- 05 ناۋ. 2024 00:45
- 325
شونا سماحان ۇلى "ون ساۋساق"
اتا - ءتىلى
تاقىرىبى: ش. سماحان ۇلى. ون ساۋساق.
ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ماماندىق تۋرالى ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، ءار ماماندىق تۇرلەرىنە توقتالۋ. ولاردىڭ ءوز ەرەكشەلىگىن ءتۇسىندىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ءتىلىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ. كوركەم سويلەۋگە باۋلۋ.
3. ەڭبەكسۇيگىشتىككە، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىس تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، كورنەكتىلىك، اڭگىمەلەۋ، اسوساسيا ادىستەرى.
كورنەكىلىگى: ش. سماحان ۇلىنىڭ سۋرەتى. ءار ماماندىققا بايلانىستى سۋرەتتەر، زاتتار. دومبىرا. دينا، قۇرمانعازىنىڭ سۋرەتى، جەمىستەر.
ساباقتىڭ بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلاردى ساباققا دايارلاپ الۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
ف. دەنيسلاموۆتىڭ «كىم بولعىم كەلەدى؟» ولەڭى. (رولگە ءبولىپ ايتقىزۋ) 5 مين.
ءىىى. ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ كەزەڭى.
- بالالار، ولەڭ نە تۋرالى؟
- ولەڭدەگى بالالار كىم بولعىلارى كەلەدى؟
- وسى ولەڭدەگى ماماندىقتار تۋرالى كىم نە بىلەدى؟
- سەندەرگە قاي ماماندىق كوبىرەك ۇنايدى؟
ءىۇ. جاڭا ءبىلىمدى سانالى جانە بەلسەندى يگەرۋگە دايارلاۋ كەزەڭى.
- بالالار، مەن سەندەرگە ءقازىر ءبىر ولەڭ وقيمىن. مۇقيات تىڭداپ وتىرىڭدار. ولەڭ نە تۋرالى ەكەنىن ايتاسىڭدار. (ا. قۇنانبايەۆتىڭ)
ەپتى بولسا ەكى قول،
شەڭبەر بولسا ون ساۋساق.
سارقىلماس بايلىق دەگەن سوڭ.
قاشپاس داۋلەت، كەتپەس ب ا ق.
ونەرى بار كىسىگە
بايلىق ءوزى كەلەدى.
بەرەكە دارىپ ىسىنە
جوقشىلىقتى جەڭەدى.
ەرتە تۇرسا ورنىنان
وڭىنان تاڭ اتادى.
- ولەڭ نە تۋرالى؟ (ەڭبەك تۋرالى)
- ەڭبەك ەتسەك قانداي بولامىز؟
- ال وسى ەڭبەكتى نە ارقىلى ىستەيمىز؟ (قول كۇشى ارقىلى)
- ءبىزدىڭ قولىمىزدان قانداي ىستەر كەلەدى؟
- ەندەشە ءبىز بۇگىن ش. سماحان ۇلى
ش. سماحان ۇلى
1924ج.- 1988ج
جامبىل وبلىسى، تالاس اۋدانى
قازاقتىڭ بەلگىلى سىقاقشىسى، اقىن.
ۇر، توقپ.، ۇر!
قۋ تۇلكى سىباعاسى.
قوڭىر. شەڭگەل.
ءۇ. جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ كەزەڭى.
1. ولەڭدى ءمۇعالىمنىڭ وقۋى. (تەگەۋرىندى، سەلدەتىپ)
2. مازمۇنىن اشاتىن سۇراقتار:
- ولەڭدە قانداي ەڭبەك تۇرلەرى اڭگىمەلەنەدى؟
- ولەڭ نەگە ون ساۋساق دەپ اتالعان؟
- وسى ولەڭدەگى ماماندىقتار جونىندە نە بىلەسىڭ؟
- ساعان وسى ماماندىقتىڭ قايسىسى كوبىرەك ۇنايدى؟
3. وقۋشىلارعا وقىتۋ.
1 وقۋشىعا تولىق وقىتۋ. (تاۋىپ وقىتقىزۋ)
4. ءار شۋماقتا ات قويۋ.
1 شۋماق «ساۋىنشى» (1 وقۋشى)
2 شۋماق «كۇيشى». (2 وقۋشى كۇي تارتادى). كۇي تۋرالى ايتۋ.
3 شۋماق «قۇرىلىسشى» (3 وقۋشى)
4 شۋماق «باعبان» (4 وقۋشى)
5 شۋماق «ەگىنشى» (ەرجان).
داپتەرمەن جۇمىس.
- وسى ماماندىقتىڭ ءبارى نەنىڭ ارقاسىندا جۇزەگە اسادى؟
(ەڭبەكتىڭ)
ءى قاتار -------------------- ءىى قاتار ----------------------------- ءىىى قاتار
ەڭبەك تۋرالى ---------- ەڭبەك تۋرالى -------------------- ەڭبەك تۋرالى
شاعىن اڭگىمە ---------- شاعىن ولەڭ شۋماعى ---------- ماقال - ماتەل جازدىرۋ.
ءۇىى. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
«ماماندىق تاڭداۋ» ويىنى
ماماندىق تاڭداۋ
1. ش. سماحان ۇلى كىم؟ ول كىسىنىڭ قانداي اڭگىمەلەرىمەن تانىسسىڭ؟
2. ون ساۋساق ولەڭدەگى ماماندىقتار
3. ءوزىڭ ۇناتاتىن ماماندىقتار تۋرالى اڭگىمە.
4. مال دارىگەرى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
5. ءمۇعالىم تۋرالى ماقال - ماتەل ايت.
6. بۇگىنگى ساباقتان نە جايىندا ءبىلدىڭ؟
ءۇىىى. قورىتىندى.
- ءبىز بۇگىن كىمنىڭ ولەڭىمەن تانىستىق؟
- ش. سماحان ۇلى كىم؟
- ونىڭ قانداي ەڭبەكتەرى بار؟
- ماماندىقتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
ءىح. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
«ون ساۋساق» ولەڭىن جاتتاۋ.
ح. باعالاۋ.
ساباققا قاتىسقان وقۋشىلاردى باعالاۋ.
تاقىرىبى: ش. سماحان ۇلى. ون ساۋساق.
ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ماماندىق تۋرالى ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، ءار ماماندىق تۇرلەرىنە توقتالۋ. ولاردىڭ ءوز ەرەكشەلىگىن ءتۇسىندىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ءتىلىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ. كوركەم سويلەۋگە باۋلۋ.
3. ەڭبەكسۇيگىشتىككە، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىس تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، كورنەكتىلىك، اڭگىمەلەۋ، اسوساسيا ادىستەرى.
كورنەكىلىگى: ش. سماحان ۇلىنىڭ سۋرەتى. ءار ماماندىققا بايلانىستى سۋرەتتەر، زاتتار. دومبىرا. دينا، قۇرمانعازىنىڭ سۋرەتى، جەمىستەر.
ساباقتىڭ بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلاردى ساباققا دايارلاپ الۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
ف. دەنيسلاموۆتىڭ «كىم بولعىم كەلەدى؟» ولەڭى. (رولگە ءبولىپ ايتقىزۋ) 5 مين.
ءىىى. ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ كەزەڭى.
- بالالار، ولەڭ نە تۋرالى؟
- ولەڭدەگى بالالار كىم بولعىلارى كەلەدى؟
- وسى ولەڭدەگى ماماندىقتار تۋرالى كىم نە بىلەدى؟
- سەندەرگە قاي ماماندىق كوبىرەك ۇنايدى؟
ءىۇ. جاڭا ءبىلىمدى سانالى جانە بەلسەندى يگەرۋگە دايارلاۋ كەزەڭى.
- بالالار، مەن سەندەرگە ءقازىر ءبىر ولەڭ وقيمىن. مۇقيات تىڭداپ وتىرىڭدار. ولەڭ نە تۋرالى ەكەنىن ايتاسىڭدار. (ا. قۇنانبايەۆتىڭ)
ەپتى بولسا ەكى قول،
شەڭبەر بولسا ون ساۋساق.
سارقىلماس بايلىق دەگەن سوڭ.
قاشپاس داۋلەت، كەتپەس ب ا ق.
ونەرى بار كىسىگە
بايلىق ءوزى كەلەدى.
بەرەكە دارىپ ىسىنە
جوقشىلىقتى جەڭەدى.
ەرتە تۇرسا ورنىنان
وڭىنان تاڭ اتادى.
- ولەڭ نە تۋرالى؟ (ەڭبەك تۋرالى)
- ەڭبەك ەتسەك قانداي بولامىز؟
- ال وسى ەڭبەكتى نە ارقىلى ىستەيمىز؟ (قول كۇشى ارقىلى)
- ءبىزدىڭ قولىمىزدان قانداي ىستەر كەلەدى؟
- ەندەشە ءبىز بۇگىن ش. سماحان ۇلى
ش. سماحان ۇلى
1924ج.- 1988ج
جامبىل وبلىسى، تالاس اۋدانى
قازاقتىڭ بەلگىلى سىقاقشىسى، اقىن.
ۇر، توقپ.، ۇر!
قۋ تۇلكى سىباعاسى.
قوڭىر. شەڭگەل.
ءۇ. جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ كەزەڭى.
1. ولەڭدى ءمۇعالىمنىڭ وقۋى. (تەگەۋرىندى، سەلدەتىپ)
2. مازمۇنىن اشاتىن سۇراقتار:
- ولەڭدە قانداي ەڭبەك تۇرلەرى اڭگىمەلەنەدى؟
- ولەڭ نەگە ون ساۋساق دەپ اتالعان؟
- وسى ولەڭدەگى ماماندىقتار جونىندە نە بىلەسىڭ؟
- ساعان وسى ماماندىقتىڭ قايسىسى كوبىرەك ۇنايدى؟
3. وقۋشىلارعا وقىتۋ.
1 وقۋشىعا تولىق وقىتۋ. (تاۋىپ وقىتقىزۋ)
4. ءار شۋماقتا ات قويۋ.
1 شۋماق «ساۋىنشى» (1 وقۋشى)
2 شۋماق «كۇيشى». (2 وقۋشى كۇي تارتادى). كۇي تۋرالى ايتۋ.
3 شۋماق «قۇرىلىسشى» (3 وقۋشى)
4 شۋماق «باعبان» (4 وقۋشى)
5 شۋماق «ەگىنشى» (ەرجان).
داپتەرمەن جۇمىس.
- وسى ماماندىقتىڭ ءبارى نەنىڭ ارقاسىندا جۇزەگە اسادى؟
(ەڭبەكتىڭ)
ءى قاتار -------------------- ءىى قاتار ----------------------------- ءىىى قاتار
ەڭبەك تۋرالى ---------- ەڭبەك تۋرالى -------------------- ەڭبەك تۋرالى
شاعىن اڭگىمە ---------- شاعىن ولەڭ شۋماعى ---------- ماقال - ماتەل جازدىرۋ.
ءۇىى. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
«ماماندىق تاڭداۋ» ويىنى
ماماندىق تاڭداۋ
1. ش. سماحان ۇلى كىم؟ ول كىسىنىڭ قانداي اڭگىمەلەرىمەن تانىسسىڭ؟
2. ون ساۋساق ولەڭدەگى ماماندىقتار
3. ءوزىڭ ۇناتاتىن ماماندىقتار تۋرالى اڭگىمە.
4. مال دارىگەرى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
5. ءمۇعالىم تۋرالى ماقال - ماتەل ايت.
6. بۇگىنگى ساباقتان نە جايىندا ءبىلدىڭ؟
ءۇىىى. قورىتىندى.
- ءبىز بۇگىن كىمنىڭ ولەڭىمەن تانىستىق؟
- ش. سماحان ۇلى كىم؟
- ونىڭ قانداي ەڭبەكتەرى بار؟
- ماماندىقتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
ءىح. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
«ون ساۋساق» ولەڭىن جاتتاۋ.
ح. باعالاۋ.
ساباققا قاتىسقان وقۋشىلاردى باعالاۋ.