ساكەن سەيفۋللين «اقساق كيىك»
الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانى،
اقتاستى اۋىلى "اقتاستى ورتا مەكتەبى"
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
بەكمۇراتوۆا دينا مالىك قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساكەن سەيفۋللين «اقساق كيىك»
ماقساتى: 1. س. سەيفۋلليننىڭ اقىندىق قۋاتىن تانىتا وتىرىپ، «اقساق كيىك» ولەڭىن تالداۋ، يدەيالىق ءمانىن اشۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ مانەرلەپ وقۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، ءوز ويلارىن ايتۋعا داعدىلاندىرۋ.
3. سۇلۋلىقتى كورە بىلۋگە، باعالاي بىلۋگە، جەك كورۋ، سۇيىسپەنشىلىك، جاۋىزدىق، اياۋ سەزىمدەرىن تانۋ، قالىپتاستىرۋ. ەكولوگيالىق تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ.
ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تەست.
كورنەكىلىگى: س. سەيفۋلليننىڭ پورترەتى، مۋلتيمەديا كابينەتى، شىعارمالار جيناعى.
بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- سىنىپ وقۋشىلارىن تۇگەندەۋ.
- سىنىپ تازالىعىن تەكسەرۋ.
- وقۋشىلار زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ماقساتىمەن تانىستىرۋ، كۇن رەتىن، جاڭا تاقىرىپتى حابارلاۋ.
3. جاڭا ساباق
ءى ءبولىم: س. سەيفۋللين جايلى ۇزىك سىر.
س. سەيفۋللين 1894 جىلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ ءنىلدى دەگەن جەرىندە تۋعان. ساكەن جاستايىنان ءان سالىپ، ولەڭ شىعارىپ ومىرگە اۋەستەنۋمەن بىرگە، ساياسي تارتىسقا دا ەرتە ارالاستى.
ساكەن سەيفۋللين
↓
اقىن، ءانشى، جازۋشى، قوعام قايراتكەرى، كۇيشى
تۋعان جەر:ءى 1894 جىلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ ءنىلدى دەگەن جەرىندە دۇنيەگە كەلگەن.
ءبىلىمى: 1908 - 1913 جىلدارى اقمولادا پريحودسكايا شكولادا، 1913 - 1916 جىلدارى ومبىدا مۇعالىمدەر سەمينارياسىندا.
ولەڭدەرى: «وتكەن كۇندەر»، «اساۋ تۇلپار»، «ەكسپرەسس»، «تۇرمىس تولقىنىندا»
پوەمالارى: «اققۋدىڭ ايرىلىسۋى»، «كوكشەتاۋ»، «قىزىل وت»
جازۋشى «قىر بالالارى، «جەر قازعاندار»، «تار جول تايعاق كەشۋ» روماندارى
دراماتۋرگيا - «باقىت جولىندا»
قوعام قايراتكەرى - جازۋشىلار وداعىندا، «ەڭبەكشى قازاق» گازەتى، قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان»، «ادەبيەت مايدانى» قازىرگى «جۇلدىز» جۋرنالىندا رەداكتور بولىپ جۇمىس ىستەگەن.
2 - ءبولىم: ولەڭمەن تانىسۋ. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ.
3 - ءبولىم: بەتپاقدالا - كيىكتەر مەكەنى
بەتپاقدالا - قۋراعان ءشول، قىسى - جازى ەلسىز. وندا وزەن، كول، كوك الا بەتەگەلى بەل بولمايدى. بەتپاقتىڭ كولدەنەڭىن ەل «سەگىز» كوشىپ ارەڭ وتكەن. مۇنداي جەردە قۇلان مەن كيىك قانا شولگە كوشىپ، «ءوسىپ - ونگەن». مەڭىرەۋ دالا ىزىڭداعان جەلدىڭ داۋىسى عانا ەستىلەدى.
كيىكتىڭ سيپاتى
ادامنىڭ بالاسىنداي ەكى كوزى مولدىرەگەن، قاپ - قارا، تاناۋى جەلپىلدەپ، الدىمىزدا بىزدەن ۇركىپ قاراپ تۇرعانداي. اڭنىڭ پەرىشتەسى، باسقا اڭعا تەڭدەسسىز سۇلۋ.
جارالى كيىك
كيىكتى اتىپ، ءمۇيىزىن پايدا قىلىپ ساتىپ جۇرگەن ادامداردىڭ ءبىرى ءبىزدىڭ كيىككە دە كوز سالدى. بەتپاقدالادا كەلە جاتقان كيىكتى اتتى. پانا ىزدەپ، شىبىن جانىن قويارعا جەر تاپپاي ساندالىپ، قاڭعالاقتاپ كيىك كەلە جاتتى. اق دەنەسى قانعا بويالىپ، ءالسىن - ءالسىن جىعىلىپ قانى جەرگە تامىپ، قينالىپ كەلەدى. اق بوكەن ساحارانىڭ بوتاكوزىن كوزى قيىپ قانداي مەرگەن اتتى ەكەن. جاپاندا (ايدالادا) كومەككە كەلەر ەشكىم جوق، مولدىرەگەن ەكى كوزى كومەك سۇراعانداي ءالى كەتىپ سورلى كيىك جىعىلدى.
ايانىش سەزىمى جوق ادامداردا
مەنىڭ تاڭ قالاتىنىم، ادامداردا ايانىش سەزىمى جوق بولىپ بارادى. تابيعاتتىڭ ەركەلەرى، پەرىشتەلەرى اڭدار مەن قۇستار، سونىڭ ىشىندە قارلىعاش، كيىك، اققۋ، بوكەن سياقتى سۇلۋلىقتى، اسەمدىكتى كورە بىلمەي دە جاۋىزدىق جاسايدى - اۋ. ايانىش سەزىمى جوق ادامداردى ورتامىزدان الاستاتىلۋى ءتيىس. تابيعاتتى قورعاپ، قاستەرلەپ، ءبىر جاندىگىنە بولسا دا زيان تيگىزبەيىك. ادەمىلىكتى، سۇلۋلىقتى كورە بىلەيىك.
ءىۇ. ءبىلىمدى بەكىتۋ. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ.
1. اۆتورى - س. سەيفۋللين
2. تاقىرىبى - سۇلۋلىقتى تۇسىنە ءبىلۋ، قورعاۋ.
3. جانر ءتۇرى - پوەزيا (ولەڭ)
4. يدەياسى - تابيعاتتى قورعاۋ، جاۋىزدىقتى اشكەرەلەۋ.
5. شۋماق - 17 شۋماقتى
6. تارماق - 68 تارماقتى
7. بۋناق - 3 بۋناق. بەتپاق ءشول (ويلى - قىرلى) پاناسى بار
8. بۋىن سانى - 11 بۋىندى
ار - قا - نىڭ بەت - پاق دە - گەن دا - لا - سى بار،
9. ۇيقاس ءتۇرى - ا، ا، ب، ا قارا ولەڭ ۇيقاسى
10. 1. ەپيتەت – سۇلۋ اڭ، جازاسىز جان، قۋ بايالىش، قارا جۋسان، كوگالا، بەتەگەلى بەل، ءشوبى سۇيىق، تاڭى اپپاق، كوزى ءمولدىر، قارا، ادەمى تاناۋ، بايعۇس بوكەن، اقساق كيىك، شىبىن جان، قىزىل قان، قوڭىلتاق جەل.
10. 2. تەڭەۋ – قازاقتىڭ مالدارىنداي، جاس بالاشا
11. تۇسىندىرمە سوزدىك – ءشوبى سۇيىق - ءشوبى از
ساياق - نەكەن - نەكەن - ساياق
مەڭىرەۋ - تىپ - تىنىش
12. تاربيەلىك ءمانى - ولەڭ تابيعات سۇلۋلىعىن ايتا وتىرىپ، ادەمىلىكتى تۇسىنە بىلۋگە، سۇيۋگە تاربيەلەيدى.
ءۇ. ساباقتى قورىتۋ: «جەز كيىك»
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ، «كەي ادام كيىك ساتىپ، كاسىپ قىلعان» شىعارما جازۋ.
ءۇىى. باعالاۋ.
اقتاستى اۋىلى "اقتاستى ورتا مەكتەبى"
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
بەكمۇراتوۆا دينا مالىك قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساكەن سەيفۋللين «اقساق كيىك»
ماقساتى: 1. س. سەيفۋلليننىڭ اقىندىق قۋاتىن تانىتا وتىرىپ، «اقساق كيىك» ولەڭىن تالداۋ، يدەيالىق ءمانىن اشۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ مانەرلەپ وقۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، ءوز ويلارىن ايتۋعا داعدىلاندىرۋ.
3. سۇلۋلىقتى كورە بىلۋگە، باعالاي بىلۋگە، جەك كورۋ، سۇيىسپەنشىلىك، جاۋىزدىق، اياۋ سەزىمدەرىن تانۋ، قالىپتاستىرۋ. ەكولوگيالىق تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ.
ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تەست.
كورنەكىلىگى: س. سەيفۋلليننىڭ پورترەتى، مۋلتيمەديا كابينەتى، شىعارمالار جيناعى.
بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- سىنىپ وقۋشىلارىن تۇگەندەۋ.
- سىنىپ تازالىعىن تەكسەرۋ.
- وقۋشىلار زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ماقساتىمەن تانىستىرۋ، كۇن رەتىن، جاڭا تاقىرىپتى حابارلاۋ.
3. جاڭا ساباق
ءى ءبولىم: س. سەيفۋللين جايلى ۇزىك سىر.
س. سەيفۋللين 1894 جىلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ ءنىلدى دەگەن جەرىندە تۋعان. ساكەن جاستايىنان ءان سالىپ، ولەڭ شىعارىپ ومىرگە اۋەستەنۋمەن بىرگە، ساياسي تارتىسقا دا ەرتە ارالاستى.
ساكەن سەيفۋللين
↓
اقىن، ءانشى، جازۋشى، قوعام قايراتكەرى، كۇيشى
تۋعان جەر:ءى 1894 جىلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ ءنىلدى دەگەن جەرىندە دۇنيەگە كەلگەن.
ءبىلىمى: 1908 - 1913 جىلدارى اقمولادا پريحودسكايا شكولادا، 1913 - 1916 جىلدارى ومبىدا مۇعالىمدەر سەمينارياسىندا.
ولەڭدەرى: «وتكەن كۇندەر»، «اساۋ تۇلپار»، «ەكسپرەسس»، «تۇرمىس تولقىنىندا»
پوەمالارى: «اققۋدىڭ ايرىلىسۋى»، «كوكشەتاۋ»، «قىزىل وت»
جازۋشى «قىر بالالارى، «جەر قازعاندار»، «تار جول تايعاق كەشۋ» روماندارى
دراماتۋرگيا - «باقىت جولىندا»
قوعام قايراتكەرى - جازۋشىلار وداعىندا، «ەڭبەكشى قازاق» گازەتى، قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان»، «ادەبيەت مايدانى» قازىرگى «جۇلدىز» جۋرنالىندا رەداكتور بولىپ جۇمىس ىستەگەن.
2 - ءبولىم: ولەڭمەن تانىسۋ. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ.
3 - ءبولىم: بەتپاقدالا - كيىكتەر مەكەنى
بەتپاقدالا - قۋراعان ءشول، قىسى - جازى ەلسىز. وندا وزەن، كول، كوك الا بەتەگەلى بەل بولمايدى. بەتپاقتىڭ كولدەنەڭىن ەل «سەگىز» كوشىپ ارەڭ وتكەن. مۇنداي جەردە قۇلان مەن كيىك قانا شولگە كوشىپ، «ءوسىپ - ونگەن». مەڭىرەۋ دالا ىزىڭداعان جەلدىڭ داۋىسى عانا ەستىلەدى.
كيىكتىڭ سيپاتى
ادامنىڭ بالاسىنداي ەكى كوزى مولدىرەگەن، قاپ - قارا، تاناۋى جەلپىلدەپ، الدىمىزدا بىزدەن ۇركىپ قاراپ تۇرعانداي. اڭنىڭ پەرىشتەسى، باسقا اڭعا تەڭدەسسىز سۇلۋ.
جارالى كيىك
كيىكتى اتىپ، ءمۇيىزىن پايدا قىلىپ ساتىپ جۇرگەن ادامداردىڭ ءبىرى ءبىزدىڭ كيىككە دە كوز سالدى. بەتپاقدالادا كەلە جاتقان كيىكتى اتتى. پانا ىزدەپ، شىبىن جانىن قويارعا جەر تاپپاي ساندالىپ، قاڭعالاقتاپ كيىك كەلە جاتتى. اق دەنەسى قانعا بويالىپ، ءالسىن - ءالسىن جىعىلىپ قانى جەرگە تامىپ، قينالىپ كەلەدى. اق بوكەن ساحارانىڭ بوتاكوزىن كوزى قيىپ قانداي مەرگەن اتتى ەكەن. جاپاندا (ايدالادا) كومەككە كەلەر ەشكىم جوق، مولدىرەگەن ەكى كوزى كومەك سۇراعانداي ءالى كەتىپ سورلى كيىك جىعىلدى.
ايانىش سەزىمى جوق ادامداردا
مەنىڭ تاڭ قالاتىنىم، ادامداردا ايانىش سەزىمى جوق بولىپ بارادى. تابيعاتتىڭ ەركەلەرى، پەرىشتەلەرى اڭدار مەن قۇستار، سونىڭ ىشىندە قارلىعاش، كيىك، اققۋ، بوكەن سياقتى سۇلۋلىقتى، اسەمدىكتى كورە بىلمەي دە جاۋىزدىق جاسايدى - اۋ. ايانىش سەزىمى جوق ادامداردى ورتامىزدان الاستاتىلۋى ءتيىس. تابيعاتتى قورعاپ، قاستەرلەپ، ءبىر جاندىگىنە بولسا دا زيان تيگىزبەيىك. ادەمىلىكتى، سۇلۋلىقتى كورە بىلەيىك.
ءىۇ. ءبىلىمدى بەكىتۋ. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ.
1. اۆتورى - س. سەيفۋللين
2. تاقىرىبى - سۇلۋلىقتى تۇسىنە ءبىلۋ، قورعاۋ.
3. جانر ءتۇرى - پوەزيا (ولەڭ)
4. يدەياسى - تابيعاتتى قورعاۋ، جاۋىزدىقتى اشكەرەلەۋ.
5. شۋماق - 17 شۋماقتى
6. تارماق - 68 تارماقتى
7. بۋناق - 3 بۋناق. بەتپاق ءشول (ويلى - قىرلى) پاناسى بار
8. بۋىن سانى - 11 بۋىندى
ار - قا - نىڭ بەت - پاق دە - گەن دا - لا - سى بار،
9. ۇيقاس ءتۇرى - ا، ا، ب، ا قارا ولەڭ ۇيقاسى
10. 1. ەپيتەت – سۇلۋ اڭ، جازاسىز جان، قۋ بايالىش، قارا جۋسان، كوگالا، بەتەگەلى بەل، ءشوبى سۇيىق، تاڭى اپپاق، كوزى ءمولدىر، قارا، ادەمى تاناۋ، بايعۇس بوكەن، اقساق كيىك، شىبىن جان، قىزىل قان، قوڭىلتاق جەل.
10. 2. تەڭەۋ – قازاقتىڭ مالدارىنداي، جاس بالاشا
11. تۇسىندىرمە سوزدىك – ءشوبى سۇيىق - ءشوبى از
ساياق - نەكەن - نەكەن - ساياق
مەڭىرەۋ - تىپ - تىنىش
12. تاربيەلىك ءمانى - ولەڭ تابيعات سۇلۋلىعىن ايتا وتىرىپ، ادەمىلىكتى تۇسىنە بىلۋگە، سۇيۋگە تاربيەلەيدى.
ءۇ. ساباقتى قورىتۋ: «جەز كيىك»
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ، «كەي ادام كيىك ساتىپ، كاسىپ قىلعان» شىعارما جازۋ.
ءۇىى. باعالاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
