- 05 ناۋ. 2024 00:56
- 245
قوسىندىنى سانعا ءبولۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قوسىندىنى سانعا ءبولۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: قوسىندىنى سانعا بولۋگە بايلانىستى تاپسىرمالار ورىنداۋ. ماتەماتيكالىق ءتىلدى، جادىن دامىتۋ. پانگە دەگەن قىزىعۋىن وياتۋ، انانى سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: كۋبيزم
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ماتەماتيكالىق فيگۋرالار، تەكشە. ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، ەڭبەك
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ
پسيحولوگيالىق دايىندىق:
جارقىن كۇن، جارقىن كۇن!
مەن سەنى سۇيەمىن.
مەن سەنەن سۇرايمىن!
بەر ماعان جارقىن كۇن،
بەيبىت كۇن جىلۋىن!
بەر ماعان جارقىن كۇن،
دەنساۋلىق، ىزگىلىك!
نەگىزگى ءبولىم
- بۇگىنگى ساباقتا قانداي قاجەتتى قۇرالداردى پايدالانامىز. ونى ءبىلىپ الۋ ءۇشىن مىنا تاپسىرمانى ورىندايمىز.
1 - تاپسىرما ( كەستەلىك كوبەيتۋ، ءبولۋ)
ق ----- ى ---- ز ----- ى ---- ل
45، --- 6، --- 36، --- 6، ----- 8
54: 9=ى
72: 9=ل
6*6 =ز
9*5 =ق
ج ---- ا ---- س ----- ى ----- ل
54 ---- 42 --- 7 ---- 63 ----- 81
9*6= ج
9*7= ى
6*7=ا
49: 7= س
9*9=ل
C ----- ا --- ر ----- ى
56 --- 4 ----- 9 ---- 48
8*6= ى
32: 8=ا
81: 9= ر
8*7=س
- قانداي سوزدەر شىقتى؟
- قىزىل، جاسىل، سارى.
- بۇل سوزدەر نەنى بىلدىرەدى؟
- زاتتىڭ ءتۇسىن بىلدىرەدى؟
- ەندەشە بۇگىن بىزگە قىزىل، جاسىل، سارى ءتۇستى قاعازدار كەرەك ەكەن.
- ولاي بولسا، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان ماتەماتيكالىق فيگۋرالاردى قيىپ الىپ، جاپسىرمالاۋ ارقىلى تاپسىرمالار ورىندايمىز. اۋەلى شەڭبەردەگى تاپسىرمانى ورىنداۋ.
2 - تاپسىرما (قوسىندىنى سانعا ءبولۋ)
(50+15): 13
(32+48): 8=10
(19+17): 4=9
(9+9): 6=3
(52+11): 9=7
(42+24): 6=11
تاقتاعا شەڭبەر جاپسىرىلعان قاعازدى ءىلۋ
كەلەسى فيگۋرانى الىپ، تاپسىرماسىن ورىندايمىز.
3 - تاپسىرما (امالداردى ورىنداۋ)
50*7+50 -(32 - 26)*5=370 (74 - 38): 4 - 54=45
1) 32 - 26=6 1) 74 - 38=36
2) 50*7=350 2) 36: 4=9
3) 6*5=30 3) 9*11=99
4) 350+50=400 4) 99 - 54=45
5) 400 - 30=370
36*3+12*(800: 80)=228
1) 800: 80=10
2) 36*3=108
3) 12*10=120
4) 108+120=228
ەكى فيگۋرانى بىرىكتىرىپ جابىستىرۋ
- بالالار، نەنىڭ بەينەسىنە ۇقسايدى؟
- باسقا فيگۋرالاردى پايدالانىپ، ارى قاراي باسقا زاتتىڭ بەينەسىن جاساۋعا بولادى ەكەن.
سەرگىتۋ ءساتى
ءبىز بولدىك، كوبەيتتىك، قاناتىمىز سەرمەلسىن،
وتە قاتتى شارشادىق. ءبىر، ەكى، ءبىر، ەكى،
قولدارىمىز جايىلدى، قولدار جانعا سوزىلىپ،
ءبىر، ەكى، ءبىر، ەكى
ءتۇسسىن قولدار تومەنگە،
ۇشاققا ءمىن سەن دەمدە!
ارى قاراي جولاقشانى الامىز.
4 - تاپسىرما (ەسەپتەر شىعارۋ)
قيار – 12 كگ
قىزاناق – 15 كگ
ءبولىندى – 3كگ
بانكا –؟
شەشۋى: (12+15): 3=9
جاۋابى: 9 بانكا قاجەت بولدى.
5 جاشىك – 40 كگ
7 جاشىك –؟ كگ
شەشۋى: (40: 5)*7=56
جاۋابى: 7 جاشىكتىڭ ماسساسى 56 كگ
جولاقشانى بىرىكتىرۋ
- نەنىڭ بەينەسى شىقتى؟
- الدىمىزدا قانداي مەرەكە كەلە جاتىر؟
- انامىزعا سىيلىق دايىن بولدى. انامىزعا بەرمەس بۇرىن ءتورتبۇرىشتى پايدالانىپ تاپسىرما ورىندايىق.
5 - تاپسىرما(ورنەك قۇرۋ)
1. 75 جانە 27 ساندارىنىڭ ايىرماسىن 3 ەسە ارتتىر؛
(75 - 27)*3=48*3=144
2. 40 جانە 16 ساندارىنىڭ قوسىندىسىن 7 ەسە كەمىت؛
(40+16): 7=8
3. 70 جانە 4 ساندارىنىڭ كوبەيتىندىسىن 40 ەسە كەمىت
70*4: 40
ءبىز دوسپىز گۇلدەرمەن
تەككە ونى جۇلمايمىز.
توي كۇنى ءبىر – بىردەن
انالارعا سىيلايمىز.
كۇننىڭ شۋاعى جىلى،
انانىڭ قۇشاعى جىلى.
عابيت مۇسىرەپوۆ اتامىز «ادامدا نە قاسيەت بولسا، ءبارى كۇننىڭ كوزى مەن سۇتىنەن الىنعان قاسيەت» دەگەندەي، ءۇشبۇرىشتىڭ ىشىنە انامىزدىڭ بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەردى جازۋعا بولادى. (پاراساتتى، كىشىپەيىل، مەيىرىمدى، اقىلدى، اقكوڭىل، يبالى، يناباتتى، كەلبەتتى، سۇيكىمدى)
كۋبيزم ءادىسى قورىتىندىلاۋ
1. 3 نەشەگە تەڭ؟ (27)
2. (40+16): 4 (14)
3. ۇزىندىعى – 8 سم ەنى – 6 سم
S –؟ سم (8*6=48)
4. 81: 9 (9)
5. 29 دم = vv م (290)
6. (8+3)*5 (55)
باعالاۋ: ءار وقۋشى ءوزىن كوڭىل - كۇيگە قاراي باعالايدى
ۇيگە تاپسىرما:
ساباقتىڭ ماقساتى: قوسىندىنى سانعا بولۋگە بايلانىستى تاپسىرمالار ورىنداۋ. ماتەماتيكالىق ءتىلدى، جادىن دامىتۋ. پانگە دەگەن قىزىعۋىن وياتۋ، انانى سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: كۋبيزم
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ماتەماتيكالىق فيگۋرالار، تەكشە. ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، ەڭبەك
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ
پسيحولوگيالىق دايىندىق:
جارقىن كۇن، جارقىن كۇن!
مەن سەنى سۇيەمىن.
مەن سەنەن سۇرايمىن!
بەر ماعان جارقىن كۇن،
بەيبىت كۇن جىلۋىن!
بەر ماعان جارقىن كۇن،
دەنساۋلىق، ىزگىلىك!
نەگىزگى ءبولىم
- بۇگىنگى ساباقتا قانداي قاجەتتى قۇرالداردى پايدالانامىز. ونى ءبىلىپ الۋ ءۇشىن مىنا تاپسىرمانى ورىندايمىز.
1 - تاپسىرما ( كەستەلىك كوبەيتۋ، ءبولۋ)
ق ----- ى ---- ز ----- ى ---- ل
45، --- 6، --- 36، --- 6، ----- 8
54: 9=ى
72: 9=ل
6*6 =ز
9*5 =ق
ج ---- ا ---- س ----- ى ----- ل
54 ---- 42 --- 7 ---- 63 ----- 81
9*6= ج
9*7= ى
6*7=ا
49: 7= س
9*9=ل
C ----- ا --- ر ----- ى
56 --- 4 ----- 9 ---- 48
8*6= ى
32: 8=ا
81: 9= ر
8*7=س
- قانداي سوزدەر شىقتى؟
- قىزىل، جاسىل، سارى.
- بۇل سوزدەر نەنى بىلدىرەدى؟
- زاتتىڭ ءتۇسىن بىلدىرەدى؟
- ەندەشە بۇگىن بىزگە قىزىل، جاسىل، سارى ءتۇستى قاعازدار كەرەك ەكەن.
- ولاي بولسا، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان ماتەماتيكالىق فيگۋرالاردى قيىپ الىپ، جاپسىرمالاۋ ارقىلى تاپسىرمالار ورىندايمىز. اۋەلى شەڭبەردەگى تاپسىرمانى ورىنداۋ.
2 - تاپسىرما (قوسىندىنى سانعا ءبولۋ)
(50+15): 13
(32+48): 8=10
(19+17): 4=9
(9+9): 6=3
(52+11): 9=7
(42+24): 6=11
تاقتاعا شەڭبەر جاپسىرىلعان قاعازدى ءىلۋ
كەلەسى فيگۋرانى الىپ، تاپسىرماسىن ورىندايمىز.
3 - تاپسىرما (امالداردى ورىنداۋ)
50*7+50 -(32 - 26)*5=370 (74 - 38): 4 - 54=45
1) 32 - 26=6 1) 74 - 38=36
2) 50*7=350 2) 36: 4=9
3) 6*5=30 3) 9*11=99
4) 350+50=400 4) 99 - 54=45
5) 400 - 30=370
36*3+12*(800: 80)=228
1) 800: 80=10
2) 36*3=108
3) 12*10=120
4) 108+120=228
ەكى فيگۋرانى بىرىكتىرىپ جابىستىرۋ
- بالالار، نەنىڭ بەينەسىنە ۇقسايدى؟
- باسقا فيگۋرالاردى پايدالانىپ، ارى قاراي باسقا زاتتىڭ بەينەسىن جاساۋعا بولادى ەكەن.
سەرگىتۋ ءساتى
ءبىز بولدىك، كوبەيتتىك، قاناتىمىز سەرمەلسىن،
وتە قاتتى شارشادىق. ءبىر، ەكى، ءبىر، ەكى،
قولدارىمىز جايىلدى، قولدار جانعا سوزىلىپ،
ءبىر، ەكى، ءبىر، ەكى
ءتۇسسىن قولدار تومەنگە،
ۇشاققا ءمىن سەن دەمدە!
ارى قاراي جولاقشانى الامىز.
4 - تاپسىرما (ەسەپتەر شىعارۋ)
قيار – 12 كگ
قىزاناق – 15 كگ
ءبولىندى – 3كگ
بانكا –؟
شەشۋى: (12+15): 3=9
جاۋابى: 9 بانكا قاجەت بولدى.
5 جاشىك – 40 كگ
7 جاشىك –؟ كگ
شەشۋى: (40: 5)*7=56
جاۋابى: 7 جاشىكتىڭ ماسساسى 56 كگ
جولاقشانى بىرىكتىرۋ
- نەنىڭ بەينەسى شىقتى؟
- الدىمىزدا قانداي مەرەكە كەلە جاتىر؟
- انامىزعا سىيلىق دايىن بولدى. انامىزعا بەرمەس بۇرىن ءتورتبۇرىشتى پايدالانىپ تاپسىرما ورىندايىق.
5 - تاپسىرما(ورنەك قۇرۋ)
1. 75 جانە 27 ساندارىنىڭ ايىرماسىن 3 ەسە ارتتىر؛
(75 - 27)*3=48*3=144
2. 40 جانە 16 ساندارىنىڭ قوسىندىسىن 7 ەسە كەمىت؛
(40+16): 7=8
3. 70 جانە 4 ساندارىنىڭ كوبەيتىندىسىن 40 ەسە كەمىت
70*4: 40
ءبىز دوسپىز گۇلدەرمەن
تەككە ونى جۇلمايمىز.
توي كۇنى ءبىر – بىردەن
انالارعا سىيلايمىز.
كۇننىڭ شۋاعى جىلى،
انانىڭ قۇشاعى جىلى.
عابيت مۇسىرەپوۆ اتامىز «ادامدا نە قاسيەت بولسا، ءبارى كۇننىڭ كوزى مەن سۇتىنەن الىنعان قاسيەت» دەگەندەي، ءۇشبۇرىشتىڭ ىشىنە انامىزدىڭ بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەردى جازۋعا بولادى. (پاراساتتى، كىشىپەيىل، مەيىرىمدى، اقىلدى، اقكوڭىل، يبالى، يناباتتى، كەلبەتتى، سۇيكىمدى)
كۋبيزم ءادىسى قورىتىندىلاۋ
1. 3 نەشەگە تەڭ؟ (27)
2. (40+16): 4 (14)
3. ۇزىندىعى – 8 سم ەنى – 6 سم
S –؟ سم (8*6=48)
4. 81: 9 (9)
5. 29 دم = vv م (290)
6. (8+3)*5 (55)
باعالاۋ: ءار وقۋشى ءوزىن كوڭىل - كۇيگە قاراي باعالايدى
ۇيگە تاپسىرما: