رۋحتى ءابىش
«جازۋشىنىڭ تىلىندە دە، دىلىندە دە ءمىن جوق. قاشاندا سەرگەك، قاشاندا سەزىمتال، بايگەنىڭ الدىنان عانا كەلەتىن تۇلپارلارعا ۇقساتام مەن ءابىشتى. ال اسپانعا قاراسام ونىڭ جۇلدىزىن وڭاي تانيمىن. ونىڭ جۇلدىزى سول اۋەزوۆ، سول شولوحوۆ، سول ايتماتوۆ، سول نۇرپەيىسوۆ جۇلدىزدارىمەن قاتار تۇر. ول دا جارىق جۇلدىز، ماڭگى جاناتىن جۇلدىز»
تۇمانباي مولداعالييەۆ
قازاق دەيتىن تۇعىرى بيىك، قابىلەتتى-قاھارمان، تاريحى مول حالىقتىڭ تۇلپار تەكتەس تۇرقىمەن، بويىندا باتىلدىعى باسىم، رۋحتى ازاماتتارى قاشان دا بولماسىن تەك ەلى ءۇشىن ەڭبەك ەتەتىنىن سوناۋ تاريح بەتتەرىنەن بىلەمىز. سول ۇلى تۇلعالاردىڭ قاتارىنا، اڭگىمەمە ارقاۋ بولعان ءابىش كەكىلبايەۆتى زور ماقتانىشپەن جاتقىزعان بولار ەدىم. اڭگىمەمنىڭ ءالقيسساسى، قازاق ادەبيەتىنىڭ الەم كەڭەستىگىنە تانىلۋىنا زور ۇلەس قوسىپ، دامۋ جولىندا قاجىرلى ەڭبەگىمەن حالىققا تانىلا بىلگەن ءابىشتىڭ ءجۇرىپ وتكەن دارا جولى!
داڭقتى جازۋشى 1939 جىلى 6 جەلتوقساندا ماڭعىستاۋ وبلىسى، ماڭعىستاۋ اۋدانى، وڭدى اۋىلىندا جارىق دۇنيە ەسىگىن اشقان. قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ءتامامداعان سوڭ، ەڭ العاش ەڭبەك جولىن 1962-1965جج. «قازاق ادەبيەتى»، «جاس الاش» گازەتتەرىندە ادەبي قىزمەتكەر بولىپ باستاعان بولاتىن. دامۋ جولىندا بولعان ءابىش 1964-1968جج. قازاق كسر مادەنيەت مينيسترلىگىندە رەپەرتۋالىق-رەداكسيالىق كوللەگيا مۇشەسىندە قىزمەتىن جالعاستىردى. 1970-1975 جج. «قازاق فيلم» كينو ستۋدياسىندا باس رەداكتور، 1975-1984 جج. قازاقستان كومپارتياسى وك مادەنيەت بولىمىندە نۇسقاۋشى، سەكتور مەڭگەرۋشىسى، 1984-1986جج .قازاق كسر مادەنيەت ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى، سونىمەن قاتار، 1986-1988 جج. قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ 2-حاتشىسى بولىپ ءجۇرىپ ءبىرشاما ىستەردى تىڭعىلىقتى اتقارا ءبىلدى. 1988-1990جج.قازاق كسر تاريح جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشتەرىن قورعاۋ قوعامى، ورتالىق كەڭەسى پرەزيديۋمنىڭ ءتوراعاسى اتانىپ، 1990 جىلدان باستاپ قازاقستان كومپارتياسى وك ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ مادەنيەت، ءتىل جانە ۇلتارالىق قاتىناستاردى دامىتۋ جونىندەگى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى(1991)، «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى(1992-1993)، قازاقستان رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى (1992-1993)، قازاقستان رەسپۋبليكالىق جوعارعى كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى (1994-1995)، قازاقستان رەسپۋبليكالىق پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، كوميتەت ءتوراعاسى (1996-1996)، بولىپ جۇمىس ىستەگەن. 1996-2002 جج قازاقستان رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك حاتشىسى، 2002 جىلدىڭ اقپانىنان قازاقستان رەسپۋبليكالىق پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى بولدى. بالالىق ارمانىن ماقساتىنا اينالدىرا بىلگەن جاس جازۋشى ەس بىلگەلى تولماي ەڭبەكتەنىپ، زور ىزدەنىستە بولدى. ونىڭ ناتيجەسى ءابىشتىڭ شىعارمالارىنان ايقىن كورىنىس تابادى. ءار تۋىندىسى "اردان" عانا تۇراتىن قوعام قايراتكەرىنىڭ ءارقاشاندا كوڭىلى-قىران، ويى-بارىس، جۇرەگى-بورى، بيىگى-قۇس بيىگىمەن ولشەنە ءبىلدى! سۇڭعىلا ەلىنىڭ ۇلت بولىپ قالىپتاسۋىنا قالامگەردىڭ ەڭبەگى مول. ءاربىر شىعارماسى ءۇشىن قانشاما ۋاقىتىن سارا ەتىپ، ايتار استارى مەن وزىندىك ءمان ماعىناسىنا اسا قاتتى كوڭىل اۋدارا ءبىلدى. مىنە،ونىڭ شىعارمالارى وسىنىسىمەن وزگەلەردەن ەرەك تۇرا ءبىلدى. تۇمانباي مولداعالييەۆتىڭ ايتۋىنشا ءابىش-شوق جۇلدىز. ال جۇلدىز ءبىر عانا قاسيەتىمەن تانىلمايدى. ءابىشتى ءابىش ەتكەن ونىڭ-جان جاقتىلىعى دەسەم قاتەلەسپەگەنىم. سىنشى، پۋبليسيست، تاريحشى، ساياساتكەر، قوعام قايراتكەرى، سونىمەن قاتار ورىس، قازاق تىلىندە ەركىن سويلەي بىلەتىن ەرەكشە ادام.سانالى عۇمىرىندا جازۋشىلىق قىرىمەن زور قۇرمەتكە يە بولىپ، بيىككە شىعۋى ونىڭ ومىرىندەگى ەڭ ءبىر ۇلكەن جەتىستىگى. قازاق ءۇشىن دە وزگە ءۇشىن دە ءابىش جازۋشىلىق ونەرىمەن قىمبات. جانە ەش ۇمىتىلمايدى. ۇمىتپاسپىز!
اسىلىندا، ءابىش كەكىلبايەۆ قاسيەتتى قازاق ءۇشىن مول مۇرا قالدىرعان ۇلى جازۋشى. ونى بۇكىل ءدۇيىم مويىندايدى. قارىمدى قالامى ارقىلى وقىرماننىڭ جۇرەك تۇكپىرىنەن ورىن الىپ، رۋحاني ازىق سىيلاپ، جاڭاشىلدىق، ادامگەرشىلىك سىندى اسىل قاسيەتتەردى دارىپتەي الدى. قالامىن قالقان قىلعىن رۋحتى ەر جايلى ايتارىمىز ءسىرا تاۋسىلا قويماس!ەڭ باستىسى ىزگىلەر سالىپ كەتكەن ۇلى جولدان اداسپايىق!
جايمۋحانوۆا اقمارال
اتمۋ، 2 كۋرس ستۋدەنتى
You Might Also Like
-
تاۋەلسىزدىك... وسىناۋ تاريحقا تۇنعان ۇلى ءسوزدى ەستىگەندە «مەن قازاقپىن» دەگەن ءاربىر جاننىڭ جۇرەگىندە ۇلكەن سەزىم ورنايدى. سەبەبى، سوناۋ الماعايىپ كەزەڭدەردە قازاق حالقى ءۇشىن قىمباتقا ءتۇ...
-
مەنىڭ وتانىم – بەدەلدى، باتىل، باتىر، بىرلىگى، بايلىعى بار مەملەكەت!
