قازاقستان رامىزدەرى
كوركەم ادەبيەت
تاقىرىبى: قازاقستان رامىزدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. تۋعان ەل، وتان، قازاقستان تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، تاۋەلسىزدىك تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، سوزدىك قورلارىن بايىتىپ، ءتىل مادەنيەتىن جەتىلدىرۋ. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرى جونىندە تۇسىنىكتەر بەرۋ جانە بىلىمدەرىن بەكىتۋ. ماقال – ماتەلدەر، ولەڭ، تاقپاقتار ارقىلى سوزدىك قورىن دامىتۋ. ءتۇسىنۋ، ەستە ساقتاۋ، جاتتاپ الۋ قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن ارتتىرۋ، مەملەكەتتىك ءتىلدى، رامىزدەردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ، ەل ازاماتى اتاعىنا لايىقتى ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
سوزدىك جۇمىس: وتانىم، تاۋەلسىز، ەگەمەندى، مەملەكەت، ەلباسى، رامىزدەر، قىران، تۇلپار، شاڭىراق، كوپ ۇلتتى، ورمان، وزەن، كول، تاۋلار، بيىك، باي، كوركەم، ادەمى ت. ب.
كورنەكتىلىكتەر: قازاقستاننىڭ كارتاسى، ەلباسىنىڭ سۋرەتى، ق. ر. رامىزدەرى، ديداكتيكالىق ويىندارعا اتريبۋتتار.
ساباق بارىسى:
1. ساباق ەلىمىزدىڭ انۇرانىمەن باستالادى.
- بەيبىت تاڭدار ارايلانىپ اتادى،
تۋعان جەردى ايمالادى شاپاعى،
بايتاق ەلىم، قازاقستان!
ەڭ باقىتتى بالالاردىڭ وتانى!
- بالالار، بارلىعىمىز دا قازاقستان كارتاسىنا نازار اۋدارايىق. مىناۋ ءبىزدىڭ بايتاق جەرىمىز (قازاقستاننىڭ جەرىن كارتادان كورسەتەدى) قازاقستاننىڭ تابيعاتى الۋان ءتۇرلى، جەرى كەڭ، بايتاق. ونى ءبىلۋ نەمەسە ءتۇسىنۋ ءۇشىن كارتانى پايدالانۋ قاجەت. سوندا قاي جەردە قالا، ادەمى ورماندار، بيىك تاۋلار، تەڭىز، كول، قازىنا بايلىقتارى بار ەكەندىگىن كارتادان بىلەمىز.
ال، سەندەر قاي قالادا تۇراسىڭدار؟ (بالالار جاۋابى: ءبىز قاراعاندى قالاسىندا تۇرامىز). قاراعاندى قانداي قالا؟ (بالالار جاۋابى: قاراعاندى – ادەمى، تازا قالا).
- بالالار، ايتىڭىزشى ءبىزدىڭ قازاقستاننىڭ جەرى قانداي؟ (بالالار جاۋابى: قازاقستاننىڭ جەرى باي، ۇلكەن، ادەمى).
- قازاقستاننىڭ جەرىندە نە بار؟ (بالالار جاۋابى: قازاقستاننىڭ جەرىندە ۇلكەن قالالار، اۋىلدار، كوپ ۇيلەر بار، جاسىل ورمان، بيىك تاۋلار، تەڭىز، وزەندەر بار).
مەنىڭ ەلىم قازاقستان
بار عوي وندا ءبارى دە:
وزەن دە بار، كول دە بار،
ورمان دا بار، تاۋ دا بار،
جايناعان سانسىز قالاسى بار،
جايقالعان جومارت دالاسى بار.
تاڭعاجايىپ اتىندا ءدال تابىلدى،
تابىلدا تالاي جۇرتقا تانىلدى،
تۋعان ەلىم، كوككە جەتتى كوك تۋىن
سەن، تاۋەلسىز مەملەكەتسىڭ كادىمگى!
2. سەرگىتۋ ءساتى: كوك جالاۋ جەلبىرە (ەكى قولىمەن ەكى جاققا بۇلعايدى)
اسقاقتاپ اسپاندا (ەكى قولدارىن كوككە سوزادى)،
جاس ۇلان، ەل بىرگە
ساپ تۇزە، جاسقانبا (مارشرۋت).
- بالالار، سەندەر «تاۋەلسىزدىك» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ (بالالار جاۋابى: تاۋەلسىزدىك الدىق دەگەنىمىز – ءوزىمىزدىڭ جەرىمىز، ەلىمىز، تەڭدىگىمىز، تۋىمىز، ەلتاڭبامىز، ءانۇرانىمىز، تەڭگەمىز بار).
بابامنىڭ دا ارمانى،
وسى ەدى عوي اڭساعان،
تاۋەلسىزدىك تاڭدارى
ب ا ق بەرەدى بارشاعا
كوك تۋىمدى قولىما
بۇگىن بەرىك ۇستادىم
ءتۇستى باقىت جولىما
مەنىڭ قازاقستانىم!
- ءار مەملەكەتتىڭ ءوزىنىڭ ەلباسشىسى بار. ءبىزدىڭ قازاقستاننىڭ ەلباسى كىم؟ (بالالار جاۋابى)
- ءار مەملەكەتتىڭ ءوزىنىڭ بەلگىلەرى بار. بالالار، سەندەر سۇيىكتى وتانىمىزدىڭ قاسيەتتى بەلگىلەرىن، رامىزدەرىن بىلەسىڭدەر مە؟ (بالالار جاۋابى)
- دۇرىس، مەملەكەتتىك رامىزدەرى: ەلتاڭبا (گەرب)، تۋ (فلاگ)، ءانۇران (گيمن) جاتادى. وسى رامىزدەر تۋرالى جەكە تۇسىنىك بەرەيىك. مىناۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋى. تۋدىڭ ءتۇسى اسپاننىڭ تۇسىنە ۇقسايدى – كوك، ورتاسىندا كۇن شۋاعى. استىندا قىران قۇس ۇشىپ كەلە جاتىر. قازاقستاندا تۇراتىن بارلىق حالىقتاردىڭ ءومىرى كۇندەي جارقىراپ، قىرانداي سامعاي بەرسىن دەگەنى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋىنىڭ اۆتورى سۇرەتشى شاكەن نيازبەكوۆ.
تاقپاق: «ءبىزدىڭ تۋ»
اينىمايدى اسپاننان
ءبىزدىڭ تۋدىڭ بوياۋى،
ونى حالىق قاشاندا
بيىككە ءىلىپ قويادى
3. ديداكتيكالىق ويىن: «ءوز تۋىندى تاۋىپ ال»
- رامىزدەر مەملەكەتكە نە ءۇشىن كەرەك؟
(بالالار جاۋابى: ءار مەملەكەتتىڭ وزىندىك ەرەكشەلىك بەلگىلەرى بولادى. ەلىمىزدەگى حالىقتاردى بىرىكتىرۋ ءۇشىن.)
- ەلىمىزدىڭ تۋىن قايدان كورۋگە بولادى (بالالار جاۋابى: ۇلكەن مەملەكەتتىك عيماراتتاردان، ءبىزدىڭ بالاباقشانىڭ توبەسىندە دە تۋ بار، مەرەكە كۇندەرى تۋلارمەن كوشەلەردى ساندەيدى).
- جارايسىڭدار، بالالار. تاماشا!
- ال، بالالار، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قازىرگە كەزدە باي دا باقىتتى، بولاشاعى زور، تاۋەلسىز، ەگەمەندى ەل. ولاي بولسا، وسىنداي مەملەكەتتە تۇراتىن بىزدە باقىتتىمىز. بالالار، ەستەرىڭدە بولسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرىن، مەملەكەتتىك ءتىلىڭ كۇرمەتتەۋ كەرەك، ءوز ەلىڭدى، جەرىڭدى قورعاۋ كەرەك، حالقىنا ادال ەڭبەك ەتۋ كەرەك. سوندا عانا – اق ازامات، ازاماتشا بولىپ ەر جەتەسىڭدەر.
تۋعان ءتىلدى ءبىلۋ پارىز.
تۋعان جەردى ءسۇيۋ پارىز.
وتاندى قورعاۋ پارىز.
4. قورىتىندى.
5. ماداقتاۋ.
تاقىرىبى: قازاقستان رامىزدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. تۋعان ەل، وتان، قازاقستان تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، تاۋەلسىزدىك تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، سوزدىك قورلارىن بايىتىپ، ءتىل مادەنيەتىن جەتىلدىرۋ. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرى جونىندە تۇسىنىكتەر بەرۋ جانە بىلىمدەرىن بەكىتۋ. ماقال – ماتەلدەر، ولەڭ، تاقپاقتار ارقىلى سوزدىك قورىن دامىتۋ. ءتۇسىنۋ، ەستە ساقتاۋ، جاتتاپ الۋ قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن ارتتىرۋ، مەملەكەتتىك ءتىلدى، رامىزدەردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ، ەل ازاماتى اتاعىنا لايىقتى ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
سوزدىك جۇمىس: وتانىم، تاۋەلسىز، ەگەمەندى، مەملەكەت، ەلباسى، رامىزدەر، قىران، تۇلپار، شاڭىراق، كوپ ۇلتتى، ورمان، وزەن، كول، تاۋلار، بيىك، باي، كوركەم، ادەمى ت. ب.
كورنەكتىلىكتەر: قازاقستاننىڭ كارتاسى، ەلباسىنىڭ سۋرەتى، ق. ر. رامىزدەرى، ديداكتيكالىق ويىندارعا اتريبۋتتار.
ساباق بارىسى:
1. ساباق ەلىمىزدىڭ انۇرانىمەن باستالادى.
- بەيبىت تاڭدار ارايلانىپ اتادى،
تۋعان جەردى ايمالادى شاپاعى،
بايتاق ەلىم، قازاقستان!
ەڭ باقىتتى بالالاردىڭ وتانى!
- بالالار، بارلىعىمىز دا قازاقستان كارتاسىنا نازار اۋدارايىق. مىناۋ ءبىزدىڭ بايتاق جەرىمىز (قازاقستاننىڭ جەرىن كارتادان كورسەتەدى) قازاقستاننىڭ تابيعاتى الۋان ءتۇرلى، جەرى كەڭ، بايتاق. ونى ءبىلۋ نەمەسە ءتۇسىنۋ ءۇشىن كارتانى پايدالانۋ قاجەت. سوندا قاي جەردە قالا، ادەمى ورماندار، بيىك تاۋلار، تەڭىز، كول، قازىنا بايلىقتارى بار ەكەندىگىن كارتادان بىلەمىز.
ال، سەندەر قاي قالادا تۇراسىڭدار؟ (بالالار جاۋابى: ءبىز قاراعاندى قالاسىندا تۇرامىز). قاراعاندى قانداي قالا؟ (بالالار جاۋابى: قاراعاندى – ادەمى، تازا قالا).
- بالالار، ايتىڭىزشى ءبىزدىڭ قازاقستاننىڭ جەرى قانداي؟ (بالالار جاۋابى: قازاقستاننىڭ جەرى باي، ۇلكەن، ادەمى).
- قازاقستاننىڭ جەرىندە نە بار؟ (بالالار جاۋابى: قازاقستاننىڭ جەرىندە ۇلكەن قالالار، اۋىلدار، كوپ ۇيلەر بار، جاسىل ورمان، بيىك تاۋلار، تەڭىز، وزەندەر بار).
مەنىڭ ەلىم قازاقستان
بار عوي وندا ءبارى دە:
وزەن دە بار، كول دە بار،
ورمان دا بار، تاۋ دا بار،
جايناعان سانسىز قالاسى بار،
جايقالعان جومارت دالاسى بار.
تاڭعاجايىپ اتىندا ءدال تابىلدى،
تابىلدا تالاي جۇرتقا تانىلدى،
تۋعان ەلىم، كوككە جەتتى كوك تۋىن
سەن، تاۋەلسىز مەملەكەتسىڭ كادىمگى!
2. سەرگىتۋ ءساتى: كوك جالاۋ جەلبىرە (ەكى قولىمەن ەكى جاققا بۇلعايدى)
اسقاقتاپ اسپاندا (ەكى قولدارىن كوككە سوزادى)،
جاس ۇلان، ەل بىرگە
ساپ تۇزە، جاسقانبا (مارشرۋت).
- بالالار، سەندەر «تاۋەلسىزدىك» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ (بالالار جاۋابى: تاۋەلسىزدىك الدىق دەگەنىمىز – ءوزىمىزدىڭ جەرىمىز، ەلىمىز، تەڭدىگىمىز، تۋىمىز، ەلتاڭبامىز، ءانۇرانىمىز، تەڭگەمىز بار).
بابامنىڭ دا ارمانى،
وسى ەدى عوي اڭساعان،
تاۋەلسىزدىك تاڭدارى
ب ا ق بەرەدى بارشاعا
كوك تۋىمدى قولىما
بۇگىن بەرىك ۇستادىم
ءتۇستى باقىت جولىما
مەنىڭ قازاقستانىم!
- ءار مەملەكەتتىڭ ءوزىنىڭ ەلباسشىسى بار. ءبىزدىڭ قازاقستاننىڭ ەلباسى كىم؟ (بالالار جاۋابى)
- ءار مەملەكەتتىڭ ءوزىنىڭ بەلگىلەرى بار. بالالار، سەندەر سۇيىكتى وتانىمىزدىڭ قاسيەتتى بەلگىلەرىن، رامىزدەرىن بىلەسىڭدەر مە؟ (بالالار جاۋابى)
- دۇرىس، مەملەكەتتىك رامىزدەرى: ەلتاڭبا (گەرب)، تۋ (فلاگ)، ءانۇران (گيمن) جاتادى. وسى رامىزدەر تۋرالى جەكە تۇسىنىك بەرەيىك. مىناۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋى. تۋدىڭ ءتۇسى اسپاننىڭ تۇسىنە ۇقسايدى – كوك، ورتاسىندا كۇن شۋاعى. استىندا قىران قۇس ۇشىپ كەلە جاتىر. قازاقستاندا تۇراتىن بارلىق حالىقتاردىڭ ءومىرى كۇندەي جارقىراپ، قىرانداي سامعاي بەرسىن دەگەنى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋىنىڭ اۆتورى سۇرەتشى شاكەن نيازبەكوۆ.
تاقپاق: «ءبىزدىڭ تۋ»
اينىمايدى اسپاننان
ءبىزدىڭ تۋدىڭ بوياۋى،
ونى حالىق قاشاندا
بيىككە ءىلىپ قويادى
3. ديداكتيكالىق ويىن: «ءوز تۋىندى تاۋىپ ال»
- رامىزدەر مەملەكەتكە نە ءۇشىن كەرەك؟
(بالالار جاۋابى: ءار مەملەكەتتىڭ وزىندىك ەرەكشەلىك بەلگىلەرى بولادى. ەلىمىزدەگى حالىقتاردى بىرىكتىرۋ ءۇشىن.)
- ەلىمىزدىڭ تۋىن قايدان كورۋگە بولادى (بالالار جاۋابى: ۇلكەن مەملەكەتتىك عيماراتتاردان، ءبىزدىڭ بالاباقشانىڭ توبەسىندە دە تۋ بار، مەرەكە كۇندەرى تۋلارمەن كوشەلەردى ساندەيدى).
- جارايسىڭدار، بالالار. تاماشا!
- ال، بالالار، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قازىرگە كەزدە باي دا باقىتتى، بولاشاعى زور، تاۋەلسىز، ەگەمەندى ەل. ولاي بولسا، وسىنداي مەملەكەتتە تۇراتىن بىزدە باقىتتىمىز. بالالار، ەستەرىڭدە بولسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرىن، مەملەكەتتىك ءتىلىڭ كۇرمەتتەۋ كەرەك، ءوز ەلىڭدى، جەرىڭدى قورعاۋ كەرەك، حالقىنا ادال ەڭبەك ەتۋ كەرەك. سوندا عانا – اق ازامات، ازاماتشا بولىپ ەر جەتەسىڭدەر.
تۋعان ءتىلدى ءبىلۋ پارىز.
تۋعان جەردى ءسۇيۋ پارىز.
وتاندى قورعاۋ پارىز.
4. قورىتىندى.
5. ماداقتاۋ.
You Might Also Like
-
بالالاردىڭ ماتەماتيكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ساندار جايلى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ، 1 - دەن 5 - كە دەيىن اۋىزشا ساناپ، ەسەپتەي بىلۋگە، ساندار قاتارىن ساقتاي بىلۋگە تۋرا جانە كەرى ساناۋعا،...
