InfoHub Logo

نەيەنكيرحتىڭ ماڭىندا، قالىڭ ورماننىڭ ورتاسىندا جاسىرىنعان جالعىز اشىق جەر بار؛ وندا كىشكەنتاي عانا قول بار؛ ول اراعا جان بالاسى اياعىن سيرەك باسادى، ول ارانى ءتىپتى اركىم بىلە دە بەرمەيدى. كوگال مەن كولدى قورشاپ تۇرعان قاپ-قارا شىرشالاردىڭ تۇرقىندا ادامنىڭ ونە بويىن ەرىكسىز تىتىركەندىرەتىن الدەقانداي ءبىر جابىرقاڭقىلىق بار. سول شىرشالار بۇل ارانى جۇمباق جامىلعىمەن تۇمشالاپ تاستاعانداي؛ مۇندا تورعاي دا شىرىلدامايدى، كۇننىڭ نۇرى دا تۇسپەيدى. كولدىڭ سۋى ءتۇپسىز تەرەڭ، ادامدار بۇل ارادان سوندىقتان دا بەزەدى.

ەرتە كەزدەردە بۇل جەردە قىزىل كىرپىشتى قابىرعالار مەن جارىستىرا ەسكەرتكىشتەر ورناتقان، ۇزىن مۇنارالى ايەل عيباداتحاناسى تۇرعان.

بىردە قىراۋ قاباقتى قىس كۇندەرىنىڭ تۇنىندە موناستىرگە قايىرشى اۋرۋ شال كەلەدى؛ ابدەن ال-دارمەنى كەتكەن ول قاقپانى سوعىپ، تۇنەپ شىعۋعا رۇقسات سۇرايدى. الايدا، قاقپاشى ايەل ەرىنشەك، تاس جۇرەك ەدى، ايازدا تومەنگە ءتۇسىپ بارلىق قۇلىپتار مەن ىلگەكتەردى اشىپ جاتقىسى كەلمەدى. سوندىقتان جولىڭنان قالماي، قوناتىن جەردى باسقا جاقتان ىزدە دەپ شالعا اشۋلانا ايقاي سالدى. ءبىراق شال ابدەن شارشاپ قالجىراعان ەدى، ارى قاراي جۇرۋگە شاماسى جەتپەدى؛ ول تاعى دا ءوتىنىپ، ايانىشتى جىلادى، ءبىراق ءبارى بەكەر بولدى. عيباداتحانا باستىعى دا، باسقا موناح ايەلدەر دە ونىڭ قايعىسىن ەلەمەدى. تەك موناح بولۋعا ءالى انت بەرىپ ۇلگەرمەگەن ءبىر قىز عانا شالدىڭ كوز جاسىن كورىپ جانى اشيدى، شالعا جاقتاسادى. ءبىراق موناح ايەلدەر وعان كۇلىپ، قىلىعىن كەلەمەجدەپ، بايعۇس شالدى سول كۇيى قاقپانىڭ سىرتىندا قالدىرادى.

سول ارادا اۋا رايى بۇرىنعىدان بەتەر بۇزىلىپ، شال تاياعىمەن قابىرعانى ءتۇرتىپ قالادى، سول-اق ەكەن، كوزدى اشىپ-جۇمعانشا بەرىك قامال تۇڭعيىققا باتادى دا كەتەدى. اپاننىڭ اۋزىنان وت پەن ءتۇتىن كوككە بۋداقتاپ، قولما-قول ءىشى سۋعا تولادى دا قالادى. تاڭعا جۋىق داۋىل تىنادى، كەشە عانا التىن مۇنارالارى كۇنگە شاعىلىسقان شىركەۋدىڭ ورنىندا تۇڭعيىق قول جاتادى.

شالعا جانى اشىعان الگى ىزگى جۇرەكتى قىز سول ايماقتاعى اتاقتى ءبىر سەرى جىگىتتى جان-تانىمەن جاقسى كورەتىن، سوندىقتان دا موناستىر وعان زىندانمەن بارا بار-دى. ال سەرى جىگىت جاسىرىنىپ، وڭاشا موناستىرعا ورمان ىشىمەن تالاي كەلگەن. اينالاداعىلار مۇلگىگەن ۇيقىعا شومعان كەزدە، قىز حۋجراسىنىڭ تەرەزەسىندەگى تور ارقىلى ەكى عاشىق سۇحباتتاسۋشى ەدى، كوبىنە ولاردىڭ كەزدەسۋى تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا اياقتالاتىن.

جىگىت سول اۋا رايى بۇزىلعان ءتۇنى دە كەلىپ ەدى. بۇرىنعى موناستىر تۇرعان جەردەن تۇك كورە الماي، تەك قويۋ ءتۇتىن كومكەرگەن تۇستان بۇرق-سارق بولىپ جاتقان سۋدىڭ دىبىسىن ەستىگەندە، سەرى جىگىتتىڭ جۇرەگى قالاي شانشىپ، قانداي شەرگە تولدى ەكەن دەسەڭشى! سەرى جىگىت باسىن تاۋعا دا، تاسقا دا ۇرىپ جىلاپ، سۇيگەن قىزىنىڭ اتىن اتاپ كۇڭىرەنگەندە، داۋسى داۋىلدى دا باسىپ، الىس ايماققا جەتىپ جاتادى.

— تىم قۇرىسا ءبىر رەت، تەك ءبىر رەت قانا قۇشاعىما كەلىپ كىرشى! – دەپ وكسيدى جىگىت.

سول ارادا تولقىپ، بەتى كوبىكتەنىپ جاتقان كولدىڭ تۇبىنەن داۋىس ەستىلەدى:

— ەرتەڭگى ءتۇنى، ساعات ون بىردە، تاپ وسى اراعا كەل! تولقىننىڭ ىشىنەن قان سياقتى ال قىزىل جىبەك ءجىپتى كورەسىڭ، سونى وزىڭە تارت!

داۋىس سونىمەن تىنادى. تاعدىردىڭ الدا تاعى نە دايىنداپ تۇرعانىنا كوزى جەتپەگەن جىگىت قايعى مەن ساعىنىشقا قامالىپ ۇيىنە قايتادى. الايدا كەشەگى ايتىلعان ۋاقىتتا كولدىڭ جاعاسىنا قايتا كەلەدى دە، كەشەگى داۋىستىڭ ايتقاندارىنىڭ ءبارىن دە بۇلجىتپاي ىستەيدى. قان سياقتى ال قىزىل ءجىپتى قولى دىرىلدەي ۇستايدى دا، ۇشىنان تارتادى سول ءسات سۇيگەن قىزى قارسى الدىنا تۋرا قالادى.

— بولجاۋسىز تاعدىر بەيكۇنا مەنى كۇنالىلارعا قوسىپ، تۇڭعيىققا تارتىپ كەتتى، ءبىراق ماعان كۇن سايىن تۇنگى ون بىردەن ون ەكىگە دەيىن سەنىمەن اڭگىمەلەسۋگە مۇمكىندىك بەرىلەدى؛ ول مەرزىمدى بۇزۋعا بولمايدى؛ ەگەر مەن ونى ءبىر رەت بۇزسام، سەن مەنى ماڭگى-باقي كورە المايتىن بولاسىڭ،– دەيدى قىز. — جانە مەنى سەنەن باسقا ەشكىم دە كورمەۋگە ءتيىس، ەگەر كورسە، كورىنبەيتىن قول بارىپ مەنىڭ ءومىر ءجىبىمدى ءۇزىپ كەتەدى.

كول جاعاسىنداعى تۇنگى كەزدەسۋ ۇزاق، وتە ۇزاق ۋاقىتتار بويى جالعاسا بەرەدى، ءار كەز سايىن سەرى جىگىت كەلىپ قان سياقتى ال قىزىل جىپتەن تارتسا بولدى، تۇڭعيىق سۋدان سۇيگەن قىزى شىعا كەلەتىن. ەكەۋى قۇپيا كەزدەسۋلەرىنە قۋانىپ، وزدەرىن باقىتتى سەزىنۋشى ەدى؛ ادامعا ۇرەي تۋعىزاتىن، ەلسىز ايدالادا الدەكىم كەزدەيسوق كورىپ قالار دەپ قاۋىپتەنبەيتىن. ءبىراق قىزعانىش پەن جامان پيعىل سەرى جىگىتتىڭ سوڭىنا ءتۇسىپ، ءبىر كۇنى الدەبىر بەيتانىس جان عاشىقتاردىڭ سۋ جاعاسىندا قول ۇستاسىپ قىدىرىپ جۇرگەندەرىن كورىپ قالادى. سەرى جىگىت كەلەسى تۇندە سۇيىكتى كولىنە جاقىنداپ كەلسە، ونىڭ بەتى قان قۇساپ اي ساۋلەسىمەن ال قىزىلدانىپ جاتىر ەكەن. قولى قالتىراي ءجىپتى ۇستاسا، ول اپپاق بولىپ كەتىپتى جانە ءۇزىلىپ قالىپتى.

ىڭىرانا كۇيزەلگەن سەرى جىگىت كول جاعاسىندا سەندەلىپ، سۇيگەن قىزىن شاقىرۋمەن بولدى. ءبىراق تىنىشتىق وزگەرمەيدى. قايعىعا شىداماعان جىگىت كولگە بارىپ قويىپ كەتەدى، تولقىندار ونىڭ ءۇستىن مەزەتىندە جابا قويادى.

اۋدارعان ب. نۇروۆ

---