قۇرساۋ
كوز اشقالى كورگەنىمىز — كەڭەستەر وداعى. تەگىن وقىتتى، تاربيەلەدى. بىزگە ودان كۇشتى، ادىلەتتى ەل بولعان ەمەستەي كوردىك. ەلىمىزدىڭ پاتريوتى بولدىق. دەگەنمەن جۇرە كەلە، ءومىردىڭ قيتۇرقىلارىن كورگەننەن كەيىن، قازاقتىڭ، ونىڭ ىشىندە ءوز اتا-بابامىزدىڭ باسىنان وتكەنىن، قازاقستاننىڭ شىن مانىندەگى تاريحىن وقىپ-بىلگەننەن كەيىن، اسىرەسە كسرو سىندى الىپ مەملەكەتتىڭ ىرگەسى ءشىرىپ، وزىنەن-وزى شايقالا باستاعان سەكسەنىنشى جىلداردىڭ بەلورتاسىندا كازارمالىق جۇيەدە، قۇرساۋدا ءومىر ءسۇرىپ كەلگەنىمىزدى پايىمدادىق.
وتكەنگە وي جىبەرسەك، ول كەزدە باسپا ءسوز، ءسوز بوستاندىعى بولعان جوق. مۇنى سول زامانداردا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا قىزمەت ىستەگەن جۋرناليستەر جاقسى بىلەدى. باسپاسوزدە قۇپيانى ساقتاۋ ءبولىمى، بىلايشا ايتساق سەنزۋرا جارىققا شىققالى جاتقان گازەت-جورنالدار مەن تەلەحابارلارعا ەكى شۇقىپ ءبىر قارايتىن.
تۇرىكمەنستاننىڭ كراسنوۆودسك اۋدانىندا شىعاتىن "جۇمىسشى" گازەتىندە جۇمىس ىستەپ جۇرگەن كەزىم رەسپۋبليكاداعى حيميا ونەركاسىبىنىڭ ءىرى وشاعى — "قارابۇعازسۋلفات" وندىرىستىك بىرلەستىگىنەن كولەمدى ماقالا جازدىم. ماقالادا كاسىپورىندا شىعارىلاتىن دەفوليانت ەرتىندىسى ماقتا جاپىراعىن تۇسىرۋگە قولدانىلادى، ۇشاقپەن جوعارىدان سەبىلگەننەن كەيىن اپ-ساتتە كوگەرىپ تۇرعان جاپىراق قۋراپ قالادى دا، بۇل ماقتانى كومباينمەن وڭاي جيناپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءبىراق اۋا مەن سۋعا، توڭىرەگىندەگى حالىققا اسا زياندى دەگەن سويلەمدەر بار ەدى. باسپاسوزدە قۇپيانى ساقتاۋ ءبولىمىنىڭ رەداكتورى "شاقىرىپ جاتىر" دەگەن سوڭ بارسام، الاسا بويلى، سارى كىسى ەكەن. الدىندا گازەتتىڭ ەرتەڭگى سانىنىڭ بەتتەرى جاتىر. مەنىڭ ماقالامدى جۋان قىزىل قارىنداشپەن ايعىزداپ قورشاپ تاستاپتى. "مىنا ماقالانىڭ اۆتورى ءسىز بولساڭىز، گازەت بەتىنەن الدىرىپ تاستاڭىز، بۇلاي اشىق جازۋعا بولمايدى". "نەگە؟" ەندى ول ماعان ىزبارلانا قارادى: "مەن سىزگە ايتىپ وتىرمىن عوي، حيميالىق ءونىمنىڭ قىر-سىرىن اشىقتان اشىق جازۋعا بولمايدى دەپ"، — دەدى. مەنىڭ ماقالام الىنىپ تاستالىپ، ورنىنا باسقا جاعىمدى ماقالا سالىنىپ، گازەت كەشىگىپ شىقتى.
ءبىزدىڭ اۋىلدا پاراسات-پايىمى، وي ءورىسى جوعارى ءبىر اعاي بولدى، ءوزىنىڭ رۇقساتىنسىز اتىن ايتۋ ىڭعايسىز بولار. سول كىسى ءوز كاسىپورنىنداعى ورىن الىپ وتىرعان كەلەڭسىزدىكتەر، باسشىلىقتاعى بارماق باستى، كوز قىستىلارعا قارسى كۇرەستى. ونى ارىزقوي رەتىندە كورسەتىپ، جۇمىسىنان بوساتتى، قۋدالادى دا. ءبىراق ول العان بەتىنەن قايتپادى. ءبىر كۇنى "پراۆدا" گازەتىندە گازەتتىڭ سول كەزدەگى تۇرىكمەنستانداعى مەنشىكتى ءتىلشىسىنىڭ، (ۇمىتپاسام كۋرچەنكو بولۋى كەرەك) "پو زامكنۋتومۋ كرۋگۋ" (تۇيىق شەڭبەر بويىمەن) دەگەن سىن ماقالاسى جارق ەتە قالدى. ءسويتىپ، وداعىمىزدىڭ باس گازەتى اعامىزدى قورعاپ شىقتى. جۇرت گازەتتى ىزدەپ ءجۇرىپ وقىدى. اۋىل ادامدارى باس قوسقان ءبىر وتىرىستا ماقالا جونىندە اركىم ءارقيلى پىكىر ايتتى. مەن ادىلدىگىنە باعىپ، كاسىبي جۋرناليست رەتىندە ماقالانىڭ ورىندى دا جاقسى جازىلعانىن ايتتىم. ارامىزدا مقك-نىڭ جانسىزى بار ەكەن. قالاي شۇعىل قيمىلدايدى دەسەڭىزشى؟ ەرتەڭىنە تاڭەرتەڭ جۇمىسقا بارعان مەنى جەدەل تۇردە اۋداندىق پارتيا كوميتەتى شاقىردى. بارسام، اۋپارتكومنىڭ ءۇش حاتشىسى، يدەولوگيامەن اينالىساتىن لاۋازىمدى قىزمەتكەرلەرى جينالىپ وتىر ەكەن. ەكىنشى حاتشى و. انناوۆەزوۆ ءسوز الىپ: ءسىز نەگە "پراۆداعا" شىققان ماقالانى دۇرىس دەيسىز؟ مەن: ەلىمىزدىڭ باس گازەتى، كپسس-تىڭ ورگانى "پراۆدا" — دۇرىس جازبايدى دەگەنگە كىم سەنەدى، سوندىقتان مەن گازەتتەگى ماقالانى دۇرىس جازىلعان دەپ ويلايمىن". ول: "مىنە، ماسەلە قايدا جاتىر؟ بالكىم، ونىڭ جان-جاققا ارىز جازۋىنا كومەكتەسكەن دە بولارسىز. قاراپايىم جۇمىسشىنىڭ ماقالا جازۋعا ساۋاتى جەتە بەرمەسى بەلگىلى" — دەدى. مەن: "ول كىسىنى اۋىلداس، جاسى ۇلكەن كىسى رەتىندە سىيلايمىن. سالەمىمىز ءتۇزۋ، ءبىراق ءسىز ايتىپ وتىرعانداي بايلانىسىم جوق". سونىمەن ءبىراز اۋرەلەپ قويا بەردى.
ەكىنشى قاباتتان باسقىشپەن تومەن ءتۇسىپ كەلە جاتسام، كورشى اعامىز كوتەرىلىپ كەلە جاتىر ەكەن. ونى دا شاقىرعان-اۋ دەپ ويلادىم. وبالى نە كەرەك، ول كىسى مەنىڭ وعان ەشقانداي قاتىسىم جوق ەكەنىن ايتىپ، مەن تۋرالى جىلى لەبىزىن ءبىلدىرىپتى دەگەنىن ەستىدىم.
ول كەزدەردە جينالىس-جيىنداردا سويلەنەتىن سوزدەردىڭ ءوزى سۇزگىدەن وتەتىنىن جاسى ۇلكەندەر جاقسى بىلەدى. وسىنداي جايلاردى ەسكە الا وتىرىپ، دەموكراتيانىڭ ادام بالاسىنا جايلى بوستان لەبى ەسىپ، قازاقستاننىڭ دەربەس، تاۋەلسىز ەل بولىپ، كوك بايراعىن جەلبىرەتىپ وركەنيەتكە قادام باسقانىنا مىڭ ءبىر تاۋبە دەگىم كەلەدى. قازاقتىڭ باسىنا قۇرساۋلى قوعام ەندى ەشقاشان تونبەسە ەكەن دەپ جاراتقاننان تىلەپ وتەمىن.
You Might Also Like
-
ماڭعىستاۋ تاريحتا ءوزىنىڭ ەلدىگىمەن، ەل قورعاعان باتىرلارىنىڭ ەرلىگىمەن، بۇگىنگى مول قازىناسىمەن عانا ەمەس، وزىندىك ايشىقتى ونەرىمەن دە ەرەكشەلەنگەن ولكە. سازگەرلىك پەن انشىلىك، اقىندىق پەن كۇيشىلىك...
