سيكلدىق وپەراتورلارعا ەسەپ شىعارۋ
الماتى قالاسى، اۋەزوۆ اۋدانى
№175 «جاڭا عاسىر» گيمنازياسى
ينفورماتيكا ءمۇعالىمى دۇيسەمبييەۆا گ. ر.
ينفورماتيكا 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سيكلدىق وپەراتورلارعا ەسەپ شىعارۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وتكەن ساباقتا العان تەوريالىق ءبىلىمىمىزدى پراكتيكادا پايدالانۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى: 1. بىلىمدىلىك: بەلگىلى ءبىر ارەكەتتەر تىزبەگى بىرنەشە رەت قايتالاناتىن بولسا، وندا سيكلدىك الگوريتمدەردى قولدانىپ، ەسەپتەردى شەشۋ كەرەكتىگىن وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرۋ.
2. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ءبىلىم مەن بىلىكتىلىككە تاربيەلەۋ. وقۋشىلار تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاي وتىرىپ ەڭبەككە باۋلۋ.
3. دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ پاسكال پروگراممالاۋ تىلىندە ەسەپ شىعارۋ مۇمكىندىكتەرىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى باستاپقى وقىپ ۇيرەنۋ جانە ەستە ساقتاۋ ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ تاسىلدەرى(ءدارىس، كينوساباق، ساياحات ساباق، اڭگىمەلەسۋ، سىرتتاي ساياحات جانە ت. ب).
ءبىلىمىن جانە ءىس - ارەكەت ادىستەرىن جەتىلدىرۋ (پراكتيكۋم، سەمينار، «اشىق ويلار» ساباعى، «برەين - رينگ ويىنى، ترەنينگ ساباق، وزىندىك جۇمىس، ت. ب»).
ءبىلىم جانە ءىس - ارەكەت تاسىلدەرىن كەشەندى قولدانۋ (اڭگىمەلەسۋ جانە پراكتيكالىق ساباق، ءدارىس جانە ترەنينگ(ءبىرىنشى جانە ەكىنشى ءتۇردىڭ ءوزارا ۇيلەسۋى)
ءبىلىم مەن ءىس - ارەكەت تاسىلدەرىن جۇيەلەۋ جانە قورىتىندىلاۋ(ءبىرىنشى جانە ەكىنشى ءتۇردىڭ ۇيلەسۋى)
ءبىلىمدى جانە ءىس - ارەكەت ادىستەرىن تەكسەرۋ، باعالاۋ، تۇزەتۋ ساباعى(باقىلاۋ جۇمىسى، ديكتانت، مازمۇنداما، شىعارما، تەستىلەۋ)
ساباقتىڭ ءادىسى: 1. وقىتۋدىڭ تۇسىندىرمە - بەينەلەۋ ادىستەرى: سەمينارلار، اڭگىمە، وقۋ ماتەريالىمەن وزىندىك جۇمىس
2. رەپرودۋكتيۆتى ءادىس: جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ، پراكتيكۋم، باعدارلامالانعان وقىتۋ، داعدىلاردى جاتتىقتىرۋ.
3. پروبلەمالىق - ىزدەنۋشىلىك وقىتۋ ادىستەرى: پروبلەمالىق مازمۇنداۋ، جارتىلاي ىزدەنۋشىلىك، زەرتتەۋشىلىك، ميعا شابۋىل 4. وقىتۋدىڭ كوممۋنيكاتيۆتىڭ ادىستەرى: تالقىلاۋ، پىكىرتالاس، ديالوگ، «ىزىلداعان توپتار»، «قار كەسەگى»، جوبالار ءادىسى، تۇساۋكەسەرلەر.
5. رولدىك ويىنداردى قولدانا وقىتۋ ادىستەرى: ىسكەرلىك ويىن، رولدىك ويىن، ۇيىمداستىرۋ - ارەكەتتىك جاتتىعۋلار، ۇيىمداستىرۋ - ويلاۋ ويىندار، اكۆاريۋم، ناقتى جاعدايدى سارالاۋ(كەيس - ستادي)
تانىم قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ۇلگىسى:
1. جەكەلىك ۇلگى – تانىمدىق قىزمەتتەر وقۋشىنىڭ ءوز كۇشىمەن ورىندالادى.
2. جان-جاقتىلى – بارلىق وقۋشىلار ءۇشىن جالپى مىندەت قويىلعان كەزدە پايدالانىلادى.
3. توپتىق – جالپى مىندەتتەن تۋىنداعان ماقساتتى شەشۋ جولىندا توپ تۇرىندە
ارەكەتتەنىپ، جاۋاپ توپ ىشىندە جيناقتالادى.
4. ۇجىمدىق فورما – ۇجىم ءوزىنىڭ ءار مۇشەسىن نەمەسە ءار مۇشە ءوز ۇجىمىن وقىتۋ، تاربيەلەۋ، دامىتۋ ارەكەتىنە كەلەدى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى جانە جابدىقتالۋى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، فليپچارت، وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءۇي تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
قاتەسىن تاپ
پوليگلوت
سايكەسىن تاپ
سۇراق - جاۋاپ
3. توپ اتتارىن تانىستىرۋ
4. سەرگىتۋ ءساتى
5. پراكتيكالىق جۇمىس
6. تەست سۇراقتارى
7. ءبىلىمدى باعالاۋ كەزەڭى
8. رەفلەكسيا كەزەڭى
9. ءۇي تاپسىرماسى تۋرالى مالىمەت بەرۋ كەزەڭى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سالەمدەسۋ
سىنىپتى توپقا ءبولۋ
2. ءۇي تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
قاتەسىن تاپ
پوليگلوت
سايكەسىن تاپ
3. توپ اتتارىن تانىستىرۋ (قوسىمشا اقپارات رەسۋرستار تاراتىلادى)
پاسكال ءتىلىنىڭ شارتتى الدىن الا تەكسەرەتىن قايتالاۋ وپەراتورى - WHILE.
كوپ جاعدايدا ارگۋمەنتتەردىڭ ءارتۇرلى ءمانى بويىنشا الگوريتمنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىكتەرىن بىرنەشە رەت قايتالاۋعا تۋرا كەلەدى. وسىنداي پروسەستەردى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن سيكلدىق قۇرىلىمدى الگوريتمدەر – قايتالاۋ وپەراتورلارى قولدانىلادى.
سيكل دەپ پروگرامماداعى قايتالاناتىن ارەكەتتى ايتادى. پاسكال تىلىندە قايتالاۋ پروسەسىن جۇزەگە اسىراتىن سيكلدىك وپەراتورلاردىڭ ءۇش ءتۇرى بار: اريفمەتيكالىق سيكل – FOR، شارتىن الدىن الا تەكسەرەتىن سيكل – WHILE، شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن سيكل – REPEAT وپەراتورلارى.
WHILE وپەراتورى. الدىن الا بەرىلگەن شارت بويىنشا قايتالۋدى جۇزەگە اسىراتىن بۇل وپەراتور WHILE (وقىلۋى: ۋايل، اۋدارىلۋى: ازىرشە) جانە DO (وقىلۋى: دۋ، ورىنداۋ بولىپ اۋدارىلادى) ءتۇيىندى سوزدەرى قولدانىلىپ اۋدارىلادى.
سيكل قايتالانار الدىندا، لوگيكالىق ورنەكتىڭ ءمانى تەكسەرىلەدى. ەگەر True (اقيقات) بولسا، وندا سيكل دەنەسى قايتالانىپ ورىندالىپ وتىرادى. كەرىسىنشە False (جالعان) بولسا، سيكلدىڭ ورىندالۋى اياقتالىپ، WHILE وپەراتورىنان كەيىنگى جولدار ورىندالادى.
ەگەر، ەڭ باسىندا ورنەكتىڭ ءمانى False (جالعان) بولسا، وندا سيكل ءبىر رەتتە ورىندالمايدى.
مىسالى: y = 3x+1، مۇنداعى ح، - 1 مەن 2 ارالىعىنداعى سانداردى قابىلدايدى، قادامى 0، 5 تەڭ
№175 «جاڭا عاسىر» گيمنازياسى
ينفورماتيكا ءمۇعالىمى دۇيسەمبييەۆا گ. ر.
ينفورماتيكا 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سيكلدىق وپەراتورلارعا ەسەپ شىعارۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وتكەن ساباقتا العان تەوريالىق ءبىلىمىمىزدى پراكتيكادا پايدالانۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى: 1. بىلىمدىلىك: بەلگىلى ءبىر ارەكەتتەر تىزبەگى بىرنەشە رەت قايتالاناتىن بولسا، وندا سيكلدىك الگوريتمدەردى قولدانىپ، ەسەپتەردى شەشۋ كەرەكتىگىن وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرۋ.
2. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ءبىلىم مەن بىلىكتىلىككە تاربيەلەۋ. وقۋشىلار تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاي وتىرىپ ەڭبەككە باۋلۋ.
3. دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ پاسكال پروگراممالاۋ تىلىندە ەسەپ شىعارۋ مۇمكىندىكتەرىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى باستاپقى وقىپ ۇيرەنۋ جانە ەستە ساقتاۋ ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ تاسىلدەرى(ءدارىس، كينوساباق، ساياحات ساباق، اڭگىمەلەسۋ، سىرتتاي ساياحات جانە ت. ب).
ءبىلىمىن جانە ءىس - ارەكەت ادىستەرىن جەتىلدىرۋ (پراكتيكۋم، سەمينار، «اشىق ويلار» ساباعى، «برەين - رينگ ويىنى، ترەنينگ ساباق، وزىندىك جۇمىس، ت. ب»).
ءبىلىم جانە ءىس - ارەكەت تاسىلدەرىن كەشەندى قولدانۋ (اڭگىمەلەسۋ جانە پراكتيكالىق ساباق، ءدارىس جانە ترەنينگ(ءبىرىنشى جانە ەكىنشى ءتۇردىڭ ءوزارا ۇيلەسۋى)
ءبىلىم مەن ءىس - ارەكەت تاسىلدەرىن جۇيەلەۋ جانە قورىتىندىلاۋ(ءبىرىنشى جانە ەكىنشى ءتۇردىڭ ۇيلەسۋى)
ءبىلىمدى جانە ءىس - ارەكەت ادىستەرىن تەكسەرۋ، باعالاۋ، تۇزەتۋ ساباعى(باقىلاۋ جۇمىسى، ديكتانت، مازمۇنداما، شىعارما، تەستىلەۋ)
ساباقتىڭ ءادىسى: 1. وقىتۋدىڭ تۇسىندىرمە - بەينەلەۋ ادىستەرى: سەمينارلار، اڭگىمە، وقۋ ماتەريالىمەن وزىندىك جۇمىس
2. رەپرودۋكتيۆتى ءادىس: جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ، پراكتيكۋم، باعدارلامالانعان وقىتۋ، داعدىلاردى جاتتىقتىرۋ.
3. پروبلەمالىق - ىزدەنۋشىلىك وقىتۋ ادىستەرى: پروبلەمالىق مازمۇنداۋ، جارتىلاي ىزدەنۋشىلىك، زەرتتەۋشىلىك، ميعا شابۋىل 4. وقىتۋدىڭ كوممۋنيكاتيۆتىڭ ادىستەرى: تالقىلاۋ، پىكىرتالاس، ديالوگ، «ىزىلداعان توپتار»، «قار كەسەگى»، جوبالار ءادىسى، تۇساۋكەسەرلەر.
5. رولدىك ويىنداردى قولدانا وقىتۋ ادىستەرى: ىسكەرلىك ويىن، رولدىك ويىن، ۇيىمداستىرۋ - ارەكەتتىك جاتتىعۋلار، ۇيىمداستىرۋ - ويلاۋ ويىندار، اكۆاريۋم، ناقتى جاعدايدى سارالاۋ(كەيس - ستادي)
تانىم قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ۇلگىسى:
1. جەكەلىك ۇلگى – تانىمدىق قىزمەتتەر وقۋشىنىڭ ءوز كۇشىمەن ورىندالادى.
2. جان-جاقتىلى – بارلىق وقۋشىلار ءۇشىن جالپى مىندەت قويىلعان كەزدە پايدالانىلادى.
3. توپتىق – جالپى مىندەتتەن تۋىنداعان ماقساتتى شەشۋ جولىندا توپ تۇرىندە
ارەكەتتەنىپ، جاۋاپ توپ ىشىندە جيناقتالادى.
4. ۇجىمدىق فورما – ۇجىم ءوزىنىڭ ءار مۇشەسىن نەمەسە ءار مۇشە ءوز ۇجىمىن وقىتۋ، تاربيەلەۋ، دامىتۋ ارەكەتىنە كەلەدى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى جانە جابدىقتالۋى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، فليپچارت، وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءۇي تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
قاتەسىن تاپ
پوليگلوت
سايكەسىن تاپ
سۇراق - جاۋاپ
3. توپ اتتارىن تانىستىرۋ
4. سەرگىتۋ ءساتى
5. پراكتيكالىق جۇمىس
6. تەست سۇراقتارى
7. ءبىلىمدى باعالاۋ كەزەڭى
8. رەفلەكسيا كەزەڭى
9. ءۇي تاپسىرماسى تۋرالى مالىمەت بەرۋ كەزەڭى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سالەمدەسۋ
سىنىپتى توپقا ءبولۋ
2. ءۇي تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
قاتەسىن تاپ
پوليگلوت
سايكەسىن تاپ
3. توپ اتتارىن تانىستىرۋ (قوسىمشا اقپارات رەسۋرستار تاراتىلادى)
پاسكال ءتىلىنىڭ شارتتى الدىن الا تەكسەرەتىن قايتالاۋ وپەراتورى - WHILE.
كوپ جاعدايدا ارگۋمەنتتەردىڭ ءارتۇرلى ءمانى بويىنشا الگوريتمنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىكتەرىن بىرنەشە رەت قايتالاۋعا تۋرا كەلەدى. وسىنداي پروسەستەردى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن سيكلدىق قۇرىلىمدى الگوريتمدەر – قايتالاۋ وپەراتورلارى قولدانىلادى.
سيكل دەپ پروگرامماداعى قايتالاناتىن ارەكەتتى ايتادى. پاسكال تىلىندە قايتالاۋ پروسەسىن جۇزەگە اسىراتىن سيكلدىك وپەراتورلاردىڭ ءۇش ءتۇرى بار: اريفمەتيكالىق سيكل – FOR، شارتىن الدىن الا تەكسەرەتىن سيكل – WHILE، شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن سيكل – REPEAT وپەراتورلارى.
WHILE وپەراتورى. الدىن الا بەرىلگەن شارت بويىنشا قايتالۋدى جۇزەگە اسىراتىن بۇل وپەراتور WHILE (وقىلۋى: ۋايل، اۋدارىلۋى: ازىرشە) جانە DO (وقىلۋى: دۋ، ورىنداۋ بولىپ اۋدارىلادى) ءتۇيىندى سوزدەرى قولدانىلىپ اۋدارىلادى.
سيكل قايتالانار الدىندا، لوگيكالىق ورنەكتىڭ ءمانى تەكسەرىلەدى. ەگەر True (اقيقات) بولسا، وندا سيكل دەنەسى قايتالانىپ ورىندالىپ وتىرادى. كەرىسىنشە False (جالعان) بولسا، سيكلدىڭ ورىندالۋى اياقتالىپ، WHILE وپەراتورىنان كەيىنگى جولدار ورىندالادى.
ەگەر، ەڭ باسىندا ورنەكتىڭ ءمانى False (جالعان) بولسا، وندا سيكل ءبىر رەتتە ورىندالمايدى.
مىسالى: y = 3x+1، مۇنداعى ح، - 1 مەن 2 ارالىعىنداعى سانداردى قابىلدايدى، قادامى 0، 5 تەڭ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
