سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 اپتا بۇرىن)
قىپ-قىزىل پەردە

بەلىنە دەيىن توگىلگەن قويۋ قارا شاشىن جايىپ جىبەرىپ، تەڭىز جاعاسىندا تۇر ەكەن دەيدى. ورەكپىپ كەپ قۇرلىققا سوعاتىن تولقىندى تۋدىرعان جەل ايەلدىڭ شاشىن جەلبىرەتەدى. جەلمەن ويناعان تولقىن ءبىر كوتەرىلىپ، ءبىر باسىلىپ، جاعاعا جەتىپ قۇتىلعان جەلگە قولىن قارماپ قالاتىنداي. سۋدىڭ سىلق-سىلق كۇلگەنى. ەكەۋىنىڭ ويىنىنا توبەدە كۇن جىميىپ تۇرعان سەكىلدەنەدى.

توبىعىنا جىعىلىپ، جىلىستاپ بارا جاتقان سۋدى ايەل سەزبەيتىن ءتارىزدى. اياعى دا دىمقىلدانباعان. بۇل تەڭىزدىڭ ادامعا نەلىكتەن جۇقپايتىنىن ول تۇسىنە الماي، اڭ-تاڭ. كوك تولقىن قايتا اينالىپ، جاعاداعى قۇمدى ءبىر شايىپ كەتەدى. قاراسا، تۋرا توبىعىنان كەلەتىن سۋ كەرى شەگىنىپ جاتىر، ءبىراق اياعى قۇرعاق. سىناپتاي سىرعاناپ، لىپىپ بارادى. كەنەت جەلكە تۇسىنان قۇستار ۇشا جونەلدى، ارت جاعىندا نۋ ورمان ەكەن دەيدى، الدە جايقالعان جاسىل ب ا ق پا ەكەن، بۇرىلىپ قارامادى. الگى قۇستاردىڭ كوپتىگى سونشا، اسپاندى بۇركەمەلەپ الىپتى. ميلليونداعان قاناتتىڭ سابالاعانى مەن شيقىلداپ، قارقىلداپ، قيقۋلاعان دىبىستار قۇلاعىن شىڭىلداتىپ اكەتىپتى. كوكتەن تۇسەتىن ساۋلەنى قاناتتىلار جاپقاندا كوك تەڭىز دە قويۋلانا ءتۇسىپ، بىرتە-بىرتە قارا تۇسكە بويالىپ جاتىر ەكەن دەيدى. جەل مەن تەڭىزدىڭ ويىنى دا بىرتىندەپ توبەلەسكە ۇلاسا باستاعانداي، ەكەۋى دە ۇدەي تۇسۋدە. ايەلدىڭ شاشى جالبىراپ، بىرەسە كوزىنە، بىرەسە اۋىزىنا ءتۇسىپ، ايەلدىڭ مازاسىن الىپ، شاشىن قايىرىپ الەك. جەل يەكتەگەن قاپ-قارا تەڭىز تولقىنى الاس ۇرىپ، جاعاعا جاقىنداعان سايىن بيىكتەي بەرەدى، بيىكتەي بەرەدى. بايقاسا، ۇشقان قۇستارعا جەتىپ قالىپتى دەيدى. سۋدا دۇلەي ءبىر كۇش... الگى تولقىننىڭ اراسىندا ءوزى جاقسى بىلە بەرمەيتىن تىستەرى اقسيعان ۇلكەن جىرتقىش بالىق تەكتەس ماقۇلىقتاردى كورىپ، وسى كۇنگە دەيىن اسپاننىڭ ايناسى بولعان بەيبىت كوك تەڭىزدىڭ ىشىندە نەبىر جىرتقىشتىڭ تىعىلىپ جاتقانىنا ۇرەيلەنە تاڭدانادى. قاپەرسىز جاتقان سۋدىڭ كەنەتتەن الابۇرتىپ، الاپات كۇشكە يە بولىپ كەتكەنى تۇسىنىكسىز. قارا تەڭىز بەن ىشىندەگى جالماڭداعان جىرتقىش ماقۇلىقتار ارت جاعىنداعى ورماندى قيراتىپ تاستاماقشى ەكەن دەيدى، ويىنشا. تەڭىز قارا جەرگە ۇستەمدىك ەتكىسى كەلەتىندەي. ال بۇل ايەل جەر مەن سۋ سوعىسىنىڭ ورتاسىندا قالىپ قويىپتى. شەكارادا... داۋىلدان نۋ ورمانداعى اعاش اتاۋلى جەلمەن ىلەسۋگە تالپىنىپ، تامىرىنان اجىراي الماي، جەلبىرەپ، مايىسىپ جاتىر-مىس، ايتكەنمەن ءوزى بۇرىلىپ كوز سالمادى. دەسە دە، اپاتتى توقتاتۋعا قاۋقارسىزدىعى جانىن تىرمالايتىنداي... جانتالاسقان قۇستاردىڭ جان داۋىسى شىعۋدا. تومەندە ۇشقان قۇستاردى تولقىن بىر-بىرلەپ باتىرىپ اكەتىپ، جۇتىپ، قۇرلىققا قاراي تونە بەرگەندە، اسپاندى بۇركەگەن قاناتتىلاردىڭ اراسى ءسال اشىلادى دا، كۇننىڭ سىعالاعان ساۋلەسى ايەلدىڭ جانارىنا جىلت-جىلت ەتەدى ەكەن دەيدى. سوڭعى جارىعى ىسپەتتى...

ءاپپاق الەم... ويانسا، تەرەزەدەگىجۇقا، سەلدىر شىمىلدىقتى باتىسقا ەڭكەيگەنكۇننىڭ نۇرى تەسىپ ءوتىپ، كوزىنە ءتۇسىپ تۇر ەكەن. جارتىلاي اشىق تەرەزەدەن اۋلادا سايراعان قۇستاردىڭ ءۇنى ەستىلەدى. پاتەردىڭ ءىشى جايما-شۋاق تۇسكە بويالىپ... كوزىنەن كۇن ساۋلەسى ءوتىپ كەتكەن بە، ايتەۋىر، اينالاسىندا تەرەك مامىعىنا ۇقساس ءموپ-مولدىر الدەنەلەر قالبالاقتاپ ۇشىپ ءجۇر.ايتسە دە، ايەلدىڭ بويىن بەيمالىم ءبىر ءقاۋىپ تورلاعانداي، كوزگە كورىنبەيتىن ءبىر زالال وسى ماڭايدا جۇرگەندەي، بەيمازا كۇيدەن ارىلا المادى.

دۋدىراعان شاشىن بۋىپ، كيىنىپ، ۆاننا مەن قولجۋعىش ورنالاسقان تار بولمەگە كىرىپ بارا جاتىپ، اس بولمەنىڭ اشىق ەسىگىنەن بالكوندا ازاماتتىق نەكەدەگى وزىنەن جەتى جاس كىشى كۇيەۋىنىڭ تەمەكى شەگىپ تۇرعانىن بايقادى. بەتى-قولىن جۋىپ تۇرىپ،ۆاننا مەن دۋشتى قورشاي ىلىنگەنقالىڭ قىزىل ءپۇلىش پەردەگە قاراپ قالدى. كەشە ىلگەن ەدى. وعان دەيىن ول جەردى ۋنيتاز بەن قول جۋعىشتان وڭاشالايتىن،اينەكتەي پوليەتيلەن پەردە تۇرعان ەدى. ءبىراق، ايەل اياق-استى قىزىل ماتانى ءجون سانادى دا، بۇرىنعىسىن قوقىسقا لاقتىرعان.

پلاستيك تەرەزەن ءتورت بۇرىش بولىپ توگىلەتىن شۋاقتىڭ ءبىر بولىگىن قىلتيماعا سۇيەنە تەمەكى تارتىپ تۇرعان ەركەك كولەگەيلەگەنىمەن، ساۋلە داستارقانداعى اسجاۋلىققا شاعىلىسىپ، بولمەگە تاراعان نۇر اس بولمەنى جىلى رەڭككە بولەيدى. شاۋگىمنىڭ استىنا گاز-پليتادان لاپ ەتكىزىپ وت جاعىپ، شاينەگىنە قارا تۇيىرشەك شاي دەمدەپ، مۇزداتقىشتان ءسۇت-ماي، قىزاناق-قيار، بۋفەتتەن نان الىپ تۋراپ، داستارقان جايىپ جۇرگەن ايەلدىڭ قيمىلىن كەرەگەدەگى ساعات ساناپ تۇر. الايدا، اۋلاداعى بالالاردىڭ، قۇستاردىڭ، كولىكتەردىڭ، شۇمەكتەن شارىلداپ اققان سۋدىڭ، ۇستەلگە تيگەن ىدىستاردىڭ،اشىلىپ-جابىلعان مۇزداتقىشتىڭ، ەدەنگە تيگەن تاباننىڭ ۇندەرى ساعاتتىڭ شىقىلداعانىن ەستىرتپەيدى. ۋاقىت ەشكىمگە بىلدىرمەي زۋىلدايتىن سەكىلدى. شاينەك شۇمەگىنەن جاڭا دەمدەگەن شايدىڭ بۋى ىسقىرىپ، قيار مەن قىزاناقتىڭ سەلبەسكەن جۇپارى پاتەردى شارلاپ، پاستەرلەنگەن ءسۇت پەن بولكە نان اڭقىعان اس بولمەگە شىلىمنىڭ ءيىسى مۇڭكىگەن ەركەك بالكوننان كىرىپ كەلدى. پاتەردەگى بارلىق ءيىستى تەمەكى ءتۇتىنى جانىشتادى.

— سونشا ۇيىقتادىڭ عوي؟!-دەدى، ساقال-مۇرتىن جىپ-جىلتىر قىلىپ قىرعانىمەن، تۇكتىڭ ورنى كوگەرىپ كورىنەتىن كۇيەۋى ازىلدەگەنسىپ.

— وي، ەندى تۇنگى سمەنگە شىقپايمىن، — دەدى ايەل، ىسقىرعان شاۋگىمىن گاز-پليتادان الىپ جاتىپ.

— نەگە؟ قارتايىپ قالىپسىڭ با؟ — دەيدى ەركەك قالجىڭداي ءتۇسىپ. تۋرا سول ساتتە بارلىق دىبىستاردان تەك ساعاتتىڭ شىقىلداعانى عانا قالعانداي، شىق-شىق-شىق ەتسىن.

— وي، تۇنگى ۇيقى جاقسى عوي، ايتپەسە نەشە ءتۇرلى جامان ءتۇس كورىپ ءجۇرمىن، سوڭعى كەزى. ونىڭ ۇستىنە، ءقازىر جۇمىستا ستۋدەنتتەر كوبەيىپ جاتىر، كۇندىز ساباقتا، تۇندە جۇمىس ىستەيدى. — شىنى تۇبىنە شوككەن قويۋ قىزىل شايعا ءسۇت قوسىپ، كۇيەۋىنە ۇسىنا بەرە، جۇبايى ونىڭ بۇل سوزىنە سەنبەگەنىن جاسىرعانداي، جاساندى جىميعانىن اڭدادى.

— ايلىق الدىڭ با؟ — دەدى ەركەك جىميعان قالپىنان تانباي، ىستىق ءشايدى ۇرلەپ ءىشىپ.

— جوعا، ءالى ەكى اپتا بار عوي. — ايەل ءوز شىنىسىن تولتىرىپ، الدىنا قويدى دا، ورىندىققا جايعاسا كەتتى.

— بايقا، انا سالماعىڭمەن ورىندىقتى سىندىراسىڭ، — دەپ، كۇيەۋى اپتىعىپ ايتىپ ۇلگەردى. تىپتەن، سونى ايتۋ ءۇشىن ىستىق شايىن دا اسىعىس ۇرتتاعانى.

تاعى دا ازىلدەگەنى. ەركەكتىڭ الپەتىندەگى ومىرگە دەگەن ءدان ريزاشىلىق قايدان پايدا بولعانىن، الدە ءوزى بىردەڭەنى ۇقپاي وتىر ما، بىردەڭەدەن قۇر قالىپ قويدى ما، تۇسىنبەدى. بۇرىن بايقاماعان سەكىلدى مە؟.. ءجۇرىس-تۇرىسى، ءسوزى، مانەرى بۇرىنعىسىنا مۇلدەم ۇقساماي ما؟.. قيمىل-قوزعالىسى، ءوز-وزىن ۇستاۋى قالىبىنا سىيمايتىن سياقتى. ەرنەۋىنەن اسىپ-تاسىعان كۇش ءتارىزدى مە؟.. تەرەزەدەن سۇڭگىگەن كۇننىڭ قىزارعان شاپاعى ايەلدىڭ شىنىسىنان كوتەرىلگەن بۋدى قىزعىلتقا بوياپ العان.

— ۆانناعا پەردە العانىڭا ويلاعانىم عوي، — دەدى ەركەك ميىعىنان كۇلىپ.

— جوعا، ۇيدە جاتقان پەردە عوي. — ايەل شىنىدان جوعارى قاراي بۋداقتاعان قىزعىلت بۋعا تەلمىرە قاراپ، ويعا شومىپ، سامارقاۋ جاۋاپ قاتتى.

— قىپ-قىزىل قىلىپ، ونى نەعىپ ءىلىپ قويعانسىڭ؟ — دەپ، كۇيەۋى كۇلە باستادى.

— جوعا، — دەپ الىپ، نەلىكتەن وسى ءبىر ءسوزدى بەيبەرەكەت قولدانىپ وتىرعانىن تۇسىنبەي، كىدىرىپ قالدى. اقتالىپ جاتقان كىسى سەكىلدەنىپ، جايدان-جاي ءوزىن الدەنەگە كىنالى سەزىنەتىندەي... — جاي، ىلگىم كەلدى.

— جۋىنعاندا، سۋ شاشىرايدى عوي. ماتا سۋ بولماي ما؟ — دەپ، ەركەكمۇقاتا سويلەدى.

— سۋ بولسا، كەپتىرەمىن، كىرلەسە، جۋامىن، ودا تۇرعان نە بار؟ — جاۋابىنىڭ تۇششىمسىز ەكەنىن ءوزى ءبىلدى، الايدا ودان ارىگە باسىن قاتىرۋعا قۇلىقسىز ەدى.

— ءبىر ءتۇرلىسىڭ، نەگىزى. — كۇيەۋى بوس شىنىنى بەرىپ جاتىپ، كوزىنە تۋرا قارادى دا، ونىڭ بار قۇپياسى وزىنە ءمالىم ءتارىزدى، قۋلانا كۇلىمسىرەدى. — قىزىڭدى شايعا شاقىرمايسىڭ با؟! — «ۆانناعا ءپۇلىش پەردە ءىلىپ، اقىماق بولعانشا، قىزىڭا كوڭىل بولمەيسىڭ بە؟» دەگەندەي قىپ جەتكىزدى مە، الدە ول ءوزى سولاي قابىلداپ الدى ما، ايتەۋىر، ايەل ابدىراپ قالدى.

— ول ۇيدە مە ەدى؟ — ازاماتتىق نەكەدەگى ەركەكمۇنىڭ اپەندىلىگىنە باس شايقاي، كوزىن تايدىرىپ اكەتتى. — بۇگىن پودرۋگالارىممەن قىدىرام دەپ جاتىر ەدى عوي، — دەپ، كەنەت ساسقالاقتاپ شىعا كەلدى دە، ورنىنان ەبەدەيسىز تۇرىپ، داستارقاندى دەنەسىمەن ءسۇرىپ ءوتىپ، شاي اتاۋلىنى شايقاپ،قىزىنىڭ بولمەسىنە بەتتەدى.

پەردەسى جوق اينەكتىڭ ارعى شەتىندە جەل تاراعان قىزعىلت بۇلت انىق كورىنەدى، بەينە ءبىر ەر ادامنىڭ ادەمىلەپ ارتقا جىلميتىپ قايىرىپ قويعان شاشىنا ۇقسايدى ەكەن. اينەكتىڭ بەرگى جاعىندا جينالماعان توسەگىنىڭ ۇستىنە اياعىن ايقاستىرىپ، قۇلاعىن ناۋشنيكپەن بىتەپ الىپ، شايناڭ-شايناڭ ەتىپ، شورتى كيگەن بويجەتكەن باسقا الەمدە شالقاسىنان جاتىر. اناسىن كورىپ، ناۋشنيگىنىڭ ءبىر قۇلاعىن شەشتى.

— توسەگىڭدى نەگە جيناماعانسىڭ؟ — دەگەن سۇراعى كومەيىنەن ۇرىستىڭ نوتاسىمەن شىققانىن ءوزى دە اڭدامادى، ءارى نەلىكتەن سونشاما اششى ەكەنىن دە باعامداي الماي...

— وي، جينايمىن، مام! نە بولدى، سونشا ايقايلاپ؟ — دەدى بويجەتكەن شاتىناپ.

— جوعا، ۇرىسقانىم ەمەس، جاي ايتقانىم عوي. سەن قىدىرام دەپ ەدىڭ عوي؟ — دەدى اناسى اساۋ ءۇنىن جۋاسىتىپ بارىپ.

— الدىمەن كەش بولسىن دا! — قىز ورنىنان سەكىرىپ تۇرىپ، كورپەسىن سىلكىپ قاپ، جۇلقىنىپ، توسەگىن جيناي باستادى.

— مەن سەنى كەتىپ قالعان شىعار دەپ ويلاپپىن. شاي ىشەسىڭ بە؟ — دەدى ايەل داۋىسىن مايدالاي ءتۇسىپ.

— جوق!

— ءبىر شىنى ىشسەڭشى بىزبەن؟!

— وي مام، ىشپەيمىن، ايتا بەرمەشى، — دەپ، جاستىعىن جينالعان توسەكتىڭ باس جاعىنا لاقتىرىپ، بويجەتكەن شالقالاي قۇلادى.

— جارايدى، جارايدى، — دەپ، شەشەسى جەڭىلگەن كەيىپتە مىسىقتابانداپ تايىپ تۇرعانىمەن، ويىنىڭ ءبىر بولشەگى سول بولمەدە قالىپ قويعان ەدى.

كوكجيەكتە ورتەنگەن كۇن قالانىڭ بيىك عيماراتتارىن عانا تاڭداپ الىپ، سارعىش-قىزعىلت تۇسكە بويايدى. سۋىپ قالعان ءسۇتتى شايىنا قاراپ، ءوزىن الدەنەگە كىنالى سەزىنىپ، بىردەڭەلەردەن ماقۇرىم قالعان تارىزدەنىپ، الدەنەگە قولىن بارىنشا سوزىپ، جەتكىزە الماعانداي، قۋسىراپ ايەل وتىر. كۇيەۋى مۇنىڭ اپەندىلىگىنەن شارشاعانداي، داستارقان باسىنان بەتىن سيپاپ تۇرىپ كەتكەن. شاڭىراقتىڭ جايما-شۋاق اۋا-رايىن ءوز قولىمەن بىلعاعان سياقتى، بوس كەڭىستىككە باتىپ، قانشا ۋاقىت ولتىرگەنى بەيمالىم، ويلارى پاتەرگە ورالعاندا بايقاسا، ءىش كيىمىن عانا قالقالاعان قىسقا كويلەكتەن اپپاق بالتىرى جارقىراعان قىزى بەت-الپەتىن وپا-دالاپپەن وڭدەپ الىپ،ءاتىردى بۇرقىراتا سەۋىپ، كىرە بەرىستە تەسىك-تەسىك جازدىق ءتۋفليىن كيىپ، قىدىرۋعا شىعىپ بارادى ەكەن.

— ءاي، ءاي، انداعى تۇرىڭمەن شىققانىڭ نە؟ — دەگەن ايەلدىڭ داۋىسى تاعى دا جاعىمسىز اۋەزبەن ەستىلدى. — جاز ەمەس، كۇز كەلدى عوي، اياعىڭداعى نە؟

— وي، ماما، قويشى، تەگى! — دەدى قىزى قىرسىعا. اناسىنىڭ قۇرعاق اقىلى ميىن كەپتىرىپ جىبەرگەندەي اشىنىپ.

— ەڭ بولماسا، تىزەڭدى جاباتىن كويلەك كيسەڭشى!

— ءوزىم بىلەم! — قىز سىرت الەمگە شىعاردان بۇرىن سۇلۋلىعىن ءبىر تەكسەرگىسى كەلگەندەي كىرە بەرىستەگى ايناعا قارادى. الدەكىمدى كۇتتىرىپ قويعانداي، شالت قيمىلدايدى.

— قويشى-ەي، وسى، — دەسىن ەركەك جاتىن بولمەدەن جەتىپ كەپ. ەندى ءبىر سوزدەن، بولماسا، ارتىق قيمىلدان ءتوزىمى سارقىلارداي... مۇنىسى — بويجەتكەننىڭ كوزىنشە سىپايى اشۋلانعانى سياقتى، ءبىراق ايەل ءدال ءقازىر اۋزىن جاپپاسا، ەكەۋى وڭاشا قالعاندا، وڭ مەن سولىن تانىمايتىن دۇلەي كۇش اتىپ شىعاتىنىن ەسكەرتكەنى سەكىلدى. تىپتەن، ەركەكتىڭ تۇتىعۋىنىڭ سەبەبى دە باسقاعا ۇقسايدى. — تۇرعالى بەرى، مازانى الىپ ءبىتتىڭ عوي! نەڭ بار؟! — تابالدىرىققا تاياۋ تۇرعان قىزعا نازارىن اۋداردى دا، ءۇنى جۇمسارا ءتۇستى. — وزىنە جاراسىپ تۇر. اپ-ادەمى!

— راحمەت، — دەپ، قىز جىلى ءسوزدى قابىل الىپ، پاتەردىڭ تابالدىرىعىنان ارى اتتاعان ساتتە ايەل ءوزىن ءمۇساپىر كەيۋانا كەيىپتە ەلەستەتىپ قالا بەردى. ءتىرى پەندەگە ءقادىرى جوق، ءپاتۋاسىز سوزدەردى بىلجىرايتىن... نە كۇيەۋىنە، نە قىزىنا جولاتپايتىن ارادا ءبىر سەلدىر پەردە بارداي... كورەدى، ءبىراق ۇستاتپايدى، جاقىن، ءبىراق قول جەتپەس...

داستارحان باسىندا سونىڭ سەبەبىن ىزدەپ، ءتۇن قويۋلانعانشا قيمىلسىز سەرەيىپ وتىرعانىمەن، ناقتى تۇسىنە المادى. جەتى جىل بۇرىن ءبىرىنشى كۇيەۋىمەن اجىراسقاندا بۇل قىز اكەسىنىڭ قاسىندا قالعان-تىن. ەندى بيىل مەكتەپ ءبىتىرىپ، الماتىعا ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسكەن سوڭ، وسىندا كوشىپ كەلگەن ەدى. انا مەن بالانى الشاقتاتاتىن جەتى جىل بولەك تۇرۋ عانا ەمەس، تامىرى تىم تەرەڭدە جاتقان ءبىر رەنىشتەر مە، تارقاتىلماعان شەر مە، نە تارام-تارام تاعدىر ورتالارىن بوگەي مە، بەلگىسىز. بويجەتكەننىڭ وتپەلى كەزەڭدەگى وتكىنشى نازى ما؟.. بالاسىنىڭ الماتىعا كەلگەنىنەەكى ايعا جۋىق مەرزىم وتسە دە، ءالى دە ءتىلىن تاپپاي ءجۇر. نە بۇل ءوزىن انا رەتىندە كورسەتە الماي ءجۇر مە، الدە بالاسى «شەشە» دەپ قابىلداماي ما، بۇلىڭعىر بايلانىس...

— سەن قاشان ۇيىقتايسىڭ؟ — دەدى ايەلشەشىنىپ جاتىپ. ارتىنشا،تەرەزەنى قالىڭ پەردەمەن قىمتادى.

— ۇيقىم كەلگەندە.

— قاشان سوندا؟ — ەركەك جانارىن تەلەديداردان جۇلىپ الىپ، جىن ۇرعان ادامدى كورگەندەي، جۇيكەسى جۇقارا، جالت قارادى. ايەل سەسكەنىپ، ءوزىن كۇشتەپ كۇلىپ كەپ جىبەرسىن. — جوعا، — دەدى ءجون-جوسىقسىز. — مەن ەرتەڭ كۇندىزگى سمەندەمىن عوي. سوعان ەرتە جاتايىن دەگەنمىن. سول سەن تەليەۆيزوردى قاشانعا دەيىن كورەسىڭ دەگەنىم عوي. — «ساندىراقتاي بەرمەشى» دەگەندەي، كۇيەۋى كوزىن كوك ەكرانعا قايتا قادادى. — ساعان ەرتەڭ جۇمىس پا؟

— جوق، ەرتەڭ دەمالامىن.

— نەگە؟ — دەدى ۇركە. داۋىسىن يگەرە الماي...

— سەن ەسىڭنەن الجاسايىن دەگەنسىڭ بە؟ نەگەسى نەسى؟ ەرتەڭ دەمالامىن. بۇرسىگۇنى جۇمىس، — دەسىن ەركەك تۇتىعىپ.

— جوعا، جاي سۇرادىم. قويا قويشى ەندى، اشۋلانباي، — دەدى ايەل كىرىپتار ۇنمەن. وتىنىشپەن...ەرىنىڭ بۇقا سەكىلدى كۇجىرەيىپ قالعان موينىن ۋقالاپ...

— بۇگىن ەمەس، — دەيدى ازاماتتىق نەكەدەگى ەركەك ءسال جۇمسارىپ.

— جوق، بۇگىن بولسىنشى...

ءوز ەسەبى تۇگەل سەكىلدى قيمىلسىز جاتا بەرگەن ەركەكپەن بولعان ۇزاق الىسۋدان سوڭ، پاتەر ءىشىن تەك ساعاتتىڭ شىقىلداعانى عانا تەربەپ تۇردى. ايەل دۋشقا بەت العاندا، اس بولمەنىڭ جانىنان ءوتىپ بارا جاتىپ، بالكوندا تۇرسيشەڭ تەمەكى تارتىپ تۇرعان كۇيەۋىن كوردى. ۇيكەلىس بىتكەن سايىن، قىزعان دەنەسىن شىلىممەن سۋىتاتىن ادەتىنە باسىپ، كوك ءتۇتىندى بۋداقتاتىپ تۇر. ايەلدىڭ ساناسىنا سىيمايتىن، اقىل-ەستەن تىس ءبىر كۇش، ونى جان-جاعىنان قىساتىنداي. دۋشقا كىرە بەرگەندە كوزىنە قىزىل پەردە جارق ەتتى. قىدىرىپ كەتكەن قىزىنىڭ كەشىككەنى دە ويىنا وراتىلا... ءبىراق، نەگە ەكەنى، ونىڭ ورالاتىنىنا كۇمانى بولعان جوق، تىپتەن حابارلاسسا، ۇرسىسىپ قالاتىنداي.

توبەدەن سۋ سارىلداپ اققاندا ويىنا كورگەن ءتۇسى قايتا اينالىپ سوقتى. كورگەن ءتۇسىن بىرەۋمەن بولىسكىسى كەلگەنىمەن، سەزىنگەنىن ايتىپ جەتكىزە الاتىنىنا كۇمانى بار. ونىڭ ۇستىنە، وزىنە سونشا اسەرلى بولعان ءتۇستىڭ وزگە ادامعا ەشقانداي سەزىم سىيلامايتىنى، تىپتەن، قىزىق بولمايتىنى — رايىنان قايتاردى. ەشكىممەن ورتاقتاسا المايتىن جالعىز ىزىلىك ءتۇسىن نە جاقسىلىققا، نە جاماندىققا جوريتىنىن بىلمەي، دەسە دە، ءتۇستىڭ اسا ءبىر قۇنى بولماعان سوڭ، ەرتەڭ-اق سانادان وشەتىنىن ەسكەرىپ، جۋىنىپ ءبىتتى دە، دۋشتىڭ ەسىگىن ايقارا اشقاندا، قارسى الدىندا تۇرعان كۇيەۋىنەن سەلك ەتە شوشىنىپ قالدى. ءدال وسى ءسات، ءدال وسى كورىنىس قايتالانعان سياقتانىپ... بىرنەشە كۇن بۇرىن، ىدىس جۋىپ بولىپ، جاتىن بولمەگە ءوتىپ بارا جاتىپ، دۋشتىڭ جارتىلاي اشىلعان ەسىگىنەن موينى كۇجىرەيگەن ەركەك سىعالاپ تۇرعانىن كوزى شالعان ەدى. اينەكتەي پوليەتيلەن شىمىلدىقتىڭ ارعى شەتىندە قىزىنىڭ جالاڭاش بۇلدىر سۇلباسىنا تەلمىرگەن ەركەكتى سىرتىنان كوردى. سول كورىنىستىڭ ساناسىنداعى ءىزى جوعالعان سەكىلدى ەدى، ءقازىر قايتا جاڭعىردى.

— تۋالەتكە كىرەيىن دەگەنمىن، — دەدى ەركەك تۋرا سول كەزدەگىدەي.

ايەل ءۇن-تۇنسىز توسەگىنە كەپ جانتايعانىمەن، ەركەك كوز ىلمەيىنشە، ۇيىقتاي المادى. ول قورىلداعاندا بارىپ، كوزى ءىلىنىپ كەتىپ ەدى، تۇسىندە اپپاق پەردەدەن سورعالاپ اققان قاندى كوردى. اق شىمىلدىق قىزىلعا مالىنىپ...قان اعىپ جاتىر ەكەن دەيدى. سوعان جۇرەگى اۋىرادى ەكەن دەيدى، نەگە ەكەنى... قاننىڭ ءيىسى سونداي جاقىن، تانىس...

ەسىكتىڭ سىرتىلداپ اشىلعانىنان سەلك ەتىپ ويانىپ ەدى، كۇيەۋى دە تۇرىپ بارادى ەكەن.

— قايدا باراسىڭ؟! جات، جات، — دەدى ايەل ۇيقىلى-وياۋ.

— جىندى بولىپ قالعانسىڭ با؟ تۋالەتكە بارام، — دەيدى ەركەك كۇيىنىپ.

— جوعا، جاي سۇراعانىم عوي.

كۇيەۋىنىڭ ارتىنان ەرىپ، سەرۋەننەن ورالعان قىزىنىڭ بولمەسىنە كىرسە، ول شەشىنىپ جاتىر ەكەن. پەردەسى جوق پلاستيك تەرەزەنىڭ ار جاعىنان قارسىداعى كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ وياۋ جارىقتارى جىلتىلدايدى.

— سەن ۇيىقتا، ەرتەڭ ەرتە مىنا تەرەزەگە پەردە ىلەمىز، — دەدى ايەل بالاسىنا. — مەن جۇمىسقا بارماي-اق قويامىن.

— پەردە ىلە بەرەتىن بولعانسىڭ با، مام؟ — دەپ كۇلدى قىز.

— جوعا، جالپى، ءىلۋ كەرەك قوي ەندى، — دەدى ايەل ابدىراپ. — ال ەندى جاتىپ، ۇيىقتا!

— ۇيىقتايمىن عوي ەندى.

— جوعا، ۇيىقتايتىنىڭدى بىلەم عوي، جالپى دەيمىن دە. ال...

ءتۇنى بويى كۇيەۋى ارى-بەرى اۋناعان سايىن، بىردەڭە تىرس ەتكەن سايىن، ايەل شىرت ۇيقىدان ساق ويانىپ، «قايدا باراسىڭ؟ جات، جات!» دەي بەردى. الدەبىر ءقاۋىپتى اڭداماي قالاتىنداي، قۇلاعىن ءتۇرىپ جاتقانى...


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما