تىماق جانە بورىك
تىماق - ەرلەردىڭ قىسقى باس كيىمى. ونى اڭنىڭ، مالدىڭ تەرىسىنەن تىگەدى. تىماقتىڭ مىناداي تۇرلەرى بولادى: تۇلكى تىماق، ەلتىرى تىماق، سەڭسەڭ تىماق، پۇشپاق تىماق. بۇرىن قازاق ەلى قاي ءجۇزدىڭ، قاي رۋدىڭ ادامى ەكەنىن تىماعىنا قاراپ تا تانىعان، ياعني ارعىن، جالايىر مەن نايمان تىماعى نەمەسە تورعاي، سەمەي تىماعى دەگەن ۇلگىلەرى بولعان.
تىماق - بيىك توبەلى، ماڭدايى، ەكى قۇلاعى بار، جەلكە، جوتانى جاۋىپ تۇراتىن ارتقى ەتەگى بار جىلى باس كيىم. سىرتىن بەرىك، قىمبات ماتالارمەن تىستايدى. ەكى قۇلاعىنا ىزبالى باۋ تاعادى. ەتەگىن توبەگە قايىرىپ قويۋ ءۇشىن، تىماقتىڭ ارتقى جاعىنا توبىلعىدان نەمەسە بەرىك اعاشتان تيەك (قۇرىسقاق) جاساپ قادايدى. "ەسكىلىك" دەگەن ولەڭىندە دانىشپان اباي بىلاي دەپ جىرلاعان:
كۇلاپارا باستىرعان، پۇشپاق تىماق،
ىشكى باۋىن وتكىزگەن تەسىك قۇلاق.
توبىلعىدان كەسىپ اپ، جىپپەن قاداپ،
ارتىن بەلگە قىستىرعان بار قۇرىسقاق.
تىماق - قاسيەتتى باس كيىم. ونى ايىرباستاۋعا بولمايدى، وعان اياق تيگىزبەيدى. جاقسى كىسىلەردىڭ تىماعى اتادان بالاعا مۇرا رەتىندە قالىپ وتىرعان. بۇرىنعى كەزدە قازاقتار شالا تۋعان بالانى نەشە كۇنى كەم بولسا، سونشا كۇن تىماققا سالىپ، كەرەگە باسىنا ءىلىپ قوياتىن بولعان. بۇل - تىماقتىڭ ءقادىرى مەن قاسيەتىن بەينەلەيتىن كورىنىس.
بورىك. ۇلتىمىزدىڭ باس كيىمدەرىنىڭ تاعى ءبىرى - بورىك. بورىكتىڭ سىرتى ماقپال، ءپۇلىش، بارقىت سياقتى قىمبات ماتالاردان تىگىلەدى. ونىڭ جازعى، قىسقى تۇرلەرى دە بولادى. جيەگىنە قىمبات باعالى اڭ جانە مال تەرىلەرى ۇستالادى. كومكەرىلگەن تەرى تۇرلەرىنە قاراي كامشات بورىك، كۇزەن بورىك دەپ اتالادى.
بورىك ءۇش، ءتورت نەمەسە التى قيىقتان قۇرىلادى دا، تيىسىنشە ءۇش ساي، ءتورت ساي، التى ساي دەلىنەدى.
بۇل باس كيىمدى ەرلەر دە، قىزدار دا كيەدى. قىزدار كيەتىن بورىك دوڭگەلەك توبەلى نەمەسە كونۋس ءتارىزدى بيىكتەۋ بولىپ كەلەدى. ساندىك ءۇشىن توبەسىنە ۇكى، جيەگىنە مونشاق، شاشاق، ءتۇرلى اسىل تاستار، تۇيمە، وقا، زەر، كۇمىس تاعىلادى.
جاس جىگىتتەر مەن سال-سەرىلەر، اقىندار بورىكتەرىنە ۇكى تاعىپ، زەرلەپ، ورنەكتەپ كيگەن. مىسالى، اقان سەرى، ءبىرجان سال، ۇكىلى ىبىراي، ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەي ۇلى بورىكتەرىنىڭ توبەسىنە ۇكى تاعىپ جۇرگەن.
You Might Also Like
