تاكسيدەگى قانسورعىش
كەيدە جامانشىلىقتىڭ ادامعا بىرىنەن كەيىن ءبىرى جامالار قاسيەتى بولادى. «باقىتسىزدىق كەلدى — قاقپاڭدى اش»—دەگەن ءسوز تەگىننەن-تەگىن ايتىلماسا كەرەك. ال ەگەر شىنىمەن ءبارى قيعاش — قيىس كەتىپ بارا جاتسا شە؟ وندا ءبۇل جاي اشەيىن حالىق دانالىعى ەمەس. قاس قىلعانداي — اق: قۇربى قىزبەن كەزدەسۋگە كەلىسكەنبىز، ال ول كەلمەدى، كۇرتكەمنىڭ تۇيمەسى ءۇزىلىپ قالدى، كورگىم كەلمەگەن تانىسىممەن ەلەكتريچكادا سوقتىعىسىپ قالدىم، ءتىسىم قاقسادى، جاڭبىر جاۋدى، تاكسيگە وتىردىم، كەي جەرلەردە اۆاريا بولىپ، جولدى بىتەپ تاستاعان. ماعان ءدال وسى جاعدايدا بىرەۋ-مىرەۋ «قاقپاڭدى اش» دەسە، مەن ونىڭ جاقسىلاپ تۇرىپ سازايىن تارتقىزار ەدىم.
ءيا، ءسىز دە سولاي ىستەگەن بولار ەدىڭىز. مىنە، حالىق دانالىعى وسىندا.
مەن ادامدارمەن جاقسى قارىم-قاتىناس ورناتا الامىن دەپ ايتا المايمىن. كەيدە كىرەبەرىس ەسىكتىڭ الدىنداعى كىلەمشەنى وزگەرتسە جاقسى-اق بولار ەدى دەپ ويلايسىڭ. ءومىر بويى قايداعى ءبىر اۋىزعى بولمەدە جاتار ما ەدى...
ءبىراق كىلەم الەمىنىڭ دە ءوز دانالىعى مەن وزىندىك پروبلەماسى بار. دەسە دە، بۇل مەن باس قاتىراتىن شارۋا ەمەس.
قىسقاسى، تاكسيدە كەلە جاتىپ، كەپتەلىسكە تاپ بولدىم. كۇزگى جاڭبىر ماشينانىڭ توبەسىن سابالاپ ءتۇر، ەسەپتەۋىشتىڭ ءار شىرتىلى جاڭا اتىلعان مىلتىقتىڭ وعىنداي ميىما كەلىپ قادالادى. ەھ!
ونىڭ ۇستىنە تەمەكىنى تاستاعانىما ءۇش كۇن بولعان. باسىما جاقسى بىردەڭە كەلسە ءبىر ءسارى... ونداي ەمەس!.. وسىنداي بىتپەس ويلاردان ارىلۋ ءۇشىن قۇربى قىزىمدى ويشا شەشىندىرە باستادىم. ءبارىن ءوز كەزەگىمەن... ەڭ الدىمەن كوزىلدىرىگىن الىپ قويدىم، سودان كەيىن ساعاتىن، شومبال بىلەزىگىن، ءارى قاراي...
— كەشىرىڭىز. — كەنەتتەن شىققان تاكسيستىڭ داۋىسىن ەستىگەن كەزدە مەن كوفتانىڭ ءبىرىنشى تۇيمەسىن اعىتۋعا قول سوزىپ جاتقام، — ءسىز قالاي ويلايسىز، قانسورعىشتار بۇل ومىردە بولا ما؟
— قانسورعىشتار؟ — مەن جۇرگىزۋشىنىڭ بەت-الپەتى كورىنىپ تۇرعان الدىڭعى جاقتاعى ايناعا اڭتارىلا قارادىم. — قايداعى قانسورعىشتار؟ انا، قان ىشەتىندەر مە؟
— ءيا، سولار. ومىردە بولا ما، جوق پا؟
— ءسىز جالپى كىمدى ايتىپ تۇرسىز؟ ومىردەگى قانسورعىش سياقتى ادامداردى ما، اۋىسپالى ماعىناداعى قانسورعىشتاردى ما، ۇشاتىن قانسورعىش — تىشقانداردى ما، جوق الدە ساناداعى ۇرەيلى قانسورعىشتاردى ما؟ نەمەسە ناعىز قانسورعىشتاردى ما؟
— ارينە، ناعىز قانسورعىشتاردى، — دەيدى تاكسيست. ماشينا جارتى مەتر العا جىلجىدى.
— وندا بىلمەيمىن، — دەدىم، — حابارىم جوق.
— جوق، ولاي بولمايدى. ءسىز وعان سەنەسىز بە، جوق پا، سونى ايتىڭىز!
— سەنبەيمىن.
— ياعني، سەنبەيسىز؟
— سەنبەيمىن.
مەن قالتامنان تەمەكى الىپ، ەرىنىمە قىستىردىم. ءبىراق، تۇتاتقانىم جوق.
— ال ارۋاقتارعا سەنەسىز بە؟
— و، مىنە، ارۋاقتار بولاتىن سياقتى.
— سياقتى... ءسىز «ءيا» نەمەسە «جوق» دەپ ناقتىراق ايتىڭىز.
— ءيا. — ايتپاسىما بولمادى. — سەنەمىن.
— ياعني، ارۋاقتارعا سەنەسىز؟
— سەنەمىن.
— ال قانسورعىشتارعا سەنبەيسىز؟
— سەنبەيمىن.
— ارۋاقتاردىڭ قانسورعىشتاردان ەرەكشەلىگى نەدە؟
— ارۋاق – فيزيكالىق ناقتىلىقتىڭ انتيتەزاسى، — دەپ ويلانباستان قويىپ قالدىم. كەيدە ءوزىمنىڭ وسىلاي ءسوز تاۋىپ كەتەتىنىم بار.
— حم-م.
— ال قانسورعىش — بۇل قۇندىلىقتىڭ اۋىسىمى سەكىلدى نارسە عوي.
— انتيتەزانى مويىندايسىز، ال قۇندىلىقتىڭ اۋىسىمىن مويىنداي قويمايسىز.
— قايداعى جوق مىجىمانى ءبىر رەت مويىنداساق، سوڭىرا توقتاي الماي قالامىز عوي.
— ءسىز ءبىلىمدى ادامسىز!
— جەتى جىل ۋنيۆەرسيتەتتە وقىدىم، — دەدىم ەزۋ تارتىپ. تاكسيست الدىڭعى جاقتاعى ۇزىننان-ۇزاق سوزىلعان ماشينالاردىڭ تىزبەگىنە قارادى دا، اۋزىنا جىڭىشكە تەمەكىسىن سالىپ، تارتا باستادى. سالوندى مەنتولدىڭ ءيىسى الىپ كەتتى.
— ەگەر ءسىز شىنىمەن قانسورعىشتى كورسەڭىز، نە ىستەر ەدىڭىز؟
— ابىرجيتىن شىعارمىن.
— بار بولعانى سول ما؟
— نە، بولماي ما؟
— ارينە، بولمايدى! سەنىم — ۇلى كۇش. ەگەر باسىڭا قايعى تىلەپ العىڭ كەلسە، ءوزىڭ بىلەسىڭ، انەكي. ال ەندى "قايعى جوق" دەپ ويلاساڭ — ول شىنىندا دا سەنەن اۋلاقتاۋ جۇرەدى.
تۇپ—تۋرا دونوۆاننىڭ ەسكى انىندە ايتىلاتىنىنداي.
— اھ، مىنە، ءسىز نە تۋرالى!..
— ءيا-يا...
اۋزىمداعى تۇتانباعان تەمەكىنى الماي-اق، دەمىمدى ىشكە تارتتىم.
— ال ءسىز ءوزىڭىز قانسورعىشقا سەنەسىز بە؟
— سەنەمىن.
— نەگە؟
— نەگەسى نەسى؟ سەنەمىن، بولدى.
— دالەلدەي الاسىز با؟
— سەنۋ مەن دالەلدەۋ — ەكى باسقا دۇنيە.
— ايتاسىز-اۋ!
مەن بۇل تاقىرىپتى ودان ءارى قازبالاي بەرگىم كەلمەي، كوفتاداعى تۇيمەگە قايتىپ ورالدىم. ءبىرىنشىسى، ەكىنشىسى، ءۇشىنشىسى...
— ءتىپتى دالەلدەي دە الامىن، — دەدى تاكسيست.
— شىنىمەن بە؟
— ءيا، تولىق...
— قالاي؟
— مەن ءوزىم دە قانسورعىشپىن.
ءبىز ءسال ءۇنسىز قالدىق. ماشينا تاعى بەس مەتر العا جىلجىدى. جاڭبىر ءالى توبەمىزدەن سابالاپ تۇر. ەسەپتەۋىشتەگى اقشانىڭ كورسەتكىشى مىڭ جارىمنان اسىپ بارادى.
— وتتىعىڭىزدى بەرە تۇرماس پا ەكەنسىز؟
— مىنەكيىڭىز.
مەن تەمەكى تۇتاتىپ، ىشكە قاراي سورا باستادىم. ءۇش كۇننەن بەرى ءبىرىنشى رەت.
— وي، كەپتەلگەنى-اي! — دەدى جۇرگىزۋشى كۇيىنە.
— ءيا سولاي، — دەدىم مەن، — سونىمەن، قانسورعىشتار تۋرالى...
— ءيا، نە؟
— ءسىز سوندا شىنىمەن قانسورعىشسىز با؟
— ارينە. ماعان وتىرىك ايتۋدىڭ نە قاجەتى بار؟
— ءسىز كوپتەن بەرى وسىندايسىز با؟
— توعىز جىل بولدى. ميۋنحەندەگى وليمپيادا بولعان جىلدان بەرى.
— ءسىز عاجاپ ادامسىز، تەز توقتاتىڭىز.
— مىنە — مىنە. بۇنىڭ دۇرىس!
— تاعى بىردەڭە سۇراسام بولا ما؟
— سۇراي بەر.
— ءسىز نەگە... تاكسيست بولىپ ءجۇرسىز؟
— مەن بۇنداي قانسورعىشتىق قۋلىقتى ۇناتپايمىن. پلاششقا ورانعاندى، كۇيمەمەن ءجۇرىپ-تۇرعاندى، قورعاندا عۇمىر كەشكەندى... جاقسى ەشتەڭەسى جوق. مەندە ءبارى ويداعىداي: سالىعىمدى تولەيمىن، ليسەنزيام بار. پاتينكوعا، ديسكوتەكاعا بارامىن. نەسى جامان؟
— سولايى سولاي عوي. تەك جاي اشەيىن... قالاي ايتسام ەكەن... اقىلىما سىيار ەمەس.
— ءسىز سولاي سەنبەيسىز بە؟
— م - م؟
— مەنىڭ قانسورعىش ەكەنىمە سەنبەيسىز بە؟
— ارينە، سەنەمىن، — دەدىم تاكسيستى اسىعا قوستاپ، — قايعى شاقىرساڭ — مىنە ساعان.
— ال جارايدى.
— ءسىز كەيدە قان ىشەسىز بە؟
— ەندى شە؟ مەن شىنىمەن قانسورعىشپىن.
— قان ءارتۇرلى بولاتىن شىعار؟ ءدامدى ءھام ءدامسىز دەگەندەي...
— ول بەلگىلى قوي. ءبىراق سىزدىكى جارامايدى. تەمەكىنى كوپ تارتادى ەكەنسىز.
— تاستاعىم — اق كەلەدى، ءبىراق قويا الار ەمەسپىن.
— ەڭ جاقسىسى — جاس قىزداردىكى. ولار ەندى!..
— تۇسىنەمىن. ال ارتيستەردىڭ قانى قانداي — جامان ەمەس شىعار؟
— كاەكو كاسيموتونىكى — كەرەمەت! كيميە سينگەدزيدىكى دە ءتاپ-تاۋىر. ال ەندى كاوري مومويدىكى ونشا ەمەس. وعان تىپتەن تارتپايدى.
— ياعني، بۇل ىستە تەك ءبىلۋ كەرەك قوي؟
— ەندى شە!
ون بەس مينۋتتان كەيىن ءبىز ايىرىلىستىق. پاتەرىمنىڭ ەسىگىن اشىپ، جارىقتى جاقتىم. مۇزداتقىشتان سىرا الىپ ءىشتىم دە، سول كۇنى كەزدەسە الماعان قۇربى قىزىما تەلەفون سوقتىم. ونىمەن سويلەسۋگە سەبەپ تە جوق ەمەس.
— ءيا، مەن ساعان نەريما ءنومىرلى قارا تاكسيگە وتىرماۋىڭا كەڭەس بەرەمىن.
— نەگە؟
— ونىڭ جۇرگىزۋشىسى — قانسورعىش.
— شىنىمەن بە؟
— شىنىمەن.
— مەن ءۇشىن الاڭداپ تۇرسىڭ با؟
— ەندى شە!
— نەريما ءنومىرلى قارا تاكسي؟
— ءيا.
— راحمەت.
— وقاسى جوق.
— وندا ۇيقىڭ تىنىش بولسىن!
— تىنىش بولسىن!
اۋدارعان دۋمان رامازان
You Might Also Like
-
قازاقستان اۋماعىندا توتەنشە جاعداي جاريالانۋىنا بايلانىستى ەلىمىزدىڭ بارلىق ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى مەن وقۋ ورىندارى قاشىقتان وقۋعا كوشتى. تەك وقۋشىلار مەن ۇستازدارعا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار اتا-انا...
-
ورتالىق قالاسى سامارقان بولعان. ءامىر تەمىر وتە جاۋىنگەر بولىپتى. ءبىر جىلدا التى مەملەكەتتى شاۋىپ الىپتى، اقىرىندا قالاسىن الماقشى بولىپتى. سۇلتان بايازيت دەگەن كىسىنى تىزە بۇكتىرىپتى. سوعىسپاي كوپ و...
