- 24 جەل. 2020 00:00
- 468
ساقتانساڭ ساقتايمىن!
2020 ءبىزدىڭ ومىرىمىزگە، جالپى ادامزاتتىڭ ومىرىنە ءوزىنىڭ تىڭ جاڭالىقتارىمەن ەندى. ەلدى اياعىنان تىك تۇرعىزعان كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيا (COVID-19) انىقتالدى. پاندەميا 13 ناۋرىزدا نۇر-سۇلتان جانە الماتى قالالارىندا بۇل ىندەتتى جۇقتىرعان ادامدار انىقتالعان ساتتەن باستاۋ الدى. 3 ساۋىرگە دەيىن COVID-19 ەلدىڭ بارلىق ايماعىنا تارالىپ ۇلگەردى. 16 قاراشاداعى رەسمي ستاتيستيكالىق اقپاراتقا سايكەس، قازاقستاندا كوروناۆيرۋس ىندەتىن 120،463 ادام جۇقتىرعان، 109،643 ادام بۇل اۋرۋدان ساۋىعىپ، 1،899 ادام قازا تاپقان.
ارينە، ەشكىمگە وڭاي سوققان جوق. ءبىرىنشى ورىندا، ەلىمىزدىڭ تىنىشتىعى مەن حالىقتىڭ اماندىعى عوي. دەگەنمەن دە، ەلىمىزدە ورىن العان باسقا دا جاعدايلارعا كوز جۇمىپ قاراي المايمىز. ءقاۋىپتى ۆيرۋس جۇقتىرعان ادامداردىڭ سانى كۇننەن-كۇنگە ءوسىپ جاتقاندىقتان، سول ءبىر جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا ەلىمىزدەگى كوپتەگەن قالالار مەن وبلىستاردا COVID-19 ۆيرۋسىنا شالدىققانداردىڭ سانىن ازايتۋعا باعىتتالعان ەرەكشە شارالار مەن كارانتين رەجيمدەرى ەنگىزىلدى. ەلىمىزدىڭ باستى ەكى قالاسى تولىعىمەن جابىلدى. باسقا دا وڭىرلەردىڭ شەكارالارىنا شەكتەۋلەر قويىلدى. كارانتيننىڭ سالدارىنان قازاقستاننىڭ ىشكى ونىمدەرى ازايدى، ءبىرقاتار سالالاردىڭ دامۋ كورسەتكىشتەرى كەمىدى. قۇرىلىس جۇمىستارى، ساۋدا، كولىك سالالارى قۇلدىرادى.
ايتسەدە، ءار نارسەنىڭ ءوزىنىڭ قايىرى بار دەيدى عوي. كەز كەلگەن نارسەنىڭ جاقسى جاعىن كورە ءبىلۋىمىز كەرەك. وسىلاي بولدىما، دەمەك، جاراتقانىمىزدىڭ قالاۋى سولاي بولدى. مىسالى، ونەركاسىپ ءوندىرىسى، وڭدەۋ ونەركاسىبى، ماشينا جاساۋ، جەڭىل ونەركاسىپ، فارماسيەۆتيكا، بايلانىس قىزمەتتەرى جانە اۋىل شارۋاشىلىعى سالالارىندا ءوسىم بار. جوعارعى وقۋ ورىندارىندا، ورتا مەكتەپتەردە وقۋ ءتۇرىنىڭ جاڭا فورماتى «ونلاين» وقۋ جۇيەسىندە ءبىلىم الۋدى ۇيرەندىك. قازىرگى تاڭدا ەندى كارانتين بىرتىندەپ جەڭىلدەتىلۋدە. جالپى، ەكونوميكا سالالارىنىڭ قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. ەپيدەميولوگيالىق جاعداي ەسكەرىلىپ، قىزمەتتەر كورسەتۋ سەكتورلارىنىڭ بەلسەندىلىگى قالپىنا كەلتىرىلىپ جاتىر.
جالپى، ىندەت بارىسىندا ەلگە تانىمال كوپتەگەن جاندار، ءبىرىنىڭ جاقىنى، ءبىرىنىڭ دوستارى قازا تاۋىپ جاتتى. ونىڭ بارلىعى، ارينە، اۋىر تيۋدە. دەگەنمەن، «ساقتانساڭ، ساقتايمىن!» – دەيدى عوي. اللانىڭ كىتابىندا دا: «وز-وزدەرىڭدى قاۋىپ-قاتەرگە تىكپەڭدەر»، – دەپ ەسكەرتۋ جاسالعان. سوندىقتان دا، بارلىق سانيتارلىق شارالاردى ۇستانىپ، مامانداردىڭ ايتقانىنا قۇلاق اسىپ، ساقتانىپ جۇرەيىك. دەنساۋلىعىمىزدى قادىرلەيىك! ءوزىمىزدى عانا ەمەس، جان-جاعىمىزداعى ادامداردى، جاقىندارىمىزدى باعالاي بىلەيىك. ەڭ باستىسى، ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش بولسىن دەگىم كەلەدى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ ستۋدەنتى ابديكاليكوۆا ا.، اعا وقىتۋشى تۋنگاتوۆا ۇ.ا.