ساۋلەلى جۇلدىز ىزدەگەن ادام
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى: جۇبانىشوۆا ا.و.
تاقىرىبى: ساۋلەلى جۇلدىز ىزدەگەن ادام
ماقساتى: العاشقى ۇستاز، ۇلى اعارتۋشى ىبىراي ءالتىنساريننىڭ ومىرىمەن، شىعارمالارىمەن وقۋشىلاردى تانىستىرۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، ىبىراي ءالتىنساريننىڭ اڭگىمەلەرى ارقىلى وقۋشىلاردى ساپالى ءبىلىم الۋعا، يماندىلىققا، ادامگەرشىلىككە، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ. ۇلى تاريحي تۇلعانى ەستە ساقتاۋعا، قۇرمەت تۇتۋعا، ۇلگى الۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ى. التىنسارين پورترەتى، ونەگەلى سوزدەرى
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى ساباققا ازىرلەۋ، وقۋ قۇرال – جابدىقتارىن تەكسەرۋ، ءبىر – بىرىنە جاقسى تىلەكتەر ايتۋ.
جاڭا ساباق:
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
وي تۇرتكى.
- قازاق دالاسىندا العاشقى ۇستاز كىم؟ (سۋرەتىن جاسىرۋ)
ۇلت تاريحىندا اتى ماڭگى وشپەيتىن ساۋلەلى جۇلدىز ىزدەيتىن، كەمەل تۇلعالار بار. سونداي كەمەل اسىل تۇلعالاردىڭ ءبىرى ىبىراي التىنسارين. 19 عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا شولپان جۇلدىزداي جارقىراپ، ەل كوگىنە شىققان ءبىرتۋار قايراتكەرلەر بولدى. ولار شوقان ءۋاليحانوۆ، اباي قۇنانبايەۆ، ىبىراي التىنسارين
ى. التىنسارين كىم؟
(اعارتۋشى، پەداگوگ، جازۋشى، عالىم، بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى، قوعام قايراتكەرى، ەتنوگراف)
ءمۇعالىم: ى. التىنسارين 1841 جىلدىڭ 20 قازانىندا قازىرگى قوستاناي وبلىسىنىڭ زاتوبول اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى التىنسارى ەرتە ءولىپ، جاستايىنان اتاسى بالقوجانىڭ تاربيەسىندە وسكەن. وسى اتاسىنىڭ ىقپالىمەن ىبىراي 1850 جىلى ورىنبوردا اشىلعان ورىس - قازاق مەكتەبىنە وقۋعا الىنادى. ساباقتى ەرەكشە ىنتامەن وقىعان ول 1857 جىلى «وتە جاقسى»دەگەن باعامەن بىتىرەدى. ى. ءالتىنساريننىڭ وقىپ، ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاساپ، اقىل - كەڭەس بەرىپ وتىرعان اتاسى بالقوجا بي ەدى. وقۋدا جۇرگەن جاس ىبىرايعا اتاسى حات ارقىلى ولەڭ مەن كۇش - قۋات، ىنتا - جىگەر بەرىپ وتىرادى. (بەينەبايان)
1 - وقۋشى: بالقوجا ءبيدىڭ بالاسىنا جازعان حاتى.
ءمۇعالىم: ءوز ەلىندە 2 جىلداي بولىپ، 1859 جىلى ورىنبورعا ءتىلماش بولىپ اۋىسادى. بۇل كەزدە بەلگىلى شىعىس زەرتتەۋشىسى عالىم - پروفەسسور ۆ. گريگوريەۆپەن جاقىن تانىسىپ، ونىڭ كىتاپحاناسىن پايدالانۋعا مۇمكىندىك الادى. 1860 جىلى ورال سىرتىنداعى قازاقتار ءۇشىن ءتورت باستاۋىش مەكتەپ اشۋعا ۇيعارىلعان كەزدە، ىبىراي ءوزى سۇرانىپ، تورعاي مەكتەبىنە وقىتۋشى بولۋعا رۇقسات الادى. قازاقستان مەكتەپتەرىنىڭ جۇمىسى ىبىراي ءالتىنساريننىڭ پەداگوگتىك قىزمەتپەن اينالىسۋىنان باستاپ ەرەكشە جانداندى. (بەينەبايان)
1876 جىلى ىبىراي پەتەربۋرگ، قازان قالالارىنا باردى. ورىس اعارتۋشىلارىنىڭ ەڭبەكتەرىن زەرتتەدى. سولارعا ەلىكتەپ قازاق تىلىندە وقۋ قۇرالدارىن جاساۋدى ويلايدى. ءسويتىپ 1876 جىلدان باستاپ «قازاق حرەستوماتياسىن» جازۋعا كىرىستى.
بۇل كىتاپ انا تىلىمىزدەگى تۇڭعىش وقۋلىق ەدى. حرەستوماتياعا تاربيەلىك ءمانى جوعارى كوپتەگەن شاعىن اڭگىمەلەرى، ولەڭدەرى مەن اۋىز ادەبيەتى ۇلگىلەرىن، اۋدارما شىعارمالارىن ەنگىزگەن بولاتىن. ىبىراي ءالتىنساريننىڭ شىعارمالارى: «كەل، بالالار، وقىلىق»، «ونەر - ءبىلىم بار جۇرتتار»، «وزەن»، «انانىڭ ءسۇيۋى»، «جاز»، «ءبىر ۋىس ماقتا»، «اكە مەن بالا»، «مەيىرىمدى بالا»، «تالاپتىڭ پايداسى»، «تازا بۇلاق»، «اسىل ءشوپ» ت. ب.
ءمۇعالىم: سالەم جولداپ شاكىرتكە دۇعاي - دۇعاي،
ۇرانداپ ولەڭىمەن كەلدى بىلاي.
جاس ۇرپاققا جار سالىپ جانىمەن دە
«كەل، بالالار، وقىلىق»- دەدى ىبىراي.
«كەل، بالالار، وقىلىق!» ولەڭىن وقۋ.
ءمۇعالىم: جاس ۇرپاق ءبىلىم الدى ءار سالادا،
العىرلار ونەر دەسە جان سالا ما.
«ونەر - ءبىلىم بار، جۇرتتار» دەگەن ءسوزى،
ماڭگىلىك ءىز قالدىردى ءار ساناعا.
ونەر - ءبىلىم بار، جۇرتتار (ولەڭىن وقۋ)
تابيعاتتىڭ سۇلۋ بەينەسىن سيپاتتاعان «وزەن» ولەڭىن وقۋ.
ءمۇعالىم: ى. التىنسارين ءوز ولەڭدەرىندە بالالاردى وقۋعا، ءبىلىم الۋعا شاقىرسا، ال اڭگىمەلەرىندە ەڭبەكتى سۇيۋگە، قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا، ادال دوستىققا، تازالىققا ۇيرەتەدى. ەندى سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا العاشقى ۇستاز، ۇلى اعارتۋشى ى. ءالتىنساريننىڭ بىرنەشە اڭگىمەلەرىنە دايىندالعان كورىنىستەرىن ۇسىنىپ، بۇل اڭگىمەلەردىڭ تاربيەلىك ءمانىن تەرەڭ ماعىنادا
تۇسىنۋگە شاقىرامىز.
1 اڭگىمە: «اكە مەن بالا»
2 اڭگىمە: «اسىل ءشوپ»
1 اڭگىمەدەن كورىنىس
اكە مەن بالا
ءبىر ادام ون جاسار بالاسىن ەرتىپ، ەگىننەن جاياۋ كەلە جاتسا، جولدا قالعان اتتىڭ ەسكى تاعاسىن كورىپ، بالاسىنا:
- اناۋ تاعانى، بالام، الا ءجۇر، - دەدى.
بالا اكەسىنە:
- سىنىپ قالعان ەسكى تاعانى الىپ نە قىلايىن، - دەدى.
اكەسى ۇندەمەدى، تاعانى ءوزى الدى دا، جۇرە بەردى.
قالانىڭ شەتىندە تەمىرشى ۇستالار بار ەكەن، سوعان جەتكەن سوڭ اكەسى قايىرىلىپ، ماناعى تاعانى سولارعا ءۇش تيىنعا ساتتى. ودان ءبىراز جەر وتكەن سوڭ، شيە ساتىپ وتىرعانداردان سول ءۇش تيىنعا ءبىرتالاي شيە ساتىپ الدى. سونىمەن شيەنى ورامالىنا ءتۇيىپ، شەتىنەن ءوزى ءبىر - بىرلەپ الىپ جەپ بالاسىنا قاراماي، اياڭداپ جۇرە بەردى. ءبىراز جەر وتكەن سوڭ اكەسىنىڭ قولىنان ءبىر شيە جەرگە تۇسەدى. ارتىندا كەلە جاتقان بالا دا تىم - اق قىزىعىپ كەلەدى ەكەن، جەرگە تۇسكەن شيەنى جالما - جان جەردەن الىپ، اۋزىنا سالدى. ءبىرازدان سوڭ جانە ءبىر شيە، ونان ءبىراز وتكەن سوڭ ءبىر شيە، سونىمەن ءار جەردە اكەسىنىڭ قولىنان تۇسكەن شيەنى ونشاقتى رەت ءيىلىپ جەردەن الىپ جەدى. ەڭ سوڭىندا اكەسى توقتاپ، بالاسىنا شيەنى ورامالىمەن بەرىپ تۇرىپ:
- كوردىڭ بە، مانا تاعانى جامانسىنىپ، جەردەن ءبىر عانا ءيىلىپ كوتەرىپ الۋعا ەرىندىڭ، ەندى سول تاعاعا العان شيەنىڭ جەرگە تۇسكەنىن الامىن دەپ ءبىر ەڭكەيۋدىڭ ورنىنا ون ەڭكەيدىڭ. مۇنان بىلاي ەسىڭدە بولسىن، از جۇمىستى قيىنسىنساڭ - كوپ جۇمىسقا تاپ بولاسىڭ، ازعا قاناعات ەتە بىلمەسەڭ - كوپتەن دە قۇر قالاسىڭ، دەدى
2 - اڭگىمەدەن كورىنىس.
اسىل ءشوپ زليحا مەن ءباتيما دەگەن بىرەۋدىڭ قىزمەتىندە تۇرعان ەكى
قىز بالا توبەسىنە ءبىر - ءبىر جاشىك جەمىس كوتەرىپ
قالاعا كەلە جاتىپتى. زليحا اھ - ۋھ شارشادىم دەپ، ءباتيما كۇلىپ، ازىلدەسىپ كەلە جاتادى. سوندا زليحا ايتتى: - سەن نەگە ءماز بولىپ قۋانىپ كەلەسىڭ، توبەڭدەگى جاشىكتىڭ اۋىرلىعى دا مەنىڭ باسىمداعىدان كەم ەمەس، وزىڭدە مەنەن كۇشتى ەمەسسىڭ؟ - مەن جاشىگىم ىشىنە اۋىردى جەڭىلدەتەتىن
ءبىر ءشوپ سالدىم دەدى ءباتيما. - اي، ونداي بولسا ءشوبىڭنىڭ اتىن
ايتشى، مەندە اۋىرىمدى جەڭىلدەتەيىن - دەيدى زليحا - ول ءشوپ سەنىڭ قولىڭا تۇسپەي مە، دەپ قورقامىن اتى: سابىر دەگەن دەدى.
ءمۇعالىم: بالالار ىبىراي اتامىزعا دەگەن العىسىمىزدى ولەڭ جولدارى ارقىلى جەتكىزسەك.
1 - وقۋشى: ساۋاتتى بولسا ەكەن دەپ قازاق حالقىن،
بىلىمگە باستاپ بەرىپ، جولدى سالدى.
ءتالىمدى، تاربيەلى ەڭبەگىمەن،
ىبىرايدان وشپەستەي مۇرا قالدى.
2 - وقۋشى: جالعاسسىن بۇگىنگى كۇن ءداستۇر - سالتىڭ،
كۇندەي كۇلىپ ءومىرىڭ بولسىن جارقىن.
باس ءيىپ ۇلى ىبىراي رۋحىنا،
كوتەرەيىك بىرىگىپ اتاق - داڭقىن!
بالالار ىبىراي اتامىزدىڭ مەكتەبىن دە سەندەر سياقتى وقۋشىلار ءبىلىم العان. ءبىز وسى ىبىراي اتامىزدىڭ اشقان كەيىنگى ءزاۋلىم عيماراتتى مەكتەبىنىڭ بىرىندە وقىپ جاتىرمىز. ءبىز ءبىلىم الىپ جاتقان التىن ۇيا مەكتەبىمىزدى جاقسى كورەمىز بە؟ ولاي بولسا مەكتەبىمىزگە دەگەن ىستىق لەبىزىمىزدى ءان شۋماعىمەن جەتكىزسەك.
حور «اياۋلى مەكتەبىم»
قورىتىندى:
ءبىز، بۇگىنگى شارادا ۇلى اعارتۋشى، تۇڭعىش قازاقتىڭ ەلىندە مەكتەپ اشقان، العاشقى ۇستاز ى. ءالتىنساريننىڭ ومىربايانىمەن تولىق تانىستىق. ىبىراي ءالتىنساريننىڭ شىعارمالارىنا، اعارتۋشىنىڭ ەڭبەكتەرىنە توقتالىپ وتىرمىز. وزىندىك ءىزىن قالدىرعان، وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ەش ەسىنەن كەتپەستەي ۇستازدىڭ جولىن ارناپ وتكەندىگىن كورىپ، ءبىلىپ، تانىسىپ وتتىك. مىنە، وسىنداي تاربيەلىك ءمانى بار شارامىز ارقىلى وقۋشىلاردى ءار ءىستى ويلانىپ اقىلمەن جاساۋعا، كىشىگە قامقور بولۋعا، اتا - اناسىن سىيلاپ قۇرمەت تۇتۋعا، ەڭبەكقور بولۋعا شاقىرامىن. «ساۋلەلى جۇلدىز ىزدەگەن ادام» اتتى تاربيە ساعاتىمىزدى جابىق دەپ جاريالايمىن.
تاقىرىبى: ساۋلەلى جۇلدىز ىزدەگەن ادام
ماقساتى: العاشقى ۇستاز، ۇلى اعارتۋشى ىبىراي ءالتىنساريننىڭ ومىرىمەن، شىعارمالارىمەن وقۋشىلاردى تانىستىرۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، ىبىراي ءالتىنساريننىڭ اڭگىمەلەرى ارقىلى وقۋشىلاردى ساپالى ءبىلىم الۋعا، يماندىلىققا، ادامگەرشىلىككە، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ. ۇلى تاريحي تۇلعانى ەستە ساقتاۋعا، قۇرمەت تۇتۋعا، ۇلگى الۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ى. التىنسارين پورترەتى، ونەگەلى سوزدەرى
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى ساباققا ازىرلەۋ، وقۋ قۇرال – جابدىقتارىن تەكسەرۋ، ءبىر – بىرىنە جاقسى تىلەكتەر ايتۋ.
جاڭا ساباق:
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
وي تۇرتكى.
- قازاق دالاسىندا العاشقى ۇستاز كىم؟ (سۋرەتىن جاسىرۋ)
ۇلت تاريحىندا اتى ماڭگى وشپەيتىن ساۋلەلى جۇلدىز ىزدەيتىن، كەمەل تۇلعالار بار. سونداي كەمەل اسىل تۇلعالاردىڭ ءبىرى ىبىراي التىنسارين. 19 عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا شولپان جۇلدىزداي جارقىراپ، ەل كوگىنە شىققان ءبىرتۋار قايراتكەرلەر بولدى. ولار شوقان ءۋاليحانوۆ، اباي قۇنانبايەۆ، ىبىراي التىنسارين
ى. التىنسارين كىم؟
(اعارتۋشى، پەداگوگ، جازۋشى، عالىم، بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى، قوعام قايراتكەرى، ەتنوگراف)
ءمۇعالىم: ى. التىنسارين 1841 جىلدىڭ 20 قازانىندا قازىرگى قوستاناي وبلىسىنىڭ زاتوبول اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى التىنسارى ەرتە ءولىپ، جاستايىنان اتاسى بالقوجانىڭ تاربيەسىندە وسكەن. وسى اتاسىنىڭ ىقپالىمەن ىبىراي 1850 جىلى ورىنبوردا اشىلعان ورىس - قازاق مەكتەبىنە وقۋعا الىنادى. ساباقتى ەرەكشە ىنتامەن وقىعان ول 1857 جىلى «وتە جاقسى»دەگەن باعامەن بىتىرەدى. ى. ءالتىنساريننىڭ وقىپ، ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاساپ، اقىل - كەڭەس بەرىپ وتىرعان اتاسى بالقوجا بي ەدى. وقۋدا جۇرگەن جاس ىبىرايعا اتاسى حات ارقىلى ولەڭ مەن كۇش - قۋات، ىنتا - جىگەر بەرىپ وتىرادى. (بەينەبايان)
1 - وقۋشى: بالقوجا ءبيدىڭ بالاسىنا جازعان حاتى.
ءمۇعالىم: ءوز ەلىندە 2 جىلداي بولىپ، 1859 جىلى ورىنبورعا ءتىلماش بولىپ اۋىسادى. بۇل كەزدە بەلگىلى شىعىس زەرتتەۋشىسى عالىم - پروفەسسور ۆ. گريگوريەۆپەن جاقىن تانىسىپ، ونىڭ كىتاپحاناسىن پايدالانۋعا مۇمكىندىك الادى. 1860 جىلى ورال سىرتىنداعى قازاقتار ءۇشىن ءتورت باستاۋىش مەكتەپ اشۋعا ۇيعارىلعان كەزدە، ىبىراي ءوزى سۇرانىپ، تورعاي مەكتەبىنە وقىتۋشى بولۋعا رۇقسات الادى. قازاقستان مەكتەپتەرىنىڭ جۇمىسى ىبىراي ءالتىنساريننىڭ پەداگوگتىك قىزمەتپەن اينالىسۋىنان باستاپ ەرەكشە جانداندى. (بەينەبايان)
1876 جىلى ىبىراي پەتەربۋرگ، قازان قالالارىنا باردى. ورىس اعارتۋشىلارىنىڭ ەڭبەكتەرىن زەرتتەدى. سولارعا ەلىكتەپ قازاق تىلىندە وقۋ قۇرالدارىن جاساۋدى ويلايدى. ءسويتىپ 1876 جىلدان باستاپ «قازاق حرەستوماتياسىن» جازۋعا كىرىستى.
بۇل كىتاپ انا تىلىمىزدەگى تۇڭعىش وقۋلىق ەدى. حرەستوماتياعا تاربيەلىك ءمانى جوعارى كوپتەگەن شاعىن اڭگىمەلەرى، ولەڭدەرى مەن اۋىز ادەبيەتى ۇلگىلەرىن، اۋدارما شىعارمالارىن ەنگىزگەن بولاتىن. ىبىراي ءالتىنساريننىڭ شىعارمالارى: «كەل، بالالار، وقىلىق»، «ونەر - ءبىلىم بار جۇرتتار»، «وزەن»، «انانىڭ ءسۇيۋى»، «جاز»، «ءبىر ۋىس ماقتا»، «اكە مەن بالا»، «مەيىرىمدى بالا»، «تالاپتىڭ پايداسى»، «تازا بۇلاق»، «اسىل ءشوپ» ت. ب.
ءمۇعالىم: سالەم جولداپ شاكىرتكە دۇعاي - دۇعاي،
ۇرانداپ ولەڭىمەن كەلدى بىلاي.
جاس ۇرپاققا جار سالىپ جانىمەن دە
«كەل، بالالار، وقىلىق»- دەدى ىبىراي.
«كەل، بالالار، وقىلىق!» ولەڭىن وقۋ.
ءمۇعالىم: جاس ۇرپاق ءبىلىم الدى ءار سالادا،
العىرلار ونەر دەسە جان سالا ما.
«ونەر - ءبىلىم بار، جۇرتتار» دەگەن ءسوزى،
ماڭگىلىك ءىز قالدىردى ءار ساناعا.
ونەر - ءبىلىم بار، جۇرتتار (ولەڭىن وقۋ)
تابيعاتتىڭ سۇلۋ بەينەسىن سيپاتتاعان «وزەن» ولەڭىن وقۋ.
ءمۇعالىم: ى. التىنسارين ءوز ولەڭدەرىندە بالالاردى وقۋعا، ءبىلىم الۋعا شاقىرسا، ال اڭگىمەلەرىندە ەڭبەكتى سۇيۋگە، قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا، ادال دوستىققا، تازالىققا ۇيرەتەدى. ەندى سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا العاشقى ۇستاز، ۇلى اعارتۋشى ى. ءالتىنساريننىڭ بىرنەشە اڭگىمەلەرىنە دايىندالعان كورىنىستەرىن ۇسىنىپ، بۇل اڭگىمەلەردىڭ تاربيەلىك ءمانىن تەرەڭ ماعىنادا
تۇسىنۋگە شاقىرامىز.
1 اڭگىمە: «اكە مەن بالا»
2 اڭگىمە: «اسىل ءشوپ»
1 اڭگىمەدەن كورىنىس
اكە مەن بالا
ءبىر ادام ون جاسار بالاسىن ەرتىپ، ەگىننەن جاياۋ كەلە جاتسا، جولدا قالعان اتتىڭ ەسكى تاعاسىن كورىپ، بالاسىنا:
- اناۋ تاعانى، بالام، الا ءجۇر، - دەدى.
بالا اكەسىنە:
- سىنىپ قالعان ەسكى تاعانى الىپ نە قىلايىن، - دەدى.
اكەسى ۇندەمەدى، تاعانى ءوزى الدى دا، جۇرە بەردى.
قالانىڭ شەتىندە تەمىرشى ۇستالار بار ەكەن، سوعان جەتكەن سوڭ اكەسى قايىرىلىپ، ماناعى تاعانى سولارعا ءۇش تيىنعا ساتتى. ودان ءبىراز جەر وتكەن سوڭ، شيە ساتىپ وتىرعانداردان سول ءۇش تيىنعا ءبىرتالاي شيە ساتىپ الدى. سونىمەن شيەنى ورامالىنا ءتۇيىپ، شەتىنەن ءوزى ءبىر - بىرلەپ الىپ جەپ بالاسىنا قاراماي، اياڭداپ جۇرە بەردى. ءبىراز جەر وتكەن سوڭ اكەسىنىڭ قولىنان ءبىر شيە جەرگە تۇسەدى. ارتىندا كەلە جاتقان بالا دا تىم - اق قىزىعىپ كەلەدى ەكەن، جەرگە تۇسكەن شيەنى جالما - جان جەردەن الىپ، اۋزىنا سالدى. ءبىرازدان سوڭ جانە ءبىر شيە، ونان ءبىراز وتكەن سوڭ ءبىر شيە، سونىمەن ءار جەردە اكەسىنىڭ قولىنان تۇسكەن شيەنى ونشاقتى رەت ءيىلىپ جەردەن الىپ جەدى. ەڭ سوڭىندا اكەسى توقتاپ، بالاسىنا شيەنى ورامالىمەن بەرىپ تۇرىپ:
- كوردىڭ بە، مانا تاعانى جامانسىنىپ، جەردەن ءبىر عانا ءيىلىپ كوتەرىپ الۋعا ەرىندىڭ، ەندى سول تاعاعا العان شيەنىڭ جەرگە تۇسكەنىن الامىن دەپ ءبىر ەڭكەيۋدىڭ ورنىنا ون ەڭكەيدىڭ. مۇنان بىلاي ەسىڭدە بولسىن، از جۇمىستى قيىنسىنساڭ - كوپ جۇمىسقا تاپ بولاسىڭ، ازعا قاناعات ەتە بىلمەسەڭ - كوپتەن دە قۇر قالاسىڭ، دەدى
2 - اڭگىمەدەن كورىنىس.
اسىل ءشوپ زليحا مەن ءباتيما دەگەن بىرەۋدىڭ قىزمەتىندە تۇرعان ەكى
قىز بالا توبەسىنە ءبىر - ءبىر جاشىك جەمىس كوتەرىپ
قالاعا كەلە جاتىپتى. زليحا اھ - ۋھ شارشادىم دەپ، ءباتيما كۇلىپ، ازىلدەسىپ كەلە جاتادى. سوندا زليحا ايتتى: - سەن نەگە ءماز بولىپ قۋانىپ كەلەسىڭ، توبەڭدەگى جاشىكتىڭ اۋىرلىعى دا مەنىڭ باسىمداعىدان كەم ەمەس، وزىڭدە مەنەن كۇشتى ەمەسسىڭ؟ - مەن جاشىگىم ىشىنە اۋىردى جەڭىلدەتەتىن
ءبىر ءشوپ سالدىم دەدى ءباتيما. - اي، ونداي بولسا ءشوبىڭنىڭ اتىن
ايتشى، مەندە اۋىرىمدى جەڭىلدەتەيىن - دەيدى زليحا - ول ءشوپ سەنىڭ قولىڭا تۇسپەي مە، دەپ قورقامىن اتى: سابىر دەگەن دەدى.
ءمۇعالىم: بالالار ىبىراي اتامىزعا دەگەن العىسىمىزدى ولەڭ جولدارى ارقىلى جەتكىزسەك.
1 - وقۋشى: ساۋاتتى بولسا ەكەن دەپ قازاق حالقىن،
بىلىمگە باستاپ بەرىپ، جولدى سالدى.
ءتالىمدى، تاربيەلى ەڭبەگىمەن،
ىبىرايدان وشپەستەي مۇرا قالدى.
2 - وقۋشى: جالعاسسىن بۇگىنگى كۇن ءداستۇر - سالتىڭ،
كۇندەي كۇلىپ ءومىرىڭ بولسىن جارقىن.
باس ءيىپ ۇلى ىبىراي رۋحىنا،
كوتەرەيىك بىرىگىپ اتاق - داڭقىن!
بالالار ىبىراي اتامىزدىڭ مەكتەبىن دە سەندەر سياقتى وقۋشىلار ءبىلىم العان. ءبىز وسى ىبىراي اتامىزدىڭ اشقان كەيىنگى ءزاۋلىم عيماراتتى مەكتەبىنىڭ بىرىندە وقىپ جاتىرمىز. ءبىز ءبىلىم الىپ جاتقان التىن ۇيا مەكتەبىمىزدى جاقسى كورەمىز بە؟ ولاي بولسا مەكتەبىمىزگە دەگەن ىستىق لەبىزىمىزدى ءان شۋماعىمەن جەتكىزسەك.
حور «اياۋلى مەكتەبىم»
قورىتىندى:
ءبىز، بۇگىنگى شارادا ۇلى اعارتۋشى، تۇڭعىش قازاقتىڭ ەلىندە مەكتەپ اشقان، العاشقى ۇستاز ى. ءالتىنساريننىڭ ومىربايانىمەن تولىق تانىستىق. ىبىراي ءالتىنساريننىڭ شىعارمالارىنا، اعارتۋشىنىڭ ەڭبەكتەرىنە توقتالىپ وتىرمىز. وزىندىك ءىزىن قالدىرعان، وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ەش ەسىنەن كەتپەستەي ۇستازدىڭ جولىن ارناپ وتكەندىگىن كورىپ، ءبىلىپ، تانىسىپ وتتىك. مىنە، وسىنداي تاربيەلىك ءمانى بار شارامىز ارقىلى وقۋشىلاردى ءار ءىستى ويلانىپ اقىلمەن جاساۋعا، كىشىگە قامقور بولۋعا، اتا - اناسىن سىيلاپ قۇرمەت تۇتۋعا، ەڭبەكقور بولۋعا شاقىرامىن. «ساۋلەلى جۇلدىز ىزدەگەن ادام» اتتى تاربيە ساعاتىمىزدى جابىق دەپ جاريالايمىن.
You Might Also Like
