سىندارلى وقىتۋ – ءبىلىم كوكجيەگىندە
قىزىلوردا وبلىسى، جاڭاقورعان اۋدانى،
قۇتتىقوجا اۋىلى №164 ورتا مەكتەپ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
كۋربانازاروۆا داريحا ناليبايەۆنا
سىندارلى وقىتۋ – ءبىلىم كوكجيەگىندە
پەداگوگ كادرلار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدىڭ دەڭگەيلى باعدارلامالار اياسىنداعى ءۇشىنشى نەگىزگى دەڭگەيلى كۋرستى اياقتاپ مەكتەپكە ۇلكەن جوسپارمەن، ەرەكشە كۇش - جىگەرمەن اياق باسقالى وتىرمىز. الدا كەزدەسەر بارلىق كەدەرگىلەرگە اسا سابىرلىلىقپەن، وتە ۇلكەن توزىمدىلىكپەن جاۋاپ بەرىپ ىسكە كىرىسۋ عانا قالدى. وقۋ ءبىرشاما كۇردەلى بولعانىمەن سونشاما مازمۇندى، قىزىق بولدى. كەي كەزدەرى كەشكە دەيىن وتىرعاندا دا شارشامادىق. سەبەبى، ءبىزدى كۇتەتىن ۇلكەن ىستەر، سول جولدا بىزگە ارتىلار سان سالالى شىعارماشىلىق جۇمىستار، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك، بارلىعى سانامىزدا قايتا جاڭعىرىپ سالا بەرەتىن-دى. كۋرستان ءوتۋ بارىسىندا بىلىكتى جەتەكشىلەرىمىز بىزگە باعدارلامانىڭ مازمۇنى مەن ءمۇعالىم قىزمەتىندەگى ماڭىزدى دۇنيە، ياعني جاڭا فورماداعى ساباق تۇرلەرىن قۇرىلىمداۋ جانە جوسپارلاۋ ۇلگىلەرىن، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرۋ جولدارىن جانە وقۋشىلاردى جىگەرلەندىرە وتىرىپ ورىنداتۋدى جاي عانا ايتىپ وتكەن جوق، ءىس جۇزىندە ءبىراز نارسەنى كورسەتتى دە. قينالعان ساتتەردە باعدارشامداي جول كورسەتىپ، ءبىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى جاعدايلاردى ايقىنداپ، ءتىپتى ءوزىمىزدى ءوزىمىز رەتتەۋگە دەيىن الىپ كەلدى.
بۇرىن دا تالاي ءبىلىم سالاسىنىڭ مايتالماندارىمەن كەزدەسىپ، تالاي وقىعانبىز. ءبىراق ءدال وسىنداي شاپشاڭدىقپەن از ۋاقىتتا ۇلكەن جۇمىس اتقارماپپىز. ايتقىم كەلگەنى باعدارلاما نەگىزىندە ءۇش ايدىڭ اياسىندا تەوريالىق ءبىلىم الىپ، ونى تاجىريبەمىزگە ەنگىزىپ، كەڭەسۋ ارقىلى ارىپتەستەرىمىزدىڭ جاناما تاجىريبەلەرىمەن كەرى بايلانىستار ارقىلى ناتيجەلەرىنىڭ كوز الدىمىزدا تۇراتىنىن كورگەن ەمەسپىن. بۇل باعدارلامانىڭ ەڭ قىزىعى دا وسى ما دەپ ويلايمىن. سەبەبى، وزدىگىڭنەن ءبىلىمىڭدى جەتىلدىرۋگە، ياعني قاتەلەسكەن سايىن ورشەلەنە ءتۇسىپ، كەلەسىدە جوندەپ الاسىڭ، وزىڭە ءوزىڭ باعا بەرىپ، بىلىك، داعدىڭدى ارتتىرا تۇسەسىڭ. ادەبيەت الىپتارىنىڭ ءبىرى شاكارىمنىڭ سوزىمەن ايتساق: «بۇل ءان باسقا اننەن وزگەرەك...»
بۇرىن ءداستۇرلى ساباق بەرۋ كەزەڭىندە ەرتەڭگى ساباققا دايىندالاتىنبىز. ءقازىر بايقاسام، ول دايىندىق ءاتۇستى، تەك شولۋ سياقتى بولىپ كورىنەدى ەكەن. ويلاپ وتىرسام وسىعان ۇقساس باعىتتى كەزىندە ءوزىمىز ساباق بارىسىندا قولدانعانبىز، ءبىراق ارينە تولىق ءمان بەرىپ، باسقاشا ايتقاندا جىلىكتەپ، مۇشەلەپ تالداماعان ەكەنبىز. سەبەبى، قالاي تالداۋ كەرەك ەكەندىگىن بىلمەگەنبىز. وسى كۋرس بارىسىندا ءار ساباعىمىزدى جان - جاقتى تالداۋعا، وقۋشىلارعا تاپسىرما بەرۋدە جانە ورىندالعان تاپسىرمانى الۋدا، ونى باعالاۋدا جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە بولاتىنىن بايقادىم. قىزىعى سول باعالاۋدىڭ كريتەرييلەرىن ۇجىم بولىپ بەلگىلەپ الساق ەشكىم دە رەنجىمەيدى ەكەن.
زامان تالابىنا ساي ءار ءمۇعالىم ءوز ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، ەسكى ءبىرسارىندى ساباقتاردان گورى، جاڭا تالاپقا ساي يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ءوز ساباقتارىندا كۇندەلىكتى پايدالانسا، ساباق تارتىمدى دا ءماندى، قونىمدى، ءتيىمدى بولارى ءسوزسىز. بۇل جونىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىنىڭ 8 - بابىندا: «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – وقىتۋىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق كوممۋنيكاسيالىق جەلىلەرگە شىعۋ»، دەپ اتاپ كورسەتكەن. وزگەرىس ۇدەرىسى ءوز دامۋ جولىندا قولايسىزدىق پەن كەلىسپەۋشىلىك تۋدىرۋى ىقتيمال. مۇنداي كەزدە وزگەرىس ۇدەرىسىن باسقارۋ وڭاي ەمەس. ءبىراق، تاجىريبە كورسەتكەندەي، جوعارى لاۋازىمسىز دا جاقسى مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي شەبەرلىكتەرى مەن ادامگەرشىلىك سەنىمدەرىن قولدانىپ، ادامدارعا اسەر ەتۋگە بولادى. (مان، 87 - بەت )
سىندارلى وقىتۋ تەورياسىن مەڭگەرۋ بارىسىندا بارلىق ۇستازدار قاۋىمى ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق، ءارى قۋانىش، قيىندىعى بىرگە جۇرەتىن باعدارلاما ەكەندىگىن ءتۇسىندىم. ءداستۇرلى وقىتۋمەن سالىستىرعانىمدا وسى وقۋ كەز كەلگەن ارەكەتتەن ناتيجە كۇتىپ، بولجاۋ كەرەك ەكەندىگىن ءتۇسىنىپ، ساباقتارىمدا ءتيىمدى قولدانا ءبىلدىم. ەڭ باستىسى، وقۋشىلاردىڭ قالاي وقۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنۋى مەن ءۇشىن ماڭىزدى. وقۋشىلارىم ءوز ۋاجدەرىن نانىمدى جەتكىزىپ، ءوز كوزقاراستارىن ناقتى دالەلدەۋگە اكەلگىم كەلدى. بۇل كۋرستىڭ باسقا كۋرستاردان ايىرماشىلىعىن، باعدارلامانىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەستىگەنىمدە بىزگە ۇلكەن سەنىم ارتىلىپ جاتقانىن، سول سەنىمدى اقتاپ شىعۋىم كەرەك ەكەندىگىن ءتۇسىنىپ، الدىما ماقسات قويىپ وتىرمىن. «مەن مەكتەپكە جاڭا باعدارلامانى ءتيىمدى ەتىپ ەنگىزۋىم ءۇشىن، ارىپتەستەرىمدى قىزىقتىرىپ، ساباعىما قاتىستىرا ءبىلۋىم كەرەك، وقۋشىلارىمنىڭ سىني تۇرعىدان ويلاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋگە جاعداي جاساۋىم كەرەك»، - دەپ وي ءتۇيدىم.
وقۋدىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى سوندا توپتا ءار ءتۇرلى ءپاننىڭ مۇعالىمدەرى جينالدى. ارىپتەستەرىمنىڭ تياناقتى ايتىلعان پىكىرلەرى مەن ۇسىنىستارى مەنىڭ كوڭىلىمنەن شىعىپ وتىردى. سوندىقتان دا قيىندىقتان شىعۋ ءۇشىن جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستاردان جول تابۋعا تىرىسىپ، ۇتقىرلىققا قاراي جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءوز پىكىرىمىزدى جان - جاقتى تالقىلاپ، وي قوزعادىق. وسىنداي تاپسىرمالار ورىنداۋ ارقىلى ترەنەر ءبىزدى سىني تۇرعىدان ويلاندىرۋعا جۇمىس جاساعانىن كەيىن تۇسىندىك. مەكتەپتەگى تاجىريبە كەزىندە بۇل ءبىز ءۇشىن ۇلكەن كومەك بولاتىن بولدى. ءوزىمدى وقۋشىلارىمنىڭ ورنىنا قويا وتىرىپ ءتۇسىندىم.
وسى كۋرستاعى بولىپ جاتقان ۇلكەن وزگەرىستەردىڭ بارلىعىن دا ايتا كەتكىم كەلەدى، سەبەبى ءوزىم عانا ەمەس، قاسىمداعى ارىپتەستەرىمنىڭ دە بويىنان وزگەرىستەر ايقىن بايقالىپ تۇردى. وسى كۋرسقا كەلمەي تۇرعانىمدا، كومپيۋتەردى جەتىك بىلمەيتىن ەدىم، ال تاپسىرمالار بارىسىندا كومپيۋتەردىڭ كومەگىنە كوپ جۇگىندىم. ال، ءقازىر ءوزىم كومپيۋتەرمەن جۇمىستى ەركىن جۇرگىزەمىن، بۇل دا كۋرستىڭ بەرگەن كومەگى دەپ ويلايمىن.
كۇن سايىن ءتۇرلى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا قاشىقتىقتان وقىتۋ كەزەڭىنە ىشتەي دايىندىق جۇرگىزىپ ءجۇردىم. العاشقى وزگەرىسىمدى ورتا مەرزىمدى جوسپارلاۋ جانە قىسقا مەرزىمدى جوسپاردى وزگەرتۋدەن باستادىم. ورتا مەرزىمدى جوسپار قۇرۋدىڭ وزىندىك قيىنشىلىقتارى بولدى. ساباققا باعدارلامانىڭ مودۋلدەرىن ەنگىزۋ، قىسقا مەرزىمدى جوسپارمەن بايلانىستىرۋ باسىندا قيىن بولعانىمەن، تەز ۇيرەنىپ، تەك ىزدەنۋ جولىندا، بارلىق جوسپارىمدى ءتيىمدى، جاڭا فورمادا جاساۋعا كۇشىمدى سالدىم. وقۋشىلار ويىن جەتكىزۋ ءۇشىن قانداي دارەجەدەگى سۇراقتار پايدالانسام بولادى، ولار جاۋاپتارىن ناقتى جەتكىزە الادى ما ەكەن؟ دەگەن سياقتى ساۋالداردى وزىمە قويا وتىرىپ، ساباق قۇرىلىمىن جاساۋدا ءمان بەرۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم.
«بىلىمگە جەتەلەيتىن جالعىز عانا جول بار - ول ءىس – ارەكەتتىلىك» - دەپ دانىشپاندارىمىز ايتقان قاعيدانى ۇستانا وتىرىپ، تەوريالىق ءبىلىمىمدى ءىس - تاجىريبە جۇزىندە كورسەتۋ ءۇشىن مەكتەبىمە كەلدىم. الدىمەن مەكتەپ باسشىسىنا كىرىپ، كۋرستان العان اسەرلەرىم، كۋرستىڭ تيىمدىلىگى، العا قويعان ماقساتتارىم جايلى ءسوز قوزعادىم. ول كىسى ىقىلاسىمەن تىڭداپ، سەنىم ارتاتىنىن، الداعى ىستەرىمە باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، جۇمىسىما ساتتىلىك تىلەدى. ارىپتەستەرمەن كەزدەسۋ وتكىزىپ، كۋرستىڭ ماقساتى، يدەياسى، باسقا كۋرستاردان ايىرماشىلىعى جايلى وي بولىستىك. ءوز قالاۋلارىنشا توپقا ءبولىنىپ وتىردى. بۇل كۋرستىڭ ماقساتى – نوۆاتور (جاڭاشىل) ءمۇعالىمدى تاربيەلەپ شىعارۋ ەكەندىگىنە توقتالدىم.
بالالاردى وقۋ ءۇشىن ەمەس، وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ كەرەك ەكەنىن ايتقانىمدا، ارىپتەستەرىمىز ول قانداي ءىس - ارەكەتتەر ارقىلى جۇزەگە اساتىنىن سۇراپ، قىزىعا باستادى. كۋرستاعى قىزىقتار مەن قيىنشىلىقتار تۋرالى دايىندالعان دەرەكتى ءفيلمدى كورسەتتىم. بۇدان كەيىن كۋرس مازمۇنىمەن ىشتەي كەلىسپەي وتىرعان ەكى ارىپتەسىمىز دە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، تۇسىنبەي وتىرعان تۇستارىن سۇراي باستادى. باعدارلامانىڭ مودۋلدەرىن، ءادىس - تاسىلدەرىن ءوز ساباقتارىمدا پايدالاناتىنىمدى، ارىپتەستەرىمىزدىڭ ساباعىمىزعا ەنىپ، تاجىريبە الماسۋلارىن سۇرادىم. ارىپتەستەرىمىز بۇل ۇسىنىستى قۋانا قابىلداپ، ساباعىمىزعا ساتتىلىك تىلەدى.
قۇتتىقوجا اۋىلى №164 ورتا مەكتەپ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
كۋربانازاروۆا داريحا ناليبايەۆنا
سىندارلى وقىتۋ – ءبىلىم كوكجيەگىندە
پەداگوگ كادرلار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدىڭ دەڭگەيلى باعدارلامالار اياسىنداعى ءۇشىنشى نەگىزگى دەڭگەيلى كۋرستى اياقتاپ مەكتەپكە ۇلكەن جوسپارمەن، ەرەكشە كۇش - جىگەرمەن اياق باسقالى وتىرمىز. الدا كەزدەسەر بارلىق كەدەرگىلەرگە اسا سابىرلىلىقپەن، وتە ۇلكەن توزىمدىلىكپەن جاۋاپ بەرىپ ىسكە كىرىسۋ عانا قالدى. وقۋ ءبىرشاما كۇردەلى بولعانىمەن سونشاما مازمۇندى، قىزىق بولدى. كەي كەزدەرى كەشكە دەيىن وتىرعاندا دا شارشامادىق. سەبەبى، ءبىزدى كۇتەتىن ۇلكەن ىستەر، سول جولدا بىزگە ارتىلار سان سالالى شىعارماشىلىق جۇمىستار، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك، بارلىعى سانامىزدا قايتا جاڭعىرىپ سالا بەرەتىن-دى. كۋرستان ءوتۋ بارىسىندا بىلىكتى جەتەكشىلەرىمىز بىزگە باعدارلامانىڭ مازمۇنى مەن ءمۇعالىم قىزمەتىندەگى ماڭىزدى دۇنيە، ياعني جاڭا فورماداعى ساباق تۇرلەرىن قۇرىلىمداۋ جانە جوسپارلاۋ ۇلگىلەرىن، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرۋ جولدارىن جانە وقۋشىلاردى جىگەرلەندىرە وتىرىپ ورىنداتۋدى جاي عانا ايتىپ وتكەن جوق، ءىس جۇزىندە ءبىراز نارسەنى كورسەتتى دە. قينالعان ساتتەردە باعدارشامداي جول كورسەتىپ، ءبىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى جاعدايلاردى ايقىنداپ، ءتىپتى ءوزىمىزدى ءوزىمىز رەتتەۋگە دەيىن الىپ كەلدى.
بۇرىن دا تالاي ءبىلىم سالاسىنىڭ مايتالماندارىمەن كەزدەسىپ، تالاي وقىعانبىز. ءبىراق ءدال وسىنداي شاپشاڭدىقپەن از ۋاقىتتا ۇلكەن جۇمىس اتقارماپپىز. ايتقىم كەلگەنى باعدارلاما نەگىزىندە ءۇش ايدىڭ اياسىندا تەوريالىق ءبىلىم الىپ، ونى تاجىريبەمىزگە ەنگىزىپ، كەڭەسۋ ارقىلى ارىپتەستەرىمىزدىڭ جاناما تاجىريبەلەرىمەن كەرى بايلانىستار ارقىلى ناتيجەلەرىنىڭ كوز الدىمىزدا تۇراتىنىن كورگەن ەمەسپىن. بۇل باعدارلامانىڭ ەڭ قىزىعى دا وسى ما دەپ ويلايمىن. سەبەبى، وزدىگىڭنەن ءبىلىمىڭدى جەتىلدىرۋگە، ياعني قاتەلەسكەن سايىن ورشەلەنە ءتۇسىپ، كەلەسىدە جوندەپ الاسىڭ، وزىڭە ءوزىڭ باعا بەرىپ، بىلىك، داعدىڭدى ارتتىرا تۇسەسىڭ. ادەبيەت الىپتارىنىڭ ءبىرى شاكارىمنىڭ سوزىمەن ايتساق: «بۇل ءان باسقا اننەن وزگەرەك...»
بۇرىن ءداستۇرلى ساباق بەرۋ كەزەڭىندە ەرتەڭگى ساباققا دايىندالاتىنبىز. ءقازىر بايقاسام، ول دايىندىق ءاتۇستى، تەك شولۋ سياقتى بولىپ كورىنەدى ەكەن. ويلاپ وتىرسام وسىعان ۇقساس باعىتتى كەزىندە ءوزىمىز ساباق بارىسىندا قولدانعانبىز، ءبىراق ارينە تولىق ءمان بەرىپ، باسقاشا ايتقاندا جىلىكتەپ، مۇشەلەپ تالداماعان ەكەنبىز. سەبەبى، قالاي تالداۋ كەرەك ەكەندىگىن بىلمەگەنبىز. وسى كۋرس بارىسىندا ءار ساباعىمىزدى جان - جاقتى تالداۋعا، وقۋشىلارعا تاپسىرما بەرۋدە جانە ورىندالعان تاپسىرمانى الۋدا، ونى باعالاۋدا جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە بولاتىنىن بايقادىم. قىزىعى سول باعالاۋدىڭ كريتەرييلەرىن ۇجىم بولىپ بەلگىلەپ الساق ەشكىم دە رەنجىمەيدى ەكەن.
زامان تالابىنا ساي ءار ءمۇعالىم ءوز ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، ەسكى ءبىرسارىندى ساباقتاردان گورى، جاڭا تالاپقا ساي يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ءوز ساباقتارىندا كۇندەلىكتى پايدالانسا، ساباق تارتىمدى دا ءماندى، قونىمدى، ءتيىمدى بولارى ءسوزسىز. بۇل جونىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىنىڭ 8 - بابىندا: «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – وقىتۋىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق كوممۋنيكاسيالىق جەلىلەرگە شىعۋ»، دەپ اتاپ كورسەتكەن. وزگەرىس ۇدەرىسى ءوز دامۋ جولىندا قولايسىزدىق پەن كەلىسپەۋشىلىك تۋدىرۋى ىقتيمال. مۇنداي كەزدە وزگەرىس ۇدەرىسىن باسقارۋ وڭاي ەمەس. ءبىراق، تاجىريبە كورسەتكەندەي، جوعارى لاۋازىمسىز دا جاقسى مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي شەبەرلىكتەرى مەن ادامگەرشىلىك سەنىمدەرىن قولدانىپ، ادامدارعا اسەر ەتۋگە بولادى. (مان، 87 - بەت )
سىندارلى وقىتۋ تەورياسىن مەڭگەرۋ بارىسىندا بارلىق ۇستازدار قاۋىمى ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق، ءارى قۋانىش، قيىندىعى بىرگە جۇرەتىن باعدارلاما ەكەندىگىن ءتۇسىندىم. ءداستۇرلى وقىتۋمەن سالىستىرعانىمدا وسى وقۋ كەز كەلگەن ارەكەتتەن ناتيجە كۇتىپ، بولجاۋ كەرەك ەكەندىگىن ءتۇسىنىپ، ساباقتارىمدا ءتيىمدى قولدانا ءبىلدىم. ەڭ باستىسى، وقۋشىلاردىڭ قالاي وقۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنۋى مەن ءۇشىن ماڭىزدى. وقۋشىلارىم ءوز ۋاجدەرىن نانىمدى جەتكىزىپ، ءوز كوزقاراستارىن ناقتى دالەلدەۋگە اكەلگىم كەلدى. بۇل كۋرستىڭ باسقا كۋرستاردان ايىرماشىلىعىن، باعدارلامانىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەستىگەنىمدە بىزگە ۇلكەن سەنىم ارتىلىپ جاتقانىن، سول سەنىمدى اقتاپ شىعۋىم كەرەك ەكەندىگىن ءتۇسىنىپ، الدىما ماقسات قويىپ وتىرمىن. «مەن مەكتەپكە جاڭا باعدارلامانى ءتيىمدى ەتىپ ەنگىزۋىم ءۇشىن، ارىپتەستەرىمدى قىزىقتىرىپ، ساباعىما قاتىستىرا ءبىلۋىم كەرەك، وقۋشىلارىمنىڭ سىني تۇرعىدان ويلاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋگە جاعداي جاساۋىم كەرەك»، - دەپ وي ءتۇيدىم.
وقۋدىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى سوندا توپتا ءار ءتۇرلى ءپاننىڭ مۇعالىمدەرى جينالدى. ارىپتەستەرىمنىڭ تياناقتى ايتىلعان پىكىرلەرى مەن ۇسىنىستارى مەنىڭ كوڭىلىمنەن شىعىپ وتىردى. سوندىقتان دا قيىندىقتان شىعۋ ءۇشىن جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستاردان جول تابۋعا تىرىسىپ، ۇتقىرلىققا قاراي جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءوز پىكىرىمىزدى جان - جاقتى تالقىلاپ، وي قوزعادىق. وسىنداي تاپسىرمالار ورىنداۋ ارقىلى ترەنەر ءبىزدى سىني تۇرعىدان ويلاندىرۋعا جۇمىس جاساعانىن كەيىن تۇسىندىك. مەكتەپتەگى تاجىريبە كەزىندە بۇل ءبىز ءۇشىن ۇلكەن كومەك بولاتىن بولدى. ءوزىمدى وقۋشىلارىمنىڭ ورنىنا قويا وتىرىپ ءتۇسىندىم.
وسى كۋرستاعى بولىپ جاتقان ۇلكەن وزگەرىستەردىڭ بارلىعىن دا ايتا كەتكىم كەلەدى، سەبەبى ءوزىم عانا ەمەس، قاسىمداعى ارىپتەستەرىمنىڭ دە بويىنان وزگەرىستەر ايقىن بايقالىپ تۇردى. وسى كۋرسقا كەلمەي تۇرعانىمدا، كومپيۋتەردى جەتىك بىلمەيتىن ەدىم، ال تاپسىرمالار بارىسىندا كومپيۋتەردىڭ كومەگىنە كوپ جۇگىندىم. ال، ءقازىر ءوزىم كومپيۋتەرمەن جۇمىستى ەركىن جۇرگىزەمىن، بۇل دا كۋرستىڭ بەرگەن كومەگى دەپ ويلايمىن.
كۇن سايىن ءتۇرلى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا قاشىقتىقتان وقىتۋ كەزەڭىنە ىشتەي دايىندىق جۇرگىزىپ ءجۇردىم. العاشقى وزگەرىسىمدى ورتا مەرزىمدى جوسپارلاۋ جانە قىسقا مەرزىمدى جوسپاردى وزگەرتۋدەن باستادىم. ورتا مەرزىمدى جوسپار قۇرۋدىڭ وزىندىك قيىنشىلىقتارى بولدى. ساباققا باعدارلامانىڭ مودۋلدەرىن ەنگىزۋ، قىسقا مەرزىمدى جوسپارمەن بايلانىستىرۋ باسىندا قيىن بولعانىمەن، تەز ۇيرەنىپ، تەك ىزدەنۋ جولىندا، بارلىق جوسپارىمدى ءتيىمدى، جاڭا فورمادا جاساۋعا كۇشىمدى سالدىم. وقۋشىلار ويىن جەتكىزۋ ءۇشىن قانداي دارەجەدەگى سۇراقتار پايدالانسام بولادى، ولار جاۋاپتارىن ناقتى جەتكىزە الادى ما ەكەن؟ دەگەن سياقتى ساۋالداردى وزىمە قويا وتىرىپ، ساباق قۇرىلىمىن جاساۋدا ءمان بەرۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم.
«بىلىمگە جەتەلەيتىن جالعىز عانا جول بار - ول ءىس – ارەكەتتىلىك» - دەپ دانىشپاندارىمىز ايتقان قاعيدانى ۇستانا وتىرىپ، تەوريالىق ءبىلىمىمدى ءىس - تاجىريبە جۇزىندە كورسەتۋ ءۇشىن مەكتەبىمە كەلدىم. الدىمەن مەكتەپ باسشىسىنا كىرىپ، كۋرستان العان اسەرلەرىم، كۋرستىڭ تيىمدىلىگى، العا قويعان ماقساتتارىم جايلى ءسوز قوزعادىم. ول كىسى ىقىلاسىمەن تىڭداپ، سەنىم ارتاتىنىن، الداعى ىستەرىمە باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، جۇمىسىما ساتتىلىك تىلەدى. ارىپتەستەرمەن كەزدەسۋ وتكىزىپ، كۋرستىڭ ماقساتى، يدەياسى، باسقا كۋرستاردان ايىرماشىلىعى جايلى وي بولىستىك. ءوز قالاۋلارىنشا توپقا ءبولىنىپ وتىردى. بۇل كۋرستىڭ ماقساتى – نوۆاتور (جاڭاشىل) ءمۇعالىمدى تاربيەلەپ شىعارۋ ەكەندىگىنە توقتالدىم.
بالالاردى وقۋ ءۇشىن ەمەس، وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ كەرەك ەكەنىن ايتقانىمدا، ارىپتەستەرىمىز ول قانداي ءىس - ارەكەتتەر ارقىلى جۇزەگە اساتىنىن سۇراپ، قىزىعا باستادى. كۋرستاعى قىزىقتار مەن قيىنشىلىقتار تۋرالى دايىندالعان دەرەكتى ءفيلمدى كورسەتتىم. بۇدان كەيىن كۋرس مازمۇنىمەن ىشتەي كەلىسپەي وتىرعان ەكى ارىپتەسىمىز دە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، تۇسىنبەي وتىرعان تۇستارىن سۇراي باستادى. باعدارلامانىڭ مودۋلدەرىن، ءادىس - تاسىلدەرىن ءوز ساباقتارىمدا پايدالاناتىنىمدى، ارىپتەستەرىمىزدىڭ ساباعىمىزعا ەنىپ، تاجىريبە الماسۋلارىن سۇرادىم. ارىپتەستەرىمىز بۇل ۇسىنىستى قۋانا قابىلداپ، ساباعىمىزعا ساتتىلىك تىلەدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
اتىراۋ قالاسى، № 23 ورتا مەكتەبىورىس ءتىلى ءپانىنىڭ مۇعالىمىبوزجيگيتوۆا لياززات كوناكبايەۆنا
-
«جاقسى ءسوز – جانعا قۋات» (جاس اقىندار شىعارماشىلىعى)
