قازىرگى جاستار بەينەسى
ءال-فارابي بابامىز: «كەز-كەلگەن ەلدىڭ بولاشاعىن كورگىڭ كەلسە، سول ەلدە تۇرىپ جاتقان جاستاردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىنە قارا» دەگەن ەكەن. ەندەشە، قازاقستان جاستارىنىڭ الەۋمەتتىك بەت-بەينەسى قانداي؟ قازىرگى جاھاندانۋ جاعدايىندا ءتۇرلى الەمدىك مادەني پروسەستەر قازاقستان جاستارىنا قالاي اسەر ەتىپ جاتىر؟ وسى ماسەلەلەر بويىنشا وي تولعاتىپ كورەيىن.
جاستار قوعامىمىزدىڭ جۇرەك ءدۇرسىلى، وزەگى. ەسىگىنەن ەندى اتتاپ وتىرعان جاڭا عاسىردا ۇلتىمىزدىڭ ءوسۋى دە، ءوشۋى دە وسى جاستارعا تىكەلەي بايلانىستى. «ەل بولامىن دەسەڭ، بەسىگىڭدى تۇزە» دەپ اتامىز قازاق ايتقانداي، بۇگىنگى جاستار ەلدىڭ بولاشاعى ەكەنىنە ءبارىمىز كامىل سەنىمدىمىز. شىنى كەرەك مەن ءۇشىن وتە اۋىر ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بۇگىنگى جاستار بەينەسى. وزىممەن تەڭدەي جاستاردىڭ ويلاۋ قابىلەتى وزگەرگەندەي. كوپكە توپىراق شاشپايمىن، ءبىراق قازىرگى جاستار قاشاندا وڭاي جولدىڭ قۇربانى دەسەمدە ارتىق ەمەس . ماقتانارلىق جاستارىمىز بارشىلىق وعاندا شۇكىر، دەگەنمەن، ءبىر قۇمالاق ءبىر قارىن مايدى شىرىتەدى دەگەن اتا-بابا ءسوزى بار ەمەس پە، جامان قىلىق جوقشىلىق ءارقاشاندا ەڭ ءبىرىنشى كوزگە تۇسەدى عوي. ايتپاعان قارت كىنالى قۇلاققا ىلمەگەن جاس كىنالى. قازىرگى جاستار ەلىكتەگىش كەلەدى. قازاقشا سويلەۋدەن ۇيالاتىندار دا بار. قازىرگى جاستاردىڭ تەڭ جارتىسى- وزبىر،ءوزىمشىل دەپ سانايمىن . حالقىمىز بەيبىت، تىنىش ەلدە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر دەسەكتە، ولاي ەمەس ەكەندىگىن بۇگىنگى جاستار بەينەسىنەن انىق كورەمىز .توناۋ، قىلمىس، زورلاۋ، ءبىر-بىرىن اياماي دۋنيە، اقشا ءۇشىن ءولتىرىپ، مازاق بولۋ بۇگىنگى جاستار بەينەسى بولىپ تۇر. اتا-بابالارىمىز ءبىز ءۇشىن، جەرىمىز ءۇشىن شايقاسىپ، ءسالت-داستۇرىمىزدى ساقتاپ، كوپتەگەن ناقىل سوزدەر جازىپ، ەلدى بولاشاق جاستارعا امانات ەتىپ كەتتى. ءبىر وكىنىشتىسى ونى ءتۇسىنىپ جاتقان ءبىزدىڭ جاستارىمىز وتە از. ءسالت-داستۇردى ساقتاماي، ناقىل سوزدەردى جاتتاماي جۇرگەن قازاق از ەمەس. الدىڭعى كۇنىمىز نە بولادى؟ ونى ەشكىم ويلامايدى. شىندىققا ەشكىم جاق بولماي، وتىرىك ەرتەگىگە جاق بولىپ كەلەدى. مۇقاعالي اتامىزدىڭ مىنا ولەڭى ەسىمە ءتۇستى: "مەندەگى ەرىك بوتەن، جەلىك بوتەن، يت قۇيرىعىن بۇلعاسا، ەرىپ كەتەم"... مەنىڭ ەڭ ءبىر قارنىم اشاتىنى، كوپتەگەن جاستاردىڭ وزىندىك ۇستانىمى جوق ەكەندىگى. مەيلى قاي تۇرعىدان الىپ قاراساق تا... قوعامداعى تۇيتكىلدى ماسەلەگە باس اۋىرتپاي-اق، باسقالار نە دەسە مەن دە سولاي ويلاي سالايىن دەپ باس يزەي سالاتىندار كوپ. ارام پيعىلدىلارعا ىلەسىپ، بوتەن ءدىن، بوتەن ەلدىڭ جىرتىسىن جىرتىپ جۇرە مە دەپ تە الاڭدايمىن. كەيدە جاستارعا كىنا تاعۋعا حاقىمىز بار ما دەگەن وي كەلەدى. الاساپىران زاماننىڭ وتىندە، عاسىرلار توعىسىندا تۋىلعاندار عوي. الدىڭعى بۋىننان ۇيرەنەيىن دەسە، قوعامى باسقا. جاھاندانۋ تالابىنا وراي "ونەر-بىلىم بار جۇرتتاردان" ۇيرەنۋى كەرەك، ونىمەن قوسا ءوز ءتىلىن دامىتۋى كەرەك، ءوزىن دامىتام دەپ قالاعا كەتكىسى كەلگەنىمەن، اۋىلىن دامىتام دەسە ديپلومىن كوتەرىپ قايتىپ كەلۋى كەرەك، قۇرداستارى قۇساپ ەرتە ۇيلەنۋى، ەلدەن قالماي "قولجەتىمدى" باسپاناعا قول جەتكىزۋى كەرەك... "ەرەسەك" ەلدە تۋىلعان جاستار باسقا، ءوسىپ كەلە جاتقان ەلىمەن بىرگە ءوسىپ كەلە جاتقان ءبىزدىڭ جاستار باسقا. ولارعا كىنا ارتۋعا حاقىمىز بار ما، بىلمەدىم...
"تۇران" ۋنيۆەرسيتەتى جۋرناليستيكا ماماندىعىنىڭ 2 كۋرس ستۋدەنتى شاراپييەۆا رىسالدى
You Might Also Like
-
تۋماق بار جەردە ولمەك بار ەكەنىن تۇسىنەتىن قازەكەڭ قۋانىشتى ارتتىرۋعا،قايعىنى جەڭىلدەتۋگە اسىعاتىن حالىق. سودان بولار كوپتەن كورىسپەگەن جاندار تابىساتىن، مال-جاننىڭ اماندىعىن سۇراسىپ،ءبىر جاعا...
-
«ەگەر ءبىر ادام كىتاپ وقىماسا، بۇل ونىڭ ءوز قاسىرەتى، ال ميلليونداعان ادامدار كىتاپ وقىماسا، تۇتاس ءبىر ۇلتتىڭ قاسىرەتى»
