قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىن جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ ويىن ارقىلى ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ
3. تاربيەلىك: قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىن جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋشىلاردى باسقا ۇلتتىڭ سالت ءداستۇرىن، ادەت عۇرپىن، تۋعان ەلگە، جەرگە، ءوز وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىنىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتۋ، ۇلتتىق ويىندار ەرەكشەلىگىن ۇقتىرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر، گرامماتيكالىق ويىندار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋشى مەن سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعى
ب) وقۋشىلاردى ساباققا پسيحولوگيالىق دايىنداۋ، ويلارىن ءبىر ورتاعا توپتاۋ ماقساتىندا وي تاستاۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ءىىى. جاڭا ساباققا دايىندىق.
«وي - قوزعاۋ». ينتەراكتيۆتى تاقتادان «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىنىڭ» سۋرەتتەرى كورسەتىلەدى. وقۋشىلار قانداي ويىن تۇرلەرىن كورگەنىن ايتادى.
جاڭا ساباق
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى بەس تۇرگە بولىنەدى. ولار: اڭعا بايلانىستى، مالعا بايلانىستى، ءتۇرلى زاتتارمەن وينالاتىن، زەرەكتىكتى، ەپتىلىكتى جانە يكەمدىلىكتى قاجەت ەتەتىن، سوڭعى كەزدە قالىپتاسقان ويىندار.
«اۋدارىسپاق». ول – قازاق، قىرعىز حالىقتارىنىڭ اراسىندا كەڭ تاراعان ويىن. اتقا مىنگەن ەكى جىگىت جەكپە - جەككە شىعىپ، ءبىرىن - ءبىرى اتتان اۋدارىپ تاستاۋعا تىرىسادى. اۋدارىسپاققا ۇلكەن تويلاردا ارنايى جۇلدە تاعايىندالادى. وعان ون سەگىز جاستان اسقان قارۋلى جىگىتتەردىڭ قاتىسقانى ءجون. اۋدارىسپاق ويىنىنىڭ ەرەجەسى بويىنشا سايىسقا قاتىسۋشىلار سالماقتارىنا قاراي ءۇش توپقا ءبولىنىپ، كۇش سىناسادى. ەپتىلىكتى، كۇشتىلىكتى، تاپقىرلىقتى، باتىلدىقتى تالاپ ەتەتىن سپورتتىق ويىن.
ايگولەك. ونى قىز - جىگىتتەر ەكى توپقا ءبولىنىپ، قاز - قاتار تۇرىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ قولىنان ۇستاپ تۇرىپ وينايدى. ءبىر توپتىڭ ويىن باستاۋشىسى: «ايگولەك - اۋ، ايگولەك، ايدىڭ ءجۇزى دوڭگەلەك، بىزدەن سىزگە كىم كەرەك؟»، دەپ سۇرايدى. ەكىنشى توپتىڭ ويىن باستاۋشىسى: «ايگولەك - اۋ، ايگولەك، ايدىڭ ءجۇزى دوڭگەلەك، سىزدەن بىزگە اقەركە كەرەك!»، - دەپ، ءبىر ادامنىڭ اتىن اتاپ شاقىرادى دا، اتى اتالعان ادام بار پارمەنىمەن جۇگىرىپ كەلىپ، شاقىرعان توپتىڭ تىزبەگىن ءۇزىپ كەتۋگە تىرىسادى. تىزبەكتى ءۇزىپ كەتسە، ول توپتان قالاعان ادامىن الىپ كەتەدى، ۇزە الماسا سول توپتا قالىپ قويادى.
ويىن ەكى جاقتىڭ ءبىرىنىڭ ادامدارى تاۋسىلعانشا جالعاسا بەرەدى. التىن قاباق. مەرگەندەر سايىسى. جىگىتتەر ساداق جەبەسىن نىساناعا ءارى تەز، ءارى ءدال تيگىزۋگە ءتيىستى. بۇل سايىس ۇلكەن تويلاردا ارنايى جۇلدە تاعايىندالىپ وتكىزىلەدى. التىن قاباق سايىسىنىڭ تۇرلەرى: جاياۋ نەمەسە ات ۇستىنەن سىرىق باسىنداعى تەڭگەنى اتىپ ءتۇسىرۋ، جوعارى لاقتىرىلعان قالپاقتى، باسقا دا زاتتاردى اتىپ ءتۇسىرۋ، ات ۇستىندە شاۋىپ كەلە جاتىپ نىساناعا ءدال تيگىزۋ. مەرگەندەر سايىسىنىڭ تاعى ءبىر ءتۇرى – جامبى اتۋ، ساداق تارتۋ.
ات سايىسى. سپورتتىق ويىن. ونىڭ تۇرلەرى: ات ومىراۋلاستىرۋ، اۋدارىسپاق، جورعا جارىس، كوكپار تارتۋ، تەڭگە الۋ، قىز قۋۋ، قىز جارىس، سايىسۋ ت. ب. ولار ۇلكەن تويلاردا ۇيىمداستىرىلادى. سايىسقا تۇسەتىن اتتار الدىن - الا جاراتىلادى. ات سايىسىنداعى كەيبىر ۇلتتىق ويىندار وليمپيادا ويىندارىنىڭ جوسپارىنا ەنگىزىلگەن.
الامان بايگە. مۇندا جۇيرىك، جارىس اتتار 25 - 100 شاقىرىمدىق قاشىققا شابادى. ونىڭ جولىندا اينالىپ وتەتىن كول، ساي - سالا، بەل - بەلەستەر ءتارىزدى كەدەرگىلى جەرلەر بولۋعا ءتيىستى. الامان بايگە ۇلكەن تويدا، ۇلكەن استا، تورقالى تويلار مەن زور مەرەكەلەردە جاريالانادى.
اقشامشىق (ساقينا سالۋ). بۇل – قازاق حالقىنىڭ ەرتە زاماننان كەلە جاتقان ءداستۇرلى ويىنى. ونى ساقينا سالۋ، ساقينا تاستاۋ دەپ تە ايتادى. ويىنعا ون – ون بەس ادام قاتىسىپ، ورتاعا ءبىر جىگىتتى نەمەسە ءبىر قىزدى شىعارىپ، قولىنا ساقينا ۇستاتادى. ويىن ەرەجەسى بويىنشا قىز - جىگىتتەر ۇيدە دوڭگەلەنە وتىرىپ، ەكى الاقانىن ءبىر - بىرىنە قابىستىرىپ العا سوزادى. ويىندى جۇرگىزۋشىنىڭ الا - قانىنداعى ساقينانى كىمگە سالسا دا ءوز ەركى. ول بارلىق ادامداردىڭ الاقانىنا ساقينا سالعان بولىپ شىعىسىمەن، «تۇر ساقينام، تۇر»، - دەپ، نەمەسە «اقشامشىعىمدى بەر!» دەپ داۋىستايدى. سول ءسات ساقينا تاستالعان ادام ورنىنان اتىپ تۇرۋعا ءتيىستى، «ساقينا مەندە»، - دەپ. ونى كورشىسى ۇستاپ الماي قالسا، جۇرت الدىندا ءوز ونەرىن كورسەتەدى. كەيبىر كىتاپتاردا ساقينا تاستاۋ اقشامشىق ەمەس، اقشىمشىق دەپ تە جازىلىپ ءجۇر.
تەڭگە الۋ. جەردە جاتقان تەڭگەنى اتپەن شاۋىپ كەلە جاتىپ ءىلىپ الۋ ۇلكەن ەپتىلىكتى، ات قۇلاعىندا وينايتىن شابوندوزدىق تاجىريبەنى تالاپ ەتەدى. تەڭگەنى جەردەن ءىلىپ العاندارعا بايگە بەرىلەدى. بۇرىندارى قازاق جىگىتتەرى اتپەن شاۋىپ كەلە جاتىپ قولىنداعى قىلىشىمەن جەردە جاتقان تەزەكتى تۇيرەپ الىپ كوككە لاقتىرىپ جىبەرىپ، ونى جالما - جان قىلىشىمەن ەكىگە ءبولىپ شاۋىپ تۇسىرەتىن.
«قىز قۋۋ». ول – ۇلتتىق ات سپورتى ويىنى. ءقازىر بۇل ويىننىڭ ەرەجەسى جاسالىپ، ءبىر جۇيەگە كەلتىرىلدى. قازاقستاندا قىز قۋۋدىڭ العاشقى سپورتتىق جارىستارى 1923 جىلى وتكىزىلدى. سودان بەرى مەرەكەلىك باعدارلامالارعا ەنگىزىپ كەلەدى. قىز قۋۋ جارىسىندا اتقا مىنگەن جىگىت اينالىپ قايتاتىن جەرگە دەيىن الدىندا اتپەن شاۋىپ بارا جاتقان قىزدى قۋىپ جەتىپ، ونىڭ بەتىنەن سۇيۋگە ءتيىستى.
بۇل – جىگىتتىڭ جەڭگەنى. قۋىپ جەتە الماسا، قايىرا شاپقاندا قىز جىگىتتى، ونىڭ اتىن قامشىنىڭ استىنا الادى. بۇل – قىزدىڭ جەڭگەنى.
كوكپار. ۇلتتىق ات ويىنى. ەتنوگرافتاردىڭ ايتۋىنشا، اۋەلگى اتاۋى «كوك ءبورى» سوزىنەن شىققان. بۇرىندارى مال باققان كوشپەلى حالىقتار كوك ءبورىنى سوعىپ العاندا ولىگىن ات ۇستىندە سۇيرەلەپ، ءبىر - بىرىنەن الا قاشىپ، ماز-مەيرام بولعان. كەيىن ول ۇلتتىق ويىنعا اينالعان. كوكپار ورتا ازيا حالىقتارىنىڭ دا سۇيىكتى ويىنى. كوكپار جاپپاي تارتىس جانە دودا تارتىس بولىپ ەكىگە بولىنەدى. 1949 جىلى ەلىمىزدە كوكپار جارىسىنىڭ جاڭا ەرەجەسى بەكىتىلدى. الاڭ كولەمى قاتىسۋشىلار سانىنا سايكەس. ەگەر ءار كوماندا 5 ادامنان بولسا، الاڭنىڭ ايماعىنىڭ ۇزىندىعى 300 مەتر، ەنى 100 مەتر؛ 10 ادامنان بولسا، 500ح200 مەتر؛ 15 ادامنان بولسا 700ح300 مەتر؛ 20 ادام بولسا، 1000ح500 مەتر. كوكپاردا باسى كەسىلگەن سەركە تارتىلادى.
قورىتىندى
ورگانيزمدى باستاپقى قالىپقا كەلتىرۋگە ارنالعان تىنىس الۋ جاتتىعۋلارىن جاساۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىن جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ ويىن ارقىلى ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ
3. تاربيەلىك: قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىن جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋشىلاردى باسقا ۇلتتىڭ سالت ءداستۇرىن، ادەت عۇرپىن، تۋعان ەلگە، جەرگە، ءوز وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىنىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتۋ، ۇلتتىق ويىندار ەرەكشەلىگىن ۇقتىرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر، گرامماتيكالىق ويىندار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋشى مەن سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعى
ب) وقۋشىلاردى ساباققا پسيحولوگيالىق دايىنداۋ، ويلارىن ءبىر ورتاعا توپتاۋ ماقساتىندا وي تاستاۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ءىىى. جاڭا ساباققا دايىندىق.
«وي - قوزعاۋ». ينتەراكتيۆتى تاقتادان «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىنىڭ» سۋرەتتەرى كورسەتىلەدى. وقۋشىلار قانداي ويىن تۇرلەرىن كورگەنىن ايتادى.
جاڭا ساباق
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى بەس تۇرگە بولىنەدى. ولار: اڭعا بايلانىستى، مالعا بايلانىستى، ءتۇرلى زاتتارمەن وينالاتىن، زەرەكتىكتى، ەپتىلىكتى جانە يكەمدىلىكتى قاجەت ەتەتىن، سوڭعى كەزدە قالىپتاسقان ويىندار.
«اۋدارىسپاق». ول – قازاق، قىرعىز حالىقتارىنىڭ اراسىندا كەڭ تاراعان ويىن. اتقا مىنگەن ەكى جىگىت جەكپە - جەككە شىعىپ، ءبىرىن - ءبىرى اتتان اۋدارىپ تاستاۋعا تىرىسادى. اۋدارىسپاققا ۇلكەن تويلاردا ارنايى جۇلدە تاعايىندالادى. وعان ون سەگىز جاستان اسقان قارۋلى جىگىتتەردىڭ قاتىسقانى ءجون. اۋدارىسپاق ويىنىنىڭ ەرەجەسى بويىنشا سايىسقا قاتىسۋشىلار سالماقتارىنا قاراي ءۇش توپقا ءبولىنىپ، كۇش سىناسادى. ەپتىلىكتى، كۇشتىلىكتى، تاپقىرلىقتى، باتىلدىقتى تالاپ ەتەتىن سپورتتىق ويىن.
ايگولەك. ونى قىز - جىگىتتەر ەكى توپقا ءبولىنىپ، قاز - قاتار تۇرىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ قولىنان ۇستاپ تۇرىپ وينايدى. ءبىر توپتىڭ ويىن باستاۋشىسى: «ايگولەك - اۋ، ايگولەك، ايدىڭ ءجۇزى دوڭگەلەك، بىزدەن سىزگە كىم كەرەك؟»، دەپ سۇرايدى. ەكىنشى توپتىڭ ويىن باستاۋشىسى: «ايگولەك - اۋ، ايگولەك، ايدىڭ ءجۇزى دوڭگەلەك، سىزدەن بىزگە اقەركە كەرەك!»، - دەپ، ءبىر ادامنىڭ اتىن اتاپ شاقىرادى دا، اتى اتالعان ادام بار پارمەنىمەن جۇگىرىپ كەلىپ، شاقىرعان توپتىڭ تىزبەگىن ءۇزىپ كەتۋگە تىرىسادى. تىزبەكتى ءۇزىپ كەتسە، ول توپتان قالاعان ادامىن الىپ كەتەدى، ۇزە الماسا سول توپتا قالىپ قويادى.
ويىن ەكى جاقتىڭ ءبىرىنىڭ ادامدارى تاۋسىلعانشا جالعاسا بەرەدى. التىن قاباق. مەرگەندەر سايىسى. جىگىتتەر ساداق جەبەسىن نىساناعا ءارى تەز، ءارى ءدال تيگىزۋگە ءتيىستى. بۇل سايىس ۇلكەن تويلاردا ارنايى جۇلدە تاعايىندالىپ وتكىزىلەدى. التىن قاباق سايىسىنىڭ تۇرلەرى: جاياۋ نەمەسە ات ۇستىنەن سىرىق باسىنداعى تەڭگەنى اتىپ ءتۇسىرۋ، جوعارى لاقتىرىلعان قالپاقتى، باسقا دا زاتتاردى اتىپ ءتۇسىرۋ، ات ۇستىندە شاۋىپ كەلە جاتىپ نىساناعا ءدال تيگىزۋ. مەرگەندەر سايىسىنىڭ تاعى ءبىر ءتۇرى – جامبى اتۋ، ساداق تارتۋ.
ات سايىسى. سپورتتىق ويىن. ونىڭ تۇرلەرى: ات ومىراۋلاستىرۋ، اۋدارىسپاق، جورعا جارىس، كوكپار تارتۋ، تەڭگە الۋ، قىز قۋۋ، قىز جارىس، سايىسۋ ت. ب. ولار ۇلكەن تويلاردا ۇيىمداستىرىلادى. سايىسقا تۇسەتىن اتتار الدىن - الا جاراتىلادى. ات سايىسىنداعى كەيبىر ۇلتتىق ويىندار وليمپيادا ويىندارىنىڭ جوسپارىنا ەنگىزىلگەن.
الامان بايگە. مۇندا جۇيرىك، جارىس اتتار 25 - 100 شاقىرىمدىق قاشىققا شابادى. ونىڭ جولىندا اينالىپ وتەتىن كول، ساي - سالا، بەل - بەلەستەر ءتارىزدى كەدەرگىلى جەرلەر بولۋعا ءتيىستى. الامان بايگە ۇلكەن تويدا، ۇلكەن استا، تورقالى تويلار مەن زور مەرەكەلەردە جاريالانادى.
اقشامشىق (ساقينا سالۋ). بۇل – قازاق حالقىنىڭ ەرتە زاماننان كەلە جاتقان ءداستۇرلى ويىنى. ونى ساقينا سالۋ، ساقينا تاستاۋ دەپ تە ايتادى. ويىنعا ون – ون بەس ادام قاتىسىپ، ورتاعا ءبىر جىگىتتى نەمەسە ءبىر قىزدى شىعارىپ، قولىنا ساقينا ۇستاتادى. ويىن ەرەجەسى بويىنشا قىز - جىگىتتەر ۇيدە دوڭگەلەنە وتىرىپ، ەكى الاقانىن ءبىر - بىرىنە قابىستىرىپ العا سوزادى. ويىندى جۇرگىزۋشىنىڭ الا - قانىنداعى ساقينانى كىمگە سالسا دا ءوز ەركى. ول بارلىق ادامداردىڭ الاقانىنا ساقينا سالعان بولىپ شىعىسىمەن، «تۇر ساقينام، تۇر»، - دەپ، نەمەسە «اقشامشىعىمدى بەر!» دەپ داۋىستايدى. سول ءسات ساقينا تاستالعان ادام ورنىنان اتىپ تۇرۋعا ءتيىستى، «ساقينا مەندە»، - دەپ. ونى كورشىسى ۇستاپ الماي قالسا، جۇرت الدىندا ءوز ونەرىن كورسەتەدى. كەيبىر كىتاپتاردا ساقينا تاستاۋ اقشامشىق ەمەس، اقشىمشىق دەپ تە جازىلىپ ءجۇر.
تەڭگە الۋ. جەردە جاتقان تەڭگەنى اتپەن شاۋىپ كەلە جاتىپ ءىلىپ الۋ ۇلكەن ەپتىلىكتى، ات قۇلاعىندا وينايتىن شابوندوزدىق تاجىريبەنى تالاپ ەتەدى. تەڭگەنى جەردەن ءىلىپ العاندارعا بايگە بەرىلەدى. بۇرىندارى قازاق جىگىتتەرى اتپەن شاۋىپ كەلە جاتىپ قولىنداعى قىلىشىمەن جەردە جاتقان تەزەكتى تۇيرەپ الىپ كوككە لاقتىرىپ جىبەرىپ، ونى جالما - جان قىلىشىمەن ەكىگە ءبولىپ شاۋىپ تۇسىرەتىن.
«قىز قۋۋ». ول – ۇلتتىق ات سپورتى ويىنى. ءقازىر بۇل ويىننىڭ ەرەجەسى جاسالىپ، ءبىر جۇيەگە كەلتىرىلدى. قازاقستاندا قىز قۋۋدىڭ العاشقى سپورتتىق جارىستارى 1923 جىلى وتكىزىلدى. سودان بەرى مەرەكەلىك باعدارلامالارعا ەنگىزىپ كەلەدى. قىز قۋۋ جارىسىندا اتقا مىنگەن جىگىت اينالىپ قايتاتىن جەرگە دەيىن الدىندا اتپەن شاۋىپ بارا جاتقان قىزدى قۋىپ جەتىپ، ونىڭ بەتىنەن سۇيۋگە ءتيىستى.
بۇل – جىگىتتىڭ جەڭگەنى. قۋىپ جەتە الماسا، قايىرا شاپقاندا قىز جىگىتتى، ونىڭ اتىن قامشىنىڭ استىنا الادى. بۇل – قىزدىڭ جەڭگەنى.
كوكپار. ۇلتتىق ات ويىنى. ەتنوگرافتاردىڭ ايتۋىنشا، اۋەلگى اتاۋى «كوك ءبورى» سوزىنەن شىققان. بۇرىندارى مال باققان كوشپەلى حالىقتار كوك ءبورىنى سوعىپ العاندا ولىگىن ات ۇستىندە سۇيرەلەپ، ءبىر - بىرىنەن الا قاشىپ، ماز-مەيرام بولعان. كەيىن ول ۇلتتىق ويىنعا اينالعان. كوكپار ورتا ازيا حالىقتارىنىڭ دا سۇيىكتى ويىنى. كوكپار جاپپاي تارتىس جانە دودا تارتىس بولىپ ەكىگە بولىنەدى. 1949 جىلى ەلىمىزدە كوكپار جارىسىنىڭ جاڭا ەرەجەسى بەكىتىلدى. الاڭ كولەمى قاتىسۋشىلار سانىنا سايكەس. ەگەر ءار كوماندا 5 ادامنان بولسا، الاڭنىڭ ايماعىنىڭ ۇزىندىعى 300 مەتر، ەنى 100 مەتر؛ 10 ادامنان بولسا، 500ح200 مەتر؛ 15 ادامنان بولسا 700ح300 مەتر؛ 20 ادام بولسا، 1000ح500 مەتر. كوكپاردا باسى كەسىلگەن سەركە تارتىلادى.
قورىتىندى
ورگانيزمدى باستاپقى قالىپقا كەلتىرۋگە ارنالعان تىنىس الۋ جاتتىعۋلارىن جاساۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
You Might Also Like
