InfoHub Logo

ۇلىلىق تۋرالى نەگىزدەمە كوبىنە تاريحتى تەرەڭىنەن يگەرۋگە يتەرمەلەيتىنى اقيقات. ۇلتتىق مۇددەنى مۇقيات ۇيىمداستىرساق ءبىراز عۇلامالاردى قازاق دالاسىنا  " جەتەلەيتىنىمىزدە" جالعاندىق ەمەس. وسى سوزىمىزگە سايكەس ءتۇبى ءبىر تۇركى ەلىنە ورتاق عۇلاما عالىم ءال- فارابي بابامىزدىڭ 1150 جىلدىق ايتۋلى مەرزىمىن اتاپ ءوتۋ قازاق حالقى ءۇشىن دە مارتەبەلى مەرەكە .  

فارابي ءومىر سۇرگەن ءداۋىر تەرەڭ تاريحى، دامىعان مادەنيەتى، وزىق ءداستۇرى بار تۇركى دالاسىنا يسلام ءدىنىنىڭ دەندەي ەنىپ، تۇركى، اراب، پارسى وركەنيەتىنىڭ ورىستەۋ  كەزەڭىن تۋعىزدى . سانالى عۇمىرىن ءعىلىم-بىلىم جولىنداعى ىزدەنىسكە ارناعان ءفارابيدىڭ ومىرلىك ۇستانىمىنىڭ قالىپتاسۋىنا اتالمىش فاكتورلاردىڭ اسەرى ۇلكەن بولعانى انىق. مۇسىلمان دۇنيەسىنىڭ  سول داۋىردەگى  ماڭىزدى عىلىم مەن مادەنيەتىن ۇشتاستىرعان ورتالىقتارى باعدات، شام، مىسىر ەلدەرىنە ساپار شەككەن جاس فارابي اراب، پارسى، گرەك، لاتىن، سانسكريت تىلدەرىن جەتىك مەڭگەرىپ، سان-سالالى عىلىمعا وزىندىك سارا جولىن سالعان . ءوز ءداۋىرىنىڭ اتاقتى ويشىل عالىمدارىمەن، ونەر يەلەرىمەن، ءسوز زەرگەرلەرىمەن سۇحباتتاس بولعان فارابي سول كەزەڭ عىلىمىنداعى كۇرمەۋى شەشىلمەگەن كۇردەلى ماسەلەلەردى تاپ باسىپ تانىپ، ىزدەنىسىن وسى ارناعا باعىتتايدى. فيلوسوفيا، لوگيكا، پسيحولوگيا، ەتيكا، ماتەماتيكا، استرونوميا، ءتىل ءبىلىمى، ەستەتيكا، سوسيولوگيا، پوەتيكا سالالارىنا ارنالعان 150-گە جۋىق تراكتات قالدىرعان ەنسيكلوپەديست-عالىمنىڭ ءوز زەرتتەۋلەرىنىڭ ۇلكەن بولىگىن اريستوتەل ەڭبەكتەرىن تۇسىندىرۋگە ارناۋى – ءداۋىر سۇرانىسىنان تۋعان ىزدەنىستەر ەدى.

وسىنداي وزگەشە باعىتقا بەت بۇرىپ، عالامنىڭ عالامات قۇبىلىستارىن تۇگەلدەي تانۋعا تىرىسقان عالىمنىڭ عاسىرلىق مۇراسىن مەڭگەرۋ وسكەلەڭ ۇرپاققا مىندەتتى ءىس بولىپ وتىر.

دارەجەسى تۇرعىسىنان ەمەس كەزەڭدەلۋ جۇيەسىندە " ەكىنشى ۇستاز " اتانعان  تۇلعا تاريحىندا بارلىق بولجامدى فاكتورلار قۇندى قۇجاتتارمەن قاتتالسا ماقتاۋىمىزدىڭ ءمانى دە ەسەلەنە تۇسپەكشى.

قوجامبەردى زەردە

---