- 05 ناۋ. 2024 01:26
- 493
ۇلى وتان سوعىسى باتىرلارى
تالعات جاقىپبەك ۇلى بيگەلدينوۆ (1922 ج.)
دۇنيەگە كەلگەنى: 1922 تامىز
اقمولا وبلىسى، اقمولا اۋدانى، مايبالىق اۋىلى
مانسابى: ۇشقىش
تالعات جاقىپبەك ۇلى بيگەلدينوۆ — اۆياسيا گەنەرال - مايورى، كەڭەس وداعىنىڭ ەكى مارتە باتىرى، «بارىس» وردەنىنىڭ يەگەرى. 1922 جىلى 5 - تامىزدا سارىارقانىڭ كەڭ - بايتاق دالاسىندا، اقمولا وبلىسىنىڭ وزەن - كولى تاسىعان، ەمدىك سۋى اتقىلاعان مايبالىق اۋىلىندا تۋعان.
ءومىربايانى
ۇشقىش بولسام دەگەن ورەكپىگەن كوڭىلمەن بىشكەكتەگى دوسااف اۆيامەكتەبىنە ءتۇسىپ، «ۋ - 2» دەگەن ۇشاقپەن ۇشۋدى ۇيرەندىم" دەيدى اتى اڭىزعا اينالعان باتىر. اەروكلۋبتا تاماشا تاجىريبەدەن ءوتىپ، ۇستازدارىنىڭ وڭ كوزىنە تۇسكەن تالاپتى جىگىت تالعاتتى 1940 جىلى ساراتوۆ اسكەري - اۆياسيا مەكتەبىنە وقۋعا جىبەرەدى. ونداعى قاتاڭ سۇرىپتاۋدان جانارىنىڭ وتى بار جىگىت امان - ەسەن وتەدى. ساراتوۆتاعى ۇشقىشتار مەكتەبىن ەكى جىل وقىپ، سەرجانت شەنىمەن بىتىرگەن سوڭ، چكالوۆتاعى بومبالاۋشى ۇشقىشتار مەكتەبىن اياقتايدى.
ال قان مايدانعا اتتانار الدىندا يجيەۆسك قالاسىنان «يل - 2» شتۋرموۆيگىمەن ۇشۋدى ۇيرەنىپ شىعادى. سول كۇننەن باستاپ اسكەريلەر اراسىندا «ۇشقىش تانك» دەپ اتالىپ كەتكەن «يليۋشاعا» باسى ءبۇتىن باۋىر باسىپ، 1942 جىلى مايدانعا اتتانادى. وسى ءوزى ءبىر كورگەننەن قاتتى ۇناتقان ۇشاقپەن كوك جۇزىندە 500 ساعات بولادى. 305 رەت اسكەري شابۋىلعا شىعىپ، جاۋ ۇياسى – بەرليندى الۋعا ءبىرىنشى بولىپ قاتىسادى. فاشيستەر وزدەرىنە اياۋسىز ءولىم وعىن سەپكەن تالعات مىنگەن ۇشاقتى «قارا اجال» دەپ اتاعان. 23 جاسىندا كەڭەس وداعىنىڭ ەكى مارتە باتىرى اتاعىن يەلەنىپ، سوعىستا نەبىر كوزسىز ەرلىك كورسەتكەن قىران قازاق قان مايداننان امان - ەسەن ورالعان سوڭ، اسكەري اۋە اكادەمياسىن اياقتايدى. قازاقستاننىڭ اسكەري - اۋە كۇشتەرىندە ءتۇرلى باسقارۋ قىزمەتىندە بولادى. 1956 جىلى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى دەمالىسقا شىعادى.
كسرو جوعارعى كەڭەسىنىڭ ءۇش مارتە دەپۋتاتى بولىپ سايلانادى. 1957 جىلدان 1970 جىلعا دەيىن ازاماتتىق اۆياسيانى باسقارىپ، الماتى، اقمولا، ارقالىق، قىزىلوردا، قاراعاندى، تاراز سىندى كوپتەگەن قالالاردا اەروپورت سالۋ ىسىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوسادى. 1968 جىلى ماسكەۋ ينجەنەرلىك - قۇرىلىس ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ، مەملەكەتتىك قۇرىلىس سالاسىندا دا قىزمەت اتقارىپ، اسىرەسە، الماتىداعى نەبىر تاماشا ءزاۋلىم عيماراتتاردىڭ بوي كوتەرۋىنە اتسالىسادى. بۇگىندە 86 جاسقا اياق باسسا دا دەنساۋلىعى مىقتى، تىڭ تالعات اعامىز تابيعات اياسىندا ءجيى بولعاندى ۇناتادى. بال اراسىن، باۋ - باقشا وسىرۋمەن اينالىسادى، قوعامدىق جۇمىستان دا قول ۇزگەن ەمەس.
دۇنيەگە كەلگەنى: 1922 تامىز
اقمولا وبلىسى، اقمولا اۋدانى، مايبالىق اۋىلى
مانسابى: ۇشقىش
تالعات جاقىپبەك ۇلى بيگەلدينوۆ — اۆياسيا گەنەرال - مايورى، كەڭەس وداعىنىڭ ەكى مارتە باتىرى، «بارىس» وردەنىنىڭ يەگەرى. 1922 جىلى 5 - تامىزدا سارىارقانىڭ كەڭ - بايتاق دالاسىندا، اقمولا وبلىسىنىڭ وزەن - كولى تاسىعان، ەمدىك سۋى اتقىلاعان مايبالىق اۋىلىندا تۋعان.
ءومىربايانى
ۇشقىش بولسام دەگەن ورەكپىگەن كوڭىلمەن بىشكەكتەگى دوسااف اۆيامەكتەبىنە ءتۇسىپ، «ۋ - 2» دەگەن ۇشاقپەن ۇشۋدى ۇيرەندىم" دەيدى اتى اڭىزعا اينالعان باتىر. اەروكلۋبتا تاماشا تاجىريبەدەن ءوتىپ، ۇستازدارىنىڭ وڭ كوزىنە تۇسكەن تالاپتى جىگىت تالعاتتى 1940 جىلى ساراتوۆ اسكەري - اۆياسيا مەكتەبىنە وقۋعا جىبەرەدى. ونداعى قاتاڭ سۇرىپتاۋدان جانارىنىڭ وتى بار جىگىت امان - ەسەن وتەدى. ساراتوۆتاعى ۇشقىشتار مەكتەبىن ەكى جىل وقىپ، سەرجانت شەنىمەن بىتىرگەن سوڭ، چكالوۆتاعى بومبالاۋشى ۇشقىشتار مەكتەبىن اياقتايدى.
ال قان مايدانعا اتتانار الدىندا يجيەۆسك قالاسىنان «يل - 2» شتۋرموۆيگىمەن ۇشۋدى ۇيرەنىپ شىعادى. سول كۇننەن باستاپ اسكەريلەر اراسىندا «ۇشقىش تانك» دەپ اتالىپ كەتكەن «يليۋشاعا» باسى ءبۇتىن باۋىر باسىپ، 1942 جىلى مايدانعا اتتانادى. وسى ءوزى ءبىر كورگەننەن قاتتى ۇناتقان ۇشاقپەن كوك جۇزىندە 500 ساعات بولادى. 305 رەت اسكەري شابۋىلعا شىعىپ، جاۋ ۇياسى – بەرليندى الۋعا ءبىرىنشى بولىپ قاتىسادى. فاشيستەر وزدەرىنە اياۋسىز ءولىم وعىن سەپكەن تالعات مىنگەن ۇشاقتى «قارا اجال» دەپ اتاعان. 23 جاسىندا كەڭەس وداعىنىڭ ەكى مارتە باتىرى اتاعىن يەلەنىپ، سوعىستا نەبىر كوزسىز ەرلىك كورسەتكەن قىران قازاق قان مايداننان امان - ەسەن ورالعان سوڭ، اسكەري اۋە اكادەمياسىن اياقتايدى. قازاقستاننىڭ اسكەري - اۋە كۇشتەرىندە ءتۇرلى باسقارۋ قىزمەتىندە بولادى. 1956 جىلى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى دەمالىسقا شىعادى.
كسرو جوعارعى كەڭەسىنىڭ ءۇش مارتە دەپۋتاتى بولىپ سايلانادى. 1957 جىلدان 1970 جىلعا دەيىن ازاماتتىق اۆياسيانى باسقارىپ، الماتى، اقمولا، ارقالىق، قىزىلوردا، قاراعاندى، تاراز سىندى كوپتەگەن قالالاردا اەروپورت سالۋ ىسىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوسادى. 1968 جىلى ماسكەۋ ينجەنەرلىك - قۇرىلىس ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ، مەملەكەتتىك قۇرىلىس سالاسىندا دا قىزمەت اتقارىپ، اسىرەسە، الماتىداعى نەبىر تاماشا ءزاۋلىم عيماراتتاردىڭ بوي كوتەرۋىنە اتسالىسادى. بۇگىندە 86 جاسقا اياق باسسا دا دەنساۋلىعى مىقتى، تىڭ تالعات اعامىز تابيعات اياسىندا ءجيى بولعاندى ۇناتادى. بال اراسىن، باۋ - باقشا وسىرۋمەن اينالىسادى، قوعامدىق جۇمىستان دا قول ۇزگەن ەمەس.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.