- 05 ناۋ. 2024 00:10
- 251
ساندىك قولدانبالى ونەر. قازىرگى زامانعى ساندىك ونەر. كيىز ءۇي
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساندىك قولدانبالى ونەر. قازىرگى زامانعى ساندىك ونەر. كيىز ءۇي.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا كوركەمدىك ءبىلىم بەرىپ، ۇلتىمىزدىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىن باعالاي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋشىلاردى كازىرگى زامان ساندىك ونەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: قازاق حالقىنىڭ حالىق شەبەرلەرى تۋىندىلارىن كورىپ تالداپ، ونىڭ قۇندىلىعىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىلىگى: ءارتۇرلى ماتەريالداردى دۇرىس ۇقىپتى پايدالانا بىلۋگە ۇيرەنۋ ارقىلى ەستەتيكالىق
تاربيە بەرۋ.
قۇرال - جابدىقتار، كورنەكتى قۇرالدار:
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىس – تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ساباق بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
2. وتكەندەردى قايتالاۋ، شولۋ جاساۋ.
3. جانا تاقىرىپتى بايانداۋ.
4. وتىلگەن ساباق تۋرالى العان ءبىلىم – بىلىك
داعدىلارىن ناقتىلاۋ.
5. ساراماندىق جۇمىستار.
6. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، ۇيگە تاپسىرمالار بەرۋ.
- بىرنەشە جىلدار بويىنا ۇمىت بولىپ قالعان ۇلتتىق مۇرامىزدى بىردەن كوركەيتىپ الىپ كەتۋدىڭ باستى قۇرالى اتا – بابامىزدىڭ ونەرىمەن ساباقتاستىرىپ وقىتۋ ەكەندىگى داۋسىز. وقۋشىلاردا مىناداي قاسيەتتەر قالىپتاسۋى قاجەت.
1. ءوزىنىڭ ۇلتتىق مادەني تاريحىنا ۇڭىلۋگە ءماجبۇر ەتۋ.
2. اتا - بابا كاسىبىنىڭ ونەرىن دۇرىس مەڭگەرۋ ءۇشىن ەتنوگرافيالىق ەرەكشەلىگىن بىلۋگە ۇمتىلدىرۋ.
3. انا ءتىلى ارقىلى عانا قولونەرىنىڭ اتاۋلارىنان تۇسىنىكتەمە الا الۋ قاجەتتىلىگى.
4. حالىق شەبەرلەرىنىڭ جاساعان بۇيىمدارى ارقىلى اتا - بابا ونەرىمەن تانىس بولۋ، ۇلتتىق ونەرگە دەگەن قۇرمەت پايدا بولادى.
5. ۇلتتىق پسيحولوگيامىزعا ءتان حالقىمىزدىڭ مادەنيەتىن كوتەرۋگە دانەكەر بولۋعا باۋلۋ.
ويۋ - ورنەكتەر ادامزات بالاسىنىڭ تاريحىنداعى ەڭ كونە ونەر تۋىندىلارىنىڭ ءبىرى.
قازاقتىڭ ويۋ - ورنەك دەگەن ءسوزى لاتىنشا ورنامەنت دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ورنامەنت ءسوزىنىڭ ماعىناسى – ساندەۋ، اسەمدەۋ.
- قازاق كيىز ءۇيى كيىز بەن اعاشتان قۇرالاتىن، كوشىپ قونۋعا، جيناپ كولىككە ارتۋعا ىڭعايلى. بۇدان ءۇش جارىم مىڭ جىل بۇرىن تۇرىك حالىقتارىنىڭ تۇپكى اتاسى عۇندار قىتايدىڭ سولتۇستىگى مەن سولتۇستىك باتىسىن، حينگان، التاي، تارباعاتاي، ءتاڭىر تاۋلارىنىڭ ساي - سالاسىن يەلەنىپ، مال باعىپ، كوشىپ - قونىپ جۇرگەن.
- كيىز ءۇي قۇرىلىمدىق ەرەكشەلىگىنە بايلانىستى ەكى تۇرگە سۇيەگى جانە كيىزى بولىپ بولىنەدى. سۇيەگى: شاڭىراق، ۋىق، كەرەگە، سىقىرلاۋىق،
كيىزى: ىرگەاياق، تۋىرلىق، ۇزىك، تۇندىك. «جايلاۋدا»، «تاۋ ەتەگىندەگى ءۇي»، «اتامنىڭ اۋىلى» سياقتى بىرنەشە تاقىرىپقا وقۋشىلار تاڭداۋلارى بويىنشا سۋرەتتەر سالادى. ينتەراكتيۆتى تاقتادان الدىن الا دايىندالعان كيىز ءۇيدىڭ بەينەسى بار بىرنەشە سۋرەتتەر قايتالانىپ كورسەتىلىپ تۇرادى. 3 - توپقا بولىنگەن سىنىپ وقۋشىلارى ءوز جۇمىستارىنان كورمە ۇيىمداستىرادى.
قورىتىندىلاۋ: 1. كورمەدە قويىلعان سۋرەتتەردى ءوزارا قارسى توپتار باعالاپ جاقسى ەرەكشەلىكتەرىمەن بولىسەدى.
2. ۇيگە تاپسىرما رەتىندە كيىز ءۇي جابدىقتارىنىڭ اتتارىن جازىپ كەلۋ، سۋرەتىن سالۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا كوركەمدىك ءبىلىم بەرىپ، ۇلتىمىزدىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىن باعالاي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋشىلاردى كازىرگى زامان ساندىك ونەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: قازاق حالقىنىڭ حالىق شەبەرلەرى تۋىندىلارىن كورىپ تالداپ، ونىڭ قۇندىلىعىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىلىگى: ءارتۇرلى ماتەريالداردى دۇرىس ۇقىپتى پايدالانا بىلۋگە ۇيرەنۋ ارقىلى ەستەتيكالىق
تاربيە بەرۋ.
قۇرال - جابدىقتار، كورنەكتى قۇرالدار:
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىس – تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ساباق بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
2. وتكەندەردى قايتالاۋ، شولۋ جاساۋ.
3. جانا تاقىرىپتى بايانداۋ.
4. وتىلگەن ساباق تۋرالى العان ءبىلىم – بىلىك
داعدىلارىن ناقتىلاۋ.
5. ساراماندىق جۇمىستار.
6. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، ۇيگە تاپسىرمالار بەرۋ.
- بىرنەشە جىلدار بويىنا ۇمىت بولىپ قالعان ۇلتتىق مۇرامىزدى بىردەن كوركەيتىپ الىپ كەتۋدىڭ باستى قۇرالى اتا – بابامىزدىڭ ونەرىمەن ساباقتاستىرىپ وقىتۋ ەكەندىگى داۋسىز. وقۋشىلاردا مىناداي قاسيەتتەر قالىپتاسۋى قاجەت.
1. ءوزىنىڭ ۇلتتىق مادەني تاريحىنا ۇڭىلۋگە ءماجبۇر ەتۋ.
2. اتا - بابا كاسىبىنىڭ ونەرىن دۇرىس مەڭگەرۋ ءۇشىن ەتنوگرافيالىق ەرەكشەلىگىن بىلۋگە ۇمتىلدىرۋ.
3. انا ءتىلى ارقىلى عانا قولونەرىنىڭ اتاۋلارىنان تۇسىنىكتەمە الا الۋ قاجەتتىلىگى.
4. حالىق شەبەرلەرىنىڭ جاساعان بۇيىمدارى ارقىلى اتا - بابا ونەرىمەن تانىس بولۋ، ۇلتتىق ونەرگە دەگەن قۇرمەت پايدا بولادى.
5. ۇلتتىق پسيحولوگيامىزعا ءتان حالقىمىزدىڭ مادەنيەتىن كوتەرۋگە دانەكەر بولۋعا باۋلۋ.
ويۋ - ورنەكتەر ادامزات بالاسىنىڭ تاريحىنداعى ەڭ كونە ونەر تۋىندىلارىنىڭ ءبىرى.
قازاقتىڭ ويۋ - ورنەك دەگەن ءسوزى لاتىنشا ورنامەنت دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ورنامەنت ءسوزىنىڭ ماعىناسى – ساندەۋ، اسەمدەۋ.
- قازاق كيىز ءۇيى كيىز بەن اعاشتان قۇرالاتىن، كوشىپ قونۋعا، جيناپ كولىككە ارتۋعا ىڭعايلى. بۇدان ءۇش جارىم مىڭ جىل بۇرىن تۇرىك حالىقتارىنىڭ تۇپكى اتاسى عۇندار قىتايدىڭ سولتۇستىگى مەن سولتۇستىك باتىسىن، حينگان، التاي، تارباعاتاي، ءتاڭىر تاۋلارىنىڭ ساي - سالاسىن يەلەنىپ، مال باعىپ، كوشىپ - قونىپ جۇرگەن.
- كيىز ءۇي قۇرىلىمدىق ەرەكشەلىگىنە بايلانىستى ەكى تۇرگە سۇيەگى جانە كيىزى بولىپ بولىنەدى. سۇيەگى: شاڭىراق، ۋىق، كەرەگە، سىقىرلاۋىق،
كيىزى: ىرگەاياق، تۋىرلىق، ۇزىك، تۇندىك. «جايلاۋدا»، «تاۋ ەتەگىندەگى ءۇي»، «اتامنىڭ اۋىلى» سياقتى بىرنەشە تاقىرىپقا وقۋشىلار تاڭداۋلارى بويىنشا سۋرەتتەر سالادى. ينتەراكتيۆتى تاقتادان الدىن الا دايىندالعان كيىز ءۇيدىڭ بەينەسى بار بىرنەشە سۋرەتتەر قايتالانىپ كورسەتىلىپ تۇرادى. 3 - توپقا بولىنگەن سىنىپ وقۋشىلارى ءوز جۇمىستارىنان كورمە ۇيىمداستىرادى.
قورىتىندىلاۋ: 1. كورمەدە قويىلعان سۋرەتتەردى ءوزارا قارسى توپتار باعالاپ جاقسى ەرەكشەلىكتەرىمەن بولىسەدى.
2. ۇيگە تاپسىرما رەتىندە كيىز ءۇي جابدىقتارىنىڭ اتتارىن جازىپ كەلۋ، سۋرەتىن سالۋ.