڭدەتىپ مەڭگەرتۋدى كوزدەيدى. ءبىلىمنىڭ بەرىكتىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، بالانىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتا ءتۇسۋ ءۇشىن، وقۋشىنىڭ دارىندىلىعىن تانۋ ءۇشىن قازاق ءتىلى پانىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالارعا باسا نازار اۋدارىلدى.
بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋدا وقۋشىلار ءوز بەتتەرىمەن ىزدەنەدى، وقۋشىنىڭ وي ءورىسىن كەڭەيتىپ ەستە ساقتاۋىن دامىتادى، بايقاعىشتىعىن قالىپتاستىرادى، ەۆريستيكالىق قابىلەتى شىڭدالادى. وقۋشىنىڭ وزىندىك پىكىر ايتىپ ونى قورعاي بىلۋىنە مۇمكىندىك جاسالادى.
تەوريالىق بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، ونى پراكتيكادا قولدانىلۋىنا ىقپال ەتەدى. لوگيكانىڭ دامۋى وزدىگىنەن ىزدەنىپ جۇمىس جاساۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. لوگيكالىق تاپسىرمالار وقۋشىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيىن كوتەرەدى.
«لوگيكالىق تاپسىرمالار» وقۋشىنىڭ جاس ەرەكشەلىگىن ەسكەرە وتىرىپ قۇراستىرىلدى.
تاپسىرما
بەرىلگەن سوزدەردى الفاۆيت رەتىمەن جاز.
ا) سەمەي، استانا، قاراعاندى، وسكەمەن.
ءا) اسەم، سىرىم، رايگۇل، ايبەك
ب) قالام، داپتەر، وشىرگىش، سىزعىش
ا) ________________
ءا) ________________
ب__________________
دىبىسى جوق بولسا دا،
الفاۆيتتە ورنى بار.
وقىلمايتىن جازسا دا،
قاي بەلگى ول تابىڭدار.
شەشۋى _______ ____
تاپسىرما
ولەڭدى وقىپ، ءار دىبىستىڭ ءوز ورنىن تاپ.
«ا» دەگەنىڭ – انا،
«ب» دەگەنىڭ - بالا.
«ب» دەگەنىڭ – باعا،
«بەستەن» باسقا الما.
جۋان جىڭىشكە قاتاڭ ۇياڭ ءۇندى
.........................................
ۋ - دىبىسىنىڭ جازىلۋى
ۋ - ءارپى كەيدە داۋىستى، كەيدە داۋىسسىز دىبىستى بىلدىرەدى.
ۋىس – داۋىسسىز، ويتكەنى داۋىستىنىڭ الدىندا تۇر.
سۋعا - داۋىستى دىبىس، ەكى داۋىسسىزدىڭ ورتاسىندا تۇر.
تاۋىق - ەكى داۋىستىنىڭ ورتاسىندا كەلسە، داۋىسسىز دىبىس.
ۋ دىبىسىنا بىتكەن قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەرگە ۋ دىبىس قوسىلعاندا ەكى ۋ جازىلادى. مىسالى: جۋۋ، قۋۋ، بۋۋ
تاپسىرما
بەرىلگەن سوزدەردەگى ۋ قانداي دىبىس ەكەنىن ايت.
ءۋازىر، اۋدان، ۋىز، باياۋ، ەلۋ، ساۋمال، ءزاۋلىم، وقۋ، قۋراي، قاۋىن، كەسۋ، ۋىق، ساتۋشى، ۋىس.
داۋىستى: ________________
داۋىسسىز: _______________
تاپسىرما
كەستەنى تولتىر.
داۋىستى ۋ داۋىسسىز ۋ
تۋلاق
يا، يۋ، ءو ارىپتەرىنىڭ جازىلۋى
يا=ي+ا
يۋ=ي+ۋ
ءو=ي+و
يا، يۋ، ءو - ارىپتەردىڭ داۋىستى دىبىستار. بۇل ارىپتەر جەكە تۇرىپ تا، داۋىسسىزدارمەن تىركەسىپ كەلىپ بۋىن قۇرايدى.
ەسىك جوعىن ۇقتىق،
ليۋكتەن شىقتىق.
ەلكا دەگەن - بۇرىس،
شىرشا دەگەن - دۇرىس.
ق. مىرزا ءالي.
تاپسىرما
ءسوز جۇمباقتى شەش.
ف، ۆ - دىبىسىنىڭ جازىلۋى.
ۆ - ۇياڭ داۋىسسىز دىبىس
ف - قاتاڭ داۋىسسىز دىبىس.
بۇل دىبىستار ءسوزدىڭ بارلىق بۋىنىندا كەلەدى.
چ، شش، س، ح، ھ – قاتاڭ داۋىسسىز دىبىستار.
قىزىقتىرىپ ءبىزدى،
اعام چەرتەج سىزدى.
ءبىزدىڭ تۋعان شاھاردا،
تۇرادى كوپ قاھارمان.
سيكلون - ول داۋىل،
كوردى سونى اۋىل.
زووباقتا كوپ حايۋانە،
كەلگەن ءبارى قايدان؟!
اششى تاماق اۋىر،
تۇششى تاماق ءتاۋىر.
ق. مىرزا ءالي
تاراز قالاسى، №23 ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
قادىروۆا زۋحرا مۇرات قىزى
قازاق تىلىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالار. جۇكتەۋ