InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇرمانعازى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ۇلى كۇيشى قۇرمانعازى شىعارمالارى ارقىلى وقۋشىلاردى رۋحاني جان دۇنيەسىن بايىتۋ؛ قۇرمانعازى ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن تانىتۋ؛
2. ءماتىندى ءتۇسىنىپ وقۋعا، قۇرمانعازى تۋرالى دەرەكتەردى تولىقتىرۋعا، شىعارمالارىنا دەگەن قىزىعۋشىلىققا باۋلۋ
3. ونەردى سۇيە بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە، قازاقتىڭ اسىل اسپابى دومبىرادان كۇي تارتۋعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن وياتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
وقىتۋ ادىستەرى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قۇرمانعازى سۋرەتى، ماقال – ماتەلدەر، پسيحولوگيالىق ترەنينگ، سلايدتار.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، قازاق ءتىلى

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
- پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ۇلكەندەرگە ءسىز،
كىشىلەرگە ءبىز.
ادەپپەن باس ءيىپ،
سالەم بەردىك ءبىز!
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- ءماتىن بويىنشا تۇسىنگەندەرىن سۇراۋ، تالداۋ جاساۋ؛

III. وتكەندى بەكىتۋ: «وي قوزعاۋ»
«ءسوزجۇمباق شەشۋ»
1 تۇران جەرىن بيلەگەن حان؟ 1. قاسىم
2. ولەڭنىڭ اۆتورىنىڭ فاميلياسى كىم؟ 2. جۇمابايەۆ
3. تۇركىستاننىڭ ەجەلگى اتاۋى 3، تۇران
4. اۆتور اتى كىم؟ 4. ماعجان
5. قازاقتىڭ ۇلى حانى 5. ابىلاي
6. قازاق باتىرى 6. ناۋرىزباي
7. بوگەمباي 7. قانجىعالى
8. قازاق باتىرى 8.. قابانباي
9. باتىرى قارۋى 9. نايزا
10. قازاق پالۋانى 10. قاجىمۇقان
ەرەكشەلەنگەن ارىپتەردەن شىققان ءسوزدى وقيىق: قۇرمانعازى
ءىىى. ماعىنانى تانۋ:
توپپەن جۇمىس:
- قۇرمانعازى كىم؟
- قۇرمانعازى تۋرالى وزدەرىڭنىڭ بىلەتىندەرىڭدى مىنا پاراقشاعا جازىڭىزدار
قۇرمانعازى
↓
ۇلى كۇيشى
كومپوزيتور
ۇستازى ۇزاق
شاكىرتى دينا
كۇي اتاسى

جۇمباق شەشۋ:
ۇزىن مويىن،
ەكى ىشەك.
قاتار – قاتار تەكپىشەك.
باسىپ كورسەڭ ءبىر – بىرلەپ،
ءۇن شىعادى كۇمبىرلەپ.
(دومبىرا)
- دومبىرا – بۇل قازاقتىڭ حالىق اسپابى.

قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى
تۋىپ - وسكەن جەرى بوكەي حاندىعى، قازىرگى ورال وبلىسىنىڭ جاڭاقالا اۋدانىنا قاراستى جيدەلى دەگەن جەر. توپىراق بۇيىرعان ورىنى – استراحان (رەسەي) وبلىسىنىڭ بۇرىنعى «شايتاني باتاگا»، قازىرگى «قۇرمانعازى توبە» دەپ اتالاتىن جەر.
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى – كۇيشى، كومپوزيتور.
باتىس قازاقستاندا 1818 جىلى دۇنيەگە كەلگەن.
العاشقى ۇستازى ۇزاق كۇيشى.
– كۇيلەرى: «اقساق قۇلان»، «اداي»، «قايران شەشەم» ت. ب. كۇيلەرى بار.
قۇرمانعازى جاسىنان دومبىراعا اۋەس بولدى. ول ۇزاق كۇيشىدەن ءتالىم الىپ، ەسەيگەن شاعىندا دومبىراشىلىق، كۇيشىلىك شەبەرلىگىن تانىتتى. ءحىح عاسىردىڭ اسا كورنەكتى كومپوزيتورى، كۇي اتاسى. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى – تەڭدەسى جوق ۇلى كۇيشى. ول – زامانىنداعى قوعامدىق - الەۋمەتتىك قايشىلىقتارعا، زورلىق – زومبىلىققا قارسى كۇرەسىپ وتكەن ادام. ول 71 جاسىندا قايتىس بولادى.
- قۇرمانعازىنىڭ شاكىرتى كىم؟
- شاكىرتى – دينا
اتاقتى كۇيشى ديناعا «قايران شەشەم» كۇيىن ۇيرەتىپ وتىر ەدى. سىرتتان اتتىڭ ءدۇبىرى ەستىلدى. قۇرمانعازىنى تۇتقىنعا الىپ، ول دومبىراسىن دينانىڭ قولىنا ۇستاتادى. «مۇرامدى ساعان تاپسىرامىن، حالقىما جەتكىز»، - دەيدى. قۇرمانعازى تەك كۇيشى ەمەس، ونىڭ شاكىرتى اتاقتى كۇي اناسى - دينا نۇرپەيىس قىزى.

IV. وقۋلىقپەن جۇمىس: جيگسو ءادىسى:
1 توپ: قۇرمانعازىنىڭ ديناعا «قايران، شەشەم» كۇيىن ۇيرەتۋى
2 توپ: قايران، شەشىم كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى اڭگىمەسى
3 توپ: قۇرمانعازىنىڭ كەنجەگە ايتقان اقىرعى ءوتىنىشى
- ءماتىندى وقيدى، تالدايدى؛

سوزدىك جۇمىس: سۋىت - اسىعىس
كىلتيپاندارىن - قۇپياسىن
جىگەرى قۇم بولدى - دارمەنسىز كۇيگە ءتۇستى
قۇقاي - بۇل جەردە، قيىندىق
شىلاۋ - جۇگەننىڭ شىلبىرى
V. وي تولعانىس: اۆتور ورىندىعى:
№1 قۇرمانعازى ديناعا قانداي اڭگىمە ايتتى؟
№2 كۇيشىنىڭ بۇل اڭگىمەسىنەن ونىڭ ءومىرى جونىندە نە ءتۇسىندىڭ؟
№3 قۇرمانعازىنىڭ اناسىنا ارناپ جازعان كۇيى قالاي اتالادى؟ بۇل كۇيدى قاي كەزدە شىعارعان؟
№4 كۇيشىنى نە ءۇشىن تۇتقىنعا الدى دەپ ويلايسىڭدار؟
№5 قۇرمانعازىنى تۇتقىنعا الىپ، قولىن بايلاعان كەزدەگى دينانىڭ كوڭىل كۇيى قانداي بولعانىن ماتىننەن تاۋىپ وقى:
№6 قۇرمانعازىنىڭ تۇرمەگە كەتەردەگى ءسوزىن داۋىس ىرعاعىن كەلتىرىپ وقى:
VI. داپتەرمەن جۇمىس:
1. قۇرمانعازىنىڭ كەنجەگە ايتقان اقىرعى ءوتىنىشىن داپتەرگە جازىپ الىڭدار:
2. قۇرمانعازى كۇيلەرىنىڭ اتىن داپتەرىڭە تولىقتىرىپ جازىڭدار:
VII. شىعارماشىلىق تاپسىرما:
1 توپ دومبىرا سوزىنە بەس جول ولەڭ قۇراستىر
2 توپ: ءتورت شۋماق ولەڭ قۇراستىر قازاقتىڭ قارا (دومبىراسى)
كۇمبىرلەتىپ ( كۇي شەرتەدى)
كۇي اتاسى (قۇرمانعازى)
ماڭگى (ەستە ساقتالادى)
VIII. ۇيگە تاپسىرما:
قۇرمانعازى ءومىرى مەن شىعارماسى تۋرالى رەفەرات جازۋ
ءماتىندى ءتۇسىنىپ وقۋ؛
IX. باعالاۋ: