قازاق حالقىنىڭ ويۋ - ورنەگىن قيۋ ونەرى. “ءسىنىقمۇيىز جاساۋ”

ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق حالقىنىڭ ويۋ - ورنەگىن قيۋ ونەرى. “ءسىنىقمۇيىز جاساۋ”
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: قازاق حالقىنىڭ ويۋ - ورنەك ونەرىنىڭ شىعۋ تاريحىنا تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، ويۋ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ.
ب) دامىتۋشىلىق: «قازاق حالقىنىڭ ويۋ - ورنەگىن» تاقىرىبىندا الىنعان تەوريالىق ءبىلىمىن پراكتيكا جۇزىندە ىسكە اسىرۋ.
ۆ) تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ ەڭبەككە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ويۋ - ورنەك قيۋ ءادىس - تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ. تەحنيكا قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋعا داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ساندىك قولدانبالى ونەر، شىعارماشىلىق تۋرالى البوم، ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرى، ويۋ - ورنەك تەر، فوتو سۋرەتتەر، زاتتار ۇلگىلەرى
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
2. وتكەن ساباقتى تەكسەرۋ
3. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
4. توپتاستىرۋ
5. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ
6. بەكىتۋ جانە قورىتىندىلاۋ

جاڭا ساباق. بالالارعا قازاق حالقىنىڭ ويۋ - ورنەك ونەرىنە تۇسىنىك بەرەمىن. قازاق حالقى كوشپەلى بولعان. مال شارۋاشىلىعىنىڭ قىر - سىرىن جەتە مەڭگەرگەن ەڭبەكشىل دە، ەپتى حالقىمىز مال ونىمدەرىن دە تۇرمىسىمىزعا قولدانا بىلگەن. مالداردىڭ سۇيەگىن دە، ءمۇيىزىن دە، ءجۇنىن جانە تەرىلەرىنەن كۇندەلىكتى تۇرمىسقا قاجەتتى زاتتار جاساعان. جىلقى سۇيەگىن وڭدەپ، قوبدي، ساندىقتار بەتىن ورنەكتەگەن. تۇيە جۇنىنەن توقىلعان شەكپەن، شۋداسىنىڭ ەمدىك قاسيەتىن دە تاپقان. ەشكىنىڭ قىلىنان، تۇبىتىنەن باعالى بۇيىمدار توقىلدى. سيىر تەرىسىن يلەپ، ءساندى ەر - توقىمدى، ات ابزەلدەرىن ويۋ - ورنەكتەپ ءورىپ جاسادى. قوي تەرىسىنەن تون تىكتى. جازۋ - سىزۋ بولماعان ەرتە زاماندا ادام ءوز ويىن تاسقا، سۇيەككە، اعاشقا ءتۇسىرىپ وتىرعان. كەلە – كەلە كيىزگە، الاشاعا كىلەمگە، زاتتارعا سالاتىن بولعان.

ويۋ - ورنەك دەگەنىمىز - بەلگىلى ءبىر سۋرەت پەن سىزىقتاردى بەلگىلى ءبىر تارتىپپەن ورنالاسۋىن ايتامىز.
ويۋدىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ. عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنە سۇيەنسەك بۇل ونەر ەجەلگى كوشپەلىلەردەن جەتكەن. ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىنعى IV - VII عاسىرلاردا ورتا ازيا، قازاقستان، التاي جانە وڭتۇستىك ءسىبىر جەرلەرىندە ءبىر - بىرىمەن تىعىز بايلانىستا ورتاق مادەنيەتى بار تۋىستاس تايپالار ءومىر سۇرگەن. ولار ساقتار عۇندار، ۇيسىندەر. ياعني ءبىزدىڭ اتا - بابالارىمىزدان جەتكەن ويۋ - ورنەك ونەرى. مىنە، بۇگىنگى تاڭدا اتادان بالاعا جالعاسىن تاۋىپ كەلە جاتىر.
توپتاستىرۋ جۇمىسى. بالالارعا ويۋ - ورنەكتى ءتورت توپقا بولىنەتىندىگىن تۇسىندىرەمىن.

ويۋ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ
بوتامويىن، قوشقار ءمۇيىز، سىڭار ءمۇيىز، سىنىق ءمۇيىز، قولتىقشا، تۇيە تابان، بالتا ت. س. س. بۇگىنگى ساباعىمىزدا «سىنىق ءمۇيىز» ويۋىن، قاعازعا قارىنداشپەن ويۋدى سىزىپ الىپ، قيامىز. قاعازدى شارشى ەتىپ ەكىگە بۇكتەپ، قاعازدىڭ بۇگىلگەن قىرىنان باستاپ سىزىلعان ويۋ ۇلگىسى بويىنشا قايشىمەن قىرقىپ الىڭدار. سوندا ويۋ دۇرىس شىعادى. ويۋدى قيعاندا سيممەتريانى ساقتاۋ كەرەكتىگىن ۇمىتپاۋ كەرەك. تازالىق، قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋ، قاعازدى ۇنەمدەۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتەمىن. ويۋ - ورنەك قيعاندا بۇكتەلگەن قاعازدىڭ جىلجىپ كەتپەۋىن قاداعالاۋ كەرەك. ەڭبەك، ونەر تۋرالى ماقال - ماتەل ايتىپ جارىسايىق.

قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ءسوزجۇمباق « تەكەمەت»
1. جانۋارلارعا بايلانىستى ورنەك.
2. تاماق ساقتاۋعا ارنالعان ساندىققا ۇقساس بۇيىم اعاش.
3. ساندىك ءۇشىن توسەكتىڭ تۇسىنا ۇستايتىن ءۇي جيھازدارىنىڭ ءبىرى.
4. مالدىڭ دەنە مۇشەسىنە بايلانىستى ورنەك.
5. ويۋدى ويا............ ويلانباعان.
6..................... ءتۇبى بەرەكە.

7. قۇرال - جابدىقتارعا بايلانىستى ورنەك. قورىتىندى بارىسىندا «التىن ساندىق» ويىنىن ويناتامىن. ويىن ويناتۋ ارقىلى بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.

سۇراق - جاۋاپ
1. قازاق حالقى ويۋ - ورنەكتى قايدان ۇيرەندى؟
2. ويۋ دەگەنىمىز نە؟
3. ويۋدىڭ تۇرلەرىن اتا؟
4. زوومورفتىق قانداي ويۋ ءتۇرىن بىلەسىڭ؟
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: «سىنىق ءمۇيىز» جاساۋ.

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.