قازاقستانداعى ەڭ جاقسى ءجۇزىم سورتتارىنىڭ سيپاتتاماسى
ءجۇزىمنىڭ قازىرگى قولدانىلىپ جۇرگەن، اۋدانداستىرىلعان سورتتارى ۇسىنىلادى.
الماتى وبلىسى ءۇشىن. تاعامدىق سورتتارى: مۋسكات ۆەنگەرسكيي، كۋلدجينسكيي، شاسلا بەلايا، شاسلا روزوۆايا، كيشميش چەرنىي، چاراس، حۋساينە، نيمرانگ، مادلەن انجيەۆين، چۋاش، تاعى باسقا سورتتاردىڭ شامالى پروسەنتى. شاراپتىق سورتتار: پينو (فران، گري)، ريسلينگ، كۋلدجينسكيي، سەرەكسيا، اليگوتە، كابەرنە، ساپەراۆي، ركاسيتەلي، سيلۆانەر.
تالدىقورعان وبلىسى ءۇشىن. تاعامدىق سورتتار: مۋسكات ۆەنگەرسكيي، كۋلدجينسكيي، شاسلا بەلايا، شاسلا روزوۆايا، مادلەن انجيەۆين، چيلياكي جانە باسقا سورتتاردىڭ شامالى پروسەنتى. شاراپتىق سورتتار: پينو (فران، گري)، ريسلينگ، كۋلدجينسكيي، اليگوتە، كابەرنە، ساپەراۆي، ركاسيتەلي، مۋسكات روزوۆىي، رۋندۆەيس، مۋسكات ۆەنگەرسكيي.
جامبىل وبلىسى ءۇشىن. تاعامدىق سورتتار: مۋسكات ۆەنگەرسكيي، شاسلا بەلايا، شاسلا روزوۆايا، نيمرانگ، مادلەن انجيەۆين، مۋسكات الەكساندرييسكيي، كاتتا-كۋرگان، حۋساينە؛ شاراپتىق سورتتار؛ ريسلينگ، اليگوتە، كابەرنە، ساپەراۆي، ركاسيتەلي، ماراستەل، الەاتيكو، ماتراسا.
تۇركىستان وبلىسى ءۇشىن. تاعامدىق سورتتار: مۋسكات ۆەنگەرسكيي، شاسلا بەلايا، شاسلا روزوۆايا، كيشميش چەرنىي، نيمرانگ، مادلەن انجيەۆيي، مۋسكات الەكساندرييسكيي، كاتتا-كۋرگان، حۋساينە، پاركەنتسكيي، سۋلتاني؛ شاراپتىق سورتتار: پينو (فران، گري)، ريسلينگ، سەرەكسيا، اليگوتە، كابەرنە، ساپەراۆي، رۋندۆەيس، مۋسكات ۆەنگەرسكيي، موراستەل، الەاتيكو.
قىزىلوردا جانە اتىراۋ وبلىستارى ءۇشىن. تاعامدىق سورتتار: شاسلا بەلايا، شاسلا روزوۆايا، مۋسكات ۆەنگەرسكيي، مادلەن انجيەۆين، چيلياكي، جەمچۋگ سابا، استراحانسكيي سكوروسپەلىي جانە استراحانسكيي تولوستوكورىي.
الما-اتينسكيي راننيي ءجۇزىمى. وتە ەرتە پىسەتىن اسحانالىق سورت. بۇتاسىنىڭ ءوسۋى ورگاشا، سوندىقتان ونى قاتارگا بىر-بىرىنەن 1،5-1،6 م ەتىپ وتىرعىزۋعا بولادى. جۇزىمدەرى ورتاشا، دومالاق؛ اقشىل-كوك، كۇن جاق بەتى التىن سارى. ءدامى وتە جاقسى، مۋسكات جۇپارى اڭقىپ تۇرادى. قانت كوپ جينالادى، ءجۇزىمى ءتاتتى بولادى.
ءتۇسىمى جاقسى. سۋارعاندى جاقسى كورەدى، ىلعال جەتىسپەسە ءونىمى كەميدى. الماتى وبلىسىنىڭ تاۋ ەتەگىندەگى ايماعىندا، ءوسۋ داۋىرىندە ەكى-ۇش رەت سۋارۋدى كەرەك ەتەدى.
الماتى، تۇركىستان، جامبىل وبلىستارىندا، سونداي-اق ورال وبلىسىندا، سەمەي وبلىسىنىڭ ۇرجار اۋداننىندا، شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ زايسان توڭىرەگىندە سىناپ كورۋ ءۇشىن ۇسىنىلادى.
جەمچۋگ سابا. وتە ەرتە پىسەتىن اسحانالىق سورت. بۇتاسى ورتاشا وسەدى، سوندىقتان ونىڭ قاتارداعى اراسىن 1،5-1،6 م ەتىپ وتىرعىزۋعا بولادى. ءونىمى جاقسى. سورتتىڭ سۋىققا توزىمدىلىگى ورتاشا.
الماتى، جامبىل وبلىستارىندا جانە تۇركىستان وبلىسىنىڭ تاۋ ەتەگىندەگى ايماعىندا اۋدانداستىرىلعان. سولتۇستىكتەگى ءجۇزىم وسىرەتىن اۋدانداردا كەڭىنەن تاراتۋعا لايىق.
كيشميش چەرنىي ءجۇزىمى. ءپىسۋ مەرزىمى ەرتە — ورتاشا، اسحانالىق، ۇرىقسىز سورت. جىلىنى جاقسى كورەدى.
بۇتاسى كۇشتى وسەدى. ءجۇزىمى ورتاشا، سوپاق، ءتۇسى قارا-كوك، ءدانى جاقسى. كەپىتىرۋ ءۇشىن دە پايدالانىلادى. تۇركىستان وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك ايماعىندا، الماتى وبلىسىنىڭ شارۋاشىلىقتارىنىڭ شەلەك اۋدانىندا جاقسى ءونىم بەرەدى. سۋىققا توزىمدىلىگى ونشا ەمەس، سوندىقتان قىسقا قاراي قار قالىڭ تۇسەتىن جەرلەردە عانا وسىمدىك ماتەريالىمەن جابۋعا بولادى. قازاقستاننىڭ وڭتۇستىگى مەن وڭتۇستىك-شىعىسىنىڭ نەگىزگى ايماقتارىندا اۋدانداستىرىلعان.
كۋلدجينسكيي ءجۇزىمى. ءپىسۋ مەرزىمى ورتاشا — كەشتەۋ، ۋنيۆەرسالدى شاراپتىق جانە اسحانالىق ءجۇزىم. بۇتالارى كۇشتى وسەدى. ءجۇزىمى ورتاشا، ءتۇسى قىزعىلت. ءدامى جاقسى. سورتتىڭ شىعىمدىلىعى جوعارى، بۇتاسىنىڭ كولەمىن ۇلعايتسا ونىمدىلىگى ارتا تۇسەدى. قۋاڭشىلىققا ءبىرشاما ءتوزىمدى، باسقا سورتتاردان گورى از سۋارعاننىڭ وزىندە جاقسى ءوسىپ، مول جەمىس بەرە الادى.
الماتى وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىس ايماعى مەن تۇركىستان وبلىسىنىڭ ورتالىق ايماعىندا اۋدانداستىرىلعان.
مادلەن انجيەۆين ءجۇزىمى. وتە ەرتە پىسەتىن اسحانالىق سورت. تەك جەرگىلىكتى جەردە تۇتىنۋ ءۇشىن عانا پايدالانىلادى، ءجۇزىمى تاسۋعا جارامايدى. قالا ىرگەسىندەگى شارۋاشىلىقتاردىڭ قالا حالقىن جاس جۇزىممەن جابدىقتاۋ ءۇشىن، سونداي-اق داچادا، ءۇي ىرگەسىندەگى ۋچاسكەلەردە وسىرۋگە بولادى.
بۇتاسى كۇشتى وسەدى. ءجۇزىمنىڭ ءىرىلى ورتاشا، كوكشىلدەۋ-اق، قابىعى جۇقا، وڭاي جارىلادى. ەتى سۋلى.
ەرەكشەلىگى جاس بۇتاقتارى تەز جەتىلەدى، سۋىققا ءتوزىمدى. جاقسى جاۋىپ وتىرسا ونى قازاقستاننىڭ ءجۇزىم وسىرەتىن سولتۇستىك اۋداندارىندا جانە باقاناستا، زايساندا، ءۇرجاردا وسىرۋگە بولادى. رەسپۋبليكانىڭ تاۋ ەتەگىندەگى اۋداندارى مەن سولتۇستىگىندە اۋدانداستىرىلعان.
چەرنىي سلادكيي ءجۇزىمى. ورتاشا، كەش پىسەتىن شاراپتىق سورت. بۇتالارى ورتاشا جانە كۇشتى وسەدى. ءجۇزىمنىڭ ىرىلىگى ورتاشا، دومالاق، قارا-كوك (قارا دەسە دە بولادى).
ەرەكشەلىگى: جەمىستى تىم ەرتە، وتىرعىزىلعاننان سوڭ ەكىنشى جىلى سالادى، ۇنەمى مول ءونىم بەرەدى. سۋىققا اسا ءتوزىمدى. قار ۇنەمى قالىڭ تۇسەتىن اۋدانداردا جەرگە جابىستىرا جاتقىزىپ، جاپپاي-اق قىستاتۋعا بولادى.
قىزىلوردا، تۇركىستان وبلىستارىنىڭ وڭتۇستىك ايماقتارىندا، الماتى وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىس ايماعىندا اۋدانداستىرىلعان.
مۋسكات الەكساندرييسكيي ءجۇزىمى. كەش پىسەتىن اسحانالىق سورت. ەڭ كوپ ءونىم مىرزاشولدە الىندى. دەمەك، بۇل سورت ىستىقتى جاقسى كورەدى، ىستىق جەردە جاقسى ءونىم بەرەدى.
بۇتالارى كۇشتى وسەدى. دامىندە اسا كۇشتى مۋسكات جۇپارى بار. پىسەتىن كەزدە اۋا رايى قۇرعاق بولسا بۇتاعىندا ۇزاق ساقتالادى، ال جاۋىن-شاشىن بولسا، جۇزىمدەرى جارىلىپ، ءشىري باستايدى. جۇزىمدەرى ۇزاق ساقتاۋعا جارامدى.
تۇركىستان وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك جانە قاراتاۋ ىرگەسىندەگى ايماقتارىندا، قىزىلوردا وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك ايماعىندا اۋدانداستىرىلعان. قىزىلوردا وبلىسىنىڭ وڭتۋستىگىندە كەڭىنەن تاراتۋعا بولادى، ول جەردە ءونىمدى مول بەرەدى.
مۋسكات ۆەنگەرسكيي ءجۇزىمى. ءپىسۋ مەرزىمى ەرتەلەۋ-ورتاعا جاتاتىن اسحانالىق جانە شاراپتىق ۋنيۆەرسالدى سورت. بارلىق جەردە جاقسى، تۇراقتى ءونىم بەرەدى.
ءجۇزىم بۇتاعى مەيلىنشە كۇشتى وسەدى. جۇزىمدەرى ورتاشا جانە اجەپتاۋىر ءىرى، قويۋ-قوشقىل، ءسال بوزعىلت تابى، بالاۋىز بوزامىعى بار. ءدامى وتە سۇيكىمدى، مۋسكات جۇپارى اڭقىپ تۇرادى. جۇزىمدەرى ەتتى كەلەدى.
كولەڭكەنى جاراتپايدى، مايدا جۇزىمدەرى كوبەيىپ كەتەدى. سۋىققا توزىمدىلىگى ونشا ەمەس.
ءجۇزىم پىسەر كەزىندە سۋارماعان دۇرىس، سەبەبى جۇزىمدەرى شىتىناپ جارىلىپ، ءشىرىپ كەتەدى. بۇل سورتتى تاسۋعا، ساقتاۋعا جارامدىلىعى تومەن. نەگىزىنەن جەرگىلىكتى جەردىڭ وزىندە پايدالانىلادى.
رەسپۋبليكانىڭ ءجۇزىم شارۋاشىلىعى بار بارلىق ايماقتارىندا اۋدانداستىرىلعان.
راننيي كيبرايسكيي ءجۇزىمى. ەرتە پىسەتىن جاڭا سورت. وسكەن جەرىندە جانە باسقا جاققا اپارىپ جاس كۇيىندە تۇتىنۋ ءۇشىن پايدالانادى.
بۇتاسىنىڭ ءوسۋى ورتاشا. جۇزىمدەرىنىڭ ىرىلىگى ورتاشا، سوپاقتاۋ ءتۇسى قارا-كوك. قابىعى مىقتى، ءبىراق جەگەندە بىلىنبەيدى. ءدامى سۇيكىمدى، جاعىمدى. ءونىمى جاقسى.
بۇل سورتتىڭ ەرەكشەلىگى: ءجۇزىمنىڭ دامدىك ساپاسىن جوعالتپاستان ساباعىندا ۇزاق تۇرا بەرەدى، جۇزىمدەرى ترانسپورتپەن تاسۋعا جارامدى. بۇتانى تىعىزداپ جىبەرەتىن جاس ساباقتار كوپ شىعادى، سوندىقتان ۋاقتىلى شىرپىپ، وگەي ساباقتارىن قىرقىپ وتىرۋ كەرەك.
رەسپۋبليكانىڭ جۇزىممەن اينالىساتىن بارلىق اۋداندارىندا وسىرۋگە بولادى.
ريسلينگ ءجۇزىمى. ورتاشا-كەشتەۋ پىسەتىن، ساپاسى جوعارى شاراپتىق سورت، قازاقستاندا كوپ تارالعان.
بۇتاسىنىڭ ءوسۋى ورتاشا. جۇزىمدەرى مايدا، اقشىل-جاسىل، قارا نۇكتەلەرى بار. شىعىمدىلىعى جاقسى. پىسەر كەزدە ىلعال جەتىسپەسە ءجۇزىمنىڭ ساپاسى كۇرت ناشارلاپ، قانت جينالۋى كەميدى.
سۋىققا وتە ءتوزىمدى. قار قالىڭ تۇسەتىن اۋدانداردا جەرگە جاقسىلاپ جاتقىزسا، جاپپاي-اق قاردىڭ استىندا قىستاپ شىعادى. جارتىمدى قار تۇسپەيتىن، جەرگە توڭ قالىڭ قاتاتىن اۋدانداردا قىسقا قاراي بۇتالارىن جابۋ كەرەك، قىسقا قاراي قامىس بويرامەن جاپسا جاقسى قىستايدى.
شامپان جانە اسحانا شارابى جاسالاتىن بارلىق ايماقتاردا اۋدانداستىرىلعان.
ركاسيتەلي ءجۇزىمى. كەش پىسەتىن، ساپاسى جوعارى ۋنيۆەرسالدى شاراپتىق سورت. بۇتالارىنىڭ ءوسۋى ورتاشا. سورتتىڭ ەرەكشەلىگى: ءتۇپ-تۇزۋ تۇراتىن ءبىر جىلدىق ساباقتارىنىڭ ءتۇسى قوشقىل قىزىل بولادى. جۇزىمدەرىنىڭ ىرىلىگى ورتاشا، كوكشىلدەۋ-اق، كۇن جاعى سارعىش، قوڭىرقاي تارتقان. سۋىققا مەيلىنشە ءتوزىمدى. قار تۇراقتى تۇسەتىن اۋدانداردا جەرگە جابىستىرىپ، قاردىڭ استىندا جاپپاي-اق قىستاتۋعا بولادى. ىلعالدى جاقسى كورەدى، جۇزىمدەرى مول ىلعالدى جاقسى كوتەرەدى، ءتىپتى پىسەر كەزىندە سۋارعاننىڭ وزىندە شىتىناپ جارىلمايدى.
رەسپۋبليكانىڭ وڭتۇستىگى مەن وڭتۇستىك-شىعىسىنىڭ بارلىق ايماقتارىندا اۋدانداستىرىلعان. ونان ءارى كەڭ تاراتا بەرۋگە ابدەن لايىق.
تايفي روزوۆىي ءجۇزىمى. كەش پىسەتىن جوعارعى ساپالى اسحانالىق سورت. بۇتالارىنىڭ ءوسۋى كۇشتى. جۇزىمدەرى ءىرى، ۇش جاعى جۇمىر، كەلتەلەۋ بولىپ كەلەدى، ءتۇسى قىزعىلت جانە قوشقىل قىزعىلت. ءدامى وتە سۇيكىمدى. قانتتىلىعى ونشا جوعارى ەمەس، 17-20% اسپايدى.
سورتتىڭ سۋىققا توزىمدىلىگى ناشار، سوندىقتان بۇتالاردى قىسقا كاراي مىندەتتى تۇردە جابۋ كەرەك. جۇزىمدەرى تاسۋعا دا، ساقتاۋعا دا وتە جارامدى.
تۇركىستان، قىزىلوردا وبلىستارىندا، سونداي-اق جامبىل وبلىسىنىڭ جازىق ايماعى مەن الماتى، تالدىقورعان وبلىستارىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىس ايماعىندا اۋدانداستىرىلعان.
تەرباش ءجۇزىمى. ءپىسۋ مەرزىمى ورتاشا، شاراپتىق جانە اسحانالىق ۋنيۆەرسالدى سورت. سوڭعى جىلدارى قازاقستانڭىڭ وڭتۇستىگى مەن وڭتۇستىك-شىعىسىندا كوپ تارالعان.
بۇتالارىنىڭ ءوسۋى ورتاشا جانە كۇشتى. جۇزىمدەرى اقشىل كوك، ابدەن پىسكەندە سۇرعىلت سارى. ءدامى كادىمگىدەي، ءسال ءتىس قارمايدى. شىعىمدىلىعى جاقسى.
تۇركىستان، جامبىل وبلىستارىندا، الماتى وبلىسىنىڭ ونتۇستىك-شىعىس جانە جازىق دالالى ايماقتارىندا اۋدانداستىرىلعان.
راننيي تەمنو سينيي ءجۇزىمى. ەرتە پىسەتىن اسحانالىق-شاراپتىق جاڭا سورت. بۇتالارىنىڭ ءوسۋى ورتاشا. جۇزىمدەرىنىڭ ىرىلىگى ورتاشا، دومالاق، ءتۇسى قاراكۇلگىن. قابىعى ايتارلىقتاي قالىڭ، جەگەن كەزدە ءبىلىنىپ تۇرادى. ءدامى سۇيكىمدى، ادەمى مۋسكات جۇپارى بار.
شىعىمدىلىعى جوعارى. سۋىققا دا جاقسى ءتوزىمدى. قار قالىڭ تۇسەتىن اۋدانداردا جەرگە جابىستىرا جاتقىزسا، جابۋسىز-اق قاردىڭ استىندا قىستاپ شىعادى.
قازاقستاننىڭ ءجۇزىم وسىرەتىن بارلىق اۋداندارىندا وسىرۋگە بولادى.
حاليلي بەلىي ءجۇزىمى. ەرتە پىسەتىن اسحانالىق سورت. بۇتالارىنىڭ ءوسۋى كۇشتى. جۇزىمدەرىنىڭ ىرىلىگى ورتاشا، سوپاقشا، كوكشىل-اق. ءبىر ەرەكشەلىگى — قانتتى جاقسى جينايدى. تاسىمالعا ونشا ەمەس، جاقىن جەرلەرگە عانا تاسۋعا بولادى. سورت نەگىزىنەن جىلى اۋدانداردا وسىرۋگە جارامدى. الماتى وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىس ايماعىندا اۋدانداستىرىلعان.
كوروليەۆا ۆينوگرادنيكوۆ ءجۇزىمى. ەرتە پىسەتىن اسحانالىق سورت. بۇتالارىمىڭ ءوسۋى ورتاشا، جۇزىمدەرى وتە ءىرى، ازداپ سوپاقتاۋ، ءتۇسى التىن-سارى، دامىندە نازىك مۋسكات جۇپارى بار.
شىعىمدىلىعى ورتاشا جانە جوعارى. قىسقا توزىمدىلىگى كۇشتى ەمەس. ءونىمىن وسكەن جەرىندە جاس كۇيى تۇتىنۋ ءۇشىن دە، باسقا جاققا اكەتۋ ءۋشىن دە پايدالانۋعا بولادى.
سورتتى تۇركىستان، جامبىل، قىزىلوردا، الماتى وبلىستارىندا وسىرۋگە بولادى، كەلەشەگى زور.
كاتتا-كۋرگان ءجۇزىمى. كەش پىسەتىن اسحانالىق سورت. ءونىمدى جىلى ايماقتى اۋدانداردا مول بەرەدى. سۋىققا شىدامدىلىعى ورتاشا. ءونىمدى ەككەننەن كەيىن 3-4 جىلدا بەرەدى. جەمىسى ءىرى، ءتۇرى اشىق-كۇڭگىرت، ءجۇزىم جاساۋعا ءتيىمدى. تۇركىستان، قىزىلوردا وبلىستارىندا اۋدانداستىرىلعان، مول ءونىم بەرەدى.
مۋسكات ۋزبەكستانسكيي ءجۇزىمى. وتە باعالى شاراپ جاسايتىن، كەش پىسەتىن سورت. ەككەننەن كەيىن 2-3 جىلدا جەمىس بەرەدى، جىل سايىن ءونىم بەرەدى، بۇتاسىنىڭ ءوسۋى كۇشگى، جەمىسى ءىرى، كوپ پىسكەن كەزدە سارىعا اينالادى. الماتى، تالدىقورعان، پانفيلوۆ ايماقتارىندا وسىرىلەدى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
ءجۇزىم – دەرتكە شيپا بولاتىن جەمىس
قاتەرلى ىسىكتىڭ الدىن الۋشى — ءجۇزىم
You Might Also Like
-
تاڭقۋراي جارتىلاي بۇتالى كوپجىلدىق وسىمدىك بولىپ ەسەپتەلەدى. جابايى تۇردە ازعانا بولسا دا كەلەڭ-كەلى جەرلەردە جاقسى وسەدى.
-
بۇل اعاشتى العاش رەت 1690 جىلى بايقاپ كوڭىل اۋدارعان جاپونياداعى گوللانديا ەلشىسى دارىگەر ە.كەمپفەر بولعان. ە.كەمپفەر بايقاپ قانا قويماي، 1712 جشى تولىق سيپاتتاپ «گينكگو» — دەپ ا...
