InfoHub Logo

جەلىدەگى بەلسەندىنىڭ ءبارى بلوگەر ەمەس. جۋرناليست بلوگەر بولسا دا، كەز كەلگەن بلوگەر جۋرناليست ەمەس. جالپى مەن وسى تاقىرىپقا قاتتى قىزىقتىم، كوپتەگەن اقپارات جيناپ ءتىپتى جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەردىڭ وزدەرىنىڭ دە ويىن بىلۋگە تىرىستىم . بلوگەر كىم؟ قوعامعا تيگىزەر پايداسى قانداي؟ حالىققا بلوگەر قاجەت پە؟ جۋرناليستەردىڭ ورنىن بلوگەرلەر باستى ما؟ جۋرناليستەر بلوگەرلەرگە نەگە اشۋلى؟ وسى سۇراقتاردىڭ ءبارى مەنى مازالاعان بولاتىن.مەنى وسىنشالىقتى قىزىقتىرعان تاقىرىبىما جاۋاپ تاپقاندايمىن.

 .

ەڭ الدىمەن بلوگەر دەگەن ءسوز بارىمىزگە تانىس بولۋ ءۇشىن انىقتاپ بەرىپ كەتەيىن. «بلوگەر - وسى قوعام ايتقىسى، كورگىسى، بىلگىسى كەلىپ تۇرعان دۇنيەنى سىرتقا شىعاراتىن وتكىزگىش. بولدى. باسقا انىقتاماسى جوق»- دەپ وركەن كەنجەبەكتىڭ ءدال وسى ايتقانى ءبارىن ءتۇسىندىردى دەگەن ويدامىن. ءيا، ءيا ءدال وسىلاي. بلوگەردىڭ بۇگىنگى كۇندە قوعامعا بەرىپ جۇرگەنى- ساۋاتسىز جازىلعان اقپارات، موبايلعا تۇسىرىلگەن ءارتۇرلى وقيعا ، ساياسات تۋرالى اشىق ويلار، پايداسى جوق جالعان جازبالار . مىنە وسى دۇنيەلەر قوعام ءۇشىن ماڭىزدى ما ؟ ارينە جوق . ءبىراق، جاعىمسىز جاعىن عانا قاراستىرا بەرگەنىمىز دۇرىس بولماس. بلوگ جۇرگىزۋدىڭ ءتيىمدى جاعى دا بار.ويتكەنى: 1.بلوگتى جۇرگىزۋ ءۇشىن كومپيۋتەردى ەگجەي-تەگجەيلى ءبىلۋدىڭ قاجەتى جوق. 2.ۇسىنىلاتىن سەرۆيستەردىڭ باسىم كوپشىلىگى تەگىن جۇمىس ىستەيدى. 3.ءقازىر بلوگ-سەرۆيستەر بارلىق سالانى قامتيدى.ودان شۋمەر تاريحىنا قىزىعاتىنداردان باستاپ،زاماناۋي توپتىڭ جانكۇيەرلەرىنە دەيىن ءوز ىزدەگەنىن تابا الادى. كەيبىر جاعدايلاردا ءتىپتى وسى موبايل تەلەفونعا جازىلىپ شىعارىلعان اپاتتىق جاعدايدلاردا ءوز پايداسىن تيگىزىپ قاشۋى مۇمكىن. وسى تۇستا بلوگەردى تاعى دا انىقتاي ءتۇسۋ ءۇشىن قوعامداعى كوپشىلىككە تانىمال بلوگەردىڭ بىر-ەكەۋىن اتاپ وتەيىن. وركەن كەنجەبەك ەلىمىزدەگى حالىققا ەڭ تانىمالى جانە وقىرمانى كوپ بلوگەردىڭ بىردەن-بىرى بولىپ تابىلادى. قازىرگى ۋاقىتتا Facebook جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا 11 مىڭنان اسا، ال Instagram جەلىسىندە 83 مىڭنان اسا وقىرمانى بار. ول جازبالارىندا ءتۇرلى سالا بويىنشا پىكىر جازادى، ءوز ويىن اشىق تاۋەلسىز جەتكىزەدى. ساياساتتان باستاپ تاريحقا دەيىن ويىن ايتادى. ەلدە بولىپ جاتقان ءىس-شارالار تۋرالى دا ءوز پىكىرلەرىن ايقىن جازادى. مەملەكەتتەر اراسىنداعى ايىرماشىلىققا دا پىكىر ايتقان. سونداي-اق، وركەن كۇندەلىكتى ومىردە ايتۋلى دەگەن ماسەلەلەر جونىندە دە جازبالار جاريالايدى. ول Facebooke-تە تۇراقتى وتىرمايتىنىن، كوپ كوڭىل بولمەي كەتكەنىن ايتتى. تۇراقتى تۇردە تەك Instagram-دى قولدانادى ەكەن. وعان قوسا بلوگەر Telegram ارناسىندا تەحنيكالىق جانە ءتۇرلى سالاداعى بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى جەتكىزىپ، ءوز ويىن ءبىلدىرىپ ، ترەنينگتار وتكىزەدى.حالىققا تانىمال كەلەسى بلوگەر رەتىندە تيمۋر بەكتۇردى مىسال رەتىندە كەلتىرگىم كەلىپ تۇر. تيمۋر بەكتۇردىڭ قازىرگى ۋاقىتتا Instagram جەلىسىندە 27 مىڭ وقىرمانى بار. ول ءوز جاريالانىمدارىندا IT-تەحنولوگيا جانە ونىڭ ماڭىزى، تاريح، ءدىن سياقتى ماسەلەلەردى اشىق بالاماسىز تۇردە قوزعايدى. سونداي-اق، باسىنان وتكەن قىزىقتى وقيعالاردى، كۇندەلىكتى ومىردەگى ماسەلەلەرىن اڭگىمەلەپ، وقىرماندارىنا جەتكىزەدى. تيمۋر سونىمەن قاتار YouTube جەلىسىندەگى ءوز ارناسىن بەلسەندى تۇردە جۇرگىزەدى. بۇل ەكى بلوگەردىڭ حالىق ءۇشىن پايداسى بار ەكەنىن وسى تۇستا ايتىپ وتكىم كەلەدى . سەبەبى، قازاقستان جۋرناليستيكاسىندا ەكونوميكا،زاڭ،ينتەرنەت-ماركەتول ءارى تەحنيكالىق عىلىم سالاسىندا جازاتىن جۋرناليستتەر جەتىسپەيدى ەكەن.وسى تۇستا تيمۋر بەكتۋر سياقتى ماركەتينگ سالاسىندا جازاتىن بلوگەرلەردىڭ حالىق ءۇشىن ماڭىزى زور بولىپ تۇر. الايدا،جۋرناليستتەردىڭ بۇل بلوگەرلەرگە ايتار ءوز وكپەسى مەن تابار قاتەلىگى بار. «بلوگەرلەر ساۋاتتى جازا المايدى"-دەيدى جۋرناليستتەر. «ايقىننىڭ» اشىق الاڭىندا جۋرناليستتەر مەن بلوگەرلەر اراسىنداعى پىكىرسايىستا وزدەرىنىڭ جان ايقايىن جەتكىزىپ قالعان جۋرناليست «ايقىن» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى: بلوگەرلەردىڭ جازعان-سىزعانىنان مەكتەپتىڭ جوقتىعىن انىق بايقاۋىمىزعا بولادى. بۇل بلوگەرلەردى مانسۇقتاۋ، ياكي جەرگە قاراتۋ ەمەس. ءبىراق ءبىزدىڭ كەزدە مەكتەپ كورۋ، جاقسى تاربيەدەن ءوتۋ قاجەتتىلىك سياقتى انىقتىلىعىمىز بايقالىپ تۇراتىن. ماسەلەن، بلوگەرلەردىڭ جازبالارىن وقىپ وتىرىپ، ءبىر ءۇتىرى نەمەسە نۇكتەسى ورنىندا تۇرماسا، سول اۆتوردى جۋرناليستەر تاراپىنان سىنعا الىپ، قابىلداي المايمىز. ويتكەنى سويلەمدەردىڭ جۇيەسىز تۇرعانى ءوز الدىنا، ودان بولەك قاراپايىم پۋنكتۋاسيانى مۇلدە بىلمەۋ – جۋرناليستيكانىڭ تالاپتارىن تۇگەل بۇزىپ تۇرعانداي كورىنەدى. وسىنداي ۋاقىتتاردا جۋرناليستەر ، جازۋشىلار تاراپىنان اشىنعاندىق تانىتىپ تۇراتىنىمىز بار. سوندىقتان ءقازىر دە «بلوگەرلەر جينالىپ جاتىر ەكەن» دەگەندى ەستىسەم، شاقىرتۋشى، باستاۋشىسى، باعىتتاۋشىسى كىم ەكەن دەگەن ماسەلە تولعاندىرادى. ارينە، سىزدەردىڭ ءتۇرلى بلوگ ساباقتارىنا قاتىسىپ، بەلگىلى ءبىر وبلىستىڭ، ءوندىرىستىڭ جاعدايىمەن تانىسىپ، جوق جەردەن تاقىرىپ تاۋىپ، جازىپ جاتاتىندارىڭىز، ىزدەنىستەرىنىز قۋانتادى. بۇل جۋرناليستيكانىڭ موبيلدىلىگىنە اكەلەدى.ءدال وسىلاي جازىپ وتكەن «ايقىن» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى سوزگە تيەك ەتىپ، بلوگەرلەرگە جۋرناليستەردىڭ كوڭىلى تولمايتىنىن ەسكەرتە كەتكەن. بۇگىنگى قوعام بلوگەرلەردى قابىلداماي قويماق ەمەس. كەمىندە 83 مىڭ وقىرمانى بار بلوگەردى قوعام قابىلدامايدى دەۋ قاتە. دەمەك،بلوگەرلەردى قوعام قاجەت ەتەدى . بۇگىنگى تاڭدا بلوگەر بولۋ وڭاي ەكەنىن بارىمىزگە انىق. ءبىراق ساۋاتتى دا ءبىلىمدى ، دامىعان جۋرناليستكە قوعام تاراپىنان ءارقاشان توردەن ورىن بەرىلمەك. قورىتىندىلاي كەلە قالامىنا "ءوزى قوجا، ءوزى بي"، ەشكىمگە باعىنىشتى ەمەس، اقپارات كەڭىستىگىندە ەركىن وي اقتاراتىن بەلدى سىنشى، بلوگتى قالاي، قاي فورماتتا جۇرگىزگىسى كەلسە، سولاي جۇرگىزۋگە قۇقىقتى، شەكتەۋدى بىلمەيتىن «نەدوتىلشىنى» بۇگىنگى كۇندە قوعام قاجەت ەتەدى ەكەن. الايدا بلوگەردىڭ ءداۋىرى قاي ۋاقىتقا دەيىن جالعاساتىنى بەلگىسىز. بۇل ويىممەن بلوگەردە ءبىر كۇنى ءوز داۋىرىندە قالادى ، ال جۋرناليست قوعام تورىنەن كەتپەيدى دەگىم كەلەدى.

"تۇران" ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 2 كۋرس ستۋدەنتى شاراپييەۆا رىسالدى مارات قىزى

---