تابيعات تىلسىمى
ءپانى: ءوزىن – ءوزى تانۋ 5 سىنىپ كىرىكتىرىلگەن ساباق (پرەزەنتاسياسىمەن)
تاقىرىبى: تابيعات تىلسىمى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تابيعات قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىگىن دامىتۋ.
مىندەتتەرى:
- تابيعاتتىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن ءتۇسىندىرۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ تابيعاتقا ايالى قارىم قاتىناسىن دامىتۋ؛
- تابيعاتتاعى سۇلۋلىقتى كورە بىلۋگە، قورشاعان ورتانى، تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە ۇيرەتۋ،
- قورشاعان ورتا جايلى تانىمدىق ارەكەتتەرىن شىڭداۋ،
- بالالاردىڭ ءوز تۋعان جەرىنە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: وقۋلىق،، ماركەر، پلاكات، ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدار، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
شاتتىق شەڭبەرى:
تابيعات، سەن - تىرشىلىك تۇنىپ تۇرعان:
سەن - كۇنسىڭ كوتەرىلگەن كۇلىپ قىردان،
سەن - كولسىڭ،
سەن - ورمانسىڭ،
سەن - بۇلبۇلسىڭ،
ادامعا تابيعاتتى شىن ۇقتىرعان.
اڭگىمەلەسۋ
- تابيعات تىلسىمى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- تابيعات ادامدى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟
- تابيعات سۇلۋلىعىن قالاي سەزىنۋگە بولادى؟
- تابيعاتتىڭ اياسىندا وزدەرىڭدى قالاي سەزىنەسىڭدەر؟
تابيعاتتىڭ قانداي كورىنىستەرى سەندەرگە ەرەكشە اسەر ەتتى؟ نەلىكتەن؟
(سۇراقتاردى تالداۋ)
جاڭا اقپارات
ادام ءومىرى تابيعاتپەن تىعىز بايلانىستى.
ادام تابيعاتتى ايالاپ، قامقورلىق جاساپ، تۋعان جەرگە سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋعا ءتيىس.
ادام تابيعات سۇلۋلىعىنان، ادەمىلىگىنەن، اسەمدىگىنەن بويىنا قۋات، كوڭىلىنە شۋاق الىپ، اسا زور ىڭكارلىك سەزىمگە بولىنەدى.
ماتىنمەن جۇمىس
ادام تابيعاتتان تىس ءومىر سۇرە الا ما؟
تابيعات ادامدى قانداي اسەرگە جەتەلەيدى؟
تابيعات نە ءۇشىن قاجەت؟
تابيعاتتىڭ قانداي قۇپياسىن بىلەسىڭدەر؟
شىعارماشىلىق جۇمىس
ايميرا: قازاق حالقىندا «تاسباقا داۋىلى» دەگەن دە ۇعىم بار. تاسباقانى حالقىمىز كيەلى جانۋار دەپ ەسەپتەيدى. ءارى ول جونىندە اڭىز - اڭگىمەلەر دە كوپ كەزدەسەدى. حالقىمىزدىڭ ويۋ - ورنەك مۇراسىندا دا «تاسباقا ويۋى» كەڭ قولدانىلادى. تاسباقا تىرشىلىگىندە ەرەكشەلىكتىڭ ءبىرى - قىسقى ۇيقىعا كەتۋى (كەيدە جازعى ىستىق مەزگىلدە دە ۇيقىعا كەتەدى). كوكتەم كەزىندە كوبىنە كوكەك ايىندا دالا تاسباقاسى قىسقى ۇيقىدان ويانىپ، جەر بەتىنە شىعادى. ءدال وسى كەزدە بىرنەشە كۇن قاتارىنان شاڭدى، بوراندى قاتتى جەل سوعادى. ونى حالىق «تاسباقا داۋىلى» دەپ اتايدى. قىسقى ۇيقىسىنان شىققان تاسباقا ءالسىز بولعاندىقتان ساۋىتىنىڭ ۇستىندە قالعان قۇم، توپىراق قالدىعىن وزدىگىنشە تۇسىرە المايدى، ال سول كەزدە سوعاتىن داۋىل ونىڭ ۇستىندەگى قۇم، توپىراقتى ۇشىرىپ اكەتەدى، ياعني تاسباقانىڭ ۇيقىسىنان ويانۋى قاتتى سوعاتىن داۋىلمەن سايكەس كەلەدى.
ابدۋحاكىم: قۇستارعا بايلانىستى «قۇس قاناتى» ۇعىمى جىل قۇستارىنىڭ كوكتەمدە قايتۋىنا بايلانىستى ايتىلادى. ەلىمىزگە العاش كەلەتىن جىل قۇستارىنىڭ ءبىرى - قاراتورعايلار. «قۇس قاناتى» ناۋرىز ايىنىڭ 26 - 28 - ىنە سايكەس كەلەدى. بۇل كەزدە قايتقان قۇساردىڭ قاناتتارىنىڭ سۋىلداپ ۇشقان ىزعارىنان كۇن سۋىتىپ، جاپالاقتاپ قار جاۋدى.
ۇلجان: تابيعات قۇبىلىستاردا بولاتىن توسىن جايتتەردىڭ كوپشىلىگى دالامىزدا كەڭىنەن تارالعان اقبوكەنگە بايلانىستى ايتىلعان. اقبوكەن كيەلى جانۋار. ونىڭ تىنىس – تىرشىلىگى تۋرالى حالىق ۇعىمدارى كوپ. سونىڭ ءبىرى –«قۇرالايدىڭ سالقىنى» دەپ اتالادى. بۇل اقبوكەندەر كوكتەمگى مامىر ايىنىڭ 17 - 25 - ءى ارالىعىندا جاپپاي لاقتاۋ مەرزىمىنە ساي كەلەدى. بۇل كەزدە ول وتە كوپ توپ قۇرىپ (كەيدە 20 - 25 - مىڭى ءبىر جەرگە توپتالىپ)، سۋى بار وزەن جاعالاۋىنا نەمەسە قاق سۋى اينالعان ءشوبى مول جەرلەردە تولدەيدى. بۇل كەزدە اۋا رايى سالقىنداپ، ىزعىرىق جەل تۇرادى، جاڭبىر جاۋىپ، ارتىنشا كۇن سۋىتادى دا، تابيعات دۇنيەگە جاڭا كەلگەن قۇرالايلاردى سالقىن اۋا رايلارىمەن شيراتىپ، قاتال تابيعات جاعدايىنا بەيىمدى ەتىپ وسىرەدى. بۇل مەزگىلدى « كيىكتىڭ لاق ورگىزەرى» دەپ تە اتايدى.
تىنىشتىق ءساتى (مۋزىكا قوسۋ) پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ىڭعايلى جانە ەركىن وتىرىڭىزدار. كوزدە جۇمىڭىزدار. وزدەرىڭىزدى ورماندا ءجۇرمىن دەپ ەسەپتەڭىزدەر. جاپىراق ءيىسىن يىسكەپ، قۇستار ءانىن تىڭداپ، ورماندا قىدىرىڭدار. قىدىرىپ ءجۇرىپ، ۇڭگىرگە جاقىنداڭدار. قابىرعاسىن قولمەن ۇستاپ، تاستىڭ قاتتىلىعىن سەزىن. ۇڭگىردىڭ قاسىندا سارقىراپ سۋ اعىپ جاتىر. سونى تاپ. سۋدىڭ اققانىن جانە ورمان تىنىشتىعىن، قۇستاردىڭ ءانىن ەستۋگە تىرىس. وسىنىڭ بارلىعىنا ىشكى جان دۇنيەڭدى اش: وزىڭە ىڭعايلى ورىنعا وتىرىپ، تىنىشتىقپەن ۇيلەسىمگە كەل. «ءيا» دەگەن ءسوز بارلىق اسەرگە يە، وسى سوزبەن ءسىزدىڭ جامان كوڭىل - كۇيىڭىز كەتسىن. «ءيا» مەنىڭ تاماشا بۇگىنىم مەن ەرتەڭىم. ىشىڭىزدەن كۇلكىنى سەزىڭىز. ءوز وتكەنىڭىز، ەرتەڭ، بۇگىنىڭىزگە كۇلىمدەڭىز. بۇل كۇلكى جاڭا اشىلعان راۋشان گ ۇلى سياقتى. ول ءسىزدىڭ ىشىڭىزدە اشىلىپ، بۇكىل دەنەڭىزگە حوش ءيىس بەرەدى. جۇمىسىمىزدى اياقتايمىز. ءوزىڭىزدىڭ دەمالعانىڭىزدى سەزگەن كەزدە كوزىڭىزدى اشىڭىز
ءمۇعالىم ءسوزى
ءار جەردىڭ وزىندىك تابيعات عاجاپتارى، قىزىقتى ۇڭگىر، جارتاسى، بەينەلى تاۋ قاتپارلارى، شيپالى قاينار، بۇلاق، تۇمالارى ت. ب. بولۋى مۇمكىن. سونداي قۇپيا تىلسىم كۇشتىڭ ءوزى – تاڭ قالدىرعان تابيعات سىيى، ونىڭ ادامدى ەرەكشە سەزىمگە باۋراپ، ادامدى قۋانىشقا بولەيتىنى، تانىپ - بىلۋگە، قۇپيا سىرىن اشۋعا ءتانتى ەتەتىنى اقيقات.
تابيعات تىلسىمىن تۇسىنگەن ادام قورشاعان الەمدى قۇرمەتتەۋگە، سىرىن ۇعۋعا قۇشتار بولادى. تابيعات سۋرەتتەرى ادام جانىن نازىك سەزىمگە بولەپ، بۇكىل ءومىردى كوز الدىڭا جايىپ سالادى. ءتىلسىز تابيعاتتىڭ تىلسىمىن ءتۇسىنىپ، ونى ايالاۋ، قورعاۋ ءاربىر ادامنىڭ مىندەتى ءارى بورىشى. تابيعات پەن ادام – ەگىز ۇعىم. تابيعات ادامدى الديلەگەن انا عوي. ونىڭ تاڭ الا كولەڭكەدەگى تامىلجىتاتىن ءانشى قۇستارىنىڭ ءۇنى، سالقىن سوققان سامالىنىڭ قوڭىر لەبى، جۇپار اڭقىعان جۋسانى ادامدى قاناعاتتاندىرادى.
وسى ۇعىمداردى وقۋشىلار ەسىنە ساقتاپ، وي ەلەگىنەن بايىپتى وتكىزگەندەرى ءجون.
(«تابيعات تاماشاسى» ۆيديو كورسەتۋ)
سەرگىتۋ: جاڭبىر ويىنى
تابيعات دىبىستارى (مۋزىكا)
تابيعات بولجامدارى
ايۋ ۇڭگىرىن تاۋدىڭ بيىگىرەك جەرىنە سالسا، كەلەر كوكتەمدە سۋ كوپ تاسيدى.
جالپى قۇستار كوڭىلدەنە سايراسا - كەلەر كۇن اشىق؛
- ۇندەرى تىنسا، كۇن كۇركىرەيدى؛
- جىل قۇستارى توپتانىپ قايتسا - كەلەر قىس قاتتى؛
- جىل قۇستارى توپ - توبىمەن ءبىر مەزگىلدە ورالسا، كوكتەم تەز كىرەدى
قارلىعاش كەلگەندە تەرەك بۇتاقتارى جاپىراق جايادى؛
- بىردە تومەندەپ، بىردە بيىكتەپ ۇشسا، داۋىل سوعادى؛
- جەر باۋىرلاي ۇشسا، جاڭبىر جاۋادى نە جەل تۇرادى؛
كوكەك تاڭەرتەڭ ەرتە كوكەكتەسە، سۋ بەتىن تۇمان جاۋىپ، شىق مول تۇسەدى.
- كۋ - كۋلەگەن داۋىسى ءجيى ەستىلسە – الداعى كۇن اشىق.
قارعا ەرتە كوكتەمدە قارعا شومىلسا، كۇن جىلىنادى؛
- جازدا اۋزىن اشىپ قارقىلداي بەرسە، نايزاعاي وينايدى؛
يت قارعا جاتسا، نە كەرىلىپ ۇزاق جاتسا، تاياۋدا كۇن جىلىنباق؛
- ۇزاق ۇيىقتاسا، اۋا رايى بۇزىلماق؛
مىسىق بۇيىعىپ ۇزاق ۇيىقتاسا كۇن جىلىنادى؛
- جۋىنسا – كۇن شۋاق؛
- سۋدى ادەتتەگىدەن كوبىرەك جالاپ ىشسە، اۋا رايى بۇزىلادى؛
- ارتقى ەكى اياعىمەن تۇرىپ، الدىڭعى اياقتارىمەن جەر تىرنالاسا، بوران سوعادى.
جاۋىن نەمەسە بوران جۇما كۇنى باستالسا، ول كەلەسى جۇماعا دەيىن سوزىلادى.
اي شالقاسىنان تۋسا شارۋاشىلىققا اۋا رايى قولايسىز بولادى.
جازدا كۇن كەنەت ىسىپ كەتسە ۇزاماي جاۋىن جاۋادى.
توپتىق جۇمىس:
(پلاكاتتاردى پايدالانىپ)
ءى توپ: تابيعاتقا اسسوسياسيا جاساۋ
ءىى توپ: سۋرەتتەردى قولدانىپ، «مەن جانە تابيعات» تاقىرىبىنا كوللاج جاساۋ
ءىىى توپ: تابيعات قاجەت... سويلەمىن اياقتاۋ
قورشاعان ورتاعا قاتىستى تىيىمدار.
اققۋ - كيەلى قۇس، ونى اتۋعا، قۇس سالۋعا بولمايدى.
باقانى ولتىرۋگە بولمايدى، جاڭبىر جاۋادى.
جىلان ۇيگە كىرىپ كەتسە، ولتىرمەيدى، باسىنا اق قۇيىپ شىعارادى.
كوكتى جۇلسا «كوكتەي سولاسىڭ» دەپ جاماندىققا جوريدى.
(تىيىم سوزدەر وقۋشىلار اراسىندا تالقىلانادى، ولاردىڭ ءمان ماعىناسى تۇسىندىرىلەدى)
وي تۇجىرىم. تابيعاتقا مەنىڭ ايتار تىلەگىم …(وقۋشىلاردىڭ تىلەكتەرىن تىڭداۋ)
رەلاكساسيا (ءار وقۋشى سمايليكتەردى پايدالانا وتىرىپ، ءوزىنىڭ ساباق سوڭىنداعى كوڭىل كۇيىن سيپاتتاپ، بۇلتتارعا ورنالاستىرادى..)
ءان: ءارقاشان كۇن سونبەسىن
1. كۇن الەمى، كوك الەمى،
سۋرەتى ول جاس بالانىڭ.
اق قاعازعا سالعان ءىزى،
جازىلعان بار ءبىر ءسوزى.
قايىرماسى:
ءارقاشان كۇن سونبەسىن
اسپاننان بۇلت تونبەسىن
قاسىمدا بولسىن مامام
بولايىن مەن دە امان
2. سۇم سوعىستى، قان توگىستى،
بولدىرمايمىز ءسابي ءۇشىن.
گۇل جاينايدى، ب ا ق تايمايدى،
ادام سونى قالايدى.
قايىرماسى:
تاقىرىبى: تابيعات تىلسىمى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تابيعات قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىگىن دامىتۋ.
مىندەتتەرى:
- تابيعاتتىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن ءتۇسىندىرۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ تابيعاتقا ايالى قارىم قاتىناسىن دامىتۋ؛
- تابيعاتتاعى سۇلۋلىقتى كورە بىلۋگە، قورشاعان ورتانى، تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە ۇيرەتۋ،
- قورشاعان ورتا جايلى تانىمدىق ارەكەتتەرىن شىڭداۋ،
- بالالاردىڭ ءوز تۋعان جەرىنە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: وقۋلىق،، ماركەر، پلاكات، ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدار، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
شاتتىق شەڭبەرى:
تابيعات، سەن - تىرشىلىك تۇنىپ تۇرعان:
سەن - كۇنسىڭ كوتەرىلگەن كۇلىپ قىردان،
سەن - كولسىڭ،
سەن - ورمانسىڭ،
سەن - بۇلبۇلسىڭ،
ادامعا تابيعاتتى شىن ۇقتىرعان.
اڭگىمەلەسۋ
- تابيعات تىلسىمى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- تابيعات ادامدى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟
- تابيعات سۇلۋلىعىن قالاي سەزىنۋگە بولادى؟
- تابيعاتتىڭ اياسىندا وزدەرىڭدى قالاي سەزىنەسىڭدەر؟
تابيعاتتىڭ قانداي كورىنىستەرى سەندەرگە ەرەكشە اسەر ەتتى؟ نەلىكتەن؟
(سۇراقتاردى تالداۋ)
جاڭا اقپارات
ادام ءومىرى تابيعاتپەن تىعىز بايلانىستى.
ادام تابيعاتتى ايالاپ، قامقورلىق جاساپ، تۋعان جەرگە سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋعا ءتيىس.
ادام تابيعات سۇلۋلىعىنان، ادەمىلىگىنەن، اسەمدىگىنەن بويىنا قۋات، كوڭىلىنە شۋاق الىپ، اسا زور ىڭكارلىك سەزىمگە بولىنەدى.
ماتىنمەن جۇمىس
ادام تابيعاتتان تىس ءومىر سۇرە الا ما؟
تابيعات ادامدى قانداي اسەرگە جەتەلەيدى؟
تابيعات نە ءۇشىن قاجەت؟
تابيعاتتىڭ قانداي قۇپياسىن بىلەسىڭدەر؟
شىعارماشىلىق جۇمىس
ايميرا: قازاق حالقىندا «تاسباقا داۋىلى» دەگەن دە ۇعىم بار. تاسباقانى حالقىمىز كيەلى جانۋار دەپ ەسەپتەيدى. ءارى ول جونىندە اڭىز - اڭگىمەلەر دە كوپ كەزدەسەدى. حالقىمىزدىڭ ويۋ - ورنەك مۇراسىندا دا «تاسباقا ويۋى» كەڭ قولدانىلادى. تاسباقا تىرشىلىگىندە ەرەكشەلىكتىڭ ءبىرى - قىسقى ۇيقىعا كەتۋى (كەيدە جازعى ىستىق مەزگىلدە دە ۇيقىعا كەتەدى). كوكتەم كەزىندە كوبىنە كوكەك ايىندا دالا تاسباقاسى قىسقى ۇيقىدان ويانىپ، جەر بەتىنە شىعادى. ءدال وسى كەزدە بىرنەشە كۇن قاتارىنان شاڭدى، بوراندى قاتتى جەل سوعادى. ونى حالىق «تاسباقا داۋىلى» دەپ اتايدى. قىسقى ۇيقىسىنان شىققان تاسباقا ءالسىز بولعاندىقتان ساۋىتىنىڭ ۇستىندە قالعان قۇم، توپىراق قالدىعىن وزدىگىنشە تۇسىرە المايدى، ال سول كەزدە سوعاتىن داۋىل ونىڭ ۇستىندەگى قۇم، توپىراقتى ۇشىرىپ اكەتەدى، ياعني تاسباقانىڭ ۇيقىسىنان ويانۋى قاتتى سوعاتىن داۋىلمەن سايكەس كەلەدى.
ابدۋحاكىم: قۇستارعا بايلانىستى «قۇس قاناتى» ۇعىمى جىل قۇستارىنىڭ كوكتەمدە قايتۋىنا بايلانىستى ايتىلادى. ەلىمىزگە العاش كەلەتىن جىل قۇستارىنىڭ ءبىرى - قاراتورعايلار. «قۇس قاناتى» ناۋرىز ايىنىڭ 26 - 28 - ىنە سايكەس كەلەدى. بۇل كەزدە قايتقان قۇساردىڭ قاناتتارىنىڭ سۋىلداپ ۇشقان ىزعارىنان كۇن سۋىتىپ، جاپالاقتاپ قار جاۋدى.
ۇلجان: تابيعات قۇبىلىستاردا بولاتىن توسىن جايتتەردىڭ كوپشىلىگى دالامىزدا كەڭىنەن تارالعان اقبوكەنگە بايلانىستى ايتىلعان. اقبوكەن كيەلى جانۋار. ونىڭ تىنىس – تىرشىلىگى تۋرالى حالىق ۇعىمدارى كوپ. سونىڭ ءبىرى –«قۇرالايدىڭ سالقىنى» دەپ اتالادى. بۇل اقبوكەندەر كوكتەمگى مامىر ايىنىڭ 17 - 25 - ءى ارالىعىندا جاپپاي لاقتاۋ مەرزىمىنە ساي كەلەدى. بۇل كەزدە ول وتە كوپ توپ قۇرىپ (كەيدە 20 - 25 - مىڭى ءبىر جەرگە توپتالىپ)، سۋى بار وزەن جاعالاۋىنا نەمەسە قاق سۋى اينالعان ءشوبى مول جەرلەردە تولدەيدى. بۇل كەزدە اۋا رايى سالقىنداپ، ىزعىرىق جەل تۇرادى، جاڭبىر جاۋىپ، ارتىنشا كۇن سۋىتادى دا، تابيعات دۇنيەگە جاڭا كەلگەن قۇرالايلاردى سالقىن اۋا رايلارىمەن شيراتىپ، قاتال تابيعات جاعدايىنا بەيىمدى ەتىپ وسىرەدى. بۇل مەزگىلدى « كيىكتىڭ لاق ورگىزەرى» دەپ تە اتايدى.
تىنىشتىق ءساتى (مۋزىكا قوسۋ) پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ىڭعايلى جانە ەركىن وتىرىڭىزدار. كوزدە جۇمىڭىزدار. وزدەرىڭىزدى ورماندا ءجۇرمىن دەپ ەسەپتەڭىزدەر. جاپىراق ءيىسىن يىسكەپ، قۇستار ءانىن تىڭداپ، ورماندا قىدىرىڭدار. قىدىرىپ ءجۇرىپ، ۇڭگىرگە جاقىنداڭدار. قابىرعاسىن قولمەن ۇستاپ، تاستىڭ قاتتىلىعىن سەزىن. ۇڭگىردىڭ قاسىندا سارقىراپ سۋ اعىپ جاتىر. سونى تاپ. سۋدىڭ اققانىن جانە ورمان تىنىشتىعىن، قۇستاردىڭ ءانىن ەستۋگە تىرىس. وسىنىڭ بارلىعىنا ىشكى جان دۇنيەڭدى اش: وزىڭە ىڭعايلى ورىنعا وتىرىپ، تىنىشتىقپەن ۇيلەسىمگە كەل. «ءيا» دەگەن ءسوز بارلىق اسەرگە يە، وسى سوزبەن ءسىزدىڭ جامان كوڭىل - كۇيىڭىز كەتسىن. «ءيا» مەنىڭ تاماشا بۇگىنىم مەن ەرتەڭىم. ىشىڭىزدەن كۇلكىنى سەزىڭىز. ءوز وتكەنىڭىز، ەرتەڭ، بۇگىنىڭىزگە كۇلىمدەڭىز. بۇل كۇلكى جاڭا اشىلعان راۋشان گ ۇلى سياقتى. ول ءسىزدىڭ ىشىڭىزدە اشىلىپ، بۇكىل دەنەڭىزگە حوش ءيىس بەرەدى. جۇمىسىمىزدى اياقتايمىز. ءوزىڭىزدىڭ دەمالعانىڭىزدى سەزگەن كەزدە كوزىڭىزدى اشىڭىز
ءمۇعالىم ءسوزى
ءار جەردىڭ وزىندىك تابيعات عاجاپتارى، قىزىقتى ۇڭگىر، جارتاسى، بەينەلى تاۋ قاتپارلارى، شيپالى قاينار، بۇلاق، تۇمالارى ت. ب. بولۋى مۇمكىن. سونداي قۇپيا تىلسىم كۇشتىڭ ءوزى – تاڭ قالدىرعان تابيعات سىيى، ونىڭ ادامدى ەرەكشە سەزىمگە باۋراپ، ادامدى قۋانىشقا بولەيتىنى، تانىپ - بىلۋگە، قۇپيا سىرىن اشۋعا ءتانتى ەتەتىنى اقيقات.
تابيعات تىلسىمىن تۇسىنگەن ادام قورشاعان الەمدى قۇرمەتتەۋگە، سىرىن ۇعۋعا قۇشتار بولادى. تابيعات سۋرەتتەرى ادام جانىن نازىك سەزىمگە بولەپ، بۇكىل ءومىردى كوز الدىڭا جايىپ سالادى. ءتىلسىز تابيعاتتىڭ تىلسىمىن ءتۇسىنىپ، ونى ايالاۋ، قورعاۋ ءاربىر ادامنىڭ مىندەتى ءارى بورىشى. تابيعات پەن ادام – ەگىز ۇعىم. تابيعات ادامدى الديلەگەن انا عوي. ونىڭ تاڭ الا كولەڭكەدەگى تامىلجىتاتىن ءانشى قۇستارىنىڭ ءۇنى، سالقىن سوققان سامالىنىڭ قوڭىر لەبى، جۇپار اڭقىعان جۋسانى ادامدى قاناعاتتاندىرادى.
وسى ۇعىمداردى وقۋشىلار ەسىنە ساقتاپ، وي ەلەگىنەن بايىپتى وتكىزگەندەرى ءجون.
(«تابيعات تاماشاسى» ۆيديو كورسەتۋ)
سەرگىتۋ: جاڭبىر ويىنى
تابيعات دىبىستارى (مۋزىكا)
تابيعات بولجامدارى
ايۋ ۇڭگىرىن تاۋدىڭ بيىگىرەك جەرىنە سالسا، كەلەر كوكتەمدە سۋ كوپ تاسيدى.
جالپى قۇستار كوڭىلدەنە سايراسا - كەلەر كۇن اشىق؛
- ۇندەرى تىنسا، كۇن كۇركىرەيدى؛
- جىل قۇستارى توپتانىپ قايتسا - كەلەر قىس قاتتى؛
- جىل قۇستارى توپ - توبىمەن ءبىر مەزگىلدە ورالسا، كوكتەم تەز كىرەدى
قارلىعاش كەلگەندە تەرەك بۇتاقتارى جاپىراق جايادى؛
- بىردە تومەندەپ، بىردە بيىكتەپ ۇشسا، داۋىل سوعادى؛
- جەر باۋىرلاي ۇشسا، جاڭبىر جاۋادى نە جەل تۇرادى؛
كوكەك تاڭەرتەڭ ەرتە كوكەكتەسە، سۋ بەتىن تۇمان جاۋىپ، شىق مول تۇسەدى.
- كۋ - كۋلەگەن داۋىسى ءجيى ەستىلسە – الداعى كۇن اشىق.
قارعا ەرتە كوكتەمدە قارعا شومىلسا، كۇن جىلىنادى؛
- جازدا اۋزىن اشىپ قارقىلداي بەرسە، نايزاعاي وينايدى؛
يت قارعا جاتسا، نە كەرىلىپ ۇزاق جاتسا، تاياۋدا كۇن جىلىنباق؛
- ۇزاق ۇيىقتاسا، اۋا رايى بۇزىلماق؛
مىسىق بۇيىعىپ ۇزاق ۇيىقتاسا كۇن جىلىنادى؛
- جۋىنسا – كۇن شۋاق؛
- سۋدى ادەتتەگىدەن كوبىرەك جالاپ ىشسە، اۋا رايى بۇزىلادى؛
- ارتقى ەكى اياعىمەن تۇرىپ، الدىڭعى اياقتارىمەن جەر تىرنالاسا، بوران سوعادى.
جاۋىن نەمەسە بوران جۇما كۇنى باستالسا، ول كەلەسى جۇماعا دەيىن سوزىلادى.
اي شالقاسىنان تۋسا شارۋاشىلىققا اۋا رايى قولايسىز بولادى.
جازدا كۇن كەنەت ىسىپ كەتسە ۇزاماي جاۋىن جاۋادى.
توپتىق جۇمىس:
(پلاكاتتاردى پايدالانىپ)
ءى توپ: تابيعاتقا اسسوسياسيا جاساۋ
ءىى توپ: سۋرەتتەردى قولدانىپ، «مەن جانە تابيعات» تاقىرىبىنا كوللاج جاساۋ
ءىىى توپ: تابيعات قاجەت... سويلەمىن اياقتاۋ
قورشاعان ورتاعا قاتىستى تىيىمدار.
اققۋ - كيەلى قۇس، ونى اتۋعا، قۇس سالۋعا بولمايدى.
باقانى ولتىرۋگە بولمايدى، جاڭبىر جاۋادى.
جىلان ۇيگە كىرىپ كەتسە، ولتىرمەيدى، باسىنا اق قۇيىپ شىعارادى.
كوكتى جۇلسا «كوكتەي سولاسىڭ» دەپ جاماندىققا جوريدى.
(تىيىم سوزدەر وقۋشىلار اراسىندا تالقىلانادى، ولاردىڭ ءمان ماعىناسى تۇسىندىرىلەدى)
وي تۇجىرىم. تابيعاتقا مەنىڭ ايتار تىلەگىم …(وقۋشىلاردىڭ تىلەكتەرىن تىڭداۋ)
رەلاكساسيا (ءار وقۋشى سمايليكتەردى پايدالانا وتىرىپ، ءوزىنىڭ ساباق سوڭىنداعى كوڭىل كۇيىن سيپاتتاپ، بۇلتتارعا ورنالاستىرادى..)
ءان: ءارقاشان كۇن سونبەسىن
1. كۇن الەمى، كوك الەمى،
سۋرەتى ول جاس بالانىڭ.
اق قاعازعا سالعان ءىزى،
جازىلعان بار ءبىر ءسوزى.
قايىرماسى:
ءارقاشان كۇن سونبەسىن
اسپاننان بۇلت تونبەسىن
قاسىمدا بولسىن مامام
بولايىن مەن دە امان
2. سۇم سوعىستى، قان توگىستى،
بولدىرمايمىز ءسابي ءۇشىن.
گۇل جاينايدى، ب ا ق تايمايدى،
ادام سونى قالايدى.
قايىرماسى:
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ تەحنولوگياسىن پايدالانىپ، قىشقىلدار تاقىرىبىن وقىتۋ (پرەزەنتاسياسىمەن)
