InfoHub Logo

2021 جىلدىڭ 1ء-شى قىركۇيەگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ق.ك. توقايەۆ قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا: «سيفروۆيزاسيا – ۇلتتىق باسەكەگە قابىلەتتىلىككە قولجەتكىزۋدىڭ نەگىزگى قۇرالى. قازاقستان ەۋرازيالىق كەڭىستىكتىڭ باسىم بولىگىندە سيفروۆيزاسيالىق حاب ورتالىعىنا اينالۋى ءتيىس» دەپ اتاپ كورسەتتى. مەملەكەت باسشىسى ەلدىڭ ەكونوميكاسىن دامىتۋ ءۇشىن سيفرلى تەحنولوگيالاردى بەلسەندى ەندىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن باسا ايتتى. ونىڭ پىكىرى بويىنشا سيفروۆيزاسيا جالپى كاسىپورىنداردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ مەن تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن قاجەت. شىن مانىندە بۇگىنگى كۇنى عالامتوردىڭ قولجەتىمدىلىگىنىڭ ارتۋى ساياسي اقپارات اعىنىن ارتتىرىپ عانا قويماي، ساياسي پروسەسستەرگە قاتىسۋ فورماسىنا دا ءبىرشاما وزگەرىستەر الىپ كەلدى.

حح عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىنان باستاۋ العان زاماناۋي كوممۋنيكاسيالىق قۇرالداردىڭ قوعامدىق ومىرگە تەز قارقىندا كىرىگۋى، ازاماتتارعا الەۋمەتتىك-ساياسي پروسەسستەر جايلى اقپاراتتار اعىنىن ەسەلەپ ءوسىرىپ، ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتارىنىڭ ءرولىن ارتتىردى. سوڭعى جىلدارى جاستار مادەنيەتى جاھاندانۋ پروسەسى جاعداياتىندا كۇردەلى ترانسفورماسيالىق كەزەڭدەردى باستان وتكەرۋدە. ءححى عاسىردىڭ العاشقى دەكاداسىندا جاستاردىڭ الەۋمەتتىك-ساياسي پروسەسستەرگە بەلسەندى ارالاسۋىندا زاماناۋي اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردىڭ ىقپالى ارتقاندىعى بايقالدى.    

سيفرلى تەحنولوگيالاردى جاستار اراسىندا قولدانىسى ءاربىر ءۇشىنشى ازامات «جاستار» كاتەگورياسىنا ەنەتىن قازاقستان ءۇشىن عىلىمي تۇرعىدا زەرتتەلۋى ءتيىستى ماڭىزدى تاقىرىپقا ايلانىپ وتىر. سەبەبى زاماناۋي سيفرلى تەحنولوگيالار ەلدىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ كۇندەلىكتى ءومىرىنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالىپ ۇلگەردى، ولار كۇن وتكەن سايىن ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدىڭ ءار ءتۇرلى سالالارىن كوبىرەك قامتىپ كەلەدى. اتاپ ايتقاندا قازاقستاندىق جاستار زاماناۋي سيفرلى تەحنولوگيالاردى جىلدام يگەرىپ جاتىر جانە اتالمىش جاھاندىق ءۇردىستىڭ بارلىق يگىلىكتەرىن قولدانۋعا مۇمكىندىك الدى. وعان قوسا بۇكىل الەمدە ورىن الىپ وتىرعان پاندەميا سالدارى جاستاردىڭ زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانۋ اياسىنىڭ كەڭەيۋى مەن عالامتوردىڭ ولارعا تيگىزەتىن ىقپالىنىڭ ودان ءارى ارتۋىنا سەپتىگىن تيگىزۋدە.

زاماناۋي تەحنولوگيالاردىڭ ساياسي كوممۋنيكاسيالىق قۇرال رەتىندە كەڭىنەن قولدانىسقا ەنۋى جاستاردىڭ ساياسي پروسەسستەرگە قاتىسۋ فورماسىن وزگەرىسكە ۇشىراتىپ، ساياسات ۇعىمىنىڭ اۋقىمى كەڭەيە تۇسۋدە. بۇل تەحنولوگيالاردىڭ قولدانىس اياسىنىڭ كەڭەيۋى ارقىلى ساياسي پروسەسستەردە جالعان اقپاراتتىڭ، مانيپۋلياسيالىق، پروپاگاندالىق “ساياسي جارنالمالاردىڭ” جاپپاي قولدانىسقا ەنۋى مەن تارالۋى ارقىلى تەك قانا جاستاردى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار جالپى ساياسي قاتىسۋشىلارعا قيىندىقتار تۋدىرۋدا. سايكەسىنشە، ساياسي پروسەسستەردەگى جالعان اقپاراتتىڭ كوبەيۋى ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتى، بيلىك ءبولىنىسى سىندى ماڭىزدى دەموكراتيالىق ساياسي ۇعىمدارعا تيگىزەر ءقاۋىپ نەگىزدەرىن دە جوق ەمەس.

ايتىمبەتوۆ نۇركەن، ق ر بعم عك فيلوسوفيا، ساياساتتانۋ جانە ءدىنتانۋ ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى

---