ۇلى جىبەك جولىنىڭ تارماقتارى.ۇلى جىبەك جولىنىڭ قازاقستانداعى سىلەمى.
قوستاناي قالاسى، №5 ورتا مەكتەبى
تاريح ءپان ءمۇعالىمى
كوكەيەۆا امانگۇل سابىرجان قىزى
ورتاعاسىرلارداعى قازاقستان تاريحى-7-سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: ۇلى جىبەك جولىنىڭ تارماقتارى. ۇلى جىبەك جولىنىڭ قازاقستانداعى سىلەمى.
ماقساتى: وقۋشىلاردى ۇلى جىبەك جولىنىڭ قازاقستانداعى تارماقتارىمەن جانە سiلەمدەرiمەن تانىستىرۋ، ءوڭتۇستiك قازاقستاننىڭ باتىسقا شىعاتىن، جەتىسۋدىڭ شىعىسقا شىعاتىن باستى قاقپا رەتiندەگi ماڭىزىن ءتۇسiندiرۋ. جiبەك جولىنىڭ قازاقستان جەرiندەگi قالالاردىڭ دامۋىنداعى ءرولى تۋرالى، الەۋمەتتiك-ەكونوميكالىق ماڭىزى تۋرالى ءتۇciنiكتىi قالىپتاستىرۋ؛
وقيعالارعا قاتىستى تاريحي تانىمىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، ويلاۋ، تالداۋ، قورىتىندى جاساۋ قابiلەتتەرiن دامىتۋ. ءوزiندiك جۇمىستار جاساي بiلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
بارلىق سالادا وتانىنىڭ iلگەرi دامۋى ءۇشiن ۇلەس قوسۋعا، ۇلتجاندىلىققا، ادامگەرشiلiككە تاربيەلەۋ.
ءادىسى: ينتەراكتيۆتى، سۇراق – جاۋاپ
كورنەكىلىگى: سلايد – سۋرەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا (فليپچارت ساباق)
ءپانارالاق بايلانىس: گەوگرافيا، دۇنيەجۇزى تاريحى
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. ساباققا ىنتاسىن قالىپتاستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراق-جاۋاپ ارقىلى تولىق اڭگىمەلەپ بەرەدى.
ۇلى جىبەك جولى.
جۇڭگو جازبا دەرەكتەرىندە ب. ز. ب II-Iع ءۇيسىن مەملەكەتى قىتايمەن ارالاستى.
ب. ز. ب I ع. ورتاسى العاشقى رەت جۇڭگو ەلىنەن باتىستاعى ەلدەرگە قاراي جىبەك ارتقان كەرۋەندەر شىقتى.
ب. ز. ب II ع ورتا حالىقارالىق ديپلوماتيكالىق قاتىناستار دامىدى.
جۇڭگو يمپەراتورى ۋ دي 138 ج. باتىسقا ەلشىلىك جىبەرەدى.
13 جىلدان سوڭ ەلگە ورالادى. يران شاحىنا جۇڭگو يمپەراتورىنان جىبەكتەن جاسالعان كيىمدەر جىبەرگەن.
VI ع. باستاپ ەۋرازياعا، تۇرىك قاعاناتىنا بەلگىلى بولدى.
ءىىى. جاڭا ساباق
جوسپار:
1. جەتىسۋ - ۇلى جىبەك جولىنىڭ شىعىسقا شىعاتىن باستى قاقپاسى.
2. وڭتۇستىك قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ باتىسقا شىعاتىن باستى قاقپالارىنىڭ ءبىرى.
3. قازاقستانداعى قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماڭىزى.
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
1-ۇلى توبى، 2-جىبەك توبى، 3-جولاۋشىلار توبى.
جوسپار بويىنشا ءار تاقىرىپتى توپتارعا ءبولىپ بەرۋ جانە وقىپ شىعۋ ءۇشىن 5 مينۋت ۋاقىت بەرۋ. ۋاقىت وتكەننەن كەيىن ءار توپقا پاراقشا ۇلەستىرىپ وقىپ شىققاندارىن پاراقشاعا ۇلى جىبەك جولىنىڭ تارماقتارىن وسى پاراقشاعا سالىپ شىعۋ.
1-توپ. جەتىسۋ - ۇلى جىبەك جولىنىڭ شىعىسقا شىعاتىن باستى قاقپاسى.
2-توپ. وڭتۇستىك قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ باتىسقا شىعاتىن باستى قاقپالارىنىڭ ءبىرى.
3-توپ. قازاقستانداعى قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماڭىزى.
ءار توپتار ءوز جۇمىستارىن قورعاپ شىعادى.
قاي توپ ءبىرىنشى بولىپ ءسوزجۇمباقتىن جاۋابىن شەشىپ شىعادى. سول توپ باعالانادى.
"تاريحي دومينو"ويىنى
قاي توپ ءبىرىنشى بولىپ وسى سوزدەردەن سويلەم قۇراستىرىپ شىعادى سول توپ باعالانادى.
دۇرىس جاۋابى:جىبەك جولى حالىقتار اراسىنداعى ساۋدانىڭ دامۋىنا عانا زور ۇلەسىن قوسىپ قويعان جوق، ول شىعىس پەن باتىس ەلدەرىنىڭ اراسىنداعى حالىقارالىق ديپلوماتيالىق قارىم- قاتىناستىڭ دامۋىنا دا ءوزىنىڭ ۇلكەن پايداسىن تيگىزگەن
"كوش كەرۋەن" ويىنى. وقۋشىلار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1. جىبەك جولى قايدان باستالادى؟
2. جىبەك ساتۋدا جۇڭگو مەملەكەتىمەن باسەكەگە تۇسكەن ەل؟
3. ۇلىجىبەك جولىمەن العاشقى ساۋدا بايلانىسى قاشان جاسالعان؟
4. جىبەك جولىنىڭ جاپونياداعى سىلەمى؟
5. جىبەك جول ارقىلى تارالعان دىندەر؟
6. جىبەك جولىنىڭ ارقاسىندا كوپ ەلگە تاراعان ءالى كۇنگە بازارلاردا ساتىلىپ جۇرگەن ءونىم؟
7. ب. ز. ب. ءىى ع. قىتايدان باتىسقا اتتانىپ 13 جىل بولعان يمپەراتور؟
8. قىتايدان ادەمى فارفوردان جاساعان ىدىستارى قازاقستاننىڭ قانداي قالالارىنان كوپتەپ تابىلعان؟
9. ۆيزانتيا شەبەرلەرىنىڭ قولىنان شىققان كۇمىس قۇمىرالار قازاقستاننىڭ قاي قالاسىنان تابىلعان؟
10. جىبەك جولىنىڭ ءۇشىنشى تارماعى قازاقستاننىڭ قاي قالاسىنان شىقتى؟
كرتامەن جۇمىس:
قازاقستان ارقىلى وتەتىن ۇلى جىبەك جولى.
جىبەك جولى گەوگرافياسى ەۋروپادان باستالىپ مىسىر، سوماليا، ارابيا تۇبەگى، يران، اۋعانستان، ورتالىق ازيا، پاكىستان، ءۇندىستان، بانگلادەش جانە ۆەتنام ەلدەرى ارقىلى، اقىرى جۇڭگو كەلىپ جەتەدى. جەر بەتىندەگى جولدارى قىزىل، ال تەڭىز بەتى جولدارى كوك تۇسپەن كورسەتىلگەن.
ءى عاسىرداعى جىبەك جولى، قىتايدان جەرورتا تەڭىزىنە دەيىن.
جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ سۇراعى:وقۋشىلار (ءيا) نەمەسە (جوق) دەپ جاۋاپ بەرەدى
1 جولدىڭ اتى ازىق-تۇلىك ساۋداسىنا بايلانىستى شىققان (جوق)
2 ۇلى ءسوزىنىڭ قوسىلۋى شىعىس ەلدەرى مەن باتىس ەلدەرىن بايلانىستىرۋشى جول. (ءيا)
3 جىبەك ماتاسى قىتايدا 1350ج. وندىرىلە باستادى. (جوق)
4 جىبەك ماتاسىنىڭ ايىرباسقا تۇسكەن ۋاقىتى: ب. ز. ب. V-II عاسىر ارالىعى (ءيا)
5 Vءىى ع. جىبەك ماتاسى بۇكىل ەۋرازياعا ايگىلى بولدى. (جوق)
6 جەتىسۋ جەرى-باتىسقا شىعاتىن قاقپا (جوق)
7 جەتىسۋ جەرى ارقىلى فرانسۋز ەلشىسى ساياحاتشى رۋبرۋك مونعوليا، موڭكە حانعا بارىپ قايتتى. (ءيا)
8 وڭتۇستىك قازاقستان –ۇلى جىبەك جولىنىڭ باتىسقا شىعاتىن قاقپاسى. (ءيا)
9 تاراز قالاسى ساۋداگەرلەر باس قوساتىن قالا (جوق)
10 باتىس ەلدەرىنە العاش كەرۋەندەر ب. ز. ب. ءىى ع. ورتاسىندا جولعا شىقتى (ءيا)
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما:16-پاراگرافتى وقۋ. تەستكە دايىندالۋ. رەفەرات.
تاريح ءپان ءمۇعالىمى
كوكەيەۆا امانگۇل سابىرجان قىزى
ورتاعاسىرلارداعى قازاقستان تاريحى-7-سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: ۇلى جىبەك جولىنىڭ تارماقتارى. ۇلى جىبەك جولىنىڭ قازاقستانداعى سىلەمى.
ماقساتى: وقۋشىلاردى ۇلى جىبەك جولىنىڭ قازاقستانداعى تارماقتارىمەن جانە سiلەمدەرiمەن تانىستىرۋ، ءوڭتۇستiك قازاقستاننىڭ باتىسقا شىعاتىن، جەتىسۋدىڭ شىعىسقا شىعاتىن باستى قاقپا رەتiندەگi ماڭىزىن ءتۇسiندiرۋ. جiبەك جولىنىڭ قازاقستان جەرiندەگi قالالاردىڭ دامۋىنداعى ءرولى تۋرالى، الەۋمەتتiك-ەكونوميكالىق ماڭىزى تۋرالى ءتۇciنiكتىi قالىپتاستىرۋ؛
وقيعالارعا قاتىستى تاريحي تانىمىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، ويلاۋ، تالداۋ، قورىتىندى جاساۋ قابiلەتتەرiن دامىتۋ. ءوزiندiك جۇمىستار جاساي بiلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
بارلىق سالادا وتانىنىڭ iلگەرi دامۋى ءۇشiن ۇلەس قوسۋعا، ۇلتجاندىلىققا، ادامگەرشiلiككە تاربيەلەۋ.
ءادىسى: ينتەراكتيۆتى، سۇراق – جاۋاپ
كورنەكىلىگى: سلايد – سۋرەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا (فليپچارت ساباق)
ءپانارالاق بايلانىس: گەوگرافيا، دۇنيەجۇزى تاريحى
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. ساباققا ىنتاسىن قالىپتاستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراق-جاۋاپ ارقىلى تولىق اڭگىمەلەپ بەرەدى.
ۇلى جىبەك جولى.
جۇڭگو جازبا دەرەكتەرىندە ب. ز. ب II-Iع ءۇيسىن مەملەكەتى قىتايمەن ارالاستى.
ب. ز. ب I ع. ورتاسى العاشقى رەت جۇڭگو ەلىنەن باتىستاعى ەلدەرگە قاراي جىبەك ارتقان كەرۋەندەر شىقتى.
ب. ز. ب II ع ورتا حالىقارالىق ديپلوماتيكالىق قاتىناستار دامىدى.
جۇڭگو يمپەراتورى ۋ دي 138 ج. باتىسقا ەلشىلىك جىبەرەدى.
13 جىلدان سوڭ ەلگە ورالادى. يران شاحىنا جۇڭگو يمپەراتورىنان جىبەكتەن جاسالعان كيىمدەر جىبەرگەن.
VI ع. باستاپ ەۋرازياعا، تۇرىك قاعاناتىنا بەلگىلى بولدى.
ءىىى. جاڭا ساباق
جوسپار:
1. جەتىسۋ - ۇلى جىبەك جولىنىڭ شىعىسقا شىعاتىن باستى قاقپاسى.
2. وڭتۇستىك قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ باتىسقا شىعاتىن باستى قاقپالارىنىڭ ءبىرى.
3. قازاقستانداعى قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماڭىزى.
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
1-ۇلى توبى، 2-جىبەك توبى، 3-جولاۋشىلار توبى.
جوسپار بويىنشا ءار تاقىرىپتى توپتارعا ءبولىپ بەرۋ جانە وقىپ شىعۋ ءۇشىن 5 مينۋت ۋاقىت بەرۋ. ۋاقىت وتكەننەن كەيىن ءار توپقا پاراقشا ۇلەستىرىپ وقىپ شىققاندارىن پاراقشاعا ۇلى جىبەك جولىنىڭ تارماقتارىن وسى پاراقشاعا سالىپ شىعۋ.
1-توپ. جەتىسۋ - ۇلى جىبەك جولىنىڭ شىعىسقا شىعاتىن باستى قاقپاسى.
2-توپ. وڭتۇستىك قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ باتىسقا شىعاتىن باستى قاقپالارىنىڭ ءبىرى.
3-توپ. قازاقستانداعى قازاقستان - جىبەك جولىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماڭىزى.
ءار توپتار ءوز جۇمىستارىن قورعاپ شىعادى.
قاي توپ ءبىرىنشى بولىپ ءسوزجۇمباقتىن جاۋابىن شەشىپ شىعادى. سول توپ باعالانادى.
"تاريحي دومينو"ويىنى
قاي توپ ءبىرىنشى بولىپ وسى سوزدەردەن سويلەم قۇراستىرىپ شىعادى سول توپ باعالانادى.
دۇرىس جاۋابى:جىبەك جولى حالىقتار اراسىنداعى ساۋدانىڭ دامۋىنا عانا زور ۇلەسىن قوسىپ قويعان جوق، ول شىعىس پەن باتىس ەلدەرىنىڭ اراسىنداعى حالىقارالىق ديپلوماتيالىق قارىم- قاتىناستىڭ دامۋىنا دا ءوزىنىڭ ۇلكەن پايداسىن تيگىزگەن
"كوش كەرۋەن" ويىنى. وقۋشىلار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1. جىبەك جولى قايدان باستالادى؟
2. جىبەك ساتۋدا جۇڭگو مەملەكەتىمەن باسەكەگە تۇسكەن ەل؟
3. ۇلىجىبەك جولىمەن العاشقى ساۋدا بايلانىسى قاشان جاسالعان؟
4. جىبەك جولىنىڭ جاپونياداعى سىلەمى؟
5. جىبەك جول ارقىلى تارالعان دىندەر؟
6. جىبەك جولىنىڭ ارقاسىندا كوپ ەلگە تاراعان ءالى كۇنگە بازارلاردا ساتىلىپ جۇرگەن ءونىم؟
7. ب. ز. ب. ءىى ع. قىتايدان باتىسقا اتتانىپ 13 جىل بولعان يمپەراتور؟
8. قىتايدان ادەمى فارفوردان جاساعان ىدىستارى قازاقستاننىڭ قانداي قالالارىنان كوپتەپ تابىلعان؟
9. ۆيزانتيا شەبەرلەرىنىڭ قولىنان شىققان كۇمىس قۇمىرالار قازاقستاننىڭ قاي قالاسىنان تابىلعان؟
10. جىبەك جولىنىڭ ءۇشىنشى تارماعى قازاقستاننىڭ قاي قالاسىنان شىقتى؟
كرتامەن جۇمىس:
قازاقستان ارقىلى وتەتىن ۇلى جىبەك جولى.
جىبەك جولى گەوگرافياسى ەۋروپادان باستالىپ مىسىر، سوماليا، ارابيا تۇبەگى، يران، اۋعانستان، ورتالىق ازيا، پاكىستان، ءۇندىستان، بانگلادەش جانە ۆەتنام ەلدەرى ارقىلى، اقىرى جۇڭگو كەلىپ جەتەدى. جەر بەتىندەگى جولدارى قىزىل، ال تەڭىز بەتى جولدارى كوك تۇسپەن كورسەتىلگەن.
ءى عاسىرداعى جىبەك جولى، قىتايدان جەرورتا تەڭىزىنە دەيىن.
جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ سۇراعى:وقۋشىلار (ءيا) نەمەسە (جوق) دەپ جاۋاپ بەرەدى
1 جولدىڭ اتى ازىق-تۇلىك ساۋداسىنا بايلانىستى شىققان (جوق)
2 ۇلى ءسوزىنىڭ قوسىلۋى شىعىس ەلدەرى مەن باتىس ەلدەرىن بايلانىستىرۋشى جول. (ءيا)
3 جىبەك ماتاسى قىتايدا 1350ج. وندىرىلە باستادى. (جوق)
4 جىبەك ماتاسىنىڭ ايىرباسقا تۇسكەن ۋاقىتى: ب. ز. ب. V-II عاسىر ارالىعى (ءيا)
5 Vءىى ع. جىبەك ماتاسى بۇكىل ەۋرازياعا ايگىلى بولدى. (جوق)
6 جەتىسۋ جەرى-باتىسقا شىعاتىن قاقپا (جوق)
7 جەتىسۋ جەرى ارقىلى فرانسۋز ەلشىسى ساياحاتشى رۋبرۋك مونعوليا، موڭكە حانعا بارىپ قايتتى. (ءيا)
8 وڭتۇستىك قازاقستان –ۇلى جىبەك جولىنىڭ باتىسقا شىعاتىن قاقپاسى. (ءيا)
9 تاراز قالاسى ساۋداگەرلەر باس قوساتىن قالا (جوق)
10 باتىس ەلدەرىنە العاش كەرۋەندەر ب. ز. ب. ءىى ع. ورتاسىندا جولعا شىقتى (ءيا)
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما:16-پاراگرافتى وقۋ. تەستكە دايىندالۋ. رەفەرات.
You Might Also Like
