قوش كەلدىڭ، ءاز - ناۋرىز!
تاقىرىبى: «قوش كەلدىڭ، ءاز - ناۋرىز!»
سىنىپ ساعاتىنىڭ ماقساتى:
• وقۋشىلارعا « ناۋرىز» مەيرامى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
• ۇلتتىق قازىنامىز سالت - داستۇرلەرىمىزبەن، ادەت - عۇرىپىمىزبەن تانىستىرىپ، رۋحاني بايلىقتى قادىرلەپ - قاستەرلەۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىرۋ، مەرەكەلىك كوڭىل - كۇيىن كوتەرۋ.
• وقۋشىلاردىڭ وتانسۇيگىشتىك قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. ەلگە، جەرگە دەگەن
سۇيىسپەنشىلىكپەن بىرگە، سالت - ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
• بالالاردىڭ ويلاۋ، قابىلداۋ، زەيىن قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
اشىق تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى: - سالەمەتسىزدەر مە؟ قۇرمەتتى اتا - انالار، بالالار، قوناقتار! بۇگىنگى ناۋرىز مەيرامىنا ارنالعان «قوش كەلدىڭ – ءاز ناۋرىز» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
توپقا ءبولۋ: شاشۋ شاشامىن، قىزىل ورامداعى كونفەتتەردى جيناعان وقۋشىلار ءىتوپقا، جاسىل وراماداعى كونفەت تەرگەن وقۋشىلار ءىى توپقا وتىرادى.
- بالالار، مىنە ناۋرىز دا كەلدى. 22 - ناۋرىز - جىل باسى. ناۋرىز ۇلكەن مەيرام.
كوپتەن كۇتكەن ناۋرىز تويى ارايلى،
نۇرعا بولەپ مىنە جاتىر ماڭايدى!
مال بىتكەننىڭ بال تاتىعان ۋىزى،
قۋات بولىپ قانىمىزعا تارايدى.
ءتورت تۇلىك مال حالقىمىزدىڭ سۇيەرى،
كوڭىلىمنىڭ كۇمبىرلەگەن كۇيى ەدى.
«امان با» دەپ مال جانىڭ؟
ءبىرىن - ءبىرى قۇشاقتاسىپ سۇيەدى. – دەي كەلە ناۋرىز ءسوزىنىڭ شىعۋ تاريحىنا توقتالا كەتەيىن.
ناۋرىز - بۇل ەجەلگى تۇركى حالىقتارىنىڭ جاڭا جىل مەيرامى. پارسى تىلىنەن اۋدارعاندا «ناۋ» - جاڭا، «رۋز»- كۇن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ونى بارلىق تۇركى حالىقتارى: قازاقتار، قىرعىزدار، وزبەكتەر، تاجىكتەر جانە ت. ب. اتاپ وتەدى.
بۇل مەيرام كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلگەن مەرزىمى 22 - ناۋرىز كۇنىنە سايكەس كەلەدى. ناۋرىز كەزىندە ناۋرىز - كوجە دايىندالادى. كوجە جەتى تاعامنىڭ قوسىندىسىنان تۇرادى: ارپا، بيداي، كۇرىش، قارا بيداي، ءسۇت، ەت، ماي. ناۋرىز - كوجە – مەيرامنىڭ، كوكتەم كەلگەندىگىنىڭ بەلگىسى.
ناۋرىز بەلگىلەرى:
ناۋرىز كۇنگى تاعام – “ناۋرىزكوجە”
ناۋرىز كۇنگى ايتىلاتىن ءان -“جاراپازان”
ناۋرىز كۇنگى جاۋعان قار – “ناۋرىزشا”
ناۋرىز كۇنگى دىبىس، جىلى اعىس – “ءاز”
ناۋرىز كۇنگى تىلەكتى قابىل قىلاتىن قاريا – “قىزىر اتا”
1. توپپەن جۇمىس:
ءى - توپقا تاپسىرما:
ناۋرىز مەيرامىندا قازاق حالىقى قانداي ءىس ارەكەت ىستەمەيدى؟
\وقۋشىلاردان سۇرالادى\
• ساپارعا شىقپايدى؛
• ەشكىممەن رەنجىسپەيدى؛
• جامان، بلاپىت سوزدەر ايتپايدى؛
• جامان قىلىقتار كورسەتپەيدى
• شاش، تىرناق المايدى
• ءىس تىكپەيدى، كىر جۋمايدى
ءىى - توپقا تاپسىرما:
ناۋرىز مەيرامىندا قازاق حالىقى قانداي ءىس ارەكەت ىستەيدى، بالالار؟ \ءمۇعالىم وقۋشىلارعا سۇراق قويادى.\
كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى
رەنجىسكەن ادامدار دوستاسادى
جاقىن تۋىستارمەن ءدام الىسادى
7 ءتۇرلى دامنەن ناۋرىز كوجە دايىندايدى، ات شاپتىرىپ، بالۋان كۇرەستىرىپ، قىز قۋىپ، قول كۇرەستىرىپ ۇلكەن توي جاسايدى.
سىنىپ ساعاتىنىڭ ماقساتى:
• وقۋشىلارعا « ناۋرىز» مەيرامى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
• ۇلتتىق قازىنامىز سالت - داستۇرلەرىمىزبەن، ادەت - عۇرىپىمىزبەن تانىستىرىپ، رۋحاني بايلىقتى قادىرلەپ - قاستەرلەۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىرۋ، مەرەكەلىك كوڭىل - كۇيىن كوتەرۋ.
• وقۋشىلاردىڭ وتانسۇيگىشتىك قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. ەلگە، جەرگە دەگەن
سۇيىسپەنشىلىكپەن بىرگە، سالت - ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
• بالالاردىڭ ويلاۋ، قابىلداۋ، زەيىن قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
اشىق تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى: - سالەمەتسىزدەر مە؟ قۇرمەتتى اتا - انالار، بالالار، قوناقتار! بۇگىنگى ناۋرىز مەيرامىنا ارنالعان «قوش كەلدىڭ – ءاز ناۋرىز» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
توپقا ءبولۋ: شاشۋ شاشامىن، قىزىل ورامداعى كونفەتتەردى جيناعان وقۋشىلار ءىتوپقا، جاسىل وراماداعى كونفەت تەرگەن وقۋشىلار ءىى توپقا وتىرادى.
- بالالار، مىنە ناۋرىز دا كەلدى. 22 - ناۋرىز - جىل باسى. ناۋرىز ۇلكەن مەيرام.
كوپتەن كۇتكەن ناۋرىز تويى ارايلى،
نۇرعا بولەپ مىنە جاتىر ماڭايدى!
مال بىتكەننىڭ بال تاتىعان ۋىزى،
قۋات بولىپ قانىمىزعا تارايدى.
ءتورت تۇلىك مال حالقىمىزدىڭ سۇيەرى،
كوڭىلىمنىڭ كۇمبىرلەگەن كۇيى ەدى.
«امان با» دەپ مال جانىڭ؟
ءبىرىن - ءبىرى قۇشاقتاسىپ سۇيەدى. – دەي كەلە ناۋرىز ءسوزىنىڭ شىعۋ تاريحىنا توقتالا كەتەيىن.
ناۋرىز - بۇل ەجەلگى تۇركى حالىقتارىنىڭ جاڭا جىل مەيرامى. پارسى تىلىنەن اۋدارعاندا «ناۋ» - جاڭا، «رۋز»- كۇن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ونى بارلىق تۇركى حالىقتارى: قازاقتار، قىرعىزدار، وزبەكتەر، تاجىكتەر جانە ت. ب. اتاپ وتەدى.
بۇل مەيرام كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلگەن مەرزىمى 22 - ناۋرىز كۇنىنە سايكەس كەلەدى. ناۋرىز كەزىندە ناۋرىز - كوجە دايىندالادى. كوجە جەتى تاعامنىڭ قوسىندىسىنان تۇرادى: ارپا، بيداي، كۇرىش، قارا بيداي، ءسۇت، ەت، ماي. ناۋرىز - كوجە – مەيرامنىڭ، كوكتەم كەلگەندىگىنىڭ بەلگىسى.
ناۋرىز بەلگىلەرى:
ناۋرىز كۇنگى تاعام – “ناۋرىزكوجە”
ناۋرىز كۇنگى ايتىلاتىن ءان -“جاراپازان”
ناۋرىز كۇنگى جاۋعان قار – “ناۋرىزشا”
ناۋرىز كۇنگى دىبىس، جىلى اعىس – “ءاز”
ناۋرىز كۇنگى تىلەكتى قابىل قىلاتىن قاريا – “قىزىر اتا”
1. توپپەن جۇمىس:
ءى - توپقا تاپسىرما:
ناۋرىز مەيرامىندا قازاق حالىقى قانداي ءىس ارەكەت ىستەمەيدى؟
\وقۋشىلاردان سۇرالادى\
• ساپارعا شىقپايدى؛
• ەشكىممەن رەنجىسپەيدى؛
• جامان، بلاپىت سوزدەر ايتپايدى؛
• جامان قىلىقتار كورسەتپەيدى
• شاش، تىرناق المايدى
• ءىس تىكپەيدى، كىر جۋمايدى
ءىى - توپقا تاپسىرما:
ناۋرىز مەيرامىندا قازاق حالىقى قانداي ءىس ارەكەت ىستەيدى، بالالار؟ \ءمۇعالىم وقۋشىلارعا سۇراق قويادى.\
كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى
رەنجىسكەن ادامدار دوستاسادى
جاقىن تۋىستارمەن ءدام الىسادى
7 ءتۇرلى دامنەن ناۋرىز كوجە دايىندايدى، ات شاپتىرىپ، بالۋان كۇرەستىرىپ، قىز قۋىپ، قول كۇرەستىرىپ ۇلكەن توي جاسايدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
قازاق تىلىنەن تەرەڭدەتىلگەن 5 - سىنىپ وقۋشىلارىن ارالىق اتتەستاتتاۋ ماقساتىندا دايىندالعان ەمتيحان ماتەريالدارىنىڭ 1، 2 - سۇراقتارى وقۋشىنىڭ قازاق ءتىلى پانىنەن 5 - سىنىپتا العان تەوريالىق ءبىلىمىن س...
