ستانسيالاردا وينايمىز «پايداسىن كىم بىلەدى؟»
توبى:«بالاپان» ورتاڭعى قازاق توبى
اشىق ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ تاقىرىبى: ستانسيالاردا وينايمىز «پايداسىن كىم بىلەدى؟»
اشىق ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ ماقسات - مىندەتتەرى:
ا) بالالاردىڭ دۇرىس تاماقتانۋ، مەزگىل وزگەرىستەرىنە ساي كيىنۋ ۇلگىسى تۋرالى بىلىكتەرىن جۇيەلەۋ، كەڭەيتۋ، ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ ارقىلى دۇرىس تاماقتانۋدىڭ پايداسىن ءتۇسىندىرۋ؛
ءا) ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، سالىستىرۋ، تانىم بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، سوزدىك قورلارىن بايىتا وتىرىپ، ءسوز تىركەستەرىن، سويلەم قۇراۋ قابىلەتتەرىن، قيالىن، جالپى جانە ۇساق قول موتوريكاسىن دامىتۋ؛
ب) دەنساۋلىققا اسەر ەتەتىن قيمىل - قوزعالىستارىن شىنىقتىرۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋعا دەگەن قۇلشىنىسىن وياتىپ، تازالىق گيگيەناسىن ساقتاۋعا، ۇقىپتىلىققا، استى قۇرمەتتەۋگە، دۇرىس تاماقتانۋعا تاربيەلەۋ.
اشىق ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ كورنەكى قۇرالدارى: ازىق - تۇلىك سۋرەتتەرى، تىنىس الۋ جاتتىعۋى «كيىمىڭدى كەپتىر»، ارتيكۋلياسيالىق جاتتىعۋ، ساۋساق موتوريكاسىنا ارنالعان دامىتۋشى ويىن قۇرعاق باسسەين «دارۋمەندەردى تانى»، «ەڭ ءدامدى پيسسا»، جارتىلاي قيمىلدى ويىن «قاجەتىڭدى ىلگىشكە ءىل»، دامىتۋشى ويىن «سۋپەرماركەت»، سەرگىتۋ ءساتى «زووباققا ساياحات»، تاڭعاجايىپ ويىن «سيقىرلى قالپاق»، ساۋساق جاتتىعۋى.
توسىن ءسات: توپقا قۋىرشاق سايقىمازاق كەلىپ، بالالارمەن امانداسادى.
1. تىنىس الۋ جاتتىعۋى «كيىمىڭدى كەپتىر»
ماقساتى: بالالاردىڭ تىنىس الۋىن قالىپقا كەلتىرۋ.
سايقىمازاق: بالالار مەن ەرگەجەيلىلەر ەلىنە بارايىن دەگەنمىن، ول ءۇشىن سىزدەر دە مەنىمەن باراسىزدار ما؟ ءبىراق، ول جاققا بارۋ ءۇشىن ادەمى كيىنۋ كەرەك. ال مەن كيىمدەرىمدى جۋىپ قويىپ ەدىم ىلعال، كەپپەگەن. ەندەشە، كيىمدەرىمدى كەپتىرۋگە كومەك بەرىڭىزدەرشى.
بارىسى: فەتردەن قيىلىپ الىنىپ، جىپكە بايلانعان كيىمدەردى ۇرلەۋ.
1. مۇرىن قۋىسىمەن تەرەڭ تىنىس الۋ؛
2. اۋىزبەن اۋانى شىعارىپ، كيىمدەردى ءۇرۋ.
2. ارتيكۋلياسيالىق جاتتىعۋ
«ساڭىراۋقۇلاق» - اۋىزدى كەڭ اشىپ، ءتىلدى تاڭدايعا جاپسىرا ۇستاپ تۇرىپ تومەنگى جاقتى باسىپ اۋىزدى كەڭ اشىپ ۇستاۋ.
«ءتاتتى توساپ» – جالپاق ءتىلدى شىعارىپ جوعارى ەرىندى جالاپ، ءتىلدى اۋىز قۋىسىنا تەرەڭىرەك اپارۋ. /15 رەت قايتالاۋ/.
«وجاۋ» – اۋىزدى كەڭ اشىپ، جالپاق ءتىلدى كوتەرىپ جوعارى تىستەرگە سوزىپ، ءبىراق تيگىزبەي ۇستاپ تۇرۋ كەرەك.
3. جارتىلاي قيمىلدى ويىن «قاجەتىڭدى ىلگىشكە ءىل»
ماقساتى: جىل مەزگىلى تۋرالى بىلىكتەرىن بەكىتۋ، مەزگىل وزگەرىستەرىنىڭ ايىرماشىلىعىن اجىراتۋ.
بارىسى: الدارىنا كيىم ىلگىش پەن قىستىرعىشقا جاپسىرىلعان كيىم ۇلگىلەرى بەرىلەدى. سول كيىمدەردەن كۇز مەزگىلىندە كيۋگە بولاتىن كيىمدەردى الىپ، بالالار كيىم ىلگىشكە اپارىپ قىستىرادى.
4. دامىتۋشى ويىن «سۋپەرماركەت»
جولعا ازىق - تۇلىك الىپ الساق قالاي قارايسىزدار؟
ماقساتى: بالالاردىڭ ازىق - تۇلىكتىڭ دەنساۋلىققا پايدالى ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ۇقساستىقتارىن تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
بارىسى: بەرىلگەن سۋپەرماركەت اربالارىنا ازىق - تۇلىكتەردى سۋرەت بويىنشا سايكەستەندىرىپ قويعىزۋ.
5. دامىتۋ ويىنى «دارۋمەندەردى تانى». قول، ساۋساق موتوريكاسىنا ارنالعان ويىن. قۇرعاق باسسەين قولدانىلادى.
ماقساتى: بالالار دارۋمەنى بار جەمىستەر مەن كوكونىستەردى ساۋساق موتريكاسىن جەتىلدىرە وتىرىپ تاۋىپ، اتاۋعا ۇيرەنەدى، ولاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن تۇسىنەدى.
بارىسى: بەرىلگەن ىدىستاعى اسبۇرشاقتىڭ ىشىنەن قولدارىمەن شىمشۋ، سيپاۋ ارقىلى قاجەتتى فيشكالاردى تاۋىپ، ولاردى اتايدى، جەمىس پە، كوكونىس پە اجىراتادى.
6. سەرگىتۋ ءساتى «زووباققا ساياحات»
ماقساتى: بالالاردىڭ بوي جازىپ، ءبىر - بىرىنە ماسساج جاساۋ ارقىلى، وقۋ قىزمەتىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
بارىسى: بالالار شەڭبەرگە تۇرىپ: ءبىر ءبىرىنىڭ يىعىنا قولدارىن قويادى. پەداگوگتىڭ ايتۋىمەن قيمىلدار جاسايدى.
1. بارلىعىمىز بىرگە زووباققا بارامىز. الدىمىزدان قاقپا اشىلدى (الاقاندارىمىزدى الدىنداعى بالانىڭ ارقاسىنا قويىپ ەكى جاققا ايقارا سيپاۋ)؛
2. الدىمىزدان ۇزىن جول شىقتى (ەكى قولمەن بىرگە بەلدەن جوعارى قاراي سىزۋ)؛
3. ءبىر كەزدە الدىمىزداعى توردان ارىستان بىزگە قاراي اتتادى (ەكى قولدىڭ ساۋساقتارىمەن ارقانى جىمقىرا شىمشۋ)؛
4. ارعى جاعىندا قالتالى اڭ (كەنگۋرۋ) سەكىرىپ شىقتى (بەلدەن جوعارى جانە تومەن قاراي قوس قولمەن سەكىرۋ)؛
5. كەلەسى توردا قولتىراۋىن جورعالاي ءجۇردى (كەزەك - كەزەك ەكى الاقاننىڭ قالىڭ جەرىمەن يىقتان تومەن قاراي سيپاۋ)؛
6. مىنە قىزىق، ارى قاراي ادىمداپ اتتاپ تۇيەقۇس كەلەدى (ەكى الاقاندى كەزەكپەن ارقاعا باتىرا قويىپ جوعارى ءجۇرۋ)؛
7. سوڭىنان جورعالاپ جىلان دا كەلەدى (ەكى قولدىڭ ساۋساقتارىنىڭ باسىمەن ارقانى كەزەكتەستىرە جوعارى - تومەن سيپاۋ).
مىنە، زووباقتى دا ارالاپ شىقتىق، شارشاعانىمىز باسىلدى.
6. قۇراستىرۋ ويىنى «پيسسا».
ماقساتى: بالالار تاعامنىڭ تاعى ءبىر تۇرىمەن تانىسادى. جانە سول پيسانى جاساۋ بارىسىندا ازىق - تۇلىك تۇرلەرىن اتايدى، قانداي ازىق ءتۇرى ەكەنىن اجىراتادى. سوزدەردى بۋىنعا بولەدى.
بارىسى: بالالار پيسا بولىكتەرىنىڭ ۇستىنە دايىندالىپ بەرىلگەن قيار، شۇجىق ىرىمشىك، قىزاناق، ساڭىراۋقۇلاق تاعامدارىن ورنالاستىرادى، ولاردىڭ ەت، ءسۇت، كوكونىس تاعامدارى ەكەنىن اجىراتادى.
7. ساۋساق جاتتىعۋى. «بەس ساۋساق».
قانەكەي، بەس ساۋساق
جينايىق جەمىستى
باس بارماق الما ال،
بالاڭ ۇيرەك شيە ال،
ورتان تەرەك ءجۇزىم ال،
شىلدىر شۇمەك بانان ال،
ا كىشكەنە بوبەگىم
وسىلاردى قاۋجاپ ال.
8. تاڭعاجايىپ ويىن «سيقىرلى قالپاق».
ماقساتى: ويىن بارىسىندا بالالار پايداسى بار جانە پايداسى جوق تاعامداردى اجىراتادى.
بارىسى: بەرىلگەن سۋرەتتەردەن قاجەتى جوق تاعام سۋرەتتەرىن قالپاقتارمەن جاۋىپ قويادى. نەگە جاپقانىن ءاربىر بالا اتاپ ايتادى.
سايقىمازاق: بالالار سىزدەر ماعان كوپ كومەك بەردىڭىزدەر. مەن دارۋمەندەر مەن جىل مەزگىلدەرىنە بايلانىستى كيىمدەردى ەندى اجىراتا الاتىن بولدىم. سىزدەردىڭ كوپ كومەكتەرىنىز ءتيدى، راحمەت!
اقتوبە قالاسى، №52 «قۇلاگەر»
بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى:
احايەۆا ايگۋليا ەرجانوۆنا
اشىق ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ تاقىرىبى: ستانسيالاردا وينايمىز «پايداسىن كىم بىلەدى؟»
اشىق ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ ماقسات - مىندەتتەرى:
ا) بالالاردىڭ دۇرىس تاماقتانۋ، مەزگىل وزگەرىستەرىنە ساي كيىنۋ ۇلگىسى تۋرالى بىلىكتەرىن جۇيەلەۋ، كەڭەيتۋ، ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ ارقىلى دۇرىس تاماقتانۋدىڭ پايداسىن ءتۇسىندىرۋ؛
ءا) ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، سالىستىرۋ، تانىم بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، سوزدىك قورلارىن بايىتا وتىرىپ، ءسوز تىركەستەرىن، سويلەم قۇراۋ قابىلەتتەرىن، قيالىن، جالپى جانە ۇساق قول موتوريكاسىن دامىتۋ؛
ب) دەنساۋلىققا اسەر ەتەتىن قيمىل - قوزعالىستارىن شىنىقتىرۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋعا دەگەن قۇلشىنىسىن وياتىپ، تازالىق گيگيەناسىن ساقتاۋعا، ۇقىپتىلىققا، استى قۇرمەتتەۋگە، دۇرىس تاماقتانۋعا تاربيەلەۋ.
اشىق ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ كورنەكى قۇرالدارى: ازىق - تۇلىك سۋرەتتەرى، تىنىس الۋ جاتتىعۋى «كيىمىڭدى كەپتىر»، ارتيكۋلياسيالىق جاتتىعۋ، ساۋساق موتوريكاسىنا ارنالعان دامىتۋشى ويىن قۇرعاق باسسەين «دارۋمەندەردى تانى»، «ەڭ ءدامدى پيسسا»، جارتىلاي قيمىلدى ويىن «قاجەتىڭدى ىلگىشكە ءىل»، دامىتۋشى ويىن «سۋپەرماركەت»، سەرگىتۋ ءساتى «زووباققا ساياحات»، تاڭعاجايىپ ويىن «سيقىرلى قالپاق»، ساۋساق جاتتىعۋى.
توسىن ءسات: توپقا قۋىرشاق سايقىمازاق كەلىپ، بالالارمەن امانداسادى.
1. تىنىس الۋ جاتتىعۋى «كيىمىڭدى كەپتىر»
ماقساتى: بالالاردىڭ تىنىس الۋىن قالىپقا كەلتىرۋ.
سايقىمازاق: بالالار مەن ەرگەجەيلىلەر ەلىنە بارايىن دەگەنمىن، ول ءۇشىن سىزدەر دە مەنىمەن باراسىزدار ما؟ ءبىراق، ول جاققا بارۋ ءۇشىن ادەمى كيىنۋ كەرەك. ال مەن كيىمدەرىمدى جۋىپ قويىپ ەدىم ىلعال، كەپپەگەن. ەندەشە، كيىمدەرىمدى كەپتىرۋگە كومەك بەرىڭىزدەرشى.
بارىسى: فەتردەن قيىلىپ الىنىپ، جىپكە بايلانعان كيىمدەردى ۇرلەۋ.
1. مۇرىن قۋىسىمەن تەرەڭ تىنىس الۋ؛
2. اۋىزبەن اۋانى شىعارىپ، كيىمدەردى ءۇرۋ.
2. ارتيكۋلياسيالىق جاتتىعۋ
«ساڭىراۋقۇلاق» - اۋىزدى كەڭ اشىپ، ءتىلدى تاڭدايعا جاپسىرا ۇستاپ تۇرىپ تومەنگى جاقتى باسىپ اۋىزدى كەڭ اشىپ ۇستاۋ.
«ءتاتتى توساپ» – جالپاق ءتىلدى شىعارىپ جوعارى ەرىندى جالاپ، ءتىلدى اۋىز قۋىسىنا تەرەڭىرەك اپارۋ. /15 رەت قايتالاۋ/.
«وجاۋ» – اۋىزدى كەڭ اشىپ، جالپاق ءتىلدى كوتەرىپ جوعارى تىستەرگە سوزىپ، ءبىراق تيگىزبەي ۇستاپ تۇرۋ كەرەك.
3. جارتىلاي قيمىلدى ويىن «قاجەتىڭدى ىلگىشكە ءىل»
ماقساتى: جىل مەزگىلى تۋرالى بىلىكتەرىن بەكىتۋ، مەزگىل وزگەرىستەرىنىڭ ايىرماشىلىعىن اجىراتۋ.
بارىسى: الدارىنا كيىم ىلگىش پەن قىستىرعىشقا جاپسىرىلعان كيىم ۇلگىلەرى بەرىلەدى. سول كيىمدەردەن كۇز مەزگىلىندە كيۋگە بولاتىن كيىمدەردى الىپ، بالالار كيىم ىلگىشكە اپارىپ قىستىرادى.
4. دامىتۋشى ويىن «سۋپەرماركەت»
جولعا ازىق - تۇلىك الىپ الساق قالاي قارايسىزدار؟
ماقساتى: بالالاردىڭ ازىق - تۇلىكتىڭ دەنساۋلىققا پايدالى ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ۇقساستىقتارىن تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
بارىسى: بەرىلگەن سۋپەرماركەت اربالارىنا ازىق - تۇلىكتەردى سۋرەت بويىنشا سايكەستەندىرىپ قويعىزۋ.
5. دامىتۋ ويىنى «دارۋمەندەردى تانى». قول، ساۋساق موتوريكاسىنا ارنالعان ويىن. قۇرعاق باسسەين قولدانىلادى.
ماقساتى: بالالار دارۋمەنى بار جەمىستەر مەن كوكونىستەردى ساۋساق موتريكاسىن جەتىلدىرە وتىرىپ تاۋىپ، اتاۋعا ۇيرەنەدى، ولاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن تۇسىنەدى.
بارىسى: بەرىلگەن ىدىستاعى اسبۇرشاقتىڭ ىشىنەن قولدارىمەن شىمشۋ، سيپاۋ ارقىلى قاجەتتى فيشكالاردى تاۋىپ، ولاردى اتايدى، جەمىس پە، كوكونىس پە اجىراتادى.
6. سەرگىتۋ ءساتى «زووباققا ساياحات»
ماقساتى: بالالاردىڭ بوي جازىپ، ءبىر - بىرىنە ماسساج جاساۋ ارقىلى، وقۋ قىزمەتىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
بارىسى: بالالار شەڭبەرگە تۇرىپ: ءبىر ءبىرىنىڭ يىعىنا قولدارىن قويادى. پەداگوگتىڭ ايتۋىمەن قيمىلدار جاسايدى.
1. بارلىعىمىز بىرگە زووباققا بارامىز. الدىمىزدان قاقپا اشىلدى (الاقاندارىمىزدى الدىنداعى بالانىڭ ارقاسىنا قويىپ ەكى جاققا ايقارا سيپاۋ)؛
2. الدىمىزدان ۇزىن جول شىقتى (ەكى قولمەن بىرگە بەلدەن جوعارى قاراي سىزۋ)؛
3. ءبىر كەزدە الدىمىزداعى توردان ارىستان بىزگە قاراي اتتادى (ەكى قولدىڭ ساۋساقتارىمەن ارقانى جىمقىرا شىمشۋ)؛
4. ارعى جاعىندا قالتالى اڭ (كەنگۋرۋ) سەكىرىپ شىقتى (بەلدەن جوعارى جانە تومەن قاراي قوس قولمەن سەكىرۋ)؛
5. كەلەسى توردا قولتىراۋىن جورعالاي ءجۇردى (كەزەك - كەزەك ەكى الاقاننىڭ قالىڭ جەرىمەن يىقتان تومەن قاراي سيپاۋ)؛
6. مىنە قىزىق، ارى قاراي ادىمداپ اتتاپ تۇيەقۇس كەلەدى (ەكى الاقاندى كەزەكپەن ارقاعا باتىرا قويىپ جوعارى ءجۇرۋ)؛
7. سوڭىنان جورعالاپ جىلان دا كەلەدى (ەكى قولدىڭ ساۋساقتارىنىڭ باسىمەن ارقانى كەزەكتەستىرە جوعارى - تومەن سيپاۋ).
مىنە، زووباقتى دا ارالاپ شىقتىق، شارشاعانىمىز باسىلدى.
6. قۇراستىرۋ ويىنى «پيسسا».
ماقساتى: بالالار تاعامنىڭ تاعى ءبىر تۇرىمەن تانىسادى. جانە سول پيسانى جاساۋ بارىسىندا ازىق - تۇلىك تۇرلەرىن اتايدى، قانداي ازىق ءتۇرى ەكەنىن اجىراتادى. سوزدەردى بۋىنعا بولەدى.
بارىسى: بالالار پيسا بولىكتەرىنىڭ ۇستىنە دايىندالىپ بەرىلگەن قيار، شۇجىق ىرىمشىك، قىزاناق، ساڭىراۋقۇلاق تاعامدارىن ورنالاستىرادى، ولاردىڭ ەت، ءسۇت، كوكونىس تاعامدارى ەكەنىن اجىراتادى.
7. ساۋساق جاتتىعۋى. «بەس ساۋساق».
قانەكەي، بەس ساۋساق
جينايىق جەمىستى
باس بارماق الما ال،
بالاڭ ۇيرەك شيە ال،
ورتان تەرەك ءجۇزىم ال،
شىلدىر شۇمەك بانان ال،
ا كىشكەنە بوبەگىم
وسىلاردى قاۋجاپ ال.
8. تاڭعاجايىپ ويىن «سيقىرلى قالپاق».
ماقساتى: ويىن بارىسىندا بالالار پايداسى بار جانە پايداسى جوق تاعامداردى اجىراتادى.
بارىسى: بەرىلگەن سۋرەتتەردەن قاجەتى جوق تاعام سۋرەتتەرىن قالپاقتارمەن جاۋىپ قويادى. نەگە جاپقانىن ءاربىر بالا اتاپ ايتادى.
سايقىمازاق: بالالار سىزدەر ماعان كوپ كومەك بەردىڭىزدەر. مەن دارۋمەندەر مەن جىل مەزگىلدەرىنە بايلانىستى كيىمدەردى ەندى اجىراتا الاتىن بولدىم. سىزدەردىڭ كوپ كومەكتەرىنىز ءتيدى، راحمەت!
اقتوبە قالاسى، №52 «قۇلاگەر»
بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى:
احايەۆا ايگۋليا ەرجانوۆنا