كرەمنيي جانە ونىڭ قوسىلىستارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كرەمنيي جانە ونىڭ قوسىلىستارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: پەريودتىق جۇيەدەگى كرەمنييدىڭ ورنى، بارلىق قاسيەتتەرىن ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى كورسەتۋ، كرەمنييدىڭ تابيعاتتاعى ماڭىزىن، قۇرىلىسىن، قولدانىلۋىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: تەوريالىق بىلىمدەرىن تياناقتاپ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ، كرەمنييدىڭ حيميالىق قاسيەتتەرىن زەرتتەۋ ارقىلى شىعارماشىلىق جۇمىستارعا باۋلۋ.
تاربيەلىك: ءوز بىلىمدەرىن باعالاپ، بىرلەسىپ جۇمىس جاساۋعا ىزدەنىمپازدىققا جانە قورشاعان ورتانى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ۇعىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: پانورامالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ساتىلاي تالداۋ كەشەنى، تىرەك - سىزبا، سۇراق – جاۋاپتار، جۇمباقتار جانە ەلەكتروندى وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ماتەماتيكا، تاريح.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا /سلايدتار/
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى. «وي قوزعاۋ» كەزەڭى.
گرافيكالىق ديكتانت ءيا - جوق - دەپ بەلگىلەيدى
ءمۇعالىم ءسوزى:
«2030-دىڭ ءبىز پارىزىمىز،
جەتىستىككە باستايدى ءار ءىسىمىز.
وركەنيەتتى ەلىمىزدى كوركەيتەتىن،
حيميانى وقۋ پارىزىمىز»
ءىۇ. م. ۆ. لومونوسوۆتىڭ حيميا سالاسىنا قوسقان ۇلەسى.(ءمانجازبا)
وقۋشىلار قوسىمشا ماتەريالدار دايىندايدى.
قوسىمشا حابارلاما
ءى - وقۋشى
كرەمنييدىڭ اشىلۋ تاريحى. كرەمنيي – جەر قىرتىسىنىڭ نەگىزى. كرەمنييدىڭ لاتىنشا تاۋى - سيليسيۋم، ول جەر قىرتىسىنىڭ نەگىزىن قۇرايدى. جەر بەتىندەگى ەڭ نەگىزگى حيميالىق قوسىلىس، ول - كادىمگى قۇم، كرەمنەزەم. 1823 جىلى شۆەد حيميگى ي. يا. بەرسەليۋس كرەمنيي فتورلى كالييگە كاليي قوسىپ قىزدىرۋ ارقىلى سول ءونىمدى ءبولىپ الدى. ول جاڭا ەلەمەنت العانىن حابارلاپ، ونى «سوليسيي «دەپ اتادى. قازاقشا: قاتتى تاس. 1834 جىلى اكادەميك گ. ي. گەسس قىسقاشا «كرەمنيي»دەگەن اتاۋدى (گرەكشە» كرەمنوس - جارتاس. شىڭ، قۇز»دەگەن ماعىنادا ) ۇسىندى.
ءىى - وقۋشى
كرەمنييدىڭ تابيعاتتا تارالۋى. تابيعاتتا وتتەگىنەن كەيىنگى كوپ تارالعان ەلەمەنت - كرەمنيي. ونىڭ جەر قىرتىسىنداعى ماسسالىق ۇلەسى - 25%. كرەمنيي تابيعاتتا تەك قوسىلىس تۇرىندە عانا، كوپتەگەن سيليكاتتار مەن بارلىق وسىمدىك (اسىرەسە قىرىقبۋىندىلار مەن بامبۋك) قۇرامىندا كەزدەسەدى. سونداي - اق ءتىرى ورگانيزمدەر مەن كەيبىر ميكروورگانيزمدەر دەنەسىندە دە بولادى. ادام ورگانيزمىندە دە 0، 1 پروسەنتكە جۋىق كرەمنيي بولادى، ونى ازىرگە بيولوگيالىق ءرولى بەلگىسىز.
ءىىى - وقۋشى
قولدانىلۋى. تازا كرەمنيي كوبىنەسە تەمىر، مىس، اليۋمينيي، قورعاسىن ءتارىزدى ءارتۇرلى قۇيمالار تۇرىندە قولدانىلادى. اسا تازا كرەمنيي كۇن فوتوەلەمەنتتەرىن دايارلاۋدا قولدانىلادى. كۇن باتارەياسى كوسموس كورابلدەرىن ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتەدى. كرەمنيي شالا وتكىزگىشتەر – ديودتار، تريودتار جانە راديوتەحنيكادا – قابىلداعىش ۇدەتكىشتەر دايارلاۋدا، ءارتۇرلى پريبورلار جاساۋعا قولدانىلادى. شىنى، سەمەنت ت. ب. قۇرىلىس ماتەريالدارى ءۇشىن دە كرەمنيي قوسىلىستارى قاجەت.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: پەريودتىق جۇيەدەگى كرەمنييدىڭ ورنى، بارلىق قاسيەتتەرىن ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى كورسەتۋ، كرەمنييدىڭ تابيعاتتاعى ماڭىزىن، قۇرىلىسىن، قولدانىلۋىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: تەوريالىق بىلىمدەرىن تياناقتاپ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ، كرەمنييدىڭ حيميالىق قاسيەتتەرىن زەرتتەۋ ارقىلى شىعارماشىلىق جۇمىستارعا باۋلۋ.
تاربيەلىك: ءوز بىلىمدەرىن باعالاپ، بىرلەسىپ جۇمىس جاساۋعا ىزدەنىمپازدىققا جانە قورشاعان ورتانى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ۇعىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: پانورامالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ساتىلاي تالداۋ كەشەنى، تىرەك - سىزبا، سۇراق – جاۋاپتار، جۇمباقتار جانە ەلەكتروندى وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ماتەماتيكا، تاريح.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا /سلايدتار/
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى. «وي قوزعاۋ» كەزەڭى.
گرافيكالىق ديكتانت ءيا - جوق - دەپ بەلگىلەيدى
ءمۇعالىم ءسوزى:
«2030-دىڭ ءبىز پارىزىمىز،
جەتىستىككە باستايدى ءار ءىسىمىز.
وركەنيەتتى ەلىمىزدى كوركەيتەتىن،
حيميانى وقۋ پارىزىمىز»
ءىۇ. م. ۆ. لومونوسوۆتىڭ حيميا سالاسىنا قوسقان ۇلەسى.(ءمانجازبا)
وقۋشىلار قوسىمشا ماتەريالدار دايىندايدى.
قوسىمشا حابارلاما
ءى - وقۋشى
كرەمنييدىڭ اشىلۋ تاريحى. كرەمنيي – جەر قىرتىسىنىڭ نەگىزى. كرەمنييدىڭ لاتىنشا تاۋى - سيليسيۋم، ول جەر قىرتىسىنىڭ نەگىزىن قۇرايدى. جەر بەتىندەگى ەڭ نەگىزگى حيميالىق قوسىلىس، ول - كادىمگى قۇم، كرەمنەزەم. 1823 جىلى شۆەد حيميگى ي. يا. بەرسەليۋس كرەمنيي فتورلى كالييگە كاليي قوسىپ قىزدىرۋ ارقىلى سول ءونىمدى ءبولىپ الدى. ول جاڭا ەلەمەنت العانىن حابارلاپ، ونى «سوليسيي «دەپ اتادى. قازاقشا: قاتتى تاس. 1834 جىلى اكادەميك گ. ي. گەسس قىسقاشا «كرەمنيي»دەگەن اتاۋدى (گرەكشە» كرەمنوس - جارتاس. شىڭ، قۇز»دەگەن ماعىنادا ) ۇسىندى.
ءىى - وقۋشى
كرەمنييدىڭ تابيعاتتا تارالۋى. تابيعاتتا وتتەگىنەن كەيىنگى كوپ تارالعان ەلەمەنت - كرەمنيي. ونىڭ جەر قىرتىسىنداعى ماسسالىق ۇلەسى - 25%. كرەمنيي تابيعاتتا تەك قوسىلىس تۇرىندە عانا، كوپتەگەن سيليكاتتار مەن بارلىق وسىمدىك (اسىرەسە قىرىقبۋىندىلار مەن بامبۋك) قۇرامىندا كەزدەسەدى. سونداي - اق ءتىرى ورگانيزمدەر مەن كەيبىر ميكروورگانيزمدەر دەنەسىندە دە بولادى. ادام ورگانيزمىندە دە 0، 1 پروسەنتكە جۋىق كرەمنيي بولادى، ونى ازىرگە بيولوگيالىق ءرولى بەلگىسىز.
ءىىى - وقۋشى
قولدانىلۋى. تازا كرەمنيي كوبىنەسە تەمىر، مىس، اليۋمينيي، قورعاسىن ءتارىزدى ءارتۇرلى قۇيمالار تۇرىندە قولدانىلادى. اسا تازا كرەمنيي كۇن فوتوەلەمەنتتەرىن دايارلاۋدا قولدانىلادى. كۇن باتارەياسى كوسموس كورابلدەرىن ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتەدى. كرەمنيي شالا وتكىزگىشتەر – ديودتار، تريودتار جانە راديوتەحنيكادا – قابىلداعىش ۇدەتكىشتەر دايارلاۋدا، ءارتۇرلى پريبورلار جاساۋعا قولدانىلادى. شىنى، سەمەنت ت. ب. قۇرىلىس ماتەريالدارى ءۇشىن دە كرەمنيي قوسىلىستارى قاجەت.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
