InfoHub Logo

تاڭعى سامال جەل ءسال عانا سالقىن ءۇن قاتىپ تۇرعان قالپى تامىرىن جەر انانىڭ تۇبىنە تەرەڭ جايعان ورىك اعاشىنىڭ جاپىراقتارى سىبدىر ەتىپ، القىزىل جەمىستەرى ەلەڭ ەتە قالدى. تۇپ-تۇنىق كولدىڭ ءمولدىر ايدىنىندا كوگىلدىر مۇنار بۇل كۇنگى وزگەشە كوركەم كەلبەتىنە تامسانعانداي كۇلگىن تەكتەس قىزىل بوياۋمەن سىرلاپ وتكەن سۋرەتشىسىنە دە، وزىنە دە ءدان ريزا. انەۋگى ءبىر جاقتان اققۇبا ءجۇزدى، پۇشىق مۇرىن، ۇلبىرەگەن بۇلدىرگەن ەرىن، وتتى دا ويلى جانار، كۇن ساۋلەسىندە كومىردەي جىلتىراعان قولاڭ شاشتى بۇرىمدارى ەكى يىعىنان توگىلىپ، كۇمىستەي سىڭعىرلاعان نازىك داۋىسىمەن تاماعىن كەنەپ الىپ، سىرلى سۇلۋ حاكىم ابايدىڭ ‘كوزىمنىڭ قاراسى’اتتى ولەڭىن شىرقاپ كەلەدى ەكەن. مىنەكەي الىپ تاۋلاردىڭ زاڭعار شىڭدارى دا، جاسىل-جەلەك كىلەمنىڭ بەتىندە ەركەلەي ويناقشىپ تۇرعان قۇلىنشاق تا، اينالاداعى بارشا تىرشىلىك اتاۋلى سول ءبىر اسەم بەينەلى كورىكتى جاننىڭ اسقان سۇلۋلىعى مەن سەگىز قىرلى ءبىر سىرلى ونەرىنە عانا نازار اۋدارعانداي سۇيسىنە تىڭ-تىڭداپ كەلەدى. قۇرالاي دەسە، قۇرالاي ەدى-اۋ ءۇرىپ اۋىزعا سالعانداي-اق. شىركىن، مەرۋەرتتەي اپپاق تىستەرىن اقسيتىپ كۇلىمدەگەن ساتتە، ءسىرا بار الەمدە ودان سۇيكىمدى ارۋ، تابيعات انا ءۇشىن وسىدان سۇيىكتى پەرزەنتتىڭ ارتىعى تابىلماعان بولار. اق جەلەڭ كويلەگىنىڭ ۇستىنەن كيگەن قىزىل بارقىتتان تىستاپ تىگىلگەن كامزولىنا وزىنشە ءسان بەرىپ تۇرعان ويۋلارى التىن تۇستەس شۇعىلالى اتىراپتىڭ ماڭايىنان وتە بەرگەندە، قۇرالاي تىپتەن قۇلپىرتىپ كەتكەن-دى. ءسال-پال تابيعي بۇيراسى بار، قايراتتى دا ءورۋلى شاشىنا قىستىرىپ قويعان شولپىسىن ءبىرازعا دەيىن كوز قيىعىمەن زەيىن سالىپ، باقىلاپ تۇردى. تىك ءجۇرىسى اسىل تەكتى تۇقىمعا ءتان پاڭدىق پەن ءار قازاق قىزىنا ساي انا تاربيەسىنەن دارىعان سىپايىلىقتى ارقالاپ كەلدى.

ول ءبۇلدىرشىن شاعىنان بەرى اپاسىنىڭ الپەشتەپ وسىرگەن سۇيىكتى پەرزەنتى، التى الاشقا تانىلعان قوشقارباي بايدىڭ جار دەگەندە جالعىز اياۋلى قىزى، اتپالداي التى ازاماتتىڭ ەركە قىلىقتى قارىنداسى، ءبىر شاڭىراقتىڭ عانا ەمەس، تۇتاس باي اۋىلىنىڭ الاقانىندا بويجەتكەن بيكەش بولىپ، داۋرەن كەشىپ جۇرەتىن. مىنە ون سەگىزگە جاڭا عانا اياق باسقان قۇرالاي ارمانسىز ءومىرىنىڭ تىڭ ءدامىن تاتىپ، وزىمەن جاس جاعىنان شامالاس قىز-كەلىنشەكتىڭ كوزىن قىزارتارلىقتاي، ەل قىزىعارلىقتاي تولىسقان اي بولىپ، تۋعان جەرىنە نۇرلى جۇزىنەن قىرمىزى قىز جاستىعىنىڭ شۋاعىن توگىپ كەلەدى. كەدەي-كەپشىكتەن شىققان بوزبالا تۇگىل، باي ۇلدارىنىڭ سەرىلىگى مەن دۇنيەسىن دە ەلەپ كورمەگەن قوشقارباي قىزى ايەل زاتى بولسا دا، ءوز باعاسىن بىلەتىن. ول وزگە بويجەتكەندەر سەكىلدى تەڭىن ەمەس، ءبىلىم-عىلىم جولىن ىزدەۋمەن تاڭدى تاڭعا اتتىرىپ، كەشتى كەشكە باتتىراتىن. ءيا، جاراتىلىسىنان بار قازاقتان ارتىق بولىپ تۋعان قۇرالاي:”شەر تارقاتىسار سىرلاسىم دا، ءپىر تۇتار ۇستازىم دا اباي”-، دەپ بىلەتىن. سانالى كەلبەتى جان دۇنيەسىندەگى مول بايلىعى مەن ىشتەن تۇنىپ تۇرعان دارىنىن ايقىنداپ تۇرعانداي-اق. سول ءداندى كۇن-تۇن دەمەي ەگىپ، بالداي ءتاتتى جەمىسىنىڭ ءدامىن تاتۋ ءۇشىن ەش ايانار ەمەس. ونىڭ تەك ءبىر عانا تىلەۋى بار، عىلىم جولىنداعى قىزىعۋشىلىعىن بولىسەرلىكتەي ءدال وزىندەي وقۋعا قۇشتار ادام بالاسىن تابۋ. اۋىلدىڭ قۇجىناعان تىرلىككە تولى ءومىرىن باقىلاي كەلە قوشقارباي قىزى:”بۇل قاراڭعىلىقتان قۇتىلۋدىڭ ءبىر جولى بار بولسا، ول قالاعا كوشىپ، تيتىمدەي ءۇمىت ساۋلەسىن جارقىن بولاشاققا اينالدىرۋ”-، دەپ قورىتتى.

سول ءتۇنى قۇرالاي قىز تاڭ ءسارىسى بىلىنبەيىنشە كوز ىلمەدى. بيكەش كوڭىلىن داۋالاعان سانسىز سۇراق بىرىنەن كەيىن ءبىرى كۇدىكتى ويلار تۋدىرىپ، جاس جۇرەگىن قايتا-قايتا سوققىعا جىققانداي بولىپ ەدى. جىلدار بويى قاناتتىعا قاقتىرماي، تۇمسىقتىعا شوقىتتىرماي وسىرگەن اتا-اناعا مۇنشالىق اۋىر ۇكىمدى قالاي عانا كەسىپ بەرمەكشى ەكەن؟اسقار تاۋ اكە، اياۋلى اناداي عازيز جانداردىڭ ۇياسىنان شىر ەتىپ، ۇشقان ساتتەن باستاپ، بالداۋرەن بالالىق تا، تۋعان ەلدىڭ جۇرتى دا، ارتتا قالا بەرمەك پە؟

قىزىل اراي تاڭ شاپاعى كەڭ دالانى الىپ مۇحيتتاي ءوز جىلۋىنا بولەپ كەلەدى. انەۋگى ءبىر جاقتان قۇرالاي قىز بوتاداي مولتىلدەگەن جانارىنان تۋعان اۋلى كوشىم جەرىن تىرشىلىك قايتا جاندانا باستاعان شاقتا ىستىق قيماستىقپەن سوڭعى رەت شولىپ شىعادى. ەندىگى جەردە ونىڭ بەت بۇرار جالعىز جولى الدى عانا، ودان باسقا ءۇمىت ارتار ەشنارسە قالمادى.

الماتى وبلىسى، تالعار اۋدانى، ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى №2 ورتا مەكتەپتىڭ 11”ۆ” سىنىپ وقۋشىسى اعىبايەۆا ارۋجان وراز قىزى

---